Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Panegirik (lat. Panegyrikus, q.yun. πανηγυρικος, πανηγυρις), həmçinin mədhiyyə və ya mədhnamə (ərəb. مديح + fars. نامه) — bir şəxs və ya əşyanın yüksək tərifi ilə ifadə edilən rəsmi ictimai çıxış və ya yazılı .
Antik dövrlərdən XVIII əsrədək kiminsə ölümü münasibətilə yazılmış çıxışlardan ibarət ədəbi janr, həmçinin ədəbi əsərlərdə və çıxışlarda hər cür tərif epizodları panegirik adlansa da, XIX əsrdən başlayaraq əsassız tərifləri ifadə etmək üçün işlədilir.
Tarixi
Yunanlar dəfn mərasimlərində çıxış etmək adətini misirlilərdən qəbul etmiş və bu ənənə əsasında ədəbiyyatın və natiqlik sənətinin xüsusi bir növünü yaratmışlar. Artıq Solonun dövründə tanınmış şəxslərin dəfn mərasimlərində çıxışlar istənilən şəxs tərəfindən yox, bunun üçün xüsusi təyin edilmiş məşhur bir natiq tərəfindən edilirdi.
Qədim Romada isə "Ölülər haqda ya yaxşı, ya heç nə" (De mortuis aut bene, aut nihil) yanaşması mövcud idi və bu səbəbdən məzar başındakı çıxışlar rəsmi xarakter alır və son nəticədə həyatda olanların mədh olunması üçün bəhanəyə çevrildi. Qədim dövrün panegirikləri arasında ən diqqətəlayiqləri Periklin Marafon və Salamin döyüşlərində həlak olanların xatirəsinə və Lisinin Korinfə qarşı döyüşənlərə həsr etdiyi çıxışlardır. Bu çıxışlar, əsasən, afinalıları vətəni qorumaq və xilas etmək üçün daha çox qurban verməyə həvəsləndirmək üçün edilmişdi.
Sözün dəqiq mənasında Qədim Yunanıstanda "panegirik" ("pan" — "bütün" və "aqora" — "bazar meydanı") dedikdə, hər hansı şəxsin, xalqın, şəhərin şərəfinə camaatın qarşısında edilən təriflərlə dolu və tənqid olmayan çıxışlar nəzərdə tutulurdu. Yunanıstanda belə natiqlik nümunələrindən yalnız İsokratın (e.ə. 386) Afina şəhərinə həsr olunmuş çıxışı qorunub saxlanmışdır.
Mədhiyyə
Qədim və orta əsrlərdə şairlərin hökmdarları, onun ailə üzvlərini, yaxınlarını təriflədiyi şeirlər mədhiyyənin bir forma kimi yaranmasına səbəb olmuşdur. Bu formadakı şeirlərdə dəbdəbəli ifadələr, süni təriflər, olduğundan daha çox, hətta layiq olmadığı şəkildə uca tutmalar özünə yer tapır. Ona görə də bu tip nümunələrdə ilham, fikrin poetik ifadəsi elə də sənətkarlıq hadisəsi səviyyəsində görünmür.
Sovetlər dönəmində və ondan əvvəlki dönəmlərdə bu tip şeirlərə tez-tez rast gəlinir.
Azərbaycan ədəbiyyatında mədhiyyə nümunələrinə bütün dövrlərdə təsadüf olunur. Klassik Şərq ədəbiyyatında, dünya ədəbiyyatında da mədhiyyələr kifayət qədərdir. Azərbaycan ədəbiyyatında mədhiyyələr, əsasən, qəsidə və məsnəvi formasında yazılmışdır.
İstinadlar
-
![image]()
Kisholm, Hyu, redaktorPanegyric // Britannika Ensiklopediyası. 20 (XI). Cambridge University Press. 1911. 676–677. - Məhərrəm Qasımlı, Mahmud Allahmanlı. "Aşıq şeirinin poetik biçimləri və çeşidləri" (az.). Elm və təhsil. 2018. 2021-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-13.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Panegirik lat Panegyrikus q yun panhgyrikos panhgyris hemcinin medhiyye ve ya medhname ereb مديح fars نامه bir sexs ve ya esyanin yuksek terifi ile ifade edilen resmi ictimai cixis ve ya yazili Antik dovrlerden XVIII esredek kiminse olumu munasibetile yazilmis cixislardan ibaret edebi janr hemcinin edebi eserlerde ve cixislarda her cur terif epizodlari panegirik adlansa da XIX esrden baslayaraq esassiz terifleri ifade etmek ucun isledilir TarixiYunanlar defn merasimlerinde cixis etmek adetini misirlilerden qebul etmis ve bu enene esasinda edebiyyatin ve natiqlik senetinin xususi bir novunu yaratmislar Artiq Solonun dovrunde taninmis sexslerin defn merasimlerinde cixislar istenilen sexs terefinden yox bunun ucun xususi teyin edilmis meshur bir natiq terefinden edilirdi Qedim Romada ise Oluler haqda ya yaxsi ya hec ne De mortuis aut bene aut nihil yanasmasi movcud idi ve bu sebebden mezar basindaki cixislar resmi xarakter alir ve son neticede heyatda olanlarin medh olunmasi ucun behaneye cevrildi Qedim dovrun panegirikleri arasinda en diqqetelayiqleri Periklin Marafon ve Salamin doyuslerinde helak olanlarin xatiresine ve Lisinin Korinfe qarsi doyusenlere hesr etdiyi cixislardir Bu cixislar esasen afinalilari veteni qorumaq ve xilas etmek ucun daha cox qurban vermeye heveslendirmek ucun edilmisdi Sozun deqiq menasinda Qedim Yunanistanda panegirik pan butun ve aqora bazar meydani dedikde her hansi sexsin xalqin seherin serefine camaatin qarsisinda edilen teriflerle dolu ve tenqid olmayan cixislar nezerde tutulurdu Yunanistanda bele natiqlik numunelerinden yalniz Isokratin e e 386 Afina seherine hesr olunmus cixisi qorunub saxlanmisdir Medhiyye Qedim ve orta esrlerde sairlerin hokmdarlari onun aile uzvlerini yaxinlarini teriflediyi seirler medhiyyenin bir forma kimi yaranmasina sebeb olmusdur Bu formadaki seirlerde debdebeli ifadeler suni terifler oldugundan daha cox hetta layiq olmadigi sekilde uca tutmalar ozune yer tapir Ona gore de bu tip numunelerde ilham fikrin poetik ifadesi ele de senetkarliq hadisesi seviyyesinde gorunmur Sovetler doneminde ve ondan evvelki donemlerde bu tip seirlere tez tez rast gelinir Azerbaycan edebiyyatinda medhiyye numunelerine butun dovrlerde tesaduf olunur Klassik Serq edebiyyatinda dunya edebiyyatinda da medhiyyeler kifayet qederdir Azerbaycan edebiyyatinda medhiyyeler esasen qeside ve mesnevi formasinda yazilmisdir Istinadlar Kisholm Hyu redaktorPanegyric Britannika Ensiklopediyasi 20 XI Cambridge University Press 1911 676 677 Meherrem Qasimli Mahmud Allahmanli Asiq seirinin poetik bicimleri ve cesidleri az Elm ve tehsil 2018 2021 10 16 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 13