Yeni Osmançılıq və ya Neoosmançılıq – Türkiyənin Osmanlı İmperiyasının dini, mədəni və siyasi irsini sahiblənməsi lazım olduğunu müdafiə edən bir ideologiya.
Tarixi
1974-cü ildə Türk ordusunun Kiprə getdiyi və üçdə birini nəzarət altına alması ilə Türklərin adaya hücumlarından sonra yunanların ortaya atdığı bir nəzəriyyədir. Yeni Osmanlıçılıqdan xüsusilə Türkiyə Respublikası köhnə baş naziri Əhməd Davudoğlunun xarici siyasətinə bağlı bir ad olaraq ortaya çıxmışdır. Davutoğlu, bu məsələ qarşı Yeni Osmanlıçılıq kimi bir siyasətinin olmadığını bildirdi. Lakin "Dərin Strateji Dərinlikdə" adlı kitabında Davudoğlu Yeni Osmanlılığı Turqut Özalın xarici siyasəti ilə əlaqələndirir və bunu diplomatik bir yenilik adlandırır. Buna görə Davudoğlu bu termini özü qəbul etdi .
Yeni Osmanlılıq addımları
Turgut Özal hökumətinin izlədiyi siyasət Yeni Osmanlılığın ilk addımları olaraq şərh edilə bilər. 2002-ci ildə Ədalət və İnkişaf Partiyası hakimiyyətə gəldikdən sonra bu fikir yenidən gündəmə gəlmiş, 2009-cu ildə, Türkiyənin xarici siyasətinin arxasında duran ən nüfuzlu şəxslərdən biri olan Yeni Osmançılığın müdafiəçilərindən biri olan Əhməd Davudoğlu, Türkiyənin xarici siyasətinin bu istiqamətdə gedəcəyi təəssüratı yaratdı. Əhməd Davudoğlu, İngiltərənin qurduğu Millətlər Birliyi təşkilatını nümunə göstərərək, Türkiyənin də Osmanlı Millətlər Birliyi qura biləcəyini açıqlamışdır. Bundan başqa Davudoğlu, 25 Aprel 2011-ci ildə Çanaqqalada "Bizdən qoparılan Dünya bizimlə təkrar birləşsin. Türkiyə qarşımızdakı 12 il ərzində dünya dövləti olacaq" şəklində şərhlər etdi. Davudoğlu, Osmanlı İmperiyasından qoparılan torpaqların sülh və sabitliyə qovuşmasını istədiyini bildirdi . Türkiyənin qabaqda gələn tarixçilərindən İlber Ortaylı isə, Milliyyət qəzetində Yeni Osmanlıçılıq mövzusuyla əlaqədar bir məqalə nümayiş etdirmiş, bəzi ölkələrdə Türkiyənin şişirdilmiş şəkildə "neoosmanlı" deyə təsvir normal olduğunu amma Türkiyənin imperiya xəyalları qura biləcək vəziyyətdə olmadığını ifadə etmişdir .
Müzakirələr
Türk hökuməti ilə diplomatik gərginliklər yaşayan Suriya dövlət başçısı Bəşər Əsəd, Türkiyənin siyasəti ilə əlaqədar olaraq "Türkiyədə bəziləri hələ Osmanlı İmperatorluğunu yenidən qurma yuxusunda, Türk liderləri bu xəyalın mümkün olmadığını bilirlər və buna görə də dini gündəm olan partiyalardan istifadə edərək ərəb dünyasında nüfuzlarını artırmaq istəyirlər" şəklində açıqlama vermişdir . İddia olunan cərəyan mediada da əks olunur. Yanvar 2011-ci ildə bəri yayım həyatına başlayan və Sultan Süleyman dövrünü izah edən Möhtəşəm Yüzil serialıyla böyük büdcəli Türk filmi Fətih 1453'ün vizyona girməsinin ardından, İstanbul Şərq İnstitutu tarixçilərindən Alesandr Tomarkin, 1453 fəthinin Türkiyənin özünü yenidən göstərməyə başlamasıyla üst-üstə düşdüyünü düşünərək, "İçinə qapalı bir ölkə mövqesindən, xaricə dönük bir ölkə mövqesinə keçən günümüz Türkiyesinin güc xəyalları, hücuma söykənən diplomatiyası, bir zamanlar böyük bir imperatorluq olduğu düşüncəsiylə çox uyğun. İstanbulun mühasirəsinə dair bu hekayə, İslamçıların milli tarixə gətirdiyi yeni şərh ilə üst-üstə düşür" şərhini qeyd etmişdir. Suriya Dövlət Başçısı Bəşər Əsəd, Türkiyədə bəzilərinin Osmanlı İmperatorluğuna qayıtmağının xəyalini qurduğunu söylədi .
Həmçinin bax
İstinadlar
- . 25 Kasım 2009. 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-30.
- Kubilay Yado Arin: The AKP's Foreign Policy, Turkey's Reorientation from the West to the East? Wissenschaftlicher Verlag Berlin, Berlin 2013. Suche/9783865737199[ölü keçid].
- "Davutoğlu'nun Hayali Osmanlı Milletler Topluluğu". 2016-03-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-07-30.
- Ahmet Davutoğlu: "12 yıl içinde Cihan Devleti Olacağız" 2020-10-10 at the Wayback Machine Yayıncı: TGRT Haber, Yayın tarihi: 25 Nisan 2011, Youtube
- "Yeni Osmanlıcılık". 2015-04-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-07-30.
- "Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Türkiye'de bazılarının Osmanlı İmparatorluğu'na dönmenin hayalini kurduğunu söyledi". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-07-30.
- . 2012-05-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-30.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yeni Osmanciliq ve ya Neoosmanciliq Turkiyenin Osmanli Imperiyasinin dini medeni ve siyasi irsini sahiblenmesi lazim oldugunu mudafie eden bir ideologiya Tarixi1974 cu ilde Turk ordusunun Kipre getdiyi ve ucde birini nezaret altina almasi ile Turklerin adaya hucumlarindan sonra yunanlarin ortaya atdigi bir nezeriyyedir Yeni Osmanliciliqdan xususile Turkiye Respublikasi kohne bas naziri Ehmed Davudoglunun xarici siyasetine bagli bir ad olaraq ortaya cixmisdir Davutoglu bu mesele qarsi Yeni Osmanliciliq kimi bir siyasetinin olmadigini bildirdi Lakin Derin Strateji Derinlikde adli kitabinda Davudoglu Yeni Osmanliligi Turqut Ozalin xarici siyaseti ile elaqelendirir ve bunu diplomatik bir yenilik adlandirir Buna gore Davudoglu bu termini ozu qebul etdi Yeni Osmanliliq addimlariTurgut Ozal hokumetinin izlediyi siyaset Yeni Osmanliligin ilk addimlari olaraq serh edile biler 2002 ci ilde Edalet ve Inkisaf Partiyasi hakimiyyete geldikden sonra bu fikir yeniden gundeme gelmis 2009 cu ilde Turkiyenin xarici siyasetinin arxasinda duran en nufuzlu sexslerden biri olan Yeni Osmanciligin mudafiecilerinden biri olan Ehmed Davudoglu Turkiyenin xarici siyasetinin bu istiqametde gedeceyi teessurati yaratdi Ehmed Davudoglu Ingilterenin qurdugu Milletler Birliyi teskilatini numune gostererek Turkiyenin de Osmanli Milletler Birliyi qura bileceyini aciqlamisdir Bundan basqa Davudoglu 25 Aprel 2011 ci ilde Canaqqalada Bizden qoparilan Dunya bizimle tekrar birlessin Turkiye qarsimizdaki 12 il erzinde dunya dovleti olacaq seklinde serhler etdi Davudoglu Osmanli Imperiyasindan qoparilan torpaqlarin sulh ve sabitliye qovusmasini istediyini bildirdi Turkiyenin qabaqda gelen tarixcilerinden Ilber Ortayli ise Milliyyet qezetinde Yeni Osmanliciliq movzusuyla elaqedar bir meqale numayis etdirmis bezi olkelerde Turkiyenin sisirdilmis sekilde neoosmanli deye tesvir normal oldugunu amma Turkiyenin imperiya xeyallari qura bilecek veziyyetde olmadigini ifade etmisdir MuzakirelerTurk hokumeti ile diplomatik gerginlikler yasayan Suriya dovlet bascisi Beser Esed Turkiyenin siyaseti ile elaqedar olaraq Turkiyede bezileri hele Osmanli Imperatorlugunu yeniden qurma yuxusunda Turk liderleri bu xeyalin mumkun olmadigini bilirler ve buna gore de dini gundem olan partiyalardan istifade ederek ereb dunyasinda nufuzlarini artirmaq isteyirler seklinde aciqlama vermisdir Iddia olunan cereyan mediada da eks olunur Yanvar 2011 ci ilde beri yayim heyatina baslayan ve Sultan Suleyman dovrunu izah eden Mohtesem Yuzil serialiyla boyuk budceli Turk filmi Fetih 1453 un vizyona girmesinin ardindan Istanbul Serq Institutu tarixcilerinden Alesandr Tomarkin 1453 fethinin Turkiyenin ozunu yeniden gostermeye baslamasiyla ust uste dusduyunu dusunerek Icine qapali bir olke movqesinden xarice donuk bir olke movqesine kecen gunumuz Turkiyesinin guc xeyallari hucuma soykenen diplomatiyasi bir zamanlar boyuk bir imperatorluq oldugu dusuncesiyle cox uygun Istanbulun muhasiresine dair bu hekaye Islamcilarin milli tarixe getirdiyi yeni serh ile ust uste dusur serhini qeyd etmisdir Suriya Dovlet Bascisi Beser Esed Turkiyede bezilerinin Osmanli Imperatorluguna qayitmaginin xeyalini qurdugunu soyledi Hemcinin baxEdalet ve Inkisaf PartiyasiIstinadlar 25 Kasim 2009 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 07 30 Kubilay Yado Arin The AKP s Foreign Policy Turkey s Reorientation from the West to the East Wissenschaftlicher Verlag Berlin Berlin 2013 Suche 9783865737199 olu kecid ISBN 9783865737199 Davutoglu nun Hayali Osmanli Milletler Toplulugu 2016 03 06 tarixinde Istifade tarixi 2019 07 30 Ahmet Davutoglu 12 yil icinde Cihan Devleti Olacagiz 2020 10 10 at the Wayback Machine Yayinci TGRT Haber Yayin tarihi 25 Nisan 2011 Youtube Yeni Osmanlicilik 2015 04 09 tarixinde Istifade tarixi 2019 07 30 Suriye Devlet Baskani Bessar Esad Turkiye de bazilarinin Osmanli Imparatorlugu na donmenin hayalini kurdugunu soyledi 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2019 07 30 2012 05 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 07 30