Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nasırəddin Məhəmməd bəy Zülqədər — hökmdar, XV yüzillik.
| Nasirəddin Məhəmməd bəy Zülqədər | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | 1442 |
| Atası | Xəlil bəy Zülqədər[d] |
| Uşaqları | |
Həyatı
Süli bəyin öldürülməsindən sonra yerinə oğlu Sədəqə bəy zülqədərlilərin başına keçməsinə baxmayaraq əmisinın oğlu Nasirəddin Məhəmməd bəy onun bəyliyini tanımayaraq 1399-cu ildə Zülqədər hökmdarı oldu. Nasirəddin Məhəmməd bəy Zülqədər taxtını əldə etmək üçün Osmanlı Sultanı İldırım Bəyaziddən yardım istədi. Nasirəddin Məhəmməd bəy İldırım Bəyazidin dəstəyi ilə taxta əyləşdi. Bundan dolayı osmanlılar ilə məmlüklər arasında 1515-ci ilə qədər davam edəcək olan Zülqədər bəyliği üzərindəki hakimiyyət mücadiləsi başladı. Nasirəddin Məhəmməd bəy Əmir Teymurun Anadolunu istilası sırasında ona qarşı çıxaraq Osmanlı tərəfdarı bir siyasəti apardı. Bu üzdən Əmir Teymur qüvvələri Əlbistana doğru yürüş edərək buranı xaraba qoydular. Bir yandan varlığını davam etdirə bilmek üçün osmanlılardan yardım alırkən, digər yandan da məmlüklərlə dostanə ilişkilər qurdu. Qaramanoğulları və Ramazanoğulları ilə mücadilə etdi və Qeysəri şəhərini 1436-cı ildə Qaramanlılardan aldı. Qeysəri şəhərində Nasıriyyə medrəsəsini quraraq Qeysəri qalasını yenidən inşa etdirdi.
Osmanlı sultanı İldırım Bəyazidin himayəsi ilə Zülqədərli bəyi olan Məhəmməd bəy Məmlük sultanlığı ilə də yaxşı əlaqələr içərisində idi. Məhəmməd bəy İldırım Bəyazidin tərəfdarı olaraq, Süli bəyin tam əksinə Əmir Teymura düşməncə tövr göstərdi. Əmir Teymur 1400-cü ilində Sivası mühasirə etdiyi zaman Əlbistan türkmənləri Əmir Teymurun ordusuna basqınlar edirdilər. Türkmənlərin bu hərəkətləri Zülqədər ölkəsinin Əmir Teymur ordusu tərəfindən yağmalanmasına səbəb oldu. Əmir Teymur Sivas mühasirəsındən sonra Əlbistan və Zülqədərli torpaqlarını işgal edərek bütün məmləkəti yandırıb yıxdı. O, Malatya və Behisnini də zəbt etdi. 1401-ci ildə Suriyadan dönüsündə bir dəfə daha Zülqədərli torpaqlarına girən Əmir Teymur oranı yağma etdi və xarabaya çevirdi.
Məhəmməd bəy məmlüklər və osmanlılarla dost kimi keçinirkən diğər qonşuları Qaramanoğulları və Ramazanoğulları bəylikləri ilə daima mücadilə edird. Məmlük sultani Məlik Müəyyed Şeyx, Qaramanlıların əlindəki Qeysəri qalasını ələ keçirdikdən sonra buranı mükafat olaraq Nasirəddin Məhəmməd bəye verdi (1419). Beləcə zülqədərlilər ilə qonşuları arasında düşmənçilik başlanmış oldu. Qaramanoğlu Məhəmməd bəy məmlük ordusunun Suriyaya dönməsindən sonra Ramazanoğlu İbrahim bəy ilə birləşərək Qeysəri üzərinə yürüdü. Ancaq Zülqədəroğlu Məhəmməd bəy bu müttəfiq ordunu məğlubiyyətə uğradaraq Qaramanoğlu Məhəmməd bəyi əsir aldı və onu oğlu Davud bəyin mühafizəsində məmlük sultanına göndərdi.
Zülqədəroğlu Məhəmməd bəy bir yandan məmlüklərlə mücadilə edərkən, diğər yandan Qaramanlılarla da Qeysəri şəhəri üzündən savaşırdı. Məhəmməd bəyin oğlu Süleyman bəy Qeysəridə vali idi. Bu sırada Qaramanoğlu İbrahim bəy Qeysəri önlərinə gələrək şəhəri ələ keçirdi (1438). Bu durum üzərinə Zülqədəroğlu Məhəmməd bəy Qeysərini yenidən ələ keçirə bilmək üçün oğlu Süleyman bəyi Osmanlı sultani II Muradın yanına göndərərək yardımını aldı. Qeysərinin qaramanlılar tərəfindən geri alınması zülqədərlilər qədər osmanlıların da mənfəətinə toxunurdu. Osmanlılar savaş halında olduqları bir bəyliyin genişlənib güclənməsinə seyirçi qala bilməzdilər. Bu səbəblə Osmanlı sultani II Murad Qeysəri üzərinə yürüş edərək buranı qaramanlıların əlindən aldı və şəhərin idarəsini təkrar Zülqədərli Nasirəddin Məhəmməd bəyə verdi (1439).
Zülqədəroğlu Məhəmməd bəyin osmanlılarla yaxınlaşması məmlük sultani Çaxmağın bu bəyliyə qarşı olan düşmənlıyini daha da artırdı. Ancaq, zülqədərlilərin osmanlılar ilə daha çox yaxinlaşmasından çəkinən Sultan Çaxmaq, bu düşmənçiliyini çox davam etdirmədi. Nasirəddin Məhəmməd bəy də məmlüklərə sədaqətini göstərmək üçün Qahirəyə qədər gedərək orada bir müddət qaldı.
Qırx altı il qədər Zülqədərli bəyliyinin basında duran Nasirəddin Məhəmməd bəy 1442-ci ildə səksən yaşinda vəfat etdi.
Ailəsi
Nasırəddin Məhəmməd bəyin Süleyman bəy, Rüstəm bəy, Davud bəy və Fəyyaz bəy adlı oğulları vardı.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Zülqədər eli, Bakı: Şərq-Qərb, 2011,-156 səh.
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu texelluslu muxtelif sexsler haqqinda meqaleler var bax Zulqeder Nasireddin Mehemmed bey Zulqeder hokmdar XV yuzillik Nasireddin Mehemmed bey ZulqederSexsi melumatlarVefat tarixi 1442Atasi Xelil bey Zulqeder d Usaqlari Suleyman bey Zulqeder Emine XatunHeyatiSuli beyin oldurulmesinden sonra yerine oglu Sedeqe bey zulqederlilerin basina kecmesine baxmayaraq emisinin oglu Nasireddin Mehemmed bey onun beyliyini tanimayaraq 1399 cu ilde Zulqeder hokmdari oldu Nasireddin Mehemmed bey Zulqeder taxtini elde etmek ucun Osmanli Sultani Ildirim Beyazidden yardim istedi Nasireddin Mehemmed bey Ildirim Beyazidin desteyi ile taxta eylesdi Bundan dolayi osmanlilar ile memlukler arasinda 1515 ci ile qeder davam edecek olan Zulqeder beyligi uzerindeki hakimiyyet mucadilesi basladi Nasireddin Mehemmed bey Emir Teymurun Anadolunu istilasi sirasinda ona qarsi cixaraq Osmanli terefdari bir siyaseti apardi Bu uzden Emir Teymur quvveleri Elbistana dogru yurus ederek burani xaraba qoydular Bir yandan varligini davam etdire bilmek ucun osmanlilardan yardim alirken diger yandan da memluklerle dostane iliskiler qurdu Qaramanogullari ve Ramazanogullari ile mucadile etdi ve Qeyseri seherini 1436 ci ilde Qaramanlilardan aldi Qeyseri seherinde Nasiriyye medresesini quraraq Qeyseri qalasini yeniden insa etdirdi Osmanli sultani Ildirim Beyazidin himayesi ile Zulqederli beyi olan Mehemmed bey Memluk sultanligi ile de yaxsi elaqeler icerisinde idi Mehemmed bey Ildirim Beyazidin terefdari olaraq Suli beyin tam eksine Emir Teymura dusmence tovr gosterdi Emir Teymur 1400 cu ilinde Sivasi muhasire etdiyi zaman Elbistan turkmenleri Emir Teymurun ordusuna basqinlar edirdiler Turkmenlerin bu hereketleri Zulqeder olkesinin Emir Teymur ordusu terefinden yagmalanmasina sebeb oldu Emir Teymur Sivas muhasiresinden sonra Elbistan ve Zulqederli torpaqlarini isgal ederek butun memleketi yandirib yixdi O Malatya ve Behisnini de zebt etdi 1401 ci ilde Suriyadan donusunde bir defe daha Zulqederli torpaqlarina giren Emir Teymur orani yagma etdi ve xarabaya cevirdi Mehemmed bey memlukler ve osmanlilarla dost kimi kecinirken diger qonsulari Qaramanogullari ve Ramazanogullari beylikleri ile daima mucadile edird Memluk sultani Melik Mueyyed Seyx Qaramanlilarin elindeki Qeyseri qalasini ele kecirdikden sonra burani mukafat olaraq Nasireddin Mehemmed beye verdi 1419 Belece zulqederliler ile qonsulari arasinda dusmencilik baslanmis oldu Qaramanoglu Mehemmed bey memluk ordusunun Suriyaya donmesinden sonra Ramazanoglu Ibrahim bey ile birleserek Qeyseri uzerine yurudu Ancaq Zulqederoglu Mehemmed bey bu muttefiq ordunu meglubiyyete ugradaraq Qaramanoglu Mehemmed beyi esir aldi ve onu oglu Davud beyin muhafizesinde memluk sultanina gonderdi Zulqederoglu Mehemmed bey bir yandan memluklerle mucadile ederken diger yandan Qaramanlilarla da Qeyseri seheri uzunden savasirdi Mehemmed beyin oglu Suleyman bey Qeyseride vali idi Bu sirada Qaramanoglu Ibrahim bey Qeyseri onlerine gelerek seheri ele kecirdi 1438 Bu durum uzerine Zulqederoglu Mehemmed bey Qeyserini yeniden ele kecire bilmek ucun oglu Suleyman beyi Osmanli sultani II Muradin yanina gondererek yardimini aldi Qeyserinin qaramanlilar terefinden geri alinmasi zulqederliler qeder osmanlilarin da menfeetine toxunurdu Osmanlilar savas halinda olduqlari bir beyliyin genislenib guclenmesine seyirci qala bilmezdiler Bu sebeble Osmanli sultani II Murad Qeyseri uzerine yurus ederek burani qaramanlilarin elinden aldi ve seherin idaresini tekrar Zulqederli Nasireddin Mehemmed beye verdi 1439 Zulqederoglu Mehemmed beyin osmanlilarla yaxinlasmasi memluk sultani Caxmagin bu beyliye qarsi olan dusmenliyini daha da artirdi Ancaq zulqederlilerin osmanlilar ile daha cox yaxinlasmasindan cekinen Sultan Caxmaq bu dusmenciliyini cox davam etdirmedi Nasireddin Mehemmed bey de memluklere sedaqetini gostermek ucun Qahireye qeder gederek orada bir muddet qaldi Qirx alti il qeder Zulqederli beyliyinin basinda duran Nasireddin Mehemmed bey 1442 ci ilde seksen yasinda vefat etdi AilesiNasireddin Mehemmed beyin Suleyman bey Rustem bey Davud bey ve Feyyaz bey adli ogullari vardi MenbeEnver Cingizoglu Zulqeder eli Baki Serq Qerb 2011 156 seh Hemcinin baxZulqederogullari beyliyiIstinadlar