Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Orta əsr Ağsu şəhəri Arxeoloji Turizm Kompleksi — Azərbaycan Respublikasının Ağsu rayonunun Ülgüc kəndi ərazisində yerləşən örtülü arxeoloji turizm kompleksi.
| Orta əsr Ağsu şəhəri | |
|---|---|
| Orta əsr Ağsu şəhəri Arxeoloji Turizm Kompleksi | |
 Agsu region | |
| Ölkə | Azərbaycan |
| Status | arxeoloji turizm kompleksi |
| Şəhər | Ağsu |
| Yerləşir | Ülgüc kəndi |
| Kəşf tarixi | 2010-cu il |
| Sahəsi | 40 ha |
Tarixi
XVIII əsrdə əhalisinin sayına görə Ağsu Azərbaycanın ən böyük şəhəri olub. 1735-ci ilin mayında Nadir şah tərəfindən Ağsu qəsəbəsi yaxınlığında tikdirilən qala uzun müddət bu bölgədə çox əhəmiyyətli iqamətgah olmuşdur. Nadir şahın bölgəyə təyin etdiyi hakimlər, Şirvan xanları bu qalada otururdular. XVIII əsrin məşhur səyyahları Samuel Qmelin, Biberşteyn, Bronevski və başqaları bu qala haqqında yazmışlar. Ağsu qalası Nadir şaha qarşı Şirvan zadəganlarının üsyanlarının mərkəzi də olmuşdur. Bu qalaya Şəkili Hacı Çələbi xan və Məhəmmədhəsən xan, Qubalı Hüseynəli xan, Fətəli xan və Şeyxəli xan, Ağa Məhəmməd şahın sərdarları Mustafa xan Dəvəli və Əliqulu xan, rus sərkərdəsi qraf Valeryan Zubov, Naibüssəltənə Abbas Mirzə hücum etmiş, mühasirədə saxlamış, bəziləri almış, bəziləri isə uğur əldə edə bilməyərək kor-peşman geri qayıtmışlar. Ağsuda iki dəfə taun xəstəliyi yayılmış, xeyli insan bundan vəfat etmişdi. Şirvan xanları dövründə Ağsuda sənətkarlıq, ticarət, mədəniyyət xeyli inkişaf etmişdi.
Ərazisi
Orta əsr Ağsu şəhərinin ərazisi plan etibarilə düzbucaqlı formada olmaqla təqribən 40 hektar sahəni əhatə edir. Ətrafı dərin xəndək və val şəklində olan müdafiə sistemi ilə möhkəmləndirilib. Cənub divarlarının uzunluğu 632,6, şimal divarlarının uzunluğu 629,5, şərq divarlarının uzunluğu 637,3, qərb divarlarının uzunluğu isə 630 metrdir.
Arxeoloji tədqiqatlar
2010-2012-ci illərdə "Orta əsr Ağsu şəhəri" Arxeoloji Turizm Kompleksi layihəsi çərçivəsində AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu və Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin birgə Ağsu arxeoloji ekspedisiyası burada tədqiqata başlayıb. Əvvəlcə 600 kv/m. sahədə kəşfiyyat səviyyəsində öyrənilmiş şəhər yerinin nisbətən təpə və çuxurların az olduğu hissəsində qazıntı işlərinə start verilib. Tədqiqat nəticəsində məlum olub ki, qazıntı sahəsinin mərkəzindən daş döşəməli şəhər küçələrindən biri keçirmiş. Küçənin 5 metr cənubunda şəhər meydanlarından biri üzə çıxmış, meydanın qərb hissəsində iri bina qalığı aşkar olunmuşdur.Orta əsr Ağsu şəhərində ilk arxeoloji kəşfiyyat işləri 1983-cü ildə Fazil Osmanovun rəhbərliyi ilə Ağsu-İsmayıllı ekspedisiyası tərəfindən aparılmışdır. Tədqiqatlar Ağsu şəhərinin birtəbəqəli (XVIII əsr) abidə olduğunu üzə çıxarmış, xanlıqlar dövrünü arxeoloji baxımdan öyrənmək üçün önəmi anlaşılmışdır.
Orta əsr Ağsu şəhərində genişmiqyaslı arxeoloji tədqiqatlara 2010-cu il mart ayından Qafar Cəbiyevin rəhbərliyi ilə Ağsu arxeoloji ekspedisiyası başlamış və 2012-ci ilin sonlarına qədər davam etmişdir. 3 illik arxeoloji qazıntılar nəticəsində 1,5 hektar sahə açılmış, Azərbaycan və dünya tarixi üçün maraqlı tapıntılar üzə çıxmışdır.
Sürətlə tikilməsinə baxmayaraq, dövrünün ən mükəmməl şəhər planlaşdırması tətbiq edilmişdir. Qazıntılar zamanı, daş döşənmiş küçə və yollar, su və kanalizasiya xətləri, zibil çeşidləri üçün ayrıca quyular, sənətkarlıq emalatxanaları və s. aşkar edilmişdir.Topoqrafik plan hazırlandıqda məlum olmuşdur ki, düzbucaqlı şəkildə üzü qiblə istiqamətinə tikilmiş şəhərin şimalı ilə cənubu arasında dəniz səviyyəsindən 10 metr hündürlük fərqi var. Şəhərdə arxeoloji tədqiqatlar aparılanda bu fərqin evlərin və məhəllələrin su ilə təchiz edilməsində mühüm rol oynadığı görünmüşdür.Tədqiqatçılar ilkin qazıntılar zamanı aşkar edilmiş XII əsrə aid bir sıra maddi-mədəniyyət nümunələrinə istinad edərək “Xaraba şəhər”in daha qədim yaşayış məskəni olması qənaətindədirlər. Şəhərin ərazi cəhətdən böyüklüyü, ticarət əlaqələri üçün əhəmiyyətli mövqedə yerləşməsi də deyilənləri təsdiq edir. “Xaraba şəhər”in adı da hələ mübahisəlidir. Buranı Ağsu, Yeni Şamaxı, hətta Beyləqan adlandıranlar da vardır. Şübhəsiz, arxeoloji tədqiqatlar hələ tariximizin açılmayan çox-çox səhifələrini üzə çıxaracaqdır. və AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu müxtəlif turizm təşkilatlarının təmsilçiləri və KİV nümayəndələrinin iştirakı ilə hər il ənənəvi olaraq Orta əsr Ağsu şəhərinə infotur təşkil edir.
Şəkilləri
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-10-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-03-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-10-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-10-30.
Xarici keçidlər
- Agsu məktəbi
- MEDIEVAL AGSU TOWN ARCHAEOLOGICAL TOURISM COMPLEXofarchaeology.com 2020-10-20 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Orta esr Agsu seheri Arxeoloji Turizm Kompleksi Azerbaycan Respublikasinin Agsu rayonunun Ulguc kendi erazisinde yerlesen ortulu arxeoloji turizm kompleksi Orta esr Agsu seheriOrta esr Agsu seheri Arxeoloji Turizm KompleksiAgsu regionOlke AzerbaycanStatus arxeoloji turizm kompleksiSeher AgsuYerlesir Ulguc kendiKesf tarixi 2010 cu ilSahesi 40 haTarixiXVIII esrde ehalisinin sayina gore Agsu Azerbaycanin en boyuk seheri olub 1735 ci ilin mayinda Nadir sah terefinden Agsu qesebesi yaxinliginda tikdirilen qala uzun muddet bu bolgede cox ehemiyyetli iqametgah olmusdur Nadir sahin bolgeye teyin etdiyi hakimler Sirvan xanlari bu qalada otururdular XVIII esrin meshur seyyahlari Samuel Qmelin Bibersteyn Bronevski ve basqalari bu qala haqqinda yazmislar Agsu qalasi Nadir saha qarsi Sirvan zadeganlarinin usyanlarinin merkezi de olmusdur Bu qalaya Sekili Haci Celebi xan ve Mehemmedhesen xan Qubali Huseyneli xan Feteli xan ve Seyxeli xan Aga Mehemmed sahin serdarlari Mustafa xan Develi ve Eliqulu xan rus serkerdesi qraf Valeryan Zubov Naibusseltene Abbas Mirze hucum etmis muhasirede saxlamis bezileri almis bezileri ise ugur elde ede bilmeyerek kor pesman geri qayitmislar Agsuda iki defe taun xesteliyi yayilmis xeyli insan bundan vefat etmisdi Sirvan xanlari dovrunde Agsuda senetkarliq ticaret medeniyyet xeyli inkisaf etmisdi ErazisiOrta esr Agsu seherinin erazisi plan etibarile duzbucaqli formada olmaqla teqriben 40 hektar saheni ehate edir Etrafi derin xendek ve val seklinde olan mudafie sistemi ile mohkemlendirilib Cenub divarlarinin uzunlugu 632 6 simal divarlarinin uzunlugu 629 5 serq divarlarinin uzunlugu 637 3 qerb divarlarinin uzunlugu ise 630 metrdir Arxeoloji tedqiqatlar2010 2012 ci illerde Orta esr Agsu seheri Arxeoloji Turizm Kompleksi layihesi cercivesinde AMEA Arxeologiya ve Etnoqrafiya Institutu ve Milli Azerbaycan Tarixi Muzeyinin birge Agsu arxeoloji ekspedisiyasi burada tedqiqata baslayib Evvelce 600 kv m sahede kesfiyyat seviyyesinde oyrenilmis seher yerinin nisbeten tepe ve cuxurlarin az oldugu hissesinde qazinti islerine start verilib Tedqiqat neticesinde melum olub ki qazinti sahesinin merkezinden das dosemeli seher kucelerinden biri kecirmis Kucenin 5 metr cenubunda seher meydanlarindan biri uze cixmis meydanin qerb hissesinde iri bina qaligi askar olunmusdur Orta esr Agsu seherinde ilk arxeoloji kesfiyyat isleri 1983 cu ilde Fazil Osmanovun rehberliyi ile Agsu Ismayilli ekspedisiyasi terefinden aparilmisdir Tedqiqatlar Agsu seherinin birtebeqeli XVIII esr abide oldugunu uze cixarmis xanliqlar dovrunu arxeoloji baximdan oyrenmek ucun onemi anlasilmisdir Orta esr Agsu seherinde genismiqyasli arxeoloji tedqiqatlara 2010 cu il mart ayindan Qafar Cebiyevin rehberliyi ile Agsu arxeoloji ekspedisiyasi baslamis ve 2012 ci ilin sonlarina qeder davam etmisdir 3 illik arxeoloji qazintilar neticesinde 1 5 hektar sahe acilmis Azerbaycan ve dunya tarixi ucun maraqli tapintilar uze cixmisdir Suretle tikilmesine baxmayaraq dovrunun en mukemmel seher planlasdirmasi tetbiq edilmisdir Qazintilar zamani das dosenmis kuce ve yollar su ve kanalizasiya xetleri zibil cesidleri ucun ayrica quyular senetkarliq emalatxanalari ve s askar edilmisdir Topoqrafik plan hazirlandiqda melum olmusdur ki duzbucaqli sekilde uzu qible istiqametine tikilmis seherin simali ile cenubu arasinda deniz seviyyesinden 10 metr hundurluk ferqi var Seherde arxeoloji tedqiqatlar aparilanda bu ferqin evlerin ve mehellelerin su ile techiz edilmesinde muhum rol oynadigi gorunmusdur Tedqiqatcilar ilkin qazintilar zamani askar edilmis XII esre aid bir sira maddi medeniyyet numunelerine istinad ederek Xaraba seher in daha qedim yasayis meskeni olmasi qenaetindedirler Seherin erazi cehetden boyukluyu ticaret elaqeleri ucun ehemiyyetli movqede yerlesmesi de deyilenleri tesdiq edir Xaraba seher in adi da hele mubahiselidir Burani Agsu Yeni Samaxi hetta Beyleqan adlandiranlar da vardir Subhesiz arxeoloji tedqiqatlar hele tariximizin acilmayan cox cox sehifelerini uze cixaracaqdir Miras Medeni Irsin oyrenilmesine komek Ictimai Birliyi ve AMEA Arxeologiya ve Etnoqrafiya Institutu muxtelif turizm teskilatlarinin temsilcileri ve KIV numayendelerinin istiraki ile her il enenevi olaraq Orta esr Agsu seherine infotur teskil edir SekilleriHemcinin baxQafar Cebiyev Agsu rayonuIstinadlar Arxivlenmis suret 2021 02 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 10 30 Arxivlenmis suret 2021 03 02 tarixinde Istifade tarixi 2017 10 30 Arxivlenmis suret 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 2017 10 30 Xarici kecidlerVikianbarda Orta esr Agsu seheri Arxeoloji Turizm Kompleksi ile elaqeli mediafayllar var Agsu mektebi MEDIEVAL AGSU TOWN ARCHAEOLOGICAL TOURISM COMPLEXofarchaeology com 2020 10 20 at the Wayback Machine