Pərvanə Hacıyeva (11 avqust 1973, Marneuli) — biokimya üzrə tanınmış alim, (AFR) tibb üzrə professoru.
Pərvanə Hacıyeva | |
---|---|
Doğum tarixi | 11 avqust 1973 (50 yaş) |
Doğum yeri | |
Milliyyəti | Azərbaycanlı |
Elm sahələri | tibb, biokimya |
Elmi dərəcəsi | Dr.chem.et med. habil. |
Elmi adı | |
İş yerləri | Mayns Universiteti, Almaniya |
Alma-mater | Bakı Dövlət Universiteti, Florensiya Universiteti, |
Təhsili |
|
Tanınır | |
unimedizin-mainz.de/path… |
Həyatı və elmi fəaliyyəti
Pərvanə Hacıyeva 1973-cü ildə Gürcüstanın Marneuli şəhərində anadan olmuşdur. 1979-1988-ci illərdə Marneuli rayonunun Şulaveri orta məktəbində təhsil alır. Orta təhsilini davam etdirmək üçün o 1988-ci ildə Gəncə şəhərindəki 17 nömtəli orta məktəbə daxil olur.1989-cu ildə bu məktəbi „Gümüş medal“la başa vurur.
Orta məktəbu uğurla başa vuran Pərvanə Hacıyeva 1991-ci ildə Məhəmməd Əmin Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universitetinə daxil olur. Burada o tibbi biologiya ixtisası üzrə təhsil alır.
1996-ci ildə təhsilini bu ali məktəbdə başa vurduqdan sonra o AMEA-nin Molekulyar Biologiya və Biotexnologiya İnstitutunda elmi işçi kimi fəaliyyətə başlayır.
Pərvanə Hacıyeva 1998-ci ildə Florens şəhərində yerləşən „Nüvə maqnit rezonansı mərkəzi“ndə doktoranturaya daxil olur. Burada o məşhur alim Prof. Ivano Bertini[ölü keçid]nin rəhbərliyi altında metallproteinlərin struktur-bioloji araşdırılması ilə məşğul olur. Doktoranturada təhsil aldığı dövrdə mətbuatda çalışdığı sahə üzrə elmi məqalələrlə çıxış edir. 2000-c ildə „Təbii və modifikasiya olunmuş sitoxromların struktur və çeviklik xassələri“ mövzusunda hazırladığı dissertasiya işini uğurla müdafiə edərək Florensiya Universitetində kimya sahəsi üzrə „Doktor“ elmi dərəcəsini qazanır.
Doktoranturada təhsilini başa vurduqdan sonra Pərvanə Hacıyeva 2001-2002-ci illər arası elmi fəaliyyətini Münhen şəhərində yerləşən Maks Plank Elmi Tədqiqat İnstitutunun "Psixiatriya" bölməsində davam etdirir.
2002-ci ildə o Tibb Universitetinin „Fizioloji kimya institutu“nda elmi işçi kimi fəaliyyətə başlayır. 2006-cı ildə Mains Universitetinin Patobiokimya İnstitunda təşkil olunmuş „Oksidativ stress, antioksidantlar və mitofagiya“ elmi işçi qrupuna rəhbər təyin olunur. Bu qrupa rəhbərlik çərçivəsində Pərvanə Hacıyeva bu sahədə mövcud problemlərin dərindən araşdırılması ilə bərabər, müxtəlif istiqamətlərdə görülən elmi layihələri koordinasiya edir, tələbə və doktorant işlərinə rəhbərlik edir.
2016-cı ildə Pərvanı Hacıyeva biokimya sahəsi üzrə hazırladığı dissertasiya işini Mains Tibb Universitetində müdafiə edərək "Dr.chem. et med. habil " elmi dərəcəsinə layiq görülür.
2016-ci ilin oktyabr ayında Mains universitetində „Patobiokimyəvi adaptasiya” sahəsi üzrə professor vəzifəsinə təyin olunur. Həmin dövrdən bu sahə üzrə elmi praktiki işlərə rəhbərliklə bərabər, o həmçinin univeristetin tədris prosesində xüsusi məsuliyyəti öz üzərinə götürür. O, tələbələrə müalicə işi fənni üzrə mühazirələr oxuyur, biologiya, kimya, əczazlıq və müalicə işi fənlərindən yerinə yetirilən elmi praktiki işlərə rəhbərlik edir. Pərvanə Hacıyeva 2009-cu ildən Mains Universitetində və stomotologiya ixtisaslıarı üzrə buraxılış imtahan komissiyasının üzvüdür.
Məşğul olduğu elmi problemlər
Prof. Hacıyevanın elmi işləri “Selüllar adaptasiya və metabolizm” mövzusu ətrafında cəmləşir. Onun rəhbərliyi altında aparılan tədqiqiatlar stress şəraitində hüceyrələrdə yer alan adaptiv mexanizmlərin tədqiqini əhatə edir. Problemin eksperimental tədqiqində həm mövcud, həm də aktual olan analitik, biokimyəvi, genetik və bioinformatik metodlardan istifadə olunur. Tədqiqatlar canlı vitro sistemlərlə bərabər (hüceyrə strukturları), həmçinin vivo modellər (Caenorhabditis elegans, gəmiricilər və insan toxumaları nümunələri) üzərində aparılır. Mitoxondrial disfunksiya, oksidadtiv stress, həmçinin hüceyrəvi enerji çatışmamazlığı hüceyrələrdə yaranan kompleks stresin induksiya olunmasına gətirib çıxarır. İnduksiya olunmuş nəticənin yalnız kiçik bir hissəsi sıxılmış şəkildə mövcud olur və real halda stresə qarşı müqavimətin adaptiv artırılmasına və bununla hüceyrənin daha yaxşı funksionlallığına şərait yaradır. Tədqiqatların əsas məqsədi hüceyrələrin müqavimətinini artıran və onların funksiyalarının stabilləşdirəbilən adaptasiya mexanizmlərinin erkən üzə çıxarılması və izah olunmasından ibarətdir. Bununla degenerativ xəstəliklər zamanı hüceyrələrin uzun müddət həyatda qalmasına şərait yaratmaq öndə durur.
Aktual elmi məqalələri
Prof. Hacıyeva məşğul olduğu elmi problemlər üzrə onlarca elmi məqalə çap etdirmişdir.
Aşağıda onlardan bir neçəsi verilmişdir.
- Weckmann K, Diefenthäler P, Baeken MW, Yusifli K, Turck CW, Asara JM, Behl C, Hajieva P. Metabolomics profiling reveals differential adaptation of major energy metabolism pathways associated with autophagy upon oxygen and glucose reduction. Sci Rep. 2018 Feb 5;8(1):2337.
- Hajieva P, Baeken WM, Moosmann B. The Role of Plasma Membrane Calcium ATPases (PMCAs) in Neurodegenerative Disorders. Neurosci. Lett. 2018;663:29-38.
- Granold M, Hajieva P, Tosa M, Irimie FD, Moosmann B. Modern diversification of the amino acid repertoire driven by oxygen. Proc Natl Acad Sci U S A. 2018;115(1):41-46.
- Hajieva P. The Effect of Polyphenols on Protein Degradation Pathways: Implications for Neuroprotection. Molecules 2017; 22(1).
- Granold M, Moosmann B, Staib-Lasarzik I, Arendt T, Del Rey A, Engelhard K, Behl C, Hajieva P. High membrane protein oxidation in the human cerebral cortex. Redox Biology 2015; 4: 200-207.
- Hajieva P, Moosmann B. Brain protein oxidation: what does it reflect? Neural Regen Res 2015; 10(11):1729-1730.
- Hajieva P, Bayatti N, Granold M, Behl C, Moosmann B. Membrane protein oxidation determines neuronal degeneration. J Neurochem 2015; 133: 352-367.
- Renziehausen J, Hiebel C, Nagel H, Kundu A, Kins S, Kögel D, Behl C, Hajieva P. The cleavage product of amyloid precursor protein sAβPPα modulates BAG3-dependent aggresome formation and enhances cellular proteasomal activity. J Alzheimers Dis 2015; 44: 879-896.
Elmi fəaliyyəti
Redaksiya kollegiyasına daxil olduğu jurnal:
- Journal of Alzheimer’s Disease
Aşağıdakı elmi jurnallarda rəyçi kimi fəaliyyət göstərir:
- Journal of Neurochemistry
- European Journal of Biochemistry
- Journal of Neuroscience
- Free Radicals in Biology and Medicine
- Neurobiology of Aging
- Journal of Psychiatry
- Molecules
- Journal of Visualized Experiments
- Neuroscience
Birgə işlədiyi qurumlar
- Alman mitoxondrial xəstəliklər birliyində mütəxəssilər qrupunun üzvü (mitoNET) 2016-07-31 at the Wayback Machine,
- Biokimya və molekulyar biologiya cəmiyyətinin üzvü (GBM).
İstinadlar
- . 2017-05-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-23.
- Hajieva P. — ncbi.nlm.nih.gov
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pervane Haciyeva 11 avqust 1973 Marneuli biokimya uzre taninmis alim AFR tibb uzre professoru Pervane HaciyevaDogum tarixi 11 avqust 1973 1973 08 11 50 yas Dogum yeri Marneuli Marneuli rayonu Gurcustan SSR SSRIMilliyyeti AzerbaycanliElm saheleri tibb biokimyaElmi derecesi Dr chem et med habil Elmi adi professorIs yerleri Mayns Universiteti AlmaniyaAlma mater Baki Dovlet Universiteti Florensiya Universiteti Tehsili Baki Dovlet Universiteti Florensiya Universiteti Mayns Universiteti d Taninirunimedizin mainz de path Heyati ve elmi fealiyyetiPervane Haciyeva 1973 cu ilde Gurcustanin Marneuli seherinde anadan olmusdur 1979 1988 ci illerde Marneuli rayonunun Sulaveri orta mektebinde tehsil alir Orta tehsilini davam etdirmek ucun o 1988 ci ilde Gence seherindeki 17 nomteli orta mektebe daxil olur 1989 cu ilde bu mektebi Gumus medal la basa vurur Orta mektebu ugurla basa vuran Pervane Haciyeva 1991 ci ilde Mehemmed Emin Resulzade adina Baki Dovlet Universitetine daxil olur Burada o tibbi biologiya ixtisasi uzre tehsil alir 1996 ci ilde tehsilini bu ali mektebde basa vurduqdan sonra o AMEA nin Molekulyar Biologiya ve Biotexnologiya Institutunda elmi isci kimi fealiyyete baslayir Pervane Haciyeva 1998 ci ilde Florens seherinde yerlesen Nuve maqnit rezonansi merkezi nde doktoranturaya daxil olur Burada o meshur alim Prof Ivano Bertini olu kecid nin rehberliyi altinda metallproteinlerin struktur bioloji arasdirilmasi ile mesgul olur Doktoranturada tehsil aldigi dovrde metbuatda calisdigi sahe uzre elmi meqalelerle cixis edir 2000 c ilde Tebii ve modifikasiya olunmus sitoxromlarin struktur ve ceviklik xasseleri movzusunda hazirladigi dissertasiya isini ugurla mudafie ederek Florensiya Universitetinde kimya sahesi uzre Doktor elmi derecesini qazanir Doktoranturada tehsilini basa vurduqdan sonra Pervane Haciyeva 2001 2002 ci iller arasi elmi fealiyyetini Munhen seherinde yerlesen Maks Plank Elmi Tedqiqat Institutunun Psixiatriya bolmesinde davam etdirir 2002 ci ilde o Tibb Universitetinin Fizioloji kimya institutu nda elmi isci kimi fealiyyete baslayir 2006 ci ilde Mains Universitetinin Patobiokimya Institunda teskil olunmus Oksidativ stress antioksidantlar ve mitofagiya elmi isci qrupuna rehber teyin olunur Bu qrupa rehberlik cercivesinde Pervane Haciyeva bu sahede movcud problemlerin derinden arasdirilmasi ile beraber muxtelif istiqametlerde gorulen elmi layiheleri koordinasiya edir telebe ve doktorant islerine rehberlik edir 2016 ci ilde Pervani Haciyeva biokimya sahesi uzre hazirladigi dissertasiya isini Mains Tibb Universitetinde mudafie ederek Dr chem et med habil elmi derecesine layiq gorulur 2016 ci ilin oktyabr ayinda Mains universitetinde Patobiokimyevi adaptasiya sahesi uzre professor vezifesine teyin olunur Hemin dovrden bu sahe uzre elmi praktiki islere rehberlikle beraber o hemcinin univeristetin tedris prosesinde xususi mesuliyyeti oz uzerine goturur O telebelere mualice isi fenni uzre muhazireler oxuyur biologiya kimya eczazliq ve mualice isi fenlerinden yerine yetirilen elmi praktiki islere rehberlik edir Pervane Haciyeva 2009 cu ilden Mains Universitetinde ve stomotologiya ixtisasliari uzre buraxilis imtahan komissiyasinin uzvudur Mesgul oldugu elmi problemlerProf Haciyevanin elmi isleri Selullar adaptasiya ve metabolizm movzusu etrafinda cemlesir Onun rehberliyi altinda aparilan tedqiqiatlar stress seraitinde huceyrelerde yer alan adaptiv mexanizmlerin tedqiqini ehate edir Problemin eksperimental tedqiqinde hem movcud hem de aktual olan analitik biokimyevi genetik ve bioinformatik metodlardan istifade olunur Tedqiqatlar canli vitro sistemlerle beraber huceyre strukturlari hemcinin vivo modeller Caenorhabditis elegans gemiriciler ve insan toxumalari numuneleri uzerinde aparilir Mitoxondrial disfunksiya oksidadtiv stress hemcinin huceyrevi enerji catismamazligi huceyrelerde yaranan kompleks stresin induksiya olunmasina getirib cixarir Induksiya olunmus neticenin yalniz kicik bir hissesi sixilmis sekilde movcud olur ve real halda strese qarsi muqavimetin adaptiv artirilmasina ve bununla huceyrenin daha yaxsi funksionlalligina serait yaradir Tedqiqatlarin esas meqsedi huceyrelerin muqavimetinini artiran ve onlarin funksiyalarinin stabillesdirebilen adaptasiya mexanizmlerinin erken uze cixarilmasi ve izah olunmasindan ibaretdir Bununla degenerativ xestelikler zamani huceyrelerin uzun muddet heyatda qalmasina serait yaratmaq onde durur Aktual elmi meqaleleriProf Haciyeva mesgul oldugu elmi problemler uzre onlarca elmi meqale cap etdirmisdir Asagida onlardan bir necesi verilmisdir Weckmann K Diefenthaler P Baeken MW Yusifli K Turck CW Asara JM Behl C Hajieva P Metabolomics profiling reveals differential adaptation of major energy metabolism pathways associated with autophagy upon oxygen and glucose reduction Sci Rep 2018 Feb 5 8 1 2337 Hajieva P Baeken WM Moosmann B The Role of Plasma Membrane Calcium ATPases PMCAs in Neurodegenerative Disorders Neurosci Lett 2018 663 29 38 Granold M Hajieva P Tosa M Irimie FD Moosmann B Modern diversification of the amino acid repertoire driven by oxygen Proc Natl Acad Sci U S A 2018 115 1 41 46 Hajieva P The Effect of Polyphenols on Protein Degradation Pathways Implications for Neuroprotection Molecules 2017 22 1 Granold M Moosmann B Staib Lasarzik I Arendt T Del Rey A Engelhard K Behl C Hajieva P High membrane protein oxidation in the human cerebral cortex Redox Biology 2015 4 200 207 Hajieva P Moosmann B Brain protein oxidation what does it reflect Neural Regen Res 2015 10 11 1729 1730 Hajieva P Bayatti N Granold M Behl C Moosmann B Membrane protein oxidation determines neuronal degeneration J Neurochem 2015 133 352 367 Renziehausen J Hiebel C Nagel H Kundu A Kins S Kogel D Behl C Hajieva P The cleavage product of amyloid precursor protein sAbPPa modulates BAG3 dependent aggresome formation and enhances cellular proteasomal activity J Alzheimers Dis 2015 44 879 896 Elmi fealiyyetiRedaksiya kollegiyasina daxil oldugu jurnal Journal of Alzheimer s Disease Asagidaki elmi jurnallarda reyci kimi fealiyyet gosterir Journal of Neurochemistry European Journal of Biochemistry Journal of Neuroscience Free Radicals in Biology and Medicine Neurobiology of Aging Journal of Psychiatry Molecules Journal of Visualized Experiments NeuroscienceBirge islediyi qurumlarAlman mitoxondrial xestelikler birliyinde mutexessiler qrupunun uzvu mitoNET 2016 07 31 at the Wayback Machine Biokimya ve molekulyar biologiya cemiyyetinin uzvu GBM Istinadlar 2017 05 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 03 23 Hajieva P ncbi nlm nih gov