Permeti (alb. Përmeti) — Albaniyada şəhər və bələdiyyə.
Permeti | |||
---|---|---|---|
Përmeti | |||
![]() | |||
| |||
HGYO | |||
Ölkə | |||
Tarixi və coğrafiyası | |||
Mərkəzin hündürlüyü | 240 m | ||
Saat qurşağı | | ||
Əhalisi | |||
Əhalisi |
| ||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||
Telefon kodu | +355 813 | ||
Poçt indeksi | 6401 | ||
Digər | |||
visitpermet.com | |||
![]() Permeti | |||
![]() |
Adı
Şəhəralban dilində Përmet kimi tanınır. Şəhər italyanca Permet, aromunca Pãrmeti,yunanca Πρεμετή/Premeti və türkcə Permedi kimi tanınır.
Yerləşməsi
Şəhər Albaniyanın cənubunda, Qirokastra bölgəsində yerləşir. Şəhər dağlarla əhatə olunub.
Şəhər ənənəvi xalq musiqisi, mətbəxi və müvafiq olaraq reçel və komposto kimi tanınan müxtəlif növ mürəbbə və kompot, yerli şərablar və rakı istehsalı ilə məşhurdur.
Permeti çox vaxt gözəl mənzərələri və çiçəklərinin bolluğuna görə "güllər şəhəri" adlandırırlar. Şəhər həm də xalq musiqisi ilə məşhurdur.
Ümumi əhalisi 2023-cü il siyahıyaalınmasına görə 7,980 nəfərdir.
Tarixi
14-cü əsrdə Permeti Osmanlı hakimiyyəti altına girir və əvvəlcə Qirokaster, daha sonra isə İoannina sancağının qəzası olur.
18-ci əsrdə Albaniyada əhalinin müsəlmanlaşması dövründə, Permeti şəhəri bu səylərə güclü müqavimət göstərən ərazilərdən biri olur.
1778-ci ildə şəhərdə yerli pravoslav kilsəsi və şəhərin diasporu tərəfindən bir yunan məktəbi yaradılır.
1833-cü ildə şəhərdə üsyan baş verir və üsyan uğur qazanır. Bu uğurlu üsyandan sonra Osmanlı İmperiyası şəhərdəki Osmanlı məmurlarını yerli alban məmurları ilə əvəz edir və qiyamda iştirak edənlərin hamısı üçün ümumi amnistiya elan edir.
Permet qəzasının sənətkarları 1841-ci ilə qədər Şkoder və Janina vilayətlərində opinqa ticarətində monopoliyaya sahib idilər, bu imtiyaz Tənzimat islahatları nəticəsində ləğv edilir.
1882-ci ildə şəhərdə Yunan təhsili, İstanbulda yaşayan yerli diasporun üzvləri, eləcə də Yunan milli xeyriyyəçisi Konstantinos Zappas tərəfindən subsidiyalaşdırılan yunan qızlar məktəbinin təməli ilə daha da genişləndirilir.
1890-cı ilin əvvəllərində, Naim Fraşerinin dəstəyi ilə, Hotovedən olan müəllim Lluke Papavrami tərəfindən şəhərin ilk alban dilli məktəbi yaradılır. Alban məktəbi üçün xeyriyyəçilər Mihal Kerbici, Pano Duro və Stathaq Duka tərəfindən böyük töhfələr verilir. Duro və Kerbici 1896-cı ilə qədər beş müəllimin maaşını maliyyələşdir. Stathaq Duka isə, 1886-cı ildə Hüquq və Tibb məktəblərində təhsil almaq üçün təqaüd vəsiyyət edir.
1909-cu ildə İkinci Konstitusiya dövründə hakimiyyət yerli mədrəsədə alban dilinin tədrisinə icazə verir.
Şəhər 1912-ci ilə qədər Yanya Vilayətinin Ergiri sancağında qəza mərkəzi olmuşdur.
1912-ci il Alban üsyanı zamanı, alban inqilabının liderləri Menduh Zavalani və Spiro Bellkameni, Necip Benya və Servet Fraşeri ilə birlikdə Osmanlı valisini rəsmi olaraq şəhərdən qovurlar və 14 avqustda Permeti Osmanlı nəzarətindən azad edirlər. Daha sonra, 1912-ci ildə, Birinci Balkan Müharibəsi zamanı əhali Cənubi Albaniyada fəaliyyət göstərən Vlora hökumətinin və çetaların köməyi ilə yerli müqaviməti təşkil etmək məqsədi daşıyan bir komitə yaradır. 1913-cü ilin fevralında şəhərə doğru irəliləyən Yunan ordusunun 3-cü diviziyasının birlikləri Osmanlı müqaviməti ilə üzləşmədən şəhərə daxil olur. Şəhərin yerli əhalisinin müqaviməti isə, silahların az olması səbəbindən şəhəri qorumağa kifayət etmir və şəhər yunanlar tərəfindən işğal edilir.
1914-cü ildə Permeti Şimali Epir Muxtar Respublikasının tərkibinə daxil olur və sonra yenidən Alban dövlətinə birləşdirilir.
Yunan-İtaliya müharibəsi zamanı, 4 dekabr 1940-cı ildə, şəhər Yunanıstan II Ordu Korpusunun qüvvələrinin nəzarəti altına keçir.
Përmet 1941-ci ilin aprelində alman yönümlü qüvvələrin nəzarətinə keçir.
1944-cü ilin mayında Milli Azadlıq Hərəkatı şəhərdə qurultay keçirdir və Albaniyanın müvəqqəti hökumətini seçir.
İstinadlar
- http://www.visitpermet.org/permet/index.php/al/rrethi-i-permetit/histori-dhe-kulture.
- http://www.instat.gov.al/media/195823/6__gjirokaster.pdf.
- "Gazeta Fârshârotu nr. 32". İstifadə tarixi: 26 aprel 2025.
- Eduardo D. Faingold. The Kalamata Diary: Greece, War, and Emigration (ingilis). Rowman & Littlefield. 2010. 77–. ISBN .
- Owen Pearson. Albania in the Twentieth Century, A History: Volume II: Albania in Occupation and War, 1939-45 (ingilis). I.B.Tauris. 11 July 2006. 82–. ISBN .
- Erdal, İbrahim (2006), Mübadele: uluslaşma sürecinde Türkiye ve Yunanistan 1923–1925, IQ Kültür Sanat Yayıncılık. p. 186. "Permedi".
- History of the Albanian people p. 85
- Karpat, Kemal H. Ottoman population, 1830–1914: demographic and social characteristics. University of Wisconsin Press. 1985. səh. 146. ISBN . İstifadə tarixi: 26 aprel 2025.
- Gerogiorgi, Sofia. "Επιγραφικές μαρτυρίες σε λειψανοθήκη από τη Βόρεια Ήπειρο". Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας. 23. 2002: 79.
- Koltsida, Athina. "Saloniki Aristotel Universiteti - Rəqəmsal Kitabxana" Η Εκπαίδευση στη Βόρεια Ήπειρο κατά την Ύστερη Περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας(PDF) (yunan). Aristotle University of Thessaloniki: 131, 214, 406. İstifadə tarixi: 26 aprel 2025.
- Stefanaq Pollo. Historia e Shqipërisë: Vitet 30 të shek. XIX-1912 (alban). Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë. 1983. səh. 85.
- History of the Albanian people pp. 45–6
- [Qemal Haxhihasani, "Kërkime dhe Vëzhgime Folklorike në rrethin e Përmetit", Buletin I Universitetit Shtetëror të Tiranës seria Shkencat Shoqërore Nr. 2, V. 1959 f. 121.]
- Nuri Dragoj Treva e Përmetit Në Periudhën e Viteve 1912–1944 pXIII
- Academy of Sciences of Albania, History of the Albanian people p.401
- Bezati, Kastriot. "Përmeti, qyteti i vetëm ballkanik, i djegur 4 herë brenda një viti nga nazifashistët" (alban). Gazeta telegraf. 28 noyabr 2016. İstifadə tarixi: 21 September 2021.
- Nuri Dragoj. Përmeti nga lufta për pavarësi ne pushtimin grek: (Veprimtari atdhetare dhe politike) (alban). Toena. 2015. 5–7. ISBN .
- A concise history of the Balkan Wars, 1912-1913 (1.udg.). Athens: Hellenic Army General Staff. 1998. səh. 201. ISBN .
On 22 February, Division III moved from Korytsa towards Premeti, by way of Leskovik, meeting no Turkish resistance.
- Kondis, Basil. Greece and Albania: 1908-1914 (ingilis). Thessaloniki: Institute for Balkan Studies, New York University. 1976. səh. 125. ISBN .
- John Carr. The Defence and Fall of Greece 1940–1941, p. 90
- Vickers, Miranda. The Albanians: a modern history. I.B.Tauris. 1999. səh. 155. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Permeti alb Permeti Albaniyada seher ve belediyye PermetiPermetiGerb40 14 sm e 20 21 s u H G Y OOlke AlbaniyaTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 240 mSaat qursagi UTC 01 00UTC 02 00EhalisiEhalisi 5 945 nef 2011 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 355 813Poct indeksi 6401Digervisitpermet comXeriteni goster gizle Permeti Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdiSeheralban dilinde Permet kimi taninir Seher italyanca Permet aromunca Parmeti yunanca Premeth Premeti ve turkce Permedi kimi taninir YerlesmesiSeher Albaniyanin cenubunda Qirokastra bolgesinde yerlesir Seher daglarla ehate olunub Seher enenevi xalq musiqisi metbexi ve muvafiq olaraq recel ve komposto kimi taninan muxtelif nov murebbe ve kompot yerli serablar ve raki istehsali ile meshurdur Permeti cox vaxt gozel menzereleri ve ciceklerinin bolluguna gore guller seheri adlandirirlar Seher hem de xalq musiqisi ile meshurdur Umumi ehalisi 2023 cu il siyahiyaalinmasina gore 7 980 neferdir Tarixi14 cu esrde Permeti Osmanli hakimiyyeti altina girir ve evvelce Qirokaster daha sonra ise Ioannina sancaginin qezasi olur 18 ci esrde Albaniyada ehalinin muselmanlasmasi dovrunde Permeti seheri bu seylere guclu muqavimet gosteren erazilerden biri olur 1778 ci ilde seherde yerli pravoslav kilsesi ve seherin diasporu terefinden bir yunan mektebi yaradilir 1833 cu ilde seherde usyan bas verir ve usyan ugur qazanir Bu ugurlu usyandan sonra Osmanli Imperiyasi seherdeki Osmanli memurlarini yerli alban memurlari ile evez edir ve qiyamda istirak edenlerin hamisi ucun umumi amnistiya elan edir Permet qezasinin senetkarlari 1841 ci ile qeder Skoder ve Janina vilayetlerinde opinqa ticaretinde monopoliyaya sahib idiler bu imtiyaz Tenzimat islahatlari neticesinde legv edilir 1882 ci ilde seherde Yunan tehsili Istanbulda yasayan yerli diasporun uzvleri elece de Yunan milli xeyriyyecisi Konstantinos Zappas terefinden subsidiyalasdirilan yunan qizlar mektebinin temeli ile daha da genislendirilir 1890 ci ilin evvellerinde Naim Fraserinin desteyi ile Hotoveden olan muellim Lluke Papavrami terefinden seherin ilk alban dilli mektebi yaradilir Alban mektebi ucun xeyriyyeciler Mihal Kerbici Pano Duro ve Stathaq Duka terefinden boyuk tohfeler verilir Duro ve Kerbici 1896 ci ile qeder bes muellimin maasini maliyyelesdir Stathaq Duka ise 1886 ci ilde Huquq ve Tibb mekteblerinde tehsil almaq ucun teqaud vesiyyet edir 1909 cu ilde Ikinci Konstitusiya dovrunde hakimiyyet yerli medresede alban dilinin tedrisine icaze verir Seher 1912 ci ile qeder Yanya Vilayetinin Ergiri sancaginda qeza merkezi olmusdur 1912 ci il Alban usyani zamani alban inqilabinin liderleri Menduh Zavalani ve Spiro Bellkameni Necip Benya ve Servet Fraseri ile birlikde Osmanli valisini resmi olaraq seherden qovurlar ve 14 avqustda Permeti Osmanli nezaretinden azad edirler Daha sonra 1912 ci ilde Birinci Balkan Muharibesi zamani ehali Cenubi Albaniyada fealiyyet gosteren Vlora hokumetinin ve cetalarin komeyi ile yerli muqavimeti teskil etmek meqsedi dasiyan bir komite yaradir 1913 cu ilin fevralinda sehere dogru irelileyen Yunan ordusunun 3 cu diviziyasinin birlikleri Osmanli muqavimeti ile uzlesmeden sehere daxil olur Seherin yerli ehalisinin muqavimeti ise silahlarin az olmasi sebebinden seheri qorumaga kifayet etmir ve seher yunanlar terefinden isgal edilir 1914 cu ilde Permeti Simali Epir Muxtar Respublikasinin terkibine daxil olur ve sonra yeniden Alban dovletine birlesdirilir Yunan Italiya muharibesi zamani 4 dekabr 1940 ci ilde seher Yunanistan II Ordu Korpusunun quvvelerinin nezareti altina kecir Permet 1941 ci ilin aprelinde alman yonumlu quvvelerin nezaretine kecir 1944 cu ilin mayinda Milli Azadliq Herekati seherde qurultay kecirdir ve Albaniyanin muveqqeti hokumetini secir Istinadlarhttp www visitpermet org permet index php al rrethi i permetit histori dhe kulture http www instat gov al media 195823 6 gjirokaster pdf Gazeta Farsharotu nr 32 Istifade tarixi 26 aprel 2025 Eduardo D Faingold The Kalamata Diary Greece War and Emigration ingilis Rowman amp Littlefield 2010 77 ISBN 978 0 7391 2890 9 Owen Pearson Albania in the Twentieth Century A History Volume II Albania in Occupation and War 1939 45 ingilis I B Tauris 11 July 2006 82 ISBN 978 1 84511 104 5 Erdal Ibrahim 2006 Mubadele uluslasma surecinde Turkiye ve Yunanistan 1923 1925 IQ Kultur Sanat Yayincilik p 186 Permedi History of the Albanian people p 85 Karpat Kemal H Ottoman population 1830 1914 demographic and social characteristics University of Wisconsin Press 1985 seh 146 ISBN 9780299091606 Istifade tarixi 26 aprel 2025 Gerogiorgi Sofia Epigrafikes martyries se leipsano8hkh apo th Boreia Hpeiro Deltion ths Xristianikhs Arxaiologikhs Etaireias 23 2002 79 Koltsida Athina Saloniki Aristotel Universiteti Reqemsal Kitabxana H Ekpaideysh sth Boreia Hpeiro kata thn Ysterh Periodo ths O8wmanikhs Aytokratorias PDF yunan Aristotle University of Thessaloniki 131 214 406 Istifade tarixi 26 aprel 2025 Stefanaq Pollo Historia e Shqiperise Vitet 30 te shek XIX 1912 alban Akademia e Shkencave e RPS te Shqiperise Instituti i Historise 1983 seh 85 History of the Albanian people pp 45 6 Qemal Haxhihasani Kerkime dhe Vezhgime Folklorike ne rrethin e Permetit Buletin I Universitetit Shteteror te Tiranes seria Shkencat Shoqerore Nr 2 V 1959 f 121 Nuri Dragoj Treva e Permetit Ne Periudhen e Viteve 1912 1944 pXIII Academy of Sciences of Albania History of the Albanian people p 401 Bezati Kastriot Permeti qyteti i vetem ballkanik i djegur 4 here brenda nje viti nga nazifashistet alban Gazeta telegraf 28 noyabr 2016 Istifade tarixi 21 September 2021 Nuri Dragoj Permeti nga lufta per pavaresi ne pushtimin grek Veprimtari atdhetare dhe politike alban Toena 2015 5 7 ISBN 9789928199812 A concise history of the Balkan Wars 1912 1913 1 udg Athens Hellenic Army General Staff 1998 seh 201 ISBN 9789607897077 On 22 February Division III moved from Korytsa towards Premeti by way of Leskovik meeting no Turkish resistance Kondis Basil Greece and Albania 1908 1914 ingilis Thessaloniki Institute for Balkan Studies New York University 1976 seh 125 ISBN 9798840949085 John Carr The Defence and Fall of Greece 1940 1941 p 90 Vickers Miranda The Albanians a modern history I B Tauris 1999 seh 155 ISBN 9781860645419