Natiq Atakişiyev (15 fevral 1939, Bakı) — professor, azərbaycanlı fizik, riyaziyyatçı, əməkdar elm xadimi.
Natiq Atakişiyev | |
---|---|
Natiq Məmməd oğlu Atakişiyev | |
Doğum tarixi | 15 fevral 1939 (85 yaş) |
Doğum yeri | |
Uşaqları | Sevinc, Məmməd |
Atası | Məmməd Atakişiyev |
Elm sahəsi | riyazi fizika |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adı | |
İş yeri | Meksika Muxtar İnstitutu |
Təhsili |
|
Mükafatları |
Həyatı
Natiq Atakişiyev 1939-cu il fevralın 15-də Bakıda anadan olub. Atası – Atakişiyev Məmməd Atakişi oğlu – orta məktəb müəllimi, anası – Mehdiyeva Nərgiz Abulxalıq qızı – 1 saylı Bakı şəhər poliklinikasında həkim işləmişdir. 1956-cı ildə 6 sayli Bakı şəhər orta məktəbini bitirərək, həmin il Azərbaycan Dövlət Universitetinin fizika fakültəsinə daxil olmuşdur. Natiq Atakişiyev 1961-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin fizika fakültəsini bitirib.
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Fizika institutunda kiçik elmi işçi vəzifəsində əmək fəaliyyətinə başlayıb. 1964-cü ildə, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasında aspiranturaya daxil olaraq, 1964–1967-ci illərdə Birləşmiş Nüvə Tədqiqatları İnstitutuna (Dubna şəhəri, Rusiya) ezamiyyətə göndərilmişdir. Aspiranturanı bitirdikdən sonra, 1967–1972-ci illlərdə, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının Fizika İnstitutunda elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır.
1971-ci ildə Rusiyada Serpuxov adına Fizika İnstitutunda "Normallaşmış sahə nəzəriyyələrində Qrin funksiyalarının tədqiqi" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək, fizika-riyaziyyat elmləri namizədi elmi dərəcəsinə layiq görülmüşdür.
1972–1983-cü illərdə Azərbaycan SSR EA Fizika İnstitutunda böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır.
1973–1974-cü illər ərzində ABŞ-nin Nyu-York Kolumbiya Universitetində 10 ay müddətində elmi-tədqiqat işləri həyata keçirmişdir.
1983–1994-cü illər arasında Azərbaycan MEA Fizika İnstitutunda "Elementar zərrəçiklər nəzəriyyəsi" və "Nüvə tədqiqatları" laboratoriyalarının rəhbəri vəzifəsində çalışmışdır.
1987-ci ildə Boqolyubov adına Nəzəri Fizika İnstitutunda (Kiyev, Ukrayna) "İşıq konusunda sahə nəzəriyyəsinin Hamilton operatoru ilə formulə edilməsi və relyativistik bağlı halların dalğa funksiyaları" adlı doktorluq dissertasiyasını müdafiə edərək, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq görülmüşdür.
1994–1996-cı illərdə, Meksika Milli Muxtar Universitetində dəvət olunmuş professor olaraq, elmi-tədqiqat işləri həyata keçirmişdir.
1996-cı ildən Meksika Milli Muxtar Universitetində aparıcı elmi işçidir.
1994-cü ildən AMEA Fizika İnstitutunun aparıcı elmi işçisi olmuş və 2012-ci ildə təqaüdə çıxmışdır.
1994-cü ildən Meksikada yaşayır və çalışır. 2005-ci ildə həm də Meksika vətəndaşlığını qəbul edib. Latın Amerikası Azərbaycanlıları Assosiasiyasının sədridir.
Onun beynəlxalq jurnallarda 121 məqaləsi, beynəlxalq konqreslərin materiallarında 58 məqaləsi dərc edilib, əsərlərinə Web of Science bazasında 1173 dəfə istinad olunub. N. Atakişiyev 1996-cı ildən Meksika Elmlər Akademiyasının üzvüdür.
Onun ana dili Azərbaycan dilidir, bununla yanaşı rus, ingilis və ispan dillərini bilir.
Mükafatı
2011-ci il 4 iyul tarixdə, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə "Əməkdar elm xadimi" fəxri adına layiq görülmüşdür.
Ailəsi
Natiq Atakişiyev evlidir. Həyat yoldaşı – Atakişiyeva Məsumə Kazım qızı – fizika-riyaziyyat elmləri namizədidir. Onların iki övladı və iki nəvəsi var. Övladları: qızı – Atakişiyeva Sevinc Natiq qızı – ixtisasca həkim, oğlu – Atakişiyev Məmməd Natiq oğlu – ixtisasca fizikdir.
Fəaliyyəti
Hazırda Meksika Muxtar İnstitutunun riyaziyyat bölümündə professordur. Atakişiyevi digər kolleqalarından fərqləndirən əsas cəhət onun elmi fəaliyyətlə yanaşı, ictimai fəaliyyətinin də qənaətbəxş olmasıdır. O, bu iki fəaliyyəti uzaq Meksikada Azərbaycanın xeyrinə əlaqələndirir. Latın Amerikası Azərbaycanlıları Assosiasiyasının sədri olan Atakişiyev Meksika-Azərbaycan əlaqələrinin inkişafında fəal rol oynayan şəxslərdəndir. Meksikada Azərbaycanın tanıdılmasında mühüm rol oynayan alim orda vaxtikən Azərbaycan dövlətinin əleyhinə olan hadisəyə kəskin etirazını bildirib.
O, nəinki çalışdığı Meksikada, hətta bütün Amerika zonasında (həm Şimali həm də Cənubi) nüfuzlu riyaziyyatçılardan sayılır.
Tələbələri
- Şakir Məmməd oğlu Nağıyev
- N. Pomerants
- Elçin İman oğlu Cəfərov
- Aynurə Məmmədrza qızı Cəfərova
Əsərləri
- A. K. Agamaliev, N. M. Atakishiyev, and Y. A. Verdiev. — Invariant decomposition of the solution of the Dirac equation. — Sov. J. Nucl. Phys., Vol.10, No.1, pp. 106–108, 1970.
- N. M. Atakishiyev and Y. A. Verdiev. — Invariant expansion of solutions of relativistic Dirac type equations. — Theor. Math. Phys., Vol.4, No.3, pp. 833–840, 1970.
- N. M. Atakishiyev and A. T. Filippov. — Calculation of superpropagators in nonlinear quantum field theories. — Communications in Mathematical Physics, Springer-Verlag, Vol.24, pp. 74–86, 1971.
- N. M. Atakishiyev, R. M. Mir-Kasimov, and Sh. M. Nagiev. — A quasipotential-type equation for the relativistic scattering amplitude in covariant Hamiltonian formulation of field theory on the light cone. -Izvestiya Akademii Nauk Azerbaijanskoi SSR, Seriya Fiz.-Tekhn. i Mat. Nauk, No.2, pp. 15–21,1977.
- N. M. Atakishiyev , R. M. Mir-Kasimov, and Sh. M. Nagiyev. — Covariant formulation of relativistic Hamiltonian theory on the light cone. — Theor. Math. Phys., Vol.32, No.1, pp. 579–585, 1978.
- N. M. Atakishiyev , R. M. Mir-Kasimov, and Sh. M. Nagiyev. — A relativistic Hamiltonian theory in the light-like case. — Journal of Physics, G: Nucl. Phys., Vol.4, No.8, pp. 1201–1213, 1978.
- R. M. Mir-Kasimov, N. M. Atakishiyev, and Sh. M. Nagiyev. — A high-energy representation in relativistic Hamiltonian theory. — Fizika, Yugoslavia, Vol.10, pp. 1–18, 1978.
- N. M. Atakishiyev, R. M. Mir-Kasimov, and Sh. M. Nagiyev. — A covariant formulation of the relativistic Hamiltonian theory on the light cone (fields with spin). — Izvestiya Akademii Nauk Azerbaijanskoi SSR, Seriya Fiz.-Tekhn. i Mat. Nauk, No.1, pp. 8–18, 1979.
- N. M. Atakishiyev and A. T. Filippov. — Calculation of the superpropagators of massive particles in nonpolynomial quantum field theories. — Theor. Math. Phys., Vol.42, No.1, pp. 121–128, 1980.
- N. M. Atakishiyev, R. M. Mir-Kasimov, and Sh. M. Nagiyev. — Quasipotential models of a relativistic oscillator. — Theor. Math. Phys., Vol.44, No.1, pp. 592–603, 1981.
- N. M. Atakishiyev , R. M. Mir-Kasimov, and Sh. M. Nagiyev. — Structure functions of mesons in the quasipotential approach on the light-cone. — Doklady Akademii Nauk Azerbaijanskoi SSR, No.1, pp. 19–24, 1982.
- N. M. Atakishiyev. — Construction of the dynamical symmetry group of the relativistic harmonic oscillator by the Infeld-Hull factorization method. — Theor. Math. Phys., Vol.56, No.1, pp. 735–739, 1984.
- N. M. Atakishiyev. — Quasipotential wave functions of a relativistic harmonic oscillator and the Pollaczek polynomials. — Theor. Math. Phys., Vol.58, No.2, pp. 166–171, 1984.
- N. M. Atakishiyev and R. M. Mir-Kasimov. — Wave functions of a relativistic oscillator and different bases for representations of the group SL(2, R). — JINR Rapid Communications, Joint Institute For Nuclear Research, Dubna, No.11–85, pp. 38–44, 1985.
- N. M. Atakishiyev and S. K. Suslov. — The Hahn and Meixner polynomials of an imaginary argument and some of their applications. — Journal of Physics, A: Math. Gen., Vol.18, No.10, pp. 1583–1596,1985.
- N. M. Atakishiyev, R. M. Mir-Kasimov, and Sh. M. Nagiyev. — A relativistic model of the isotropic oscillator.- Annalen der Physik (7), Leipzig, Vol.42, No.1, p. 25–30, 1985.
- N. M. Atakishiyev. — Rodrigues’ formula for the radial wave function in a relativistic model of the oscillator. — Annalen der Physik (7), Leipzig, Vol.42, No.1, pp. 31–34, 1985.
- N. M. Atakishiyev and R. M. Mir-Kasimov. — Generalized coherent states for relativistic model of a linear oscillator. — Theor. Math. Phys., Vol.67, No.1, pp. 362–367, 1986.
- K. A. Rustamov, N. M. Atakishiyev, B. A. Rajabov, and V. G. Badalov. — On the symmetry properties of the equations for quantum nonrelativistic and relativistic oscillators. — Izvestiya Akademii Nauk Azerbaijanskoi SSR, Serya Fiz.-Tekhn. i Mat. Nauk, Vol.8, No.1, pp. 89–96, 1987.
- N. M. Atakishiyev and M. S. Pomerants. — Fluxons in a finite Josephson junction with a microinhomogeneity. — Doklady Akademii Nauk Azerbaijanskoi SSR, Vol.43, pp. 49–53, 1987.
- N. M. Atakishiyev and M. S. Pomerants. — Bound states of solitons in semi-infinite Josephson junctions with microscopic inhomogeneity. — Theor. Math. Phys., Vol.70, No.3, pp. 247–251, 1987.
İstinadlar
- MEKSİKANIN İNKİŞAFINA TÖHFƏ VERMİŞ 200 MÜHACİRİN ARASINDA AZƏRBAYCAN DİASPORUNUN RƏHBƏRİNİN DƏ ADI VAR 2012-07-06 at the Wayback Machine — diaspora.gov.az saytı
- ""Beyin axını": Azərbaycanı tərk edən alimlər - II HİSSƏ - ARAŞDIRMA". 2013-08-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-11-02.
- Bağıyeva, Mətanət. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılar. Qısa bioqrafik məlumat kitabçası (PDF) (az.). Bakı: "Papirus NP". 2016. ISBN . 2017-10-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2017-10-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Natiq Atakisiyev 15 fevral 1939 Baki professor azerbaycanli fizik riyaziyyatci emekdar elm xadimi Natiq AtakisiyevNatiq Memmed oglu AtakisiyevDogum tarixi 15 fevral 1939 1939 02 15 85 yas Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIUsaqlari Sevinc MemmedAtasi Memmed AtakisiyevElm sahesi riyazi fizikaElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoru 1987 Elmi adi professorIs yeri Meksika Muxtar InstitutuTehsili Azerbaycan Dovlet Universiteti 1961 Mukafatlari 2011HeyatiNatiq Atakisiyev 1939 cu il fevralin 15 de Bakida anadan olub Atasi Atakisiyev Memmed Atakisi oglu orta mekteb muellimi anasi Mehdiyeva Nergiz Abulxaliq qizi 1 sayli Baki seher poliklinikasinda hekim islemisdir 1956 ci ilde 6 sayli Baki seher orta mektebini bitirerek hemin il Azerbaycan Dovlet Universitetinin fizika fakultesine daxil olmusdur Natiq Atakisiyev 1961 ci ilde Baki Dovlet Universitetinin fizika fakultesini bitirib Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin Fizika institutunda kicik elmi isci vezifesinde emek fealiyyetine baslayib 1964 cu ilde Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinda aspiranturaya daxil olaraq 1964 1967 ci illerde Birlesmis Nuve Tedqiqatlari Institutuna Dubna seheri Rusiya ezamiyyete gonderilmisdir Aspiranturani bitirdikden sonra 1967 1972 ci illlerde Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin Fizika Institutunda elmi isci vezifesinde calismisdir 1971 ci ilde Rusiyada Serpuxov adina Fizika Institutunda Normallasmis sahe nezeriyyelerinde Qrin funksiyalarinin tedqiqi movzusunda namizedlik dissertasiyasini mudafie ederek fizika riyaziyyat elmleri namizedi elmi derecesine layiq gorulmusdur 1972 1983 cu illerde Azerbaycan SSR EA Fizika Institutunda boyuk elmi isci vezifesinde calismisdir 1973 1974 cu iller erzinde ABS nin Nyu York Kolumbiya Universitetinde 10 ay muddetinde elmi tedqiqat isleri heyata kecirmisdir 1983 1994 cu iller arasinda Azerbaycan MEA Fizika Institutunda Elementar zerrecikler nezeriyyesi ve Nuve tedqiqatlari laboratoriyalarinin rehberi vezifesinde calismisdir 1987 ci ilde Boqolyubov adina Nezeri Fizika Institutunda Kiyev Ukrayna Isiq konusunda sahe nezeriyyesinin Hamilton operatoru ile formule edilmesi ve relyativistik bagli hallarin dalga funksiyalari adli doktorluq dissertasiyasini mudafie ederek fizika riyaziyyat elmleri doktoru elmi derecesine layiq gorulmusdur 1994 1996 ci illerde Meksika Milli Muxtar Universitetinde devet olunmus professor olaraq elmi tedqiqat isleri heyata kecirmisdir 1996 ci ilden Meksika Milli Muxtar Universitetinde aparici elmi iscidir 1994 cu ilden AMEA Fizika Institutunun aparici elmi iscisi olmus ve 2012 ci ilde teqaude cixmisdir 1994 cu ilden Meksikada yasayir ve calisir 2005 ci ilde hem de Meksika vetendasligini qebul edib Latin Amerikasi Azerbaycanlilari Assosiasiyasinin sedridir Onun beynelxalq jurnallarda 121 meqalesi beynelxalq konqreslerin materiallarinda 58 meqalesi derc edilib eserlerine Web of Science bazasinda 1173 defe istinad olunub N Atakisiyev 1996 ci ilden Meksika Elmler Akademiyasinin uzvudur Onun ana dili Azerbaycan dilidir bununla yanasi rus ingilis ve ispan dillerini bilir Mukafati2011 ci il 4 iyul tarixde Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin serencami ile Emekdar elm xadimi fexri adina layiq gorulmusdur AilesiNatiq Atakisiyev evlidir Heyat yoldasi Atakisiyeva Mesume Kazim qizi fizika riyaziyyat elmleri namizedidir Onlarin iki ovladi ve iki nevesi var Ovladlari qizi Atakisiyeva Sevinc Natiq qizi ixtisasca hekim oglu Atakisiyev Memmed Natiq oglu ixtisasca fizikdir FealiyyetiHazirda Meksika Muxtar Institutunun riyaziyyat bolumunde professordur Atakisiyevi diger kolleqalarindan ferqlendiren esas cehet onun elmi fealiyyetle yanasi ictimai fealiyyetinin de qenaetbexs olmasidir O bu iki fealiyyeti uzaq Meksikada Azerbaycanin xeyrine elaqelendirir Latin Amerikasi Azerbaycanlilari Assosiasiyasinin sedri olan Atakisiyev Meksika Azerbaycan elaqelerinin inkisafinda feal rol oynayan sexslerdendir Meksikada Azerbaycanin tanidilmasinda muhum rol oynayan alim orda vaxtiken Azerbaycan dovletinin eleyhine olan hadiseye keskin etirazini bildirib O neinki calisdigi Meksikada hetta butun Amerika zonasinda hem Simali hem de Cenubi nufuzlu riyaziyyatcilardan sayilir TelebeleriSakir Memmed oglu Nagiyev N Pomerants Elcin Iman oglu Ceferov Aynure Memmedrza qizi CeferovaEserleriA K Agamaliev N M Atakishiyev and Y A Verdiev Invariant decomposition of the solution of the Dirac equation Sov J Nucl Phys Vol 10 No 1 pp 106 108 1970 N M Atakishiyev and Y A Verdiev Invariant expansion of solutions of relativistic Dirac type equations Theor Math Phys Vol 4 No 3 pp 833 840 1970 N M Atakishiyev and A T Filippov Calculation of superpropagators in nonlinear quantum field theories Communications in Mathematical Physics Springer Verlag Vol 24 pp 74 86 1971 N M Atakishiyev R M Mir Kasimov and Sh M Nagiev A quasipotential type equation for the relativistic scattering amplitude in covariant Hamiltonian formulation of field theory on the light cone Izvestiya Akademii Nauk Azerbaijanskoi SSR Seriya Fiz Tekhn i Mat Nauk No 2 pp 15 21 1977 N M Atakishiyev R M Mir Kasimov and Sh M Nagiyev Covariant formulation of relativistic Hamiltonian theory on the light cone Theor Math Phys Vol 32 No 1 pp 579 585 1978 N M Atakishiyev R M Mir Kasimov and Sh M Nagiyev A relativistic Hamiltonian theory in the light like case Journal of Physics G Nucl Phys Vol 4 No 8 pp 1201 1213 1978 R M Mir Kasimov N M Atakishiyev and Sh M Nagiyev A high energy representation in relativistic Hamiltonian theory Fizika Yugoslavia Vol 10 pp 1 18 1978 N M Atakishiyev R M Mir Kasimov and Sh M Nagiyev A covariant formulation of the relativistic Hamiltonian theory on the light cone fields with spin Izvestiya Akademii Nauk Azerbaijanskoi SSR Seriya Fiz Tekhn i Mat Nauk No 1 pp 8 18 1979 N M Atakishiyev and A T Filippov Calculation of the superpropagators of massive particles in nonpolynomial quantum field theories Theor Math Phys Vol 42 No 1 pp 121 128 1980 N M Atakishiyev R M Mir Kasimov and Sh M Nagiyev Quasipotential models of a relativistic oscillator Theor Math Phys Vol 44 No 1 pp 592 603 1981 N M Atakishiyev R M Mir Kasimov and Sh M Nagiyev Structure functions of mesons in the quasipotential approach on the light cone Doklady Akademii Nauk Azerbaijanskoi SSR No 1 pp 19 24 1982 N M Atakishiyev Construction of the dynamical symmetry group of the relativistic harmonic oscillator by the Infeld Hull factorization method Theor Math Phys Vol 56 No 1 pp 735 739 1984 N M Atakishiyev Quasipotential wave functions of a relativistic harmonic oscillator and the Pollaczek polynomials Theor Math Phys Vol 58 No 2 pp 166 171 1984 N M Atakishiyev and R M Mir Kasimov Wave functions of a relativistic oscillator and different bases for representations of the group SL 2 R JINR Rapid Communications Joint Institute For Nuclear Research Dubna No 11 85 pp 38 44 1985 N M Atakishiyev and S K Suslov The Hahn and Meixner polynomials of an imaginary argument and some of their applications Journal of Physics A Math Gen Vol 18 No 10 pp 1583 1596 1985 N M Atakishiyev R M Mir Kasimov and Sh M Nagiyev A relativistic model of the isotropic oscillator Annalen der Physik 7 Leipzig Vol 42 No 1 p 25 30 1985 N M Atakishiyev Rodrigues formula for the radial wave function in a relativistic model of the oscillator Annalen der Physik 7 Leipzig Vol 42 No 1 pp 31 34 1985 N M Atakishiyev and R M Mir Kasimov Generalized coherent states for relativistic model of a linear oscillator Theor Math Phys Vol 67 No 1 pp 362 367 1986 K A Rustamov N M Atakishiyev B A Rajabov and V G Badalov On the symmetry properties of the equations for quantum nonrelativistic and relativistic oscillators Izvestiya Akademii Nauk Azerbaijanskoi SSR Serya Fiz Tekhn i Mat Nauk Vol 8 No 1 pp 89 96 1987 N M Atakishiyev and M S Pomerants Fluxons in a finite Josephson junction with a microinhomogeneity Doklady Akademii Nauk Azerbaijanskoi SSR Vol 43 pp 49 53 1987 N M Atakishiyev and M S Pomerants Bound states of solitons in semi infinite Josephson junctions with microscopic inhomogeneity Theor Math Phys Vol 70 No 3 pp 247 251 1987 IstinadlarMEKSIKANIN INKISAFINA TOHFE VERMIS 200 MUHACIRIN ARASINDA AZERBAYCAN DIASPORUNUN REHBERININ DE ADI VAR 2012 07 06 at the Wayback Machine diaspora gov az sayti Beyin axini Azerbaycani terk eden alimler II HISSE ARASDIRMA 2013 08 30 tarixinde Istifade tarixi 2013 11 02 Bagiyeva Metanet Xaricde yasayan azerbaycanlilar Qisa bioqrafik melumat kitabcasi PDF az Baki Papirus NP 2016 ISBN 978 9952 8299 1 4 2017 10 21 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2017 10 21