Novlu — Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun Novlu kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Novlu | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Tarixi
1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib.Kənd 2020 ci ildən Azərbaycan ordusunun nəzarətinə keçib.
1918 soyqırımına (Q.Nijdenin və A.Ozanyanın başçılığı ilə) tuş gələn obalarından biri olan Novlu kəndi Kəpəz dağının “Qarağac bulağı” və “İmamzadə bulağı” meşəliyi (burada 150-yə qədər yaşı 600 ilə çatan və üzərində qoç heykəlləri qoyulmuş qəbirlər olmuşdur. Mühafizəçisi Gorus şəhərinin Ağbulaq kəndindən olan Seyid Haşım ağa (1875-1960) idi, bu ocaq da barbarlar tərəfindən yandırılmışdır, qoç qəbirləri dağıdılmış və xeylisi aparılmışdır), “Saqqızsultan meşəliyi” (burada ən çox daş vələs və vən ağacları bitirdi. “Vəndam” toponimi bu sözdən yaranıb) əhatəsində yerləşməklə həm də Gorusun müsəlman-türk mənşəli Qurdqalağı, Şamsız, Şirnuxu kəndləri yaxınlığında idi. Novlu kəndinin simsarındakı “Göy qala” dağı və oradakı mağara, “Aynaxlı dərəsi”, Davudlu kəndinin mərkəzindəki “Nəbi bağı” (alma, armud, gilas, qoz, tut ağaclarından ibarət) yerləri Qaçaq Nəbinin adı ilə bağlıdır. Bu kənddəki su dəyirmanı Tapdıq Xudayar oğlu (1883-1972) tərəfindən Gorus çayından ayrılmış qolun üstündə tikilmişdi. Bu dəyirman da düşmən hədəfinə tuş gəlmişdi.
Novlu kəndindən Alı, Hüseyn və Təmraz İsmayıl oğullarının, Murtuza Cəfər oğlunun (1875-1965), Məcid Cəfər oğlunun (1876-1964), Şiralı İsa oğlunun (1882-1972), Adil İsa oğlunun (1890-1943), Qara İsmayıl Təmraz oğlunun (qardaşları Cavad və İbadla birgə), Göyüş Hümbətalı oğlunun (1872-1954), Albaba Allahverdi oğlunun (1853-1943, kəndin imkanlı şəxsi olub, həm də döyüşçüləri silah-sursatla təmin edib) müqavimətinə baxmayaraq düşmən əvvəlcədən bu soyqırımına hazırlıq gördüyündən qanlı faciələr bütün yaşayış yerlərini əhatə etmişdir. Novlu kəndinin igid döyüşçüsü Bərxudar Şahbaz oğlunu (1885-1918) haylar Gorus nahiyəsinin Kərəvünc kəndi yaxınlığında qətlə yetirmişlər (onun qardaşları Tanrıverdi və Novruz da bu döyüşlərdə vuruşub), ümumilikdə bu kənddən 35 döyüşçü, Davudlu və Məzrə kəndlərinin 25 dinc sakini həmin illərdə şəhid olmuşdur.
Toponimikası
Novlu kəndi dağətəyi ərazidədir. Keçmiş adı Novlu dərə olmuşdur. Kənd salındığı dərənin adını daşıyır. Dərə isə burada daş novlu (su yolu olan) bulaq olduğu üçün belə adlandırılmışdır.
Əhalisi
"1886-cı il ailə siyahılarından çıxarılmış Zaqafqaziya diyarının əhalisi haqqında statistik məlumatlar toplusu"na görə, kənddə 27 evdə 113 şiə kürd yaşayırdı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-05.
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. Тифлис. 1893.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikası Qubadlı Rayon İcra Hakimiyyəti
Qubadlı rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Novlu Novlu Azerbaycan Respublikasinin Qubadli rayonunun Novlu kend inzibati erazi dairesinde kend Novlu39 24 49 sm e 46 27 06 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle NovluTarixi1993 cu ilde Ermenistan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden isgal edilib Kend 2020 ci ilden Azerbaycan ordusunun nezaretine kecib 1918 soyqirimina Q Nijdenin ve A Ozanyanin basciligi ile tus gelen obalarindan biri olan Novlu kendi Kepez daginin Qaragac bulagi ve Imamzade bulagi meseliyi burada 150 ye qeder yasi 600 ile catan ve uzerinde qoc heykelleri qoyulmus qebirler olmusdur Muhafizecisi Gorus seherinin Agbulaq kendinden olan Seyid Hasim aga 1875 1960 idi bu ocaq da barbarlar terefinden yandirilmisdir qoc qebirleri dagidilmis ve xeylisi aparilmisdir Saqqizsultan meseliyi burada en cox das veles ve ven agaclari bitirdi Vendam toponimi bu sozden yaranib ehatesinde yerlesmekle hem de Gorusun muselman turk menseli Qurdqalagi Samsiz Sirnuxu kendleri yaxinliginda idi Novlu kendinin simsarindaki Goy qala dagi ve oradaki magara Aynaxli deresi Davudlu kendinin merkezindeki Nebi bagi alma armud gilas qoz tut agaclarindan ibaret yerleri Qacaq Nebinin adi ile baglidir Bu kenddeki su deyirmani Tapdiq Xudayar oglu 1883 1972 terefinden Gorus cayindan ayrilmis qolun ustunde tikilmisdi Bu deyirman da dusmen hedefine tus gelmisdi Novlu kendinden Ali Huseyn ve Temraz Ismayil ogullarinin Murtuza Cefer oglunun 1875 1965 Mecid Cefer oglunun 1876 1964 Sirali Isa oglunun 1882 1972 Adil Isa oglunun 1890 1943 Qara Ismayil Temraz oglunun qardaslari Cavad ve Ibadla birge Goyus Humbetali oglunun 1872 1954 Albaba Allahverdi oglunun 1853 1943 kendin imkanli sexsi olub hem de doyusculeri silah sursatla temin edib muqavimetine baxmayaraq dusmen evvelceden bu soyqirimina hazirliq gorduyunden qanli facieler butun yasayis yerlerini ehate etmisdir Novlu kendinin igid doyuscusu Berxudar Sahbaz oglunu 1885 1918 haylar Gorus nahiyesinin Kerevunc kendi yaxinliginda qetle yetirmisler onun qardaslari Tanriverdi ve Novruz da bu doyuslerde vurusub umumilikde bu kendden 35 doyuscu Davudlu ve Mezre kendlerinin 25 dinc sakini hemin illerde sehid olmusdur ToponimikasiNovlu kendi dageteyi erazidedir Kecmis adi Novlu dere olmusdur Kend salindigi derenin adini dasiyir Dere ise burada das novlu su yolu olan bulaq oldugu ucun bele adlandirilmisdir Ehalisi 1886 ci il aile siyahilarindan cixarilmis Zaqafqaziya diyarinin ehalisi haqqinda statistik melumatlar toplusu na gore kendde 27 evde 113 sie kurd yasayirdi Hemcinin baxQubadli rayonuIstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF az stat gov az 2019 2020 04 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 16 Arxivlenmis suret 2023 08 05 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 05 Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 seh 427 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Tiflis 1893 Xarici kecidlerAzerbaycan Respublikasi Qubadli Rayon Icra Hakimiyyeti Qubadli rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin