IX cüt kəllə (dil-udlaq) siniri qarışıq sinirdir, tərkibində hərəki, hissi, dadbilmə və sekretor liflər vardır.
Dil-udlaq siniri | |
---|---|
| |
Latınca | nervus glossopharyngeus |
Qrey | subyekt 204 906 |
MeSH | Glossopharyngeal+Nerve |
Dorlands/Elsevier | 12565844 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Hərəki lifləri biz udlaq əzələsini innervasiya edərək udlağı qaldırır. Nüvəsi nn.amiguus - X sinirlə müştərəkdir, uzunsov beynin orta hissəsində yerləşir. Periferik motoneyronların aksonları zeytun və beyinciyin aşağı ayaqcığı arasında beyin əsasına keçərək vidaci dəliyindən kəllə sümüyündən çıxır. Mərkəzi hərəki neyronlar ön mərkəzi qırışın aşağı hissəsində yerləşir, aksonlan tr.corticonuclearis tərkibində daxili kapsulanın dizindən keçərək, beyin sütunu əsasında aşağı enir və uzunsov beyində hər iki tərəfın nüvələrində qurtarır.
Bu sinirin hissi liflərinin I neyronu vidaci dəliyinin ətrafında yerləşən ganglion jugularae superius və ganglion jugularae inferiusdan başlayır. Bu düyünlərdən çıxan dendritlər dilin arxa 1/3 nissəsini, yumşaq damağı, əsnəyi, udlağı, qırtlaq qapağını, qulaq keçəcəyini, təbil boşluğunu innervasiya edir. Aşağı düyündən ayrılan liflərin bir hissəsi dilin arxadan 1/3-də dadbilmə məməciklərində qurtarır. Hüceyrələrin aksonlan uzunsov beyinə daxil olaraq dadbilmə nüvəsində (nuc.solitarii) və hissi nüvədə (nuc.alae cinereae) qurtarır. Hər iki nüvənin aksonları, (II neyron) əks tərəfə keçərək daxili ilgəyə qoşulur və görmə qabarının yan nüvəsində qurtarır. Buradan III neyron başlayır, daxili kapsulanın arxa budunun arxa hissəsindən keçərək Reyl adacığı ətrafında, qabıq mərkəzində qurtarır. Dil-udlaq sinirin tərkibində sekretor (vegetativ) liflər də var. Bu liflər qulaqdibi ağız suyu vəzinin innervasiyasmı təmin edir. Sekretor liflər uzunsov beyinin aşağı hissəsində yerləşən nucl.safivatoriusdan başlayır. Preqanqlionar liflər IX sinirin tərkibində keçərək ganglion oticumda qurtarır. Buradan postqanqlionar liflər başlayır və qulaqdibi ağız suyu vəzisinin ınnervasiyasını təşkil edir.
İstinadlar
Xarici keçidlər
- IX cüt kəllə siniri. Quruluşu, funksiyaları, zədələnmə simptomları[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
IX cut kelle dil udlaq siniri qarisiq sinirdir terkibinde hereki hissi dadbilme ve sekretor lifler vardir Dil udlaq siniriDil udlaq siniri azan ve Elave sinirleri sxematik Kelle sinirlerinin diaqrammiLatinca nervus glossopharyngeusQrey subyekt 204 906MeSH Glossopharyngeal NerveDorlands Elsevier 12565844 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Hereki lifleri biz udlaq ezelesini innervasiya ederek udlagi qaldirir Nuvesi nn amiguus X sinirle musterekdir uzunsov beynin orta hissesinde yerlesir Periferik motoneyronlarin aksonlari zeytun ve beyinciyin asagi ayaqcigi arasinda beyin esasina kecerek vidaci deliyinden kelle sumuyunden cixir Merkezi hereki neyronlar on merkezi qirisin asagi hissesinde yerlesir aksonlan tr corticonuclearis terkibinde daxili kapsulanin dizinden kecerek beyin sutunu esasinda asagi enir ve uzunsov beyinde her iki terefin nuvelerinde qurtarir Bu sinirin hissi liflerinin I neyronu vidaci deliyinin etrafinda yerlesen ganglion jugularae superius ve ganglion jugularae inferiusdan baslayir Bu duyunlerden cixan dendritler dilin arxa 1 3 nissesini yumsaq damagi esneyi udlagi qirtlaq qapagini qulaq kececeyini tebil boslugunu innervasiya edir Asagi duyunden ayrilan liflerin bir hissesi dilin arxadan 1 3 de dadbilme memeciklerinde qurtarir Huceyrelerin aksonlan uzunsov beyine daxil olaraq dadbilme nuvesinde nuc solitarii ve hissi nuvede nuc alae cinereae qurtarir Her iki nuvenin aksonlari II neyron eks terefe kecerek daxili ilgeye qosulur ve gorme qabarinin yan nuvesinde qurtarir Buradan III neyron baslayir daxili kapsulanin arxa budunun arxa hissesinden kecerek Reyl adacigi etrafinda qabiq merkezinde qurtarir Dil udlaq sinirin terkibinde sekretor vegetativ lifler de var Bu lifler qulaqdibi agiz suyu vezinin innervasiyasmi temin edir Sekretor lifler uzunsov beyinin asagi hissesinde yerlesen nucl safivatoriusdan baslayir Preqanqlionar lifler IX sinirin terkibinde kecerek ganglion oticumda qurtarir Buradan postqanqlionar lifler baslayir ve qulaqdibi agiz suyu vezisinin innervasiyasini teskil edir IstinadlarXarici kecidlerIX cut kelle siniri Qurulusu funksiyalari zedelenme simptomlari olu kecid Anatomiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin