Novolak (keçmiş adı: Banayaul, sonra Banay-aux, çeç. Бони-Эвла) — Dağıstan Respublikası, Novolak rayonu ərazisində yerləşən kənd. İnzibati cəhətdən Novolak rayonunun və Novolak kənd sovetliyinin mərkəzidir. Novolak kənd inzibati vavidliyinin yeganə yaşayış məntəqəsidir.
Novolak | |
---|---|
Новолакское Бони-Эвла | |
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Əsası qoyulub | 1850 |
Mərkəzin hündürlüyü | 428 m |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | +7 87242 |
Poçt indeksi | 368160 |
Coğrafiya
Kənd Xasayurtdan 16 km cənub-qərbdə,yarıq-su çayının sol sahilində, Çapayevo kəndinin qarşı tərəfində yerləşir.
Tarixi
Kənd 1850-ci ildə salınmışdır. 1883-cü ildə Banayaulda 270 həyət vardı. Hansı ki, burada 1129 nəfər yaşayırdı (milli tərkib baxımıəndan çeçenlərdən ibarət idi). Kənddə 3 məsid mövcud idi.
22 noyabr 1928-ci il Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Mərkəzi İcraiyə Komitəsinin 4-cü isesiyasında respublikanın yeni rayonlaşdırma layihəsi hazırlanır. Bunun əsasında rayonların və bölgələrin bölünməsi, 26 kanton və 2 subkontonun yaradılması barədə qərar qəbul edilir. Xasavyurt kantonu 1921-ci ildə Terek bölgəsindən Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına verilmiş keçmiş Xasavyurt dairəsi ərazisinin bir hissəsində təşkil olunmuşdur. Yeni bölgələşməyə əsasən, kanton 18 kənd icmasından ibarət idi. Bura o cümlədən Banayaul, Banayyurt, Bezen 1, Bezen 2, Visi-İrza, Qencik-Erze daxil olurdu.
23 fevral 1944-cü ildə çeçenlərin deportasiyası zamanı köğçürülmüş əhalinin yerinə bura Lak rayonuna daxil olan Turçi, Burtni, Varay, Kurxi, Uri, Keqarçi, Xalaki, Kamaşa, Quymi, Xuti, Şahuva, Baqilka, Kuma, Kundı, Kumar kəndlərindən əhali köçürülür.
Hal-hazırda lakların Novolak rayonundan, Mahaçqaladan şimala köçürülməsi və Auxov rayonunun bərpası üçün bir layihə hazırlanır.
5 sentyabr 1999-cu ildə Dağıstan əməliyyatı zamanı kənd Şamil Basayev və [[Əmir Xəttab]ın döyüşçüləri tərəfindən ələ keçirilir. 14 sentyabr 1999-cu ildə isə ağır və qanlı keçən döyüşlərdən sonra isə federal qüvvələr çeçen mücahidlərini kənddən çıxara bilir. Döyüşlər nəticəsində kənd tamamən dağılır.
Əhalisi
2002-ci il siyahıya alınmaya görə əhalinin milli tərkibi.: çeçenlər — 33 %, laklar — 64 %
- Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə kəndin milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
Xalq | Say, nəf. | Ümumi əhaliyə olan nisbəti, % |
---|---|---|
laklar | 40307 | 68 % |
çeçenlər | 1716 | 29 % |
digərləri | 205 | 3 % |
Təhsil
- Novolak 1 nömrəli kənd orta məktəbi.
- Novolak 2 nömrəli kənd orta məktəbi.
Tanınmış şəxsiyyətlər
- Mutyev İsa — Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı, milis çavuşu.
Mənbə
- НОВОЛАКСКОЕ ПЛЕНЕНИЕ
- Списки жертв
- IGPI.RU :: Документы по истории и современному состоянию аккинцев (ауховцев) в Дагестане.
- АВИАБИБЛИОТЕКА:Бута Бутаев. Амет-хан Султан
- ИЗ НЕДАВНЕГО ПРОШЛОГО НА КАВКАЗЕ
İstinadlar
- GEOnet Names Server. 2018.
- http://elib.shpl.ru/nodes/9044#mode/inspect/page/57/zoom/5 Список населенных мест Терской области : По сведениям к 1 янв. 1883 г.. - Владикавказ, 1885.
- Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ, Том 1. С. 49
- А. В. Твёрдый Кавказ в именах, названиях, легендах опыт топонимического словаря 2008 с. 240
- "Закон Республики Дагестан от 13 января 2005 года № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»". 2015-02-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- "Новолакский сельский округ (сельсовет)* (Новолакский район)". 2015-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-15.
- "Список населенных мест Терской области : По сведениям к 1 янв. 1883 г. — Владикавказ, 1885". 2017-05-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- Каммаев С. К. Легендарная Лакия. Краткий энциклопедический справочник о Лакии и лакцах. Махачкала. Тип. ДНЦ РАН. 2007. — 372 с.
- . 2014-09-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- "Коряков Ю. Б. База данных «Этно-языковой состав населённых пунктов России»". 2018-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- . 2019-01-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- . 2014-07-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- . 2014-07-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- "Мутей Исаев". 2015-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Novolak kecmis adi Banayaul sonra Banay aux cec Boni Evla Dagistan Respublikasi Novolak rayonu erazisinde yerlesen kend Inzibati cehetden Novolak rayonunun ve Novolak kend sovetliyinin merkezidir Novolak kend inzibati vavidliyinin yegane yasayis menteqesidir NovolakNovolakskoe Boni Evla43 07 sm e 46 29 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1850Merkezin hundurluyu 428 mEhalisiEhalisi 7 159 nef 2019 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 87242Poct indeksi 368160Xeriteni goster gizle NovolakCografiyaKend Xasayurtdan 16 km cenub qerbde yariq su cayinin sol sahilinde Capayevo kendinin qarsi terefinde yerlesir TarixiKend 1850 ci ilde salinmisdir 1883 cu ilde Banayaulda 270 heyet vardi Hansi ki burada 1129 nefer yasayirdi milli terkib baximiendan cecenlerden ibaret idi Kendde 3 mesid movcud idi 22 noyabr 1928 ci il Dagistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin Merkezi Icraiye Komitesinin 4 cu isesiyasinda respublikanin yeni rayonlasdirma layihesi hazirlanir Bunun esasinda rayonlarin ve bolgelerin bolunmesi 26 kanton ve 2 subkontonun yaradilmasi barede qerar qebul edilir Xasavyurt kantonu 1921 ci ilde Terek bolgesinden Dagistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasina verilmis kecmis Xasavyurt dairesi erazisinin bir hissesinde teskil olunmusdur Yeni bolgelesmeye esasen kanton 18 kend icmasindan ibaret idi Bura o cumleden Banayaul Banayyurt Bezen 1 Bezen 2 Visi Irza Qencik Erze daxil olurdu 23 fevral 1944 cu ilde cecenlerin deportasiyasi zamani kogcurulmus ehalinin yerine bura Lak rayonuna daxil olan Turci Burtni Varay Kurxi Uri Keqarci Xalaki Kamasa Quymi Xuti Sahuva Baqilka Kuma Kundi Kumar kendlerinden ehali kocurulur Hal hazirda laklarin Novolak rayonundan Mahacqaladan simala kocurulmesi ve Auxov rayonunun berpasi ucun bir layihe hazirlanir 5 sentyabr 1999 cu ilde Dagistan emeliyyati zamani kend Samil Basayev ve Emir Xettab in doyusculeri terefinden ele kecirilir 14 sentyabr 1999 cu ilde ise agir ve qanli kecen doyuslerden sonra ise federal quvveler cecen mucahidlerini kendden cixara bilir Doyusler neticesinde kend tamamen dagilir Ehalisi2002 ci il siyahiya alinmaya gore ehalinin milli terkibi cecenler 33 laklar 64 Milli terkib 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasinin melumatlarina gore kendin milli terkibi haqqinda asagidaki melumatlar verilmisdir Xalq Say nef Umumi ehaliye olan nisbeti laklar 40307 68 cecenler 1716 29 digerleri 205 3 TehsilNovolak 1 nomreli kend orta mektebi Novolak 2 nomreli kend orta mektebi Taninmis sexsiyyetlerMutyev Isa Rusiya Federasiyasinin Qehremani milis cavusu MenbeNOVOLAKSKOE PLENENIE Spiski zhertv IGPI RU Dokumenty po istorii i sovremennomu sostoyaniyu akkincev auhovcev v Dagestane AVIABIBLIOTEKA Buta Butaev Amet han Sultan IZ NEDAVNEGO PROShLOGO NA KAVKAZEIstinadlarGEOnet Names Server 2018 http elib shpl ru nodes 9044 mode inspect page 57 zoom 5 Spisok naselennyh mest Terskoj oblasti Po svedeniyam k 1 yanv 1883 g Vladikavkaz 1885 Sbornik statisticheskih svѣdѣnij o Kavkazѣ Tom 1 S 49 A V Tvyordyj Kavkaz v imenah nazvaniyah legendah opyt toponimicheskogo slovarya 2008 s 240 Zakon Respubliki Dagestan ot 13 yanvarya 2005 goda 6 O statuse i granicah municipalnyh obrazovanij Respubliki Dagestan 2015 02 03 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 04 Novolakskij selskij okrug selsovet Novolakskij rajon 2015 04 02 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 15 Spisok naselennyh mest Terskoj oblasti Po svedeniyam k 1 yanv 1883 g Vladikavkaz 1885 2017 05 03 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 04 Kammaev S K Legendarnaya Lakiya Kratkij enciklopedicheskij spravochnik o Lakii i lakcah Mahachkala Tip DNC RAN 2007 372 s 2014 09 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 04 Koryakov Yu B Baza dannyh Etno yazykovoj sostav naselyonnyh punktov Rossii 2018 03 24 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 04 2019 01 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 04 2014 07 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 04 2014 07 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 04 Mutej Isaev 2015 03 30 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 04