Ovanes Tlkurantsi (erm. Հովհաննես Թլկուրանցի; bilinmir – bilinmir) — XIV–XV əsrlərdə yaşamış erməni şairi.
Ovanes Tlkurantsi | |
---|---|
Doğum tarixi | bilinmir |
Vəfat tarixi | bilinmir |
Fəaliyyəti | şair |
Həyat və yaradıcılığı
Ovanes Tlkurantsi Kilikiya yaxınlığındakı Tlkuran kəndində, monastır ailəsində anadan olmuşdur. Onun yaradıcılığı məhəbbət və təbiət mövzusuna toxunan didaktik şeir və mahnılardan ibarətdir. Tlkurantsi öz əsərlərinə musiqi də bəstələmişdir. O, antifeodal dünyəvi poeziya ənənələrini davam etdirərək qadın və məhəbbət gözəlliyini açıq şəkildə tərənnüm etmiş, dövrün erməni məhəbbət lirikasını alleqoriya və konvensiyalardan azad etmişdir. Tlkurantsinin şeirləri canlı obrazlar, buradakı hisslərin fırtınalı püskürməsi ilə seçilir. Onun əsərləri hələ sağlığında layiqli şöhrət qazanmışdır. O, şifahi xalq yaradıcılığı materialı əsasında epik əsərlər də yaratmışdır. Beləliklə, Tlkurantsi şifahi xalq yaradıcılığı materialını emal edən ilk erməni şairinə çevrilmişdir. Onlardan ən məşhuru olan "Cəsur Liparit nəğməsi" erməni sərkərdəsinin Misir məmlüklərinə qarşı mübarizəsi və onun faciəli ölümü haqqında əfsanəyə əsaslanır. Tlkurantsinin yaradıcılığında məhəbbət lirikası da seçilir. "Məhəbbət nəğməsi", "Gözlənilməz bir gözələ rast gəldim" şeirlərində əxlaq, şərabın təhlükələri, yalançı dostlar haqqındadır. O, "Kahib oğlu ilə molla qızı" əsərində xristian oğlan ilə müsəlman qızın sevgisindən bəhs edir.
İstinadlar
- Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- Ovanes Tlkurantsi // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
- История всемирной литературы. 3. М.: Наука. 1985. 531–535.
- Краткая литературная энциклопедия. 1. М. Гл. ред. А. А. Сурков. 1962. 306–318.
- Краткая литературная энциклопедия. 5. М. Гл. ред. А. А. Сурков. 1968. 377.
- Армянская советская энциклопедия. 6. Ер. 1980. 380. (erm.)
Əlavə ədəbiyyat
- «Поэзия Армении с древнейших времён до наших дней» (сборник) / Под ред. В. Я. Брюсова. М., 1916; стр. 205—206.
- «Поэзия народов СССР IV—XVIII веков» (сборник) / Вступ. статья и сост. Л. Арутюнова и В. Танеева. 2007-07-08 at the Wayback Machine М., 1972 («Библиотека всемирной литературы», том 55-й); стр. 291-298.
- [en]. Yovhannēs Tʻlkurantcʻi and the Mediaeval Armenian Lyric Tradition // Armenian Texts and Studies . 7. Scholars Press. 1987.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ovanes Tlkurantsi erm Հովհաննես Թլկուրանցի bilinmir bilinmir XIV XV esrlerde yasamis ermeni sairi Ovanes TlkurantsiDogum tarixi bilinmirVefat tarixi bilinmirFealiyyeti sairHeyat ve yaradiciligiOvanes Tlkurantsi Kilikiya yaxinligindaki Tlkuran kendinde monastir ailesinde anadan olmusdur Onun yaradiciligi mehebbet ve tebiet movzusuna toxunan didaktik seir ve mahnilardan ibaretdir Tlkurantsi oz eserlerine musiqi de bestelemisdir O antifeodal dunyevi poeziya enenelerini davam etdirerek qadin ve mehebbet gozelliyini aciq sekilde terennum etmis dovrun ermeni mehebbet lirikasini alleqoriya ve konvensiyalardan azad etmisdir Tlkurantsinin seirleri canli obrazlar buradaki hisslerin firtinali puskurmesi ile secilir Onun eserleri hele sagliginda layiqli sohret qazanmisdir O sifahi xalq yaradiciligi materiali esasinda epik eserler de yaratmisdir Belelikle Tlkurantsi sifahi xalq yaradiciligi materialini emal eden ilk ermeni sairine cevrilmisdir Onlardan en meshuru olan Cesur Liparit negmesi ermeni serkerdesinin Misir memluklerine qarsi mubarizesi ve onun facieli olumu haqqinda efsaneye esaslanir Tlkurantsinin yaradiciliginda mehebbet lirikasi da secilir Mehebbet negmesi Gozlenilmez bir gozele rast geldim seirlerinde exlaq serabin tehlukeleri yalanci dostlar haqqindadir O Kahib oglu ile molla qizi eserinde xristian oglan ile muselman qizin sevgisinden behs edir IstinadlarErmeni Sovet Ensiklopediyasi erm red Վ Համբարձումյան Կ Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն 1974 Ovanes Tlkurantsi Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya gl red A M Prohorov 1969 1978 Istoriya vsemirnoj literatury 3 M Nauka 1985 531 535 Kratkaya literaturnaya enciklopediya 1 M Gl red A A Surkov 1962 306 318 Kratkaya literaturnaya enciklopediya 5 M Gl red A A Surkov 1968 377 Armyanskaya sovetskaya enciklopediya 6 Er 1980 380 erm Elave edebiyyat Poeziya Armenii s drevnejshih vremyon do nashih dnej sbornik Pod red V Ya Bryusova M 1916 str 205 206 Poeziya narodov SSSR IV XVIII vekov sbornik Vstup statya i sost L Arutyunova i V Taneeva 2007 07 08 at the Wayback Machine M 1972 Biblioteka vsemirnoj literatury tom 55 j str 291 298 en Yovhannes Tʻlkurantcʻi and the Mediaeval Armenian Lyric Tradition Armenian Texts and Studies 7 Scholars Press 1987