Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Panorama azadlığı — ictimai yerlərdə yerləşən müəllif hüquqları ilə qorunan obyektlərin (binalar, heykəllər və s.) şəkillərini çəkmək və sərbəst şəkildə yaymaq imkanı. Panorama azadlığı müxtəlif yurisdiksiyaların müəllif hüquqları qanunlarında daimi olaraq yerləşən binaların, bəzən heykəllərin və digər sənət əsərlərinin fotoşəkillərini və video görüntülərini çəkməyə və digər təsvirləri (məsələn rəsm əsəri) yaratmağa icazə verən müddəadır. Panorama azadlığı qanunları və ya presedent hüququ müəlliflik hüquqları sahibinin bu cür şəkillərin yaradıcılarına və paylayıcılarına qarşı müəllif hüquqlarının pozulmasına görə tədbir görmək hüququnu məhdudlaşdırır. Müəlliflik hüququ sahibinin əsərlərin yaradılmasına və yayılmasına icazə vermək müstəsna hüququna malik olması normal qaydadan istisnadır.
Müxtəlif ölkələrin qanunları obyektlərin fotoşəkillərini çəkmək hüquqlarına görə fərqlənir. Xüsusilə, Fransada (o dərəcədə ki, bəzi müddəalarda işıqlandırmanın müəllif hüquqlarına görə ictimai mülkiyyətdə olan, müəlliflik hüququ bitmiş Eyfel qülləsinin gecə çəkilmiş fotoşəklini sərbəst şəkildə yaymaq qadağandır) bu qaydalar çox sərtdir. Almaniyada və küçədə və ya ictimai yerlərdə obyektlərin və insanların fotoşəkillərinin dərc edilməsinin qadağan edilmədiyi digər ölkələrdə bu qaydalar nisbətən yumşaqdır.
Bəzi ölkələrdə (Böyük Britaniya, Almaniya, Çin Xalq Respublikası) panorama azadlığı qanunla təsbit olunub. Digərlərində isə (keçmiş SSRİ-nin bəzi dövlətləri, Fransa, Rumıniya) qanunla əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdırılıb. ABŞ, Cənubi Koreya, Rusiya kimi ölkələrdə bu yalnız müəyyən kateqoriyalı obyektlərə, məsələn yalnız binalara aiddir. Panoramaların çəkilişini tamamilə qadağan edən dövlətlər də var (məsələn, İtaliya). Bir çox ölkələrdə qanun binaların və abidələrin müəllif hüquqları ilə qorunan şəkillərinin qeyri-kommersiya məqsədləri üçün məhdudiyyətsiz istifadəsinə icazə verir.
Tarixi
Keçmişdə fotoqrafiya və ictimai məkanı əyani şəkildə təmsil edən digər üsullar müəllif hüquqlarından başqa digər səbəblərə görə ciddi şəkildə məhdudlaşdırılırdı. Fransa XIX əsrdə şəxsi həyatın qorunması üçün bu cür fəaliyyətləri qadağan etdi. İtaliya XVIII əsrdə arxeoloji ərazilərin qravüralarda təsvirinə, hətta belə ərazilər ictimai yerlərdə tapılsa belə, onların mədəni irsinin qorunması məqsədilə icazə verməməyə başladı.
Panorama azadlığı anlayışı ilk dəfə XIX əsrdə Almaniyada yaranıb. Bavariya krallığı 1840-cı ildə ictimai yerlərdə "incəsənət və memarlıq əsərlərinin xarici konturlarında" şəkilli təsvirlər üçün analoji istisna tətbiq etdi. Bu, "mexaniki reproduksiya" istisna olmaqla, yenidən yayımlamanı qadağan edən Almaniya ittifaqının yeni müəllif hüquqları qaydalarının təsirini azaltmaq məqsədi daşıyırdı. İttifaqın tərkib hissəsi olan digər dövlətlər tezliklə bu qanunu özlərində də tətbiq etdilər və 1876-cı ildə Bavariyanın istisnasına əsaslanan qanuni hüquq, nəhayət Almaniya parlamenti tərəfindən bütün ittifaqda tətbiq olundu.
Həmçinin bax
- Copyright rules by territory/Azerbaijan
İstinadlar
- Seiler, David. "Gebäudefotografie in der EU – Neues vom Hundertwasserhaus". Photopresse. 2006. səh. 16. 2007-09-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-18.
- Rosnay, Mélanie Dulong de; Langlais, Pierre-Carl. "Public artworks and the freedom of panorama controversy: a case of Wikimedia influence". Internet Policy Review. 6 (1). 2017-02-16. doi:10.14763/2017.1.447. ISSN 2197-6775. 2018-01-18 tarixində .
- "Using the image of the Eiffel Tower: Filming and shots". www.toureiffel.paris. 9 noyabr 2017. 2023-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-10-27.
Xarici keçidlər
- , from the .
- , The Chicagoist, February 17, 2005.
- MacPherson, Linda: .
- Newell, Bryce Clayton. "Freedom of Panorama: A Comparative Look at International Restrictions on Public Photography". Creighton Law Review. 44. 2011: 405–427. December 2, 2012 tarixində arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Panorama azadligi ictimai yerlerde yerlesen muellif huquqlari ile qorunan obyektlerin binalar heykeller ve s sekillerini cekmek ve serbest sekilde yaymaq imkani Panorama azadligi muxtelif yurisdiksiyalarin muellif huquqlari qanunlarinda daimi olaraq yerlesen binalarin bezen heykellerin ve diger senet eserlerinin fotosekillerini ve video goruntulerini cekmeye ve diger tesvirleri meselen resm eseri yaratmaga icaze veren muddeadir Panorama azadligi qanunlari ve ya presedent huququ muelliflik huquqlari sahibinin bu cur sekillerin yaradicilarina ve paylayicilarina qarsi muellif huquqlarinin pozulmasina gore tedbir gormek huququnu mehdudlasdirir Muelliflik huququ sahibinin eserlerin yaradilmasina ve yayilmasina icaze vermek mustesna huququna malik olmasi normal qaydadan istisnadir Avropa olkelerinde kommersiya meqsedleri ucun panorama azadligi Senet eserleri de daxil olmaqla tam azaddir Yalniz binalar azaddir Yalniz qeyri kommersiya meqsedleri ucun azaddir Azad deyil Melumat yoxdur Muxtelif olkelerin qanunlari obyektlerin fotosekillerini cekmek huquqlarina gore ferqlenir Xususile Fransada o derecede ki bezi muddealarda isiqlandirmanin muellif huquqlarina gore ictimai mulkiyyetde olan muelliflik huququ bitmis Eyfel qullesinin gece cekilmis fotoseklini serbest sekilde yaymaq qadagandir bu qaydalar cox sertdir Almaniyada ve kucede ve ya ictimai yerlerde obyektlerin ve insanlarin fotosekillerinin derc edilmesinin qadagan edilmediyi diger olkelerde bu qaydalar nisbeten yumsaqdir Bezi olkelerde Boyuk Britaniya Almaniya Cin Xalq Respublikasi panorama azadligi qanunla tesbit olunub Digerlerinde ise kecmis SSRI nin bezi dovletleri Fransa Ruminiya qanunla ehemiyyetli derecede mehdudlasdirilib ABS Cenubi Koreya Rusiya kimi olkelerde bu yalniz mueyyen kateqoriyali obyektlere meselen yalniz binalara aiddir Panoramalarin cekilisini tamamile qadagan eden dovletler de var meselen Italiya Bir cox olkelerde qanun binalarin ve abidelerin muellif huquqlari ile qorunan sekillerinin qeyri kommersiya meqsedleri ucun mehdudiyyetsiz istifadesine icaze verir TarixiKecmisde fotoqrafiya ve ictimai mekani eyani sekilde temsil eden diger usullar muellif huquqlarindan basqa diger sebeblere gore ciddi sekilde mehdudlasdirilirdi Fransa XIX esrde sexsi heyatin qorunmasi ucun bu cur fealiyyetleri qadagan etdi Italiya XVIII esrde arxeoloji erazilerin qravuralarda tesvirine hetta bele eraziler ictimai yerlerde tapilsa bele onlarin medeni irsinin qorunmasi meqsedile icaze vermemeye basladi Panorama azadligi anlayisi ilk defe XIX esrde Almaniyada yaranib Bavariya kralligi 1840 ci ilde ictimai yerlerde incesenet ve memarliq eserlerinin xarici konturlarinda sekilli tesvirler ucun analoji istisna tetbiq etdi Bu mexaniki reproduksiya istisna olmaqla yeniden yayimlamani qadagan eden Almaniya ittifaqinin yeni muellif huquqlari qaydalarinin tesirini azaltmaq meqsedi dasiyirdi Ittifaqin terkib hissesi olan diger dovletler tezlikle bu qanunu ozlerinde de tetbiq etdiler ve 1876 ci ilde Bavariyanin istisnasina esaslanan qanuni huquq nehayet Almaniya parlamenti terefinden butun ittifaqda tetbiq olundu Hemcinin baxVikipediya Azerbaycan Respublikasinin Milli Meclisine muraciet Copyright rules by territory AzerbaijanIstinadlarSeiler David Gebaudefotografie in der EU Neues vom Hundertwasserhaus Photopresse 2006 seh 16 2007 09 30 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 18 Rosnay Melanie Dulong de Langlais Pierre Carl Public artworks and the freedom of panorama controversy a case of Wikimedia influence Internet Policy Review 6 1 2017 02 16 doi 10 14763 2017 1 447 ISSN 2197 6775 2018 01 18 tarixinde Using the image of the Eiffel Tower Filming and shots www toureiffel paris 9 noyabr 2017 2023 10 27 tarixinde Istifade tarixi 2023 10 27 Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar from the The Chicagoist February 17 2005 MacPherson Linda Newell Bryce Clayton Freedom of Panorama A Comparative Look at International Restrictions on Public Photography Creighton Law Review 44 2011 405 427 December 2 2012 tarixinde arxivlesdirilib