Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Niderlandın işğalı (10-14 may 1940) — İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Fransa kampaniyasının gedişində alman silahlı qüvvələrinin (vermaxt) Niderland qoşunlarına qarşı strateji hərbi əməliyyatı və Niderlandın Üçüncü Reyx tərəfindən işğal edilməsi.
| Niderlandın işğalı | |
|---|---|
 | |
| Tarix | 14 may 1940 |
| Yeri | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Nasist Almaniyasının siyasi-hərbi rəhbərliyi və vermaxt komandanlığının planlarına görə, Niderland silahlı qüvvələrinə qarşı “B” orduqrupuna daxil olan general-polkovnik Georq fon Küxlerin 18-ci ordusu və general- polkovnik Valter fon Reyxenaunun 6-cı ordusu hərəkət etməli idi. 6-cı ordu Niderlandın şəhərinin cənubu ilə hərəkət etməli və müttəfiq qüvvələri,fransız-ingilis və Belçika silahlı qüvvələri ilə mübarizə aparmalı idi. Lakin, əsas hədəf – holland qüvvələrinin darmadağın edilməsi 18-ci orduya tapşırılmışdı. Almanlar Niderland silahlı qüvvələrini daha tez sıradan çıxarmaq üçün, ilk növbədə onun planlı müdafiəsinin təşkilinə mane olmaq istəyirdilər. General 22-ci piyada diviziyası və general 7-ci aviadesant diviziyasıda, məhz bu məqsəd üçün ayrılmışdı.
1940-cı il, mayın 10-da alman qoşunlarının Fransaya və neytral ölkələr olan Belçika, Niderland və Lüksemburqa tərəf hərəkət etməsi ilə “qəribə müharibə” qəfil sona çatdı. …“Alman işğalının sürəti və işğalın miqyası müttəfiqləri və bitərəf ölkələri gözənilməz halda yaxaladı”. Alman ordusu, elə ilk gündən, Lüksemburqu praktik olaraq müqavimətsiz işğal etdi.
Niderland uğrunda döyüşlər ilk olaraq 18-ci alman ordusunun hücumu ilə başlandı. Həmin ordu qısa zaman kəsiyində zəif müdafiə olunmuş şimal-şərq vilayətlərini tutaraq Eyssel kanalının şərq sahillərinə çatdı. Vermaxt qüvvələrinin son dərəcə sürətli hücumları nəticəsində, Neymeqen və digər cənub rayonlarındakı bir sıra körpülər, zədələnmədən almanların əlinə keçdi, Eyssel mövqeyi və Pel xətti yarıldı,hücumun elə ilk günündə buradakı müdafiəçilər təslim oldular. Niderlandın 2-ci ordu korpusu Vaal çayına doğru geri çəkilərək, Pel xəttinin arxasında mövqe tutdu. Nisbətən daha yaxşı möhkəmləndirilmiş Qrebbe xəttinin müdafiəsi, artıq mayın 12-də yarılmağa başlandı. Sonrakı günlərdə isə, şığıyıcı bombardmançıların havadan dəstəyi, almanların burada həlledici qələbəsini təmin edir. Lakin, Niderland ordusu üçün ən faciəlisi, “”nda baş verən döyüşlər olur. Rotterdam və Leyden rayonları arasındakı əraziyə, 22-ci piyada diviziyasının tərkibindən olan havadesantının çıxarılmasına baxmayaraq, hollandlar bir çox yerlərdə tamamilə məğlubiyyətə uğrayırlar.
Almanlar Niderlandı tam şəkildə təslim olmağa məcbur etmək məqsədilə, əsas şəhərlər üzərinə hava hücumları təşkil etməyə başladılar. Vermaxt generalı Hans Şmidt əvvəlcə, Rotterdam şəhərinin bombardman olunacağı planı barədə Niderlanda ultimatum verdi. Niderland ultimatumu qəbul etdiyi üçün plan ləğv olundu. Lakin, hücumun ləğvi barədə məlumat siqnalı, artıq şəhər üzərinə hücuma başlayan yüzlərlə “Heinkel He-111” bombardmançı təyyarələrdən ən azı 50-60-na çatmadı və mayın14-də onlar şəhərin mərkəzinə təqribən 97 ton bomba yağdırdılar. Əksər tarixçilərə görə, şəhərin kütləvi yanğınlarla müşayiət olunan bombardmanı nəticəsində təqribən 900-1000 nəfər dinc sakin həlak olmuş, 85 mindən çox insan evsiz qalmış, minlərlə müxtəlif tikili, kilsə, məktəb tamamilə dağıntıya məruz qalmışdır. Hətta, bəzi holland və ingilis mənbələrinin, kütləvi informasiya vasitələrinin məlumatlarına görə, şəhər dağıdılarkən 30 min sakin həlak olmuş və nasistlər şəhərin qədim binalarını dağıtmaqla barbarlıq aktı həyata keçirmişdilər.
Nəhayət, 15 mayda kapitulyasiya aktının imzalanması ilə Niderland təslim oldu. Öz ölkəsini tərk etmiş Niderland kraliçası Vilhelmina Britaniyada mühacir hökumət yaratdı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . "Nasist Almaniyasının Fransa kampaniyası və onun nəticələri" (az.). Türk Dünyası Gənc Tədqiqatçılar Dərnəyinin Araşdırmaları, №5(5), 2021. səh. 43-56. 2022-03-25 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Niderlandin isgali 10 14 may 1940 Ikinci Dunya Muharibesi zamani Fransa kampaniyasinin gedisinde alman silahli quvvelerinin vermaxt Niderland qosunlarina qarsi strateji herbi emeliyyati ve Niderlandin Ucuncu Reyx terefinden isgal edilmesi Niderlandin isgaliTarix 14 may 1940Yeri Niderland Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiNiderland semasindaki alman parasutculeri 10 may 1940 ci il Nasist Almaniyasinin siyasi herbi rehberliyi ve vermaxt komandanliginin planlarina gore Niderland silahli quvvelerine qarsi B orduqrupuna daxil olan general polkovnik Georq fon Kuxlerin 18 ci ordusu ve general polkovnik Valter fon Reyxenaunun 6 ci ordusu hereket etmeli idi 6 ci ordu Niderlandin seherinin cenubu ile hereket etmeli ve muttefiq quvveleri fransiz ingilis ve Belcika silahli quvveleri ile mubarize aparmali idi Lakin esas hedef holland quvvelerinin darmadagin edilmesi 18 ci orduya tapsirilmisdi Almanlar Niderland silahli quvvelerini daha tez siradan cixarmaq ucun ilk novbede onun planli mudafiesinin teskiline mane olmaq isteyirdiler General 22 ci piyada diviziyasi ve general 7 ci aviadesant diviziyasida mehz bu meqsed ucun ayrilmisdi 1940 ci il mayin 10 da alman qosunlarinin Fransaya ve neytral olkeler olan Belcika Niderland ve Luksemburqa teref hereket etmesi ile qeribe muharibe qefil sona catdi Alman isgalinin sureti ve isgalin miqyasi muttefiqleri ve biteref olkeleri gozenilmez halda yaxaladi Alman ordusu ele ilk gunden Luksemburqu praktik olaraq muqavimetsiz isgal etdi Niderland ugrunda doyusler ilk olaraq 18 ci alman ordusunun hucumu ile baslandi Hemin ordu qisa zaman kesiyinde zeif mudafie olunmus simal serq vilayetlerini tutaraq Eyssel kanalinin serq sahillerine catdi Vermaxt quvvelerinin son derece suretli hucumlari neticesinde Neymeqen ve diger cenub rayonlarindaki bir sira korpuler zedelenmeden almanlarin eline kecdi Eyssel movqeyi ve Pel xetti yarildi hucumun ele ilk gununde buradaki mudafieciler teslim oldular Niderlandin 2 ci ordu korpusu Vaal cayina dogru geri cekilerek Pel xettinin arxasinda movqe tutdu Nisbeten daha yaxsi mohkemlendirilmis Qrebbe xettinin mudafiesi artiq mayin 12 de yarilmaga baslandi Sonraki gunlerde ise sigiyici bombardmancilarin havadan desteyi almanlarin burada helledici qelebesini temin edir Lakin Niderland ordusu ucun en facielisi nda bas veren doyusler olur Rotterdam ve Leyden rayonlari arasindaki eraziye 22 ci piyada diviziyasinin terkibinden olan havadesantinin cixarilmasina baxmayaraq hollandlar bir cox yerlerde tamamile meglubiyyete ugrayirlar Almanlar Niderlandi tam sekilde teslim olmaga mecbur etmek meqsedile esas seherler uzerine hava hucumlari teskil etmeye basladilar Vermaxt generali Hans Smidt evvelce Rotterdam seherinin bombardman olunacagi plani barede Niderlanda ultimatum verdi Niderland ultimatumu qebul etdiyi ucun plan legv olundu Lakin hucumun legvi barede melumat siqnali artiq seher uzerine hucuma baslayan yuzlerle Heinkel He 111 bombardmanci teyyarelerden en azi 50 60 na catmadi ve mayin14 de onlar seherin merkezine teqriben 97 ton bomba yagdirdilar Ekser tarixcilere gore seherin kutlevi yanginlarla musayiet olunan bombardmani neticesinde teqriben 900 1000 nefer dinc sakin helak olmus 85 minden cox insan evsiz qalmis minlerle muxtelif tikili kilse mekteb tamamile dagintiya meruz qalmisdir Hetta bezi holland ve ingilis menbelerinin kutlevi informasiya vasitelerinin melumatlarina gore seher dagidilarken 30 min sakin helak olmus ve nasistler seherin qedim binalarini dagitmaqla barbarliq akti heyata kecirmisdiler Nehayet 15 mayda kapitulyasiya aktinin imzalanmasi ile Niderland teslim oldu Oz olkesini terk etmis Niderland kralicasi Vilhelmina Britaniyada muhacir hokumet yaratdi Hemcinin baxFransa kampaniyasi Ikinci Dunya muharibesiIstinadlar Nasist Almaniyasinin Fransa kampaniyasi ve onun neticeleri az Turk Dunyasi Genc Tedqiqatcilar Derneyinin Arasdirmalari 5 5 2021 seh 43 56 2022 03 25 tarixinde