Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Olimpiya de Quj (fr. Olympe de Gouges, 7 may 1748[…], Montoban[d] – 3 noyabr 1793[…], Paris, Birinci Fransa Respublikası)—fransız qadın filosof və yazıçı. Karyerasına yazar olaraq başlayan De Quj çox keçmədən siyasi yazıları ilə məşhurlaşmışdır. Fransa Burjua İnqilabı ərzində aktiv fəaliyyət göstərən yazıçı edam cəzasının ləğvi, məhkəmələrdə xalq heyətinin qurulması, Fransa müstəmləkəsində olan kölələrin azad edilməsi, evlilikdən kənar doğulan uşaqların hüquqi olaraq tanınması, övladlığa verilməsi, gəlir vergiləri arasında ədalətsizlik və yoxsulluqla bağlı məsələlərinin həlli üçün mübarizə aparmışdır. Olimpiya de Quj günümüzdə qadın hüquqlarının müdafiəçisi kimi tanınır. O, 1791-ci ildə “Qadın və Vətəndaş hüquqları haqqında Bəyannamə” yayımlamışdı. Qujun əsərləri qadın və insan hüquqları aspektində böyük əhəmiyyətə malikdir.
| Olimpiya de Quj | |
|---|---|
| fr. Olympe de Gouges | |
 | |
| Doğum adı | Marie Gouze |
| Təxəllüsü | Olympe de Gouges |
| Doğum tarixi | 7 may 1748[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 3 noyabr 1793[…](45 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | baş kəsmə |
| Fəaliyyəti | dramaturq, jurnalist, filosof, yazıçı, siyasətçi, müəllif |
| Əsərlərinin dili | fransız dili |
| Tanınmış əsərləri | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Olimpiya de Quj 1748-ci ildə Fransanın cənubunda yerləşən Montoban şəhərində anadan olmuşdur. Qujun atası qəssab, anası isə camaşırçı kimi çalışırdı. Anadan olarkən ailəsi ona "Meri Quj" adını vermişdi.
De Quj 1765-ci ildə Luis Öbri adlı bir kişi ilə ailə həyatı qurmuş, bu evlilikdın Pier adlı oğlu dünyaya gəlmişdi. Evləndikdən bir neçə ay sonra həyat yoldaşını itirən Quj adını Olimpiya de Quj olaraq dəyişdirir. 1770-ci illərdə Parisdə yaşayan yazıçı dini evliliklərə qarşı idi və cinsi azadlığı müdafiə edirdi. O, Parisdə olarkən sənət adamları, yazıçılar və siyasətçilər arasında tanınmağa başlamışdı.
Fəaliyyəti
De Quj yazıçılıq faəliyyətinə 1784-cü ildə başlamış və həyatının son 8 ilində bir sıra romanlar, siyasi yazılar, manifestlər və sosial məsələlərə aid tamaşalar yazmışdı. Mənbələrdə oxuma yazma qabiliyyətinin olmadığı qeyd olunsa da, görünür o əsərlərini başqalarının köməyi ilə qələmə almışdı.
Qujun köləliyə qarşı yazıdığı və səhnələşdirdiyi ilk əsəri 1784-cü ildə yazdığı "Zəncilərin köləliyi" adlı əsərdir.
Fransa burjua inqilabında da böyük fəallıq göstərən Quj inqilabın sadəcə kişilərin mənafeyinə xidmət etdiyini və qadınlara bərabər hüquqlar tanınmadığını gördükdən sonra inqilaba qarşı ümidləri puç olmuşdur.
O, 1791-ci ildə qadınlar üçün bərabər siyasi və hüquqi haqlar tələb edən dərnək olan "Sosial Çevrə" dərnəyinə üzv olmuşdur. Yazıçı məşhur "Qadınlara darağacına çıxmaq üçün haqlar tanınırsa, kürsüyə çıxmaq üçün də haqlar tanınmalıdı" cümlələrini ilk dəfə bu dərnəkdə qurmuşdu.
Quj 1791-ci ildə "Qadın və Vətəndaş hüquqları haqqında bəyannaməsi”ni yayımladı. Bu bəyannamə həmin illərdə məclis tərəfindən yayımlanan "İnsan və Vətəndaş hüquqları bəyannaməsi"nin bir sürəti idi. Quj "insan" sözlərini " qadın" sözü ilə əvəz etmişdi.
Yenə həmin il Quj Jan Jak Russonun "Cəmiyyət müqaviləsi"nə cavab olaraq özünün eyni adlı əsərini qələmə aldı.Yazıçı burada cəmiyyətdəki kişi və qadınlar arasında bərabərsizliyə diqqət çəkmişdi.
Ölümü
Olimpiya de Quj 1793-cü ildə yazdığı "Le trois urnes, ou le salut de la Patrie, par un voyageur aérien" adlı əsərinə görə həbs edilmiş, 3 ay sonra isə noyabr ayının 3-də edam edilmişdir.
İstinadlar
- Kuiper K. Olympe de Gouges // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Olympe de Gouges // FemBio database (alm.).
- Bibliothèque nationale de France Olympe de Gouges // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Blanc O. « Celle qui voulut politiquer » (fr.). // Le Monde diplomatique Paris: Le Monde Diplomatique SA, 2008. P. 2–3. ISSN 0026-9395; 1950-6260; 2491-5866
- Cot E. Olympe de Gouges : entre histoire et mémoire XVIIIème siècle et XXIème siècle. S. 11.
- Cot E. Olympe de Gouges : entre histoire et mémoire XVIIIème siècle et XXIème siècle.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Olimpiya de Quj fr Olympe de Gouges 7 may 1748 Montoban d 3 noyabr 1793 Paris Birinci Fransa Respublikasi fransiz qadin filosof ve yazici Karyerasina yazar olaraq baslayan De Quj cox kecmeden siyasi yazilari ile meshurlasmisdir Fransa Burjua Inqilabi erzinde aktiv fealiyyet gosteren yazici edam cezasinin legvi mehkemelerde xalq heyetinin qurulmasi Fransa mustemlekesinde olan kolelerin azad edilmesi evlilikden kenar dogulan usaqlarin huquqi olaraq taninmasi ovladliga verilmesi gelir vergileri arasinda edaletsizlik ve yoxsulluqla bagli meselelerinin helli ucun mubarize aparmisdir Olimpiya de Quj gunumuzde qadin huquqlarinin mudafiecisi kimi taninir O 1791 ci ilde Qadin ve Vetendas huquqlari haqqinda Beyanname yayimlamisdi Qujun eserleri qadin ve insan huquqlari aspektinde boyuk ehemiyyete malikdir Olimpiya de Qujfr Olympe de GougesDogum adi Marie GouzeTexellusu Olympe de GougesDogum tarixi 7 may 1748 1748 05 07 Dogum yeri Montoban d Vefat tarixi 3 noyabr 1793 1793 11 03 45 yasinda Vefat yeri Paris Birinci Fransa RespublikasiVefat sebebi bas kesmeFealiyyeti dramaturq jurnalist filosof yazici siyasetci muellifEserlerinin dili fransiz diliTaninmis eserleri Qadin ve Vetendas huquqlari haqqinda Beyanname Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiOlimpiya de Quj 1748 ci ilde Fransanin cenubunda yerlesen Montoban seherinde anadan olmusdur Qujun atasi qessab anasi ise camasirci kimi calisirdi Anadan olarken ailesi ona Meri Quj adini vermisdi De Quj 1765 ci ilde Luis Obri adli bir kisi ile aile heyati qurmus bu evlilikdin Pier adli oglu dunyaya gelmisdi Evlendikden bir nece ay sonra heyat yoldasini itiren Quj adini Olimpiya de Quj olaraq deyisdirir 1770 ci illerde Parisde yasayan yazici dini evliliklere qarsi idi ve cinsi azadligi mudafie edirdi O Parisde olarken senet adamlari yazicilar ve siyasetciler arasinda taninmaga baslamisdi FealiyyetiDe Quj yaziciliq faeliyyetine 1784 cu ilde baslamis ve heyatinin son 8 ilinde bir sira romanlar siyasi yazilar manifestler ve sosial meselelere aid tamasalar yazmisdi Menbelerde oxuma yazma qabiliyyetinin olmadigi qeyd olunsa da gorunur o eserlerini basqalarinin komeyi ile qeleme almisdi Qujun koleliye qarsi yazidigi ve sehnelesdirdiyi ilk eseri 1784 cu ilde yazdigi Zencilerin koleliyi adli eserdir Fransa burjua inqilabinda da boyuk fealliq gosteren Quj inqilabin sadece kisilerin menafeyine xidmet etdiyini ve qadinlara beraber huquqlar taninmadigini gordukden sonra inqilaba qarsi umidleri puc olmusdur O 1791 ci ilde qadinlar ucun beraber siyasi ve huquqi haqlar teleb eden dernek olan Sosial Cevre derneyine uzv olmusdur Yazici meshur Qadinlara daragacina cixmaq ucun haqlar taninirsa kursuye cixmaq ucun de haqlar taninmalidi cumlelerini ilk defe bu dernekde qurmusdu Quj 1791 ci ilde Qadin ve Vetendas huquqlari haqqinda beyannamesi ni yayimladi Bu beyanname hemin illerde meclis terefinden yayimlanan Insan ve Vetendas huquqlari beyannamesi nin bir sureti idi Quj insan sozlerini qadin sozu ile evez etmisdi Yene hemin il Quj Jan Jak Russonun Cemiyyet muqavilesi ne cavab olaraq ozunun eyni adli eserini qeleme aldi Yazici burada cemiyyetdeki kisi ve qadinlar arasinda berabersizliye diqqet cekmisdi OlumuOlimpiya de Quj 1793 cu ilde yazdigi Le trois urnes ou le salut de la Patrie par un voyageur aerien adli eserine gore hebs edilmis 3 ay sonra ise noyabr ayinin 3 de edam edilmisdir IstinadlarKuiper K Olympe de Gouges Encyclopaedia Britannica ing Olympe de Gouges FemBio database alm Bibliotheque nationale de France Olympe de Gouges BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Blanc O Celle qui voulut politiquer fr Le Monde diplomatiqueParis Le Monde Diplomatique SA 2008 P 2 3 ISSN 0026 9395 1950 6260 2491 5866 Cot E Olympe de Gouges entre histoire et memoire XVIIIeme siecle et XXIeme siecle S 11 Cot E Olympe de Gouges entre histoire et memoire XVIIIeme siecle et XXIeme siecle