Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ozerna (ukr. Озерна) ― qərbi Ukraynanın Ternopol vilayətində, Strilkivtsi (ukr. Стрілківці) kəndi yaxınlığında yerləşən mağara. Ozerna nəhəng mağara sisteminin bir hissəsidir və 140 490 (2017) metrdən çox araşdırılmış keçidləri ilə dünyanın ən uzun mağaralarından biridir. Mağara paytaxt Kiyevin təxminən 450 kilometr (280 mil) cənub-qərbində, Borşçiv rayon mərkəzinin isə 5.5 kilometr (3.4 mil) cənubunda yerləşir. Ozerna II Dünya müharibəsi dövründə, Holokost zamanı yəhudi qaçqınlar tərəfindən sığınacaq olaraq istifadə edilmişdir.
| Ozerna | |
|---|---|
| ukr. Озерна | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Kəşf tarixi | 1940 |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sığınacaq kimi
1942-1944-cü illərdə, nasist işğalı zamanı burada və yaxınlıqdakı Verteba mağarasında bir neçə yəhudi ailəsi yaşayırdı. Bu insanlardan bəziləri mağaradan 344 gün boyunca heç vaxt ayrılmamış və bu, mağarada məskunlaşma üçün qeyd eolunan ən uzun müddət olmuşdur. Bu mağaralarda gizlənən yəhudilərin bir qismi nasistlər tərəfindən tutularaq öldürülsə də, onlardan otuz səkkizi 1944-cü ilin aprelində ərazi Qırmızı Ordu tərəfindən azad edilənə qədər xilas olmağı bacarmışdır.
Bu insanlar əgər bu mağaralarda sığınacaq axtarmasaydılar, demək olar ki, sağ qalmayacaqdılar. Çünki bu dövrdə Ukraynadakı yəhudilərin 95%-i məhv edilmişdi. Üstəlik, Ukrayna yəhudi ailələrinin yalnız 1%-i Holokostdan xilas olarkən bu qrupa həyatları daha da diqqət çəkən iki ailə daxil idi. Onlar əvvəlcə Verteba mağarasında gizlənmiş, lakin Almanlar orada olduqlarını aşkar etdikdən sonra, nisbətən bilinməyən ozerna mağarasına köçmüş və sağ qalmağı başarmışdırlar. Yerli ukraynalıların bəziləri yəhudilərə yemək sataraq kömək etsə də, bəziləri onların məhvi üçün çalışmış, hətta bir gecə yarısı mağaranın girişinə taxıl çuvalı aparmaq istəyən yəhudi kişilərə silahlı basqın etmək istəmişdirlər.
Mağaradakı insanlar qaranlığı işıqlandırmaq üçün şam və yanacağı qorumaq məcburiyyətində qalmışdılar. Bu, yemək hazırlamaq üçün gündə bir neçə dəfə yalnız bir neçə dəqiqə şam yandırdıqları mənasını verirdi. Onlar bütün digər vaxtları tam və tam qaranlıqda keçirirdilər. Sağ qalanlardan biri, ailəsi ilə birlikdə mağaralarda sığınacaq axtaran dörd yaşında bir qız olan Pepkala Blitzer sonralar günəşi və ya gün işığını necə unutduğunu nəql etmişdir.
Nəhayət 1944-cü il aprel ayının əvvəllərində yəhudi kişilərdən biri mağaranın girişində yerə qoyulmuş şüşə butulka tapdı. İçəridə mehriban bir Ukrayna fermerinin mesajı vardı: “Almanlar artıq gediblər”. Bir neçə gündən sonra mağarada gizlənən bütün yəhudilər (38 nəfər) sığınacaqlarını tərk etdilər. Parlaq günəş işığında duran Pepkala anasından parlaq şamı söndürməsini istəmişdi, çünki işıq gözlərinə zərər verdi. Lakin qız şamdan deyil, nə vaxtsa gördüyünü belə xatırlaya bilmədiyi günəşdən bəhs edirdi.
Sağ qalanlar
Ozerno mağarasından sağ qalanların əksəriyyəti nəsillərinin yaşadığı Şimali Amerikaya köçdü. Lakin bir sıra uğurlu hal baş verənə qədər onların maraqlı hekayələri nisbətən bilinməmiş qaldı. 1993-cü ildə Xristos Nikola adlı gənc amerikalı speloq və keçmiş polis məmuru II Dünya Müharibəsi dövründə insanların Ozerno mağarasına sığındıqlarına dair dəlillər aşkar etdi və bu bölgədəki mağaraları araşdırmağa başladı. Bu barədə yerli sakinlərdən soruşdu və "bəlkə də müharibə dövründə bəzi yəhudilər mağarada yaşamışdı" söz-söhbətini yaydı. Nikola bu araşdırma üçün on ilə yaxın vaxt sərf etdi və hər il mağaraya yenidən baxış keçirdi, şayiəni araşdırdı, eşitdiyi hekayədə həqiqətə dair hər hansı bir dəlil axtardı.
Nyu-York, Kuinsdəki evinə qayıdan Nikola, Kuinsdə ondan bir neçə mil məsafədə yaşayan yəhudini tapana qədər 10 il bu hekayə haqqında məlumat axtarmağa davam etdi. Beləliklə o, sağ qalan yəhudi ilə görüşdü və təcrübələrini qeyd etdi.
Rəsmi
Nikolanın kəşfinin və axtarışının, eyni zamanda bu mağaralarda yaşayaraq sağ qalanların heyrətləndirici hekayəsi, Nikolanın yazmağa kömək etdiyi çox sayda digər jurnal məqaləsi və 2007-ci ildə nəşr olunan, gənc auditoriya üçün nəzərdə tutulmuş kitabla birlikdə Milli Coğrafiya Cəmiyyətinin "Milli Coğrafiya Sərgüzəşti" (ing. National Geographic Adventure) junalının 2004-cü il iyun / iyul nəşrində yer almışdır.
Milli Coğrafiya Cəmiyyəti heyəyindən olan yazıçısı və fotoqraf Peter Leyn Teylor, "Frontier Media Ventures 2021-01-26 at the Wayback Machine" adlı bir istehsal şirkəti yaradaraq Nikola və Ozerna mağarasındakı yəhudilər haqqında sənədli və bədii filmlərin çəkilməsini asanlaşdırmağa kömək etmişdir.
İstinadlar
- Nkola, Xristos; Teylor, Peter Leyn, , Minneapolis: Kar-Ben, 2007, ISBN , OCLC 70265518, 2011-07-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib
- Osterqard, Keri; Nikola, Xristos. . National Geographic Adventure. Nyu-York: National Geographic Society. 6 (5). 2004 iyun-iyul. OCLC 60657103. 27 yanvar 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 dekabr 2009.
Xarici keçidlər
- - National Geographic Magazine (ing.)
- "Ukrainian American Youth Caver Exchange Foundation" (ingilis). 28 oktyabr 2009 tarixində . (#empty_citation)
- (ingilis). ArtUkraine.com. 2012-07-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-04.
- NBC Today Show (ing.)
- Off the Face of the Earth 2021-02-11 at the Wayback Machine (ing.)
- (ing.)
- No Place on Earth (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ozerna ukr Ozerna qerbi Ukraynanin Ternopol vilayetinde Strilkivtsi ukr Strilkivci kendi yaxinliginda yerlesen magara Ozerna neheng magara sisteminin bir hissesidir ve 140 490 2017 metrden cox arasdirilmis kecidleri ile dunyanin en uzun magaralarindan biridir Magara paytaxt Kiyevin texminen 450 kilometr 280 mil cenub qerbinde Borsciv rayon merkezinin ise 5 5 kilometr 3 4 mil cenubunda yerlesir Ozerna II Dunya muharibesi dovrunde Holokost zamani yehudi qacqinlar terefinden siginacaq olaraq istifade edilmisdir Ozernaukr OzernaUmumi melumatlarKesf tarixi 1940Yerlesmesi48 46 21 sm e 25 59 30 s u Olke UkraynaOzerna Vikianbarda elaqeli mediafayllarSiginacaq kimi1942 1944 cu illerde nasist isgali zamani burada ve yaxinliqdaki Verteba magarasinda bir nece yehudi ailesi yasayirdi Bu insanlardan bezileri magaradan 344 gun boyunca hec vaxt ayrilmamis ve bu magarada meskunlasma ucun qeyd eolunan en uzun muddet olmusdur Bu magaralarda gizlenen yehudilerin bir qismi nasistler terefinden tutularaq oldurulse de onlardan otuz sekkizi 1944 cu ilin aprelinde erazi Qirmizi Ordu terefinden azad edilene qeder xilas olmagi bacarmisdir Bu insanlar eger bu magaralarda siginacaq axtarmasaydilar demek olar ki sag qalmayacaqdilar Cunki bu dovrde Ukraynadaki yehudilerin 95 i mehv edilmisdi Ustelik Ukrayna yehudi ailelerinin yalniz 1 i Holokostdan xilas olarken bu qrupa heyatlari daha da diqqet ceken iki aile daxil idi Onlar evvelce Verteba magarasinda gizlenmis lakin Almanlar orada olduqlarini askar etdikden sonra nisbeten bilinmeyen ozerna magarasina kocmus ve sag qalmagi basarmisdirlar Yerli ukraynalilarin bezileri yehudilere yemek sataraq komek etse de bezileri onlarin mehvi ucun calismis hetta bir gece yarisi magaranin girisine taxil cuvali aparmaq isteyen yehudi kisilere silahli basqin etmek istemisdirler Magaradaki insanlar qaranligi isiqlandirmaq ucun sam ve yanacagi qorumaq mecburiyyetinde qalmisdilar Bu yemek hazirlamaq ucun gunde bir nece defe yalniz bir nece deqiqe sam yandirdiqlari menasini verirdi Onlar butun diger vaxtlari tam ve tam qaranliqda kecirirdiler Sag qalanlardan biri ailesi ile birlikde magaralarda siginacaq axtaran dord yasinda bir qiz olan Pepkala Blitzer sonralar gunesi ve ya gun isigini nece unutdugunu neql etmisdir Nehayet 1944 cu il aprel ayinin evvellerinde yehudi kisilerden biri magaranin girisinde yere qoyulmus suse butulka tapdi Iceride mehriban bir Ukrayna fermerinin mesaji vardi Almanlar artiq gedibler Bir nece gunden sonra magarada gizlenen butun yehudiler 38 nefer siginacaqlarini terk etdiler Parlaq gunes isiginda duran Pepkala anasindan parlaq sami sondurmesini istemisdi cunki isiq gozlerine zerer verdi Lakin qiz samdan deyil ne vaxtsa gorduyunu bele xatirlaya bilmediyi gunesden behs edirdi Sag qalanlar Ozerno magarasindan sag qalanlarin ekseriyyeti nesillerinin yasadigi Simali Amerikaya kocdu Lakin bir sira ugurlu hal bas verene qeder onlarin maraqli hekayeleri nisbeten bilinmemis qaldi 1993 cu ilde Xristos Nikola adli genc amerikali speloq ve kecmis polis memuru II Dunya Muharibesi dovrunde insanlarin Ozerno magarasina sigindiqlarina dair deliller askar etdi ve bu bolgedeki magaralari arasdirmaga basladi Bu barede yerli sakinlerden sorusdu ve belke de muharibe dovrunde bezi yehudiler magarada yasamisdi soz sohbetini yaydi Nikola bu arasdirma ucun on ile yaxin vaxt serf etdi ve her il magaraya yeniden baxis kecirdi sayieni arasdirdi esitdiyi hekayede heqiqete dair her hansi bir delil axtardi Nyu York Kuinsdeki evine qayidan Nikola Kuinsde ondan bir nece mil mesafede yasayan yehudini tapana qeder 10 il bu hekaye haqqinda melumat axtarmaga davam etdi Belelikle o sag qalan yehudi ile gorusdu ve tecrubelerini qeyd etdi ResmiNikolanin kesfinin ve axtarisinin eyni zamanda bu magaralarda yasayaraq sag qalanlarin heyretlendirici hekayesi Nikolanin yazmaga komek etdiyi cox sayda diger jurnal meqalesi ve 2007 ci ilde nesr olunan genc auditoriya ucun nezerde tutulmus kitabla birlikde Milli Cografiya Cemiyyetinin Milli Cografiya Serguzesti ing National Geographic Adventure junalinin 2004 cu il iyun iyul nesrinde yer almisdir Milli Cografiya Cemiyyeti heyeyinden olan yazicisi ve fotoqraf Peter Leyn Teylor Frontier Media Ventures 2021 01 26 at the Wayback Machine adli bir istehsal sirketi yaradaraq Nikola ve Ozerna magarasindaki yehudiler haqqinda senedli ve bedii filmlerin cekilmesini asanlasdirmaga komek etmisdir IstinadlarNkola Xristos Teylor Peter Leyn Minneapolis Kar Ben 2007 ISBN 1 58013 260 X OCLC 70265518 2011 07 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Osterqard Keri Nikola Xristos National Geographic Adventure Nyu York National Geographic Society 6 5 2004 iyun iyul OCLC 60657103 27 yanvar 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 dekabr 2009 Xarici kecidler National Geographic Magazine ing Ukrainian American Youth Caver Exchange Foundation ingilis 28 oktyabr 2009 tarixinde empty citation ingilis ArtUkraine com 2012 07 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 04 04 NBC Today Show ing Off the Face of the Earth 2021 02 11 at the Wayback Machine ing ing No Place on Earth ing