Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Neştərvari termopsis (lat. Thermopsis lanceolata) - termopsis cinsinə aid bitki növü.
| Neştərvari termopsis | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Klad: Klad: Klad: Triba: Cins: ???: Neştərvari termopsis | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Botaniki xarakteristikası:
Çoxillik ot bitkisidir. Yerüstü hissələri üfüqi və şaquli kökləri, çoxsaylı düyünləri, əlavə kökləri, 2m və daha çox dərinliyə gedə bilir. Gövdəsinin hündürlüyü 60sm, düz, şırımlı, aşağı hissələri azacıq odunlaşmış, tükcüklü və budaqlanandır. Gövdəsi sıx örtüklə örtülən yarpaqcıqlardan ibarət uzunsov və ya uzunsov-neştərşəkilli formalı, uzunluğu 2,5-8sm, eni isə 0,5-1 sm-ə bərabərdir. Hər bir yarpağı 2 neştərşəkilli yarpaqcıqdan ibarətdir. Çiçəkləri sarımtıl kəpənəkçiçəklilər tipindən ibarət olan tacdan, uzunluğu 3sm, kiçik kasa yarpaqlarından və sonu 20 sm uzunluğunda fırça ilə qurtarır. Meyvələri xətti, düz və ya azacıq qövsşəkilli, 7-15sm, toxumlarının uzunluğu 1-9 sm, eni isə 1sm-ə bərabərdir. Toxumları yaşılımtıl-qara, uzunluğu 3-5, eni isə 2-3,5 mm-ə bərabərdir.
Bitkinin xammalı butonizasiya başlayan vaxtda (may-iyun) toplanılmalıdır. Eyni zamanda çiçəkli bitki və çılpaq zoğları toplanılır. Toxumları tam yetişmə zamanı toplanılmalıdır. Toplanılan xammal açıq, lakin kölgəli, yaxşı ventiliyasiyalı (40ОС) naveslərdə, çardaxda 1-2 sm qalınlığında 50-60ОС temperaturda, quruducu şkafda qurudulmalıdır.
Ot və toxumu B siyahısına daxildir. Saxlanılma müddəti 2 ildir.
İysiz, qeyri-müəyyən dadlı olub, zəhərlidir.
Tərkibi və təsiri:
Gövdəsinin tərkibində 1-2,5% alkaloidlər, xinolizidin törəmələri vardır. Bundan başqa termopsin, hemotermopsin, paxikarpin, anaqirin və başqa maddələr vardır. Eyni zamanda tərkibində termopsilançin qlükozidi, saponinlər, aşı maddələri və qatran vardır.
Analeptik dərmandır. Qanda nikotinin qatılığını aşağı salır.
Yabanı çoxillik ot bitkisi olan termopsis otu çiçəkləmə başlayan zaman otu keyfiyyətli xammal və dərman hesab edilir. Keyfiyyətli dərman kimi bitki və toxumlarından istifadə edilir. Toxumlarının tərkibində 2-3% alkaloidlər və çitrizin tapılmışdır.
Neştərşəkilli termopsis toz, cövhər. Öskürəkkəsici dərmandır.
Termopsis həb (termopsis tozu 0,01q, natrium hidrokarbonat 0,25q). Öskürəkkəsici dərmandır.
Kodelak həb. Öskürəkkəsici dərmandır.
Termopsis ekstraktı. Öskürəkkəsici dərmandır.
Termopsis quru ekstraktı, həb 0,05q. Öskürəkkəsici dərmandır.
Yeniyetmələr üçün öskürəkkəsici mikstura. Öskürəkkəsici dərmandır.
Sititon 0,15 % məhlul (sitizin alkaloidi). Analeptik dərmandır.
Tabex həb, 0,0015q (sitizin alkaloidi). Nikotin düşüncəsini təcrid etmək üçün.
Plenki 0,0015q. Nikotin düşüncəsini təcrid etmək üçün.
Otundan öskürək əleyhinə keyfiyyətli məhlul, ekstrakt və toz hazırlanır. Toxumlarından alınan çitizin maddəsindən hazırlanan çitito preparatı tənəffüs mərkəzini qıcıqlandıran keyfiyyətli dərman maddəsidər. Çitizindən eyni zamanda tabeks adlı dərman hazırlanır ki, bu dərmandan siqaretin tərgidilməsində istifadə edilir.
İstinadlar
- Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
 | İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nestervari termopsis lat Thermopsis lanceolata termopsis cinsine aid bitki novu Nestervari termopsisElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste PaxlaciceklilerFesile PaxlakimilerYarimfesile Klad Klad Klad Triba Cins Termopsis Nestervari termopsisBeynelxalq elmi adiThermopsis lanceolata R Br 1811Sekil axtarisiNCBI 114320EOL 704093Botaniki xarakteristikasi Coxillik ot bitkisidir Yerustu hisseleri ufuqi ve saquli kokleri coxsayli duyunleri elave kokleri 2m ve daha cox derinliye gede bilir Govdesinin hundurluyu 60sm duz sirimli asagi hisseleri azaciq odunlasmis tukcuklu ve budaqlanandir Govdesi six ortukle ortulen yarpaqciqlardan ibaret uzunsov ve ya uzunsov nestersekilli formali uzunlugu 2 5 8sm eni ise 0 5 1 sm e beraberdir Her bir yarpagi 2 nestersekilli yarpaqciqdan ibaretdir Cicekleri sarimtil kepenekcicekliler tipinden ibaret olan tacdan uzunlugu 3sm kicik kasa yarpaqlarindan ve sonu 20 sm uzunlugunda firca ile qurtarir Meyveleri xetti duz ve ya azaciq qovssekilli 7 15sm toxumlarinin uzunlugu 1 9 sm eni ise 1sm e beraberdir Toxumlari yasilimtil qara uzunlugu 3 5 eni ise 2 3 5 mm e beraberdir Bitkinin xammali butonizasiya baslayan vaxtda may iyun toplanilmalidir Eyni zamanda cicekli bitki ve cilpaq zoglari toplanilir Toxumlari tam yetisme zamani toplanilmalidir Toplanilan xammal aciq lakin kolgeli yaxsi ventiliyasiyali 40OS naveslerde cardaxda 1 2 sm qalinliginda 50 60OS temperaturda quruducu skafda qurudulmalidir Ot ve toxumu B siyahisina daxildir Saxlanilma muddeti 2 ildir Iysiz qeyri mueyyen dadli olub zeherlidir Terkibi ve tesiri Govdesinin terkibinde 1 2 5 alkaloidler xinolizidin toremeleri vardir Bundan basqa termopsin hemotermopsin paxikarpin anaqirin ve basqa maddeler vardir Eyni zamanda terkibinde termopsilancin qlukozidi saponinler asi maddeleri ve qatran vardir Analeptik dermandir Qanda nikotinin qatiligini asagi salir Yabani coxillik ot bitkisi olan termopsis otu cicekleme baslayan zaman otu keyfiyyetli xammal ve derman hesab edilir Keyfiyyetli derman kimi bitki ve toxumlarindan istifade edilir Toxumlarinin terkibinde 2 3 alkaloidler ve citrizin tapilmisdir Nestersekilli termopsis toz covher Oskurekkesici dermandir Termopsis heb termopsis tozu 0 01q natrium hidrokarbonat 0 25q Oskurekkesici dermandir Kodelak heb Oskurekkesici dermandir Termopsis ekstrakti Oskurekkesici dermandir Termopsis quru ekstrakti heb 0 05q Oskurekkesici dermandir Yeniyetmeler ucun oskurekkesici mikstura Oskurekkesici dermandir Sititon 0 15 mehlul sitizin alkaloidi Analeptik dermandir Tabex heb 0 0015q sitizin alkaloidi Nikotin dusuncesini tecrid etmek ucun Plenki 0 0015q Nikotin dusuncesini tecrid etmek ucun Otundan oskurek eleyhine keyfiyyetli mehlul ekstrakt ve toz hazirlanir Toxumlarindan alinan citizin maddesinden hazirlanan citito preparati teneffus merkezini qiciqlandiran keyfiyyetli derman maddesider Citizinden eyni zamanda tabeks adli derman hazirlanir ki bu dermandan siqaretin tergidilmesinde istifade edilir IstinadlarNureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 Ikilepeliler ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin