Novruz Gəncəli (azərb. Novruz Sadıqov İsmayıl oğlu; 12 sentyabr 1921, Maştağa, Bakı qəzası – 19 oktyabr 1995, Bakı) — Azərbaycan sovet yazıçısı.
Novruz Gəncəli | |
---|---|
Doğum tarixi | 12 sentyabr 1921 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 19 oktyabr 1995 (74 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | yazıçı |
Həyatı
Novruz Gəncəli 12 sentyabr 1921-ci ildə Bakının Maştağa kəndində dəmirçi İsmayıl Zəbihin ailəsində anadan olmuşdur. Səkkiz yaşında olarkən atasını itirən Novruz Gəncəli böyük qardaşı Qulamhüseyn Sadıqovun himayəsində yaşamışdır. Qardaşı Qulamhüseyn Sadıqov və anası H.Z. Tağıyev adına Toxuculuq fabrikində işə düzəlmiş, Novruz Gəncəli isə həmin fabrikin nəznində olan 63 saylı orta məktəbdə ibtidai təhsil almışdır.
Bir müddət sonra Qulamhüseyn Sadıqovun təcrübəsi nəzərə alınaraq Gəncədəki fabrikə gönədrilir. O, orada baş mühəndis vəzifəsini icra edir. Beləliklə, Sadıqovlar ailəsi 1929-cu ildə Gəncəyə köçür. Novruz Gəncəli Gəncə şəhər 3 saylı beynəlmiləl orta məktəbində təhsilini davam etdirir. Lakin 1938-ci ildə qardaşı Qulamhüseyn Sadıqov vəfat edir və ailənin bütün qayğıları Novruz Gəncəlinin üzərinə düşür. Buna baxmayaraq, Novruz Gəncəli məktəbi bitirdikdən sonra 1939-cu ildə Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsinə daxil olur.
Əmək fəaliyyəti
Novruz Gəncəli təhsil aldığı dövrdə, 1939–1940-cı illərdə kitabxanada Azərbaycan şöbəsinin müdiri, 1940–1941-ci illərdə isə İncəsənət Muzeyində ekskursiya rəhbəri kimi fəaliyyət göstərir. Universitetin II kursunda oxuyarkən əyani şöbədən qiyabiyə keçirilərək 1941–1943-cü illərdə Lerik rayonunun bir neçə orta məktəbində müəllim kimi çalışmış və məktəb müdiri vəzifəsinə qədər yüksəlmişdir.
1943–1946-cı illərdə Bakıda Dövlət Təhlükəsizliyi orqanlarında məsul vəzifələrdə çalışan Novruz Gəncəli 1946–1949-cu illərdə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının "Natəvan" klubunda da çalışıb. 1950–1960-cı illərdəki zaman kəsiyində müxtəlif vaxtlarda "Ədəbiyyat qəzeti" redaksiyasında tənqid şöbəsinin müdiri, "Azərbaycan gəncləri" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi, Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin təbliğat və təşviqat şöbəsində isə təlimatçı kimi də fəaliyyət göstərib. Novruz Gəncəli həmçinin 1960–1976-cı illərdə "Azərbaycan" jurnalı redaksiyasında baş redaktorun müavini olub. 1945-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü olan şair bir müddət orada poeziya üzrə məsləhətçi kimi də fəaliyyət göstərib.
Yaradıcılığı
Novruz Gəncəlinin "Odlu ürəklər" adlanan ilk kitabı 22 yaşında işıq üzü görüb. Sonrakı illərdə "Unudulmaz günlər", "Şerlər", "Dalğalar", "Mənim mahnılarım", "Üç dost", "Könüllər açılanda", "Unuda bilmirəm", "Ədəbi dost" şeir kitabları ilə yanaşı, ümumilikdə 14 kitabı nəşr olunub. Ona "Gəncəli" təxəllüsünü şair Əhməd Cəmil verib. Şair-dramaturq, tənqidçi, müəllim və ictimai xadim olan Novruz Gəncəli eləcə də C. Bayronun "Kavur", A. Makayenokun "Tribunal", C. Patrikin "Qəribə Missis Sevinc", B. Brextin "Kuraj ana və onun uşaqları" pyeslərini Azərbaycan dilinə tərcümə edib.
Novruz Gəncəli həm də bir dramaturq olaraq Azərbaycan teatrına maraqlı və orjinal səpgili, dövrünün aktual problemlərini özündə əks etdirən pyeslər yazıb. Ədibin komediyalardan ibarət kitabı Moskvada "Sovetski pisatel" nəşriyyatınfa rus dilində nəşr olunub. Habelə, müəllifin pyesləri rus dramaturqları tərəfindən tərcümə edilib. Novruz Gəncəlinin pyesləri Gəncə Dövlət Dram Teatrı, Azərbaycan Musiqili Komediya Teatrı, Gənc Tamaşaçılar Teatrı, Naxçıvan Musiqili Dram Teatrı, Ağdam Dövlət Dram Teatrı tərəfindən səhnələşdirilib. Novruz Gəncəli Azərbaycan dramaturgiyasında "Şəlalə" adlı ilk elmi fantastik pyes sayılan əsərin müəllifidir. Həmçinin "Məhəbbət körpüsü", "Ev bizim, sirr bizim", "Səadət yağış deyil" pyeslərinin də müəllifidir.
Novruz Gəncəlinin həyat və yaradıcılığını özündə əks etdirən teatrşünas-tənqidçi Anar Burcəliyevin qələmə aldığı "Xalq şairi olmayan xalqın şairi" elmi monoqrafiyası 2021-ci ildə şairin 100 illik yubileyi ərəfəsində "STAR çap evi" tərəfindən nəşr edilmişdir.
Vəfatı
Novruz Gəncəli 19 oktyabr 1995-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmiş və Maştağa qəsəbəsində Pirşəhid qəbirstanlığında dəfn edilmişdir.
Təltifləri
- Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı — 11.09.1981
İstinadlar
- Savalan Fərəcov. "Sənsiz qəlbim bir çağlayan sel oldu..." (Azərbaycan). anl.az. 10-12-2018 tarixində .
- "Novruz Gəncəli – 95" (Azərbaycan). aghdash.cls.az. 1-6-2021 tarixində .
- "N.İ.Gəncəli yoldaşın Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 11 sentyabr 1981-ci il tarixli Fərmanı" (PDF) (Azərbaycan). anl.az. 5-12-2010 tarixində (PDF).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Novruz Genceli azerb Novruz Sadiqov Ismayil oglu 12 sentyabr 1921 Mastaga Baki qezasi 19 oktyabr 1995 Baki Azerbaycan sovet yazicisi Novruz GenceliDogum tarixi 12 sentyabr 1921 1921 09 12 Dogum yeri Mastaga Balaxani Sabuncu rayonu Baki qezasi Azerbaycan SSRVefat tarixi 19 oktyabr 1995 1995 10 19 74 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri MastagaFealiyyeti yaziciHeyatiNovruz Genceli 12 sentyabr 1921 ci ilde Bakinin Mastaga kendinde demirci Ismayil Zebihin ailesinde anadan olmusdur Sekkiz yasinda olarken atasini itiren Novruz Genceli boyuk qardasi Qulamhuseyn Sadiqovun himayesinde yasamisdir Qardasi Qulamhuseyn Sadiqov ve anasi H Z Tagiyev adina Toxuculuq fabrikinde ise duzelmis Novruz Genceli ise hemin fabrikin nezninde olan 63 sayli orta mektebde ibtidai tehsil almisdir Bir muddet sonra Qulamhuseyn Sadiqovun tecrubesi nezere alinaraq Gencedeki fabrike gonedrilir O orada bas muhendis vezifesini icra edir Belelikle Sadiqovlar ailesi 1929 cu ilde Genceye kocur Novruz Genceli Gence seher 3 sayli beynelmilel orta mektebinde tehsilini davam etdirir Lakin 1938 ci ilde qardasi Qulamhuseyn Sadiqov vefat edir ve ailenin butun qaygilari Novruz Gencelinin uzerine dusur Buna baxmayaraq Novruz Genceli mektebi bitirdikden sonra 1939 cu ilde Baki Dovlet Universitetinin Filologiya fakultesine daxil olur Emek fealiyyetiNovruz Genceli tehsil aldigi dovrde 1939 1940 ci illerde kitabxanada Azerbaycan sobesinin mudiri 1940 1941 ci illerde ise Incesenet Muzeyinde ekskursiya rehberi kimi fealiyyet gosterir Universitetin II kursunda oxuyarken eyani sobeden qiyabiye kecirilerek 1941 1943 cu illerde Lerik rayonunun bir nece orta mektebinde muellim kimi calismis ve mekteb mudiri vezifesine qeder yukselmisdir 1943 1946 ci illerde Bakida Dovlet Tehlukesizliyi orqanlarinda mesul vezifelerde calisan Novruz Genceli 1946 1949 cu illerde Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin Natevan klubunda da calisib 1950 1960 ci illerdeki zaman kesiyinde muxtelif vaxtlarda Edebiyyat qezeti redaksiyasinda tenqid sobesinin mudiri Azerbaycan gencleri qezeti redaksiyasinda edebi isci Azerbaycan Kommunist Partiyasi Merkezi Komitesinin tebligat ve tesviqat sobesinde ise telimatci kimi de fealiyyet gosterib Novruz Genceli hemcinin 1960 1976 ci illerde Azerbaycan jurnali redaksiyasinda bas redaktorun muavini olub 1945 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin uzvu olan sair bir muddet orada poeziya uzre meslehetci kimi de fealiyyet gosterib YaradiciligiNovruz Gencelinin Odlu urekler adlanan ilk kitabi 22 yasinda isiq uzu gorub Sonraki illerde Unudulmaz gunler Serler Dalgalar Menim mahnilarim Uc dost Konuller acilanda Unuda bilmirem Edebi dost seir kitablari ile yanasi umumilikde 14 kitabi nesr olunub Ona Genceli texellusunu sair Ehmed Cemil verib Sair dramaturq tenqidci muellim ve ictimai xadim olan Novruz Genceli elece de C Bayronun Kavur A Makayenokun Tribunal C Patrikin Qeribe Missis Sevinc B Brextin Kuraj ana ve onun usaqlari pyeslerini Azerbaycan diline tercume edib Novruz Genceli hem de bir dramaturq olaraq Azerbaycan teatrina maraqli ve orjinal sepgili dovrunun aktual problemlerini ozunde eks etdiren pyesler yazib Edibin komediyalardan ibaret kitabi Moskvada Sovetski pisatel nesriyyatinfa rus dilinde nesr olunub Habele muellifin pyesleri rus dramaturqlari terefinden tercume edilib Novruz Gencelinin pyesleri Gence Dovlet Dram Teatri Azerbaycan Musiqili Komediya Teatri Genc Tamasacilar Teatri Naxcivan Musiqili Dram Teatri Agdam Dovlet Dram Teatri terefinden sehnelesdirilib Novruz Genceli Azerbaycan dramaturgiyasinda Selale adli ilk elmi fantastik pyes sayilan eserin muellifidir Hemcinin Mehebbet korpusu Ev bizim sirr bizim Seadet yagis deyil pyeslerinin de muellifidir Novruz Gencelinin heyat ve yaradiciligini ozunde eks etdiren teatrsunas tenqidci Anar Burceliyevin qeleme aldigi Xalq sairi olmayan xalqin sairi elmi monoqrafiyasi 2021 ci ilde sairin 100 illik yubileyi erefesinde STAR cap evi terefinden nesr edilmisdir VefatiNovruz Genceli 19 oktyabr 1995 ci ilde Baki seherinde vefat etmis ve Mastaga qesebesinde Pirsehid qebirstanliginda defn edilmisdir TeltifleriAzerbaycan SSR Ali Sovetinin Fexri Fermani 11 09 1981IstinadlarSavalan Ferecov Sensiz qelbim bir caglayan sel oldu Azerbaycan anl az 10 12 2018 tarixinde Novruz Genceli 95 Azerbaycan aghdash cls az 1 6 2021 tarixinde N I Genceli yoldasin Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Fexri Fermani ile teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 11 sentyabr 1981 ci il tarixli Fermani PDF Azerbaycan anl az 5 12 2010 tarixinde PDF