Paxlakimilər (lat. Fabaceae, Leguminosae) — paxlaçiçəklilər sırasına aid bitki fəsiləsi.
Paxlakimilər | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Paxlakimilər | ||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
Sinonimləri
- Acaciaceae
- Aspalathaceae
- Astragalaceae &
- Caesalpiniaceae R.Br., nom. cons.
- Cassiaceae Vest
- Ceratoniaceae
- Detariaceae
- Hedysaraceae &
- Inocarpaceae
- Leguminosae Juss., nom. cons.
- Mimosaceae R.Br., nom. cons.
- Papilionaceae , nom. cons.
- Phaseolaceae
- Swartziaceae
- Viciaceae
Yarımfəsilələri
Araşdırmalar dünyanın ən faydalı qida məhsullarının qabıqlı meyvələr və paxlalı bitkilər olduğunu müəyyən edib.
Paxlalı bitkilər bunlardan noxud, lobya, mərci, soya daha çox istehsalat əhəmiyyətlidir. Paxlalı bitki toxumları xaricdən sərt örtüyə malikdirlər. Paxlalı bitkilərdə zülal 30% və daha çox (tərkibinə görə bu zülallar çox qiymətlidirlər. Çünki əvəzedilməz aminturşulara malikdirlər), karbohidratlar 60% qədər, yağlar 2% qədər, (soya dənlərində isə yağ 2%, karbohidratlar 30 %, zülallar 40%) təşkildir.
Əhəmiyyəti və mənfi xüsusiyyəti
Paxlalı bitkilər həm artıq çəkidən xilas olmağa, həm də xərçəng xəstəliyinə tutulmaq riskinin sıfıra endirilməsinə kömək edir. Paxlalı bitkilər lifli strukturlarına görə, toxluq hissi yaradır və artıq çəkidən xilas olmağa kömək edir.
Paxlalı bitkilərin mənfi xüsusiyyətləri onların gec bişməsidir. (90-120 dəqiqə) bişmə müddətini azltmaq üçün bəzi dənlərin (noxud, mərci) toxum qatı təmizlənir, bu proses bişmə müddətini 2 dəfə azaldır. Buğda ümumi kimyəvi tərkibə və qida dəyəri aşağıdakı cədvəldə öz əksini tapmışdır.
Dünya florasında paxlalı bitkilər - Fabaceae fəsiləsi 600-dən artıq cinsi, 12000-dən artıq növü əhatə edir. Bu növlər əsasən ot, ağac və kollardan ibarət olub, yer kürəsinin hər yerində yayılıb.
Fəsiləyə daxil olan növlərin içərisində qida, dərman əhəmiyyətli, boyaq, aşı, bəzək, nektar təbiətli faydalı bitkilərin geniş spektrinə rast gəlmək olar. Bu faydalı bitkilərdən biri də şirinbiyandır.
İstinadlar
- Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 105–121. ISSN 0024-4074; 1095-8339 doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00996.X
- Appendix IIB: Conserved and rejected names of families of bryophytes and spermatophytes. // International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) / red. N. J. Turland, J. H. Wiersema, F. Barrie, V. Qreuter, D. L. Hawksworth, P. S. Herendeen, S. Knapp, W. Kusber, D. Z. Li, K. Marhold və b. 2018.
- Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- "Paxlalı bitkilər min bir dərdin dərmanıdır!". 2013-10-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-04-06.
- Dənli və paxlalı bitki toxumlarının xarakterikası[ölü keçid]
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Paxlakimiler lat Fabaceae Leguminosae paxlacicekliler sirasina aid bitki fesilesi PaxlakimilerElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste PaxlaciceklilerFesile PaxlakimilerBeynelxalq elmi adiFabaceae Lindl 1836 Sekil axtarisiITIS 500059NCBI 3803EOL 4277FW 183021SinonimleriAcaciaceae Aspalathaceae Astragalaceae amp Caesalpiniaceae R Br nom cons Cassiaceae Vest Ceratoniaceae Detariaceae Hedysaraceae amp Inocarpaceae Leguminosae Juss nom cons Mimosaceae R Br nom cons Papilionaceae nom cons Phaseolaceae Swartziaceae ViciaceaeYarimfesileleriMimosoideae Arasdirmalar dunyanin en faydali qida mehsullarinin qabiqli meyveler ve paxlali bitkiler oldugunu mueyyen edib Paxlali bitkiler bunlardan noxud lobya merci soya daha cox istehsalat ehemiyyetlidir Paxlali bitki toxumlari xaricden sert ortuye malikdirler Paxlali bitkilerde zulal 30 ve daha cox terkibine gore bu zulallar cox qiymetlidirler Cunki evezedilmez amintursulara malikdirler karbohidratlar 60 qeder yaglar 2 qeder soya denlerinde ise yag 2 karbohidratlar 30 zulallar 40 teskildir Ehemiyyeti ve menfi xususiyyetiPaxlali bitkiler hem artiq cekiden xilas olmaga hem de xerceng xesteliyine tutulmaq riskinin sifira endirilmesine komek edir Paxlali bitkiler lifli strukturlarina gore toxluq hissi yaradir ve artiq cekiden xilas olmaga komek edir Paxlali bitkilerin menfi xususiyyetleri onlarin gec bismesidir 90 120 deqiqe bisme muddetini azltmaq ucun bezi denlerin noxud merci toxum qati temizlenir bu proses bisme muddetini 2 defe azaldir Bugda umumi kimyevi terkibe ve qida deyeri asagidaki cedvelde oz eksini tapmisdir Dunya florasinda paxlali bitkiler Fabaceae fesilesi 600 den artiq cinsi 12000 den artiq novu ehate edir Bu novler esasen ot agac ve kollardan ibaret olub yer kuresinin her yerinde yayilib Fesileye daxil olan novlerin icerisinde qida derman ehemiyyetli boyaq asi bezek nektar tebietli faydali bitkilerin genis spektrine rast gelmek olar Bu faydali bitkilerden biri de sirinbiyandir IstinadlarAngiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants APG III ing Botanical Journal of the Linnean Society M F Fay Wiley Blackwell Linnean Society of London OUP 2009 Vol 161 Iss 2 P 105 121 ISSN 0024 4074 1095 8339 doi 10 1111 J 1095 8339 2009 00996 X Appendix IIB Conserved and rejected names of families of bryophytes and spermatophytes International Code of Nomenclature for algae fungi and plants Shenzhen Code red N J Turland J H Wiersema F Barrie V Qreuter D L Hawksworth P S Herendeen S Knapp W Kusber D Z Li K Marhold ve b 2018 ISBN 978 3 946583 16 5 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 Paxlali bitkiler min bir derdin dermanidir 2013 10 19 tarixinde Istifade tarixi 2011 04 06 Denli ve paxlali bitki toxumlarinin xarakterikasi olu kecid Xarici kecidlerHemcinin bax