Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Osmos təzyiqi — Vant-Hoff (1887) qanunu ilə xarakterizə olunur.
Diffuziya
Həll olan maddə hissəciklərinin təmiz həllediciyə və əksinə, su molekullarının məhlula keçməsi hadisəsi diffuziya adlanır. Aralarında diffuziya hadisəsi müşahidə edilən müxtəlif qatılığa malik iki məhlul və ya məhlul ilə saf həlledici arasında su molekullarını özündən buraxan, lakin həll olan maddə molekullarını buraxmayan yarımsızdırıcı arakəsmə qoyularsa (yarımsızdırıcı arakəsmə üzvi və qeyri-üzvi mənşəli ola bilər) bir tərəfli diffuziya baş verər. Yəni, yalnız su molekulları məhlula keçə bilir. İlk dəfə 1748-ci ildə müşahidə edilən bu proses osmos adlandırılmışdı.
Osmos prosesinin təcrübi izahı
Arakəsmə ilə iki yerə bölünmüş qabın bir hissəsinə məhlul, o biri hissəsinə su tökülür. Təcrübənin əvvəlində hər iki mayenin səviyyəsi eyni olur.Osmos prosesinə əsasən su molekullarının arakəsmədən məhlula keçməsi nəticəsində müəyyən müddətdən sonra məhlulun səviyyəsi müəyyən dərəcədə qalxır; suyun səviyyəsi isə müvafiq surətdə aşağı düşür. Su molekullarının arakəsmədən məhlula keçməsi nəticəsində yaranan təzyiq, osmos təzyiqi adlanır. Suyun məhlula keçməsi və bunun nəticəsində məhlulun səviyyəsinin artması müəyyən həddə qədər, yəni məhlul sütununun hidrostatik təzyiqinin osmos təzyiqi ilə bərabərləşməsinə qədər davam edə bilər. Osmos təzyiqi məhlulun qatılığıartdıqca artır. Bu vaxt arakəsmədən keçən suyun miqdarıda artır və məhlulun səviyyəsi daha çox qalxır. Osmos təzyiqinə temperatur həmçinin müsbət təsir göstərir. Həqiqi məhlullar kimi kolloid məhlula da kolliqativ xassələrə malikdirlər. Bu xassələrə misal olaraq doymuş buxar təzyiqinin məhlul üzərində azalmasını, məhlulun qaynama temperaturunun artmasını, donma temperaturunun azalmasını, osmos təzyiqini misal göstərmək olar. Eyni analitik qatılıqlı kolloid məhlullarda hissəciklərin vahid həcmdəki sayları həqiqi məhlula nisbətən az olduğundan kolloid məhlullarda uyğun kəmiyyətin qiyməti xeyli kiçik olur.
Məs: Saxaroza və qızıl hidrozolunun qatılığı 10q/l olan məhlulları üçün Osmos təzyiqinin qiyməti 7250 Pa və 45 Pa-dır.
Vant-Hoff qanunu
Osmos təzyiqi Vant-Hoff qanunu ilə xarakterizə olunur. Məhlulun osmos təzyiqi onda həll olan maddənin qaz halında məhlula müvafiq həcm və temperaturda törətdiyi təzyiqə bərabərdir. Buna əsasən vant-Hoff qanunu riyazi surətdə qaz halının Klapeyron-Mendeliyev tənliyi ilə ifadə olunur.
Osmos təzyiqi aşağıdakı tənliklərlə hesablanır:
πV=νRT
ν=N/NA
Olduğundan
π=N/V·RT/NA
olar.
Gördüyümüz kimi, Osmos təzyiqi vahid həcmdə olan hissəciklərin sayı ilə düz mütənasibidir. Müxtəlif maddələrin (məsələn, kauçuk, sellüloza, zülallar və s.) molekul çəkisinin təyinində istifadə olunur.
Osmos təzyiqinin qiyməti
Osmos təzyiqinin qiyməti molyar qatılıqdan asılı olduğu üçün o əsilində məhlulun vahid həcmdə olan hissəciklərinin sayından asılı olmalıdır. Vahid həcmdə belə hissəciklərin sayı çox olduqda, osmos təzyiqidə artmalıdır. Buna əsasən molyar qatılıqları eyni olan məhlulların eyni həcmdə eyni sayda hissəcikləri olduğundan osmos təzyiqləri də eyni olmalıdır. Eyni osmos təzyiqinə malik olan məhlullara izotonik məhlullar deyilir.
Mənbə
- Z.Qarayev "Qeyri-üzvi kimya", Maarif-1975.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Osmos tezyiqi Vant Hoff 1887 qanunu ile xarakterize olunur DiffuziyaHell olan madde hisseciklerinin temiz hellediciye ve eksine su molekullarinin mehlula kecmesi hadisesi diffuziya adlanir Aralarinda diffuziya hadisesi musahide edilen muxtelif qatiliga malik iki mehlul ve ya mehlul ile saf helledici arasinda su molekullarini ozunden buraxan lakin hell olan madde molekullarini buraxmayan yarimsizdirici arakesme qoyularsa yarimsizdirici arakesme uzvi ve qeyri uzvi menseli ola biler bir terefli diffuziya bas verer Yeni yalniz su molekullari mehlula kece bilir Ilk defe 1748 ci ilde musahide edilen bu proses osmos adlandirilmisdi Osmos prosesinin tecrubi izahiArakesme ile iki yere bolunmus qabin bir hissesine mehlul o biri hissesine su tokulur Tecrubenin evvelinde her iki mayenin seviyyesi eyni olur Osmos prosesine esasen su molekullarinin arakesmeden mehlula kecmesi neticesinde mueyyen muddetden sonra mehlulun seviyyesi mueyyen derecede qalxir suyun seviyyesi ise muvafiq suretde asagi dusur Su molekullarinin arakesmeden mehlula kecmesi neticesinde yaranan tezyiq osmos tezyiqi adlanir Suyun mehlula kecmesi ve bunun neticesinde mehlulun seviyyesinin artmasi mueyyen hedde qeder yeni mehlul sutununun hidrostatik tezyiqinin osmos tezyiqi ile beraberlesmesine qeder davam ede biler Osmos tezyiqi mehlulun qatiligiartdiqca artir Bu vaxt arakesmeden kecen suyun miqdarida artir ve mehlulun seviyyesi daha cox qalxir Osmos tezyiqine temperatur hemcinin musbet tesir gosterir Heqiqi mehlullar kimi kolloid mehlula da kolliqativ xasselere malikdirler Bu xasselere misal olaraq doymus buxar tezyiqinin mehlul uzerinde azalmasini mehlulun qaynama temperaturunun artmasini donma temperaturunun azalmasini osmos tezyiqini misal gostermek olar Eyni analitik qatiliqli kolloid mehlullarda hisseciklerin vahid hecmdeki saylari heqiqi mehlula nisbeten az oldugundan kolloid mehlullarda uygun kemiyyetin qiymeti xeyli kicik olur Mes Saxaroza ve qizil hidrozolunun qatiligi 10q l olan mehlullari ucun Osmos tezyiqinin qiymeti 7250 Pa ve 45 Pa dir Vant Hoff qanunuOsmos tezyiqi Vant Hoff qanunu ile xarakterize olunur Mehlulun osmos tezyiqi onda hell olan maddenin qaz halinda mehlula muvafiq hecm ve temperaturda toretdiyi tezyiqe beraberdir Buna esasen vant Hoff qanunu riyazi suretde qaz halinin Klapeyron Mendeliyev tenliyi ile ifade olunur Osmos tezyiqi asagidaki tenliklerle hesablanir pV nRT n N NA Oldugundan p N V RT NA olar Gorduyumuz kimi Osmos tezyiqi vahid hecmde olan hisseciklerin sayi ile duz mutenasibidir Muxtelif maddelerin meselen kaucuk selluloza zulallar ve s molekul cekisinin teyininde istifade olunur Osmos tezyiqinin qiymetiOsmos tezyiqinin qiymeti molyar qatiliqdan asili oldugu ucun o esilinde mehlulun vahid hecmde olan hisseciklerinin sayindan asili olmalidir Vahid hecmde bele hisseciklerin sayi cox olduqda osmos tezyiqide artmalidir Buna esasen molyar qatiliqlari eyni olan mehlullarin eyni hecmde eyni sayda hissecikleri oldugundan osmos tezyiqleri de eyni olmalidir Eyni osmos tezyiqine malik olan mehlullara izotonik mehlullar deyilir MenbeZ Qarayev Qeyri uzvi kimya Maarif 1975