Narniya xronikaları (ing. The Chronicles of Narnia) – ingilis yazıçı Klayv Steyplz Lyuis tərəfindən yazılmış 7 kitablıq fentezi roman seriyası. Uşaq ədəbiyyatının klassiklərindən biri və müəllifin ən çox tanınan işi hesab olunur. "Narniya xronikaları" 47 dilə tərcümə olunmuş və 100 milyondan çox nüsxəsi satılmışdır. Lyuis tərəfindən yazılmış, tərəfindən illüstrasiya olunmuş və Londonda 1950-ci ildən 1956-cı ilə kimi nəşr olunmuşdur. "Narniya xronikaları" radio verilişləri, teleserial, səhnəciklər və filmlər istehsal olunmuşdur.
Narniya xronikaları | |
---|---|
ing. The Chronicles of Narnia | |
Müəllif | Klayv Steyplz Lyuis |
Janrı | fentezi, uşaq ədəbiyyatı |
Ölkə | |
Orijinal dili | ingilis |
Nəşriyyatçı | (I-V kitablar) (VI-VII kitablar) HarperCollins (hazırda; bütün dünyada) |
Nəşr tarixi | 16 oktyabr 1950 – 4 sentyabr 1956 |
Hadisələr mifik varlıqlar və danışan heyvanların yaşadığı, sehrin hökm sürdüyü fentezi dünyası olan adlı uydurma krallıqda baş verir. Hekayə bu dünyanın açılan tarixində mərkəzi rol oynayan müxtəlif uşaqların macəralarından söz açır. "" romanından başqa bütün protaqonistlər real dünyadan olan və Narniyaya düşən uşaqlardır. Onlar bura şir tərəfindən Narniyanı şərdən qorumaq və tacı onun düzgün sahibinə qaytarmaq üçün çağırır. Hekayə Narniyanın bütün tarixini əhatə edir: "Sehrbazın qardaşı oğlu"ndakı yaradışından ""dəki məhv edilməsinə qədər.
Seriya üçün müxtəlif mənbələr ilham mənbəyi olmuşdur. Bundan əlavə, bir çox ənənəvi xristianlıq mövzuları, Yunan-Roma mifologiyası elementləri, eləcə də, ənənəvi Britaniya və İrlandiya pəri nağıllarından istifadə olunmuşdur.
Kitablar İkinci dünya müharibəsindən sonrakı uşaq ədəbiyyatına dərindən təsir etmişdir.
Arxaplan və konsepsiya
Lyuis daha sonra "Narniya xronikaları" adlanacaq əsəri üzərində 1939-cu ildə işləməyə başlasa da, ilk kitabı "Şir, cadugər və paltar şkafı" 1949-cu ilə kimi tamamlaya bilməmişdir. Hekayənin ilk kitabı, lakin yazılan son kitab "Sehrbazın qardaşı oğlu" 1954-cü ildə tamamlanmışdır. Lyuis kitabları onların nəşr olunma ardıcıllığı ilə yazmamışdır. Eləcə də, kitablar hekayə xronologiyası ardıcıllığına görə də nəşr olunmamışdır. Orijinal illüstrator Narniya kitabları üçün illüstrasiyalar çəkmişdir və bu illüstrasiyalar hazırkı nəşrlərdə də istifadə olunur. Lyuis saqanın sonuncu kitabı "Sonuncu döyüş"ə görə 1956-cı ildə layiq görülmüşdür. Kitab seriyasını ilk dəfə "Narniya xronikaları" adlandıran şəxs yazışı olmuşdur. O, bu ifadəni ilk dəfə 1951-ci ilin martında Lyuislə onun sonuncu tamamladığı, orijinal adı "Narniyada gecə" olan "" kitabı müzakirə edərkən işlətmişdi.
Lyuis "Hər şey bir şəkillə başladı" essesində "Şir, cadugər və paltar şkafı"nın mənşəyini belə açıqlamışdır:
İdeya qarlı meşədə çətir və bağlama daşıyan favn şəkli ilə yarandı. 16 yaşımdan bəri beynimdə bu şəklin təsviri dolaşırdı. Bir gün, hardasa 40 yaşım olanda, özümə dedim: "Gəl bunun haqqında bir hekayə yazım". |
İkinci dünya müharibəsinin başlamasından qısa müddət sonra bir çox uşaq nasistlərin hava hücumundan qorunmaq üçün London və digər böyük şəhərlərdən kənd yerlərinə göndərilmişdir. Nəticədə, 2 sentyabr 1939-cu ildə Narqaret, Meri və Katarina adlı 3 məktəbli qız Lyuisin Oksford şəhər mərkəzindən 3 mil şərqdə yerləşən evi olan köçmüşdürlər. Daha sonra Lyuis bildirmişdi ki, bu təcrübə ona uşaqlar haqqında yeni fikir formalaşmasına səbəb olmuşdur və sentyabrın axırında başqa bir əlyazmanın bir hissəsi kimi salamat qalmış bir kağız üzərində uşaq hekayəsi yazmağa başlamışdır:
Bu kitab Anna, Martin, Rouz və Piter adlı dörd uşaq haqqındadır. Amma bu daha çox ən kiçikləri olan Piter haqqındadır. Onlar hava hücumlarına, müharibəyə gedən və ordu üzvü olan atalarına və müharibə işində işləyən analarına görə Londondan qəfil köçməli olublar. Onlar analarının bir qohumu olan, kənddə özü üçün yaşayan çox qoca professorun yanına köçürlər. |
"Hər şey bir şəkil ilə başladı"da Lyuis davam edir:
Əvvəlcə hekayənin necə davam edəcəyi ilə bağlı ideyam çox az idi. Amma birdən ağlıma Aslan gəldi. Düşünürəm ki, o vaxt şirlər haqqında çoxlu yaxşı yuxular görürdüm. Bunu saymasaq, şir fikrinin necə və niyə gəldiyini bilmirəm. Lakin onu fikirləşəndən sonra o bütün hekayəni birləşdirdi və başqa 5 Narniya hekayəsinin ortaya çıxmasına səbəb oldu. |
Lyuis Aslan üçün ilham mənbəyinin nə olduğu bilmədiyini müdafiə etsə də, Lyuisi araşdıran Cared Lobdell ilham mənbəyinin Çarlz Vilyamsın "Şirin yeri" əsərinin olduğunu bildirmişdir.
"Şir, cadugər və paltar şkafı"nın əlyazması 1949-cu ilin mart ayının axırında tamamlanmışdır.
Ad
Narniya adı İtaliyanın Narni şəhərindən qaynaqlanır. Şəhərin latın dilindəki versiyası Narniyadır. Qrin yazır:
Volter Huper Lyuisdən "Narniya" sözünün hardan gəldiyini soruşanda Lyuis ona Murreyin kiçik klassik atlasını (1904) göstərdi. O, bu atlası 1914-17-ci illərdə Böyük Bukhemdə ikən cənab Kirkpatriklə klassikləri oxuyarkən əldə etmişdi. Atlasın 8-ci hissəsində qədim İtaliyanın xəritəsi var idi. Lyuis Narniya adlı kiçik şəhərin adının altından xətt çəkmişdi, çünki onun səslənişini bəyənmişdi. Narniya Umbriyada, Roma və Assisi şəhərlərinin arasında yerləşir. |
Nəşrolunma tarixi
"Narniya xronikaları"nın yeddi kitabı 1956-cı ildən sonra davam nəşrlərlə birlikdə satılmağa davam etmişdir. İndiyə qədər 47 dilə tərcümə olunmuş və 100 milyondan çox nüsxəsi satılmışdır. Seriyanın hətta Brayl əlifbasına uyğunlaşdırılmış versiyaları da çıxmışdır.
İlk 5 kitab Böyük Britaniyada tərəfindən nəşr olunmuşdur. "Şir, cadugər və paltar şkafı"nın ilk nəşri Londonda 16 oktyabr 1950-ci ildə buraxılmışdır. Bu zaman "Şahzadə Kaspian", "Sübh fatehinin səyahəti" və "At və onun oğlanı" kitabları tamamlanmış olsalar da, dərhal nəşr olunmamışdır. Daha sonra tamamlanacaq "Gümüş stul" kitabı ilə birlikdə ilbəil buraxılmışdır (1951-1954). Son iki kitab ("Sehrbazın qardaşı oğlu" və "Sonuncu döyüş") Böyük Britaniyada tərəfindən 1955 və 1956-cı illərdə nəşr olunmuşdur.
ABŞ nəşretmə hüquqları ilk dəfə -sə məxsus olmuş, daha sonra HarperCollins-ə keçmişdir. HarperCollins seriyanın bir cildlik tam versiyasını da nəşr etmişdir. Macmillan seriyanın kitablarını nəşrolunma ardıcıllığına görə nömrələsə də, 1994-cü ildə HarperCollins Lyuisin təklif etdiyi və hekayə xronologiyasına əsaslanan ardıcıllıqla kitabları nömrələmişdir.
İstinadlar
- "CS Lewis, Chronicles of Narnia author, honoured in Poets' corner" 2017-02-05 at the Wayback Machine. The Telegraph. Retrieved 24 February 2013
- "CS Lewis to be honoured in Poets' Corner" 2022-08-15 at the Wayback Machine. BBC News. Retrieved 23 November 2012
- & , C. S. Lewis: A Biography: fully revised & expanded edition. (2002), pp. 302–307. ISBN
- Ford, Paul. Companion to Narnia: A Complete Guide to the Magical World of C.S. Lewis's The Chronicles of Narnia (Revised). San Francisco: Harper. 2005. ISBN .
- Green & Hooper, 2002, p. 311.
- C. S. Lewis. On Stories: And Other Essays on Literature. 1982, p. 53. ISBN
- Ford, 2005, p. 106.
- Owen Dudley Edwards. British Children's Fiction in the Second World War. 2007, p. 129. ISBN
- Green & Hooper, 2002, p. 303.
- C. S. Lewis. On Stories: And Other Essays on Literature. 1982, p. xix & 53. ISBN . "It All Began with a Picture" is reprinted there from the Radio Times, 15 July 1960.
- Lobdell, Jared. Eight Children in Narnia: The Making of a Children's Story. Chicago, IL: Open Court. 2016. səh. 63. ISBN .
- Green & Hooper, 2002, p. 306.
- Kelly, Clint. "Dear Mr. Lewis". Response. 29 (1). 2006. 9 March 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 22 September 2008.
The seven books of Narnia have sold more than 100 million copies in 30 languages, nearly 20 million in the last 10 years alone
- Edward, Guthmann. . SFGate. 11 December 2005. 15 May 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 September 2008.
- Glen H. GoodKnight. (2010). Narnia Editions & Translations. Last updated 3 August 2010 3 mart 2011 at the Wayback Machine. Retrieved 6 September 2010.
- Peter J. Schakel, The Way Into Narnia, William B. Eerdmans, 2005, p 13.
- Ford, 2005, p 464.
Xarici keçidlər
- BBC Religions saytında K.S.Lyuis başlığı
- Paltar şkafının sirləri, BBC News, 18 noyabr 2005
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Narniya xronikalari ing The Chronicles of Narnia ingilis yazici Klayv Steyplz Lyuis terefinden yazilmis 7 kitabliq fentezi roman seriyasi Usaq edebiyyatinin klassiklerinden biri ve muellifin en cox taninan isi hesab olunur Narniya xronikalari 47 dile tercume olunmus ve 100 milyondan cox nusxesi satilmisdir Lyuis terefinden yazilmis terefinden illustrasiya olunmus ve Londonda 1950 ci ilden 1956 ci ile kimi nesr olunmusdur Narniya xronikalari radio verilisleri teleserial sehnecikler ve filmler istehsal olunmusdur Narniya xronikalariing The Chronicles of NarniaMuellif Klayv Steyplz LyuisJanri fentezi usaq edebiyyatiOlkeOrijinal dili ingilisNesriyyatci I V kitablar VI VII kitablar HarperCollins hazirda butun dunyada Nesr tarixi 16 oktyabr 1950 4 sentyabr 1956 Hadiseler mifik varliqlar ve danisan heyvanlarin yasadigi sehrin hokm surduyu fentezi dunyasi olan adli uydurma kralliqda bas verir Hekaye bu dunyanin acilan tarixinde merkezi rol oynayan muxtelif usaqlarin maceralarindan soz acir romanindan basqa butun protaqonistler real dunyadan olan ve Narniyaya dusen usaqlardir Onlar bura sir terefinden Narniyani serden qorumaq ve taci onun duzgun sahibine qaytarmaq ucun cagirir Hekaye Narniyanin butun tarixini ehate edir Sehrbazin qardasi oglu ndaki yaradisindan deki mehv edilmesine qeder Seriya ucun muxtelif menbeler ilham menbeyi olmusdur Bundan elave bir cox enenevi xristianliq movzulari Yunan Roma mifologiyasi elementleri elece de enenevi Britaniya ve Irlandiya peri nagillarindan istifade olunmusdur Kitablar Ikinci dunya muharibesinden sonraki usaq edebiyyatina derinden tesir etmisdir Arxaplan ve konsepsiyaLyuis daha sonra Narniya xronikalari adlanacaq eseri uzerinde 1939 cu ilde islemeye baslasa da ilk kitabi Sir caduger ve paltar skafi 1949 cu ile kimi tamamlaya bilmemisdir Hekayenin ilk kitabi lakin yazilan son kitab Sehrbazin qardasi oglu 1954 cu ilde tamamlanmisdir Lyuis kitablari onlarin nesr olunma ardicilligi ile yazmamisdir Elece de kitablar hekaye xronologiyasi ardicilligina gore de nesr olunmamisdir Orijinal illustrator Narniya kitablari ucun illustrasiyalar cekmisdir ve bu illustrasiyalar hazirki nesrlerde de istifade olunur Lyuis saqanin sonuncu kitabi Sonuncu doyus e gore 1956 ci ilde layiq gorulmusdur Kitab seriyasini ilk defe Narniya xronikalari adlandiran sexs yazisi olmusdur O bu ifadeni ilk defe 1951 ci ilin martinda Lyuisle onun sonuncu tamamladigi orijinal adi Narniyada gece olan kitabi muzakire ederken isletmisdi Lyuis Her sey bir sekille basladi essesinde Sir caduger ve paltar skafi nin menseyini bele aciqlamisdir Ideya qarli mesede cetir ve baglama dasiyan favn sekli ile yarandi 16 yasimdan beri beynimde bu seklin tesviri dolasirdi Bir gun hardasa 40 yasim olanda ozume dedim Gel bunun haqqinda bir hekaye yazim Ikinci dunya muharibesinin baslamasindan qisa muddet sonra bir cox usaq nasistlerin hava hucumundan qorunmaq ucun London ve diger boyuk seherlerden kend yerlerine gonderilmisdir Neticede 2 sentyabr 1939 cu ilde Narqaret Meri ve Katarina adli 3 mektebli qiz Lyuisin Oksford seher merkezinden 3 mil serqde yerlesen evi olan kocmusdurler Daha sonra Lyuis bildirmisdi ki bu tecrube ona usaqlar haqqinda yeni fikir formalasmasina sebeb olmusdur ve sentyabrin axirinda basqa bir elyazmanin bir hissesi kimi salamat qalmis bir kagiz uzerinde usaq hekayesi yazmaga baslamisdir Bu kitab Anna Martin Rouz ve Piter adli dord usaq haqqindadir Amma bu daha cox en kicikleri olan Piter haqqindadir Onlar hava hucumlarina muharibeye geden ve ordu uzvu olan atalarina ve muharibe isinde isleyen analarina gore Londondan qefil kocmeli olublar Onlar analarinin bir qohumu olan kendde ozu ucun yasayan cox qoca professorun yanina kocurler Her sey bir sekil ile basladi da Lyuis davam edir Evvelce hekayenin nece davam edeceyi ile bagli ideyam cox az idi Amma birden aglima Aslan geldi Dusunurem ki o vaxt sirler haqqinda coxlu yaxsi yuxular gorurdum Bunu saymasaq sir fikrinin nece ve niye geldiyini bilmirem Lakin onu fikirlesenden sonra o butun hekayeni birlesdirdi ve basqa 5 Narniya hekayesinin ortaya cixmasina sebeb oldu Lyuis Aslan ucun ilham menbeyinin ne oldugu bilmediyini mudafie etse de Lyuisi arasdiran Cared Lobdell ilham menbeyinin Carlz Vilyamsin Sirin yeri eserinin oldugunu bildirmisdir Sir caduger ve paltar skafi nin elyazmasi 1949 cu ilin mart ayinin axirinda tamamlanmisdir Ad Narniya adi Italiyanin Narni seherinden qaynaqlanir Seherin latin dilindeki versiyasi Narniyadir Qrin yazir Volter Huper Lyuisden Narniya sozunun hardan geldiyini sorusanda Lyuis ona Murreyin kicik klassik atlasini 1904 gosterdi O bu atlasi 1914 17 ci illerde Boyuk Bukhemde iken cenab Kirkpatrikle klassikleri oxuyarken elde etmisdi Atlasin 8 ci hissesinde qedim Italiyanin xeritesi var idi Lyuis Narniya adli kicik seherin adinin altindan xett cekmisdi cunki onun seslenisini beyenmisdi Narniya Umbriyada Roma ve Assisi seherlerinin arasinda yerlesir Nesrolunma tarixi Narniya xronikalari nin yeddi kitabi 1956 ci ilden sonra davam nesrlerle birlikde satilmaga davam etmisdir Indiye qeder 47 dile tercume olunmus ve 100 milyondan cox nusxesi satilmisdir Seriyanin hetta Brayl elifbasina uygunlasdirilmis versiyalari da cixmisdir Ilk 5 kitab Boyuk Britaniyada terefinden nesr olunmusdur Sir caduger ve paltar skafi nin ilk nesri Londonda 16 oktyabr 1950 ci ilde buraxilmisdir Bu zaman Sahzade Kaspian Subh fatehinin seyaheti ve At ve onun oglani kitablari tamamlanmis olsalar da derhal nesr olunmamisdir Daha sonra tamamlanacaq Gumus stul kitabi ile birlikde ilbeil buraxilmisdir 1951 1954 Son iki kitab Sehrbazin qardasi oglu ve Sonuncu doyus Boyuk Britaniyada terefinden 1955 ve 1956 ci illerde nesr olunmusdur ABS nesretme huquqlari ilk defe se mexsus olmus daha sonra HarperCollins e kecmisdir HarperCollins seriyanin bir cildlik tam versiyasini da nesr etmisdir Macmillan seriyanin kitablarini nesrolunma ardicilligina gore nomrelese de 1994 cu ilde HarperCollins Lyuisin teklif etdiyi ve hekaye xronologiyasina esaslanan ardicilliqla kitablari nomrelemisdir Istinadlar CS Lewis Chronicles of Narnia author honoured in Poets corner 2017 02 05 at the Wayback Machine The Telegraph Retrieved 24 February 2013 CS Lewis to be honoured in Poets Corner 2022 08 15 at the Wayback Machine BBC News Retrieved 23 November 2012 amp C S Lewis A Biography fully revised amp expanded edition 2002 pp 302 307 ISBN 0 00 715714 2 Ford Paul Companion to Narnia A Complete Guide to the Magical World of C S Lewis s The Chronicles of Narnia Revised San Francisco Harper 2005 ISBN 978 0 06 079127 8 Green amp Hooper 2002 p 311 C S Lewis On Stories And Other Essays on Literature 1982 p 53 ISBN 0 15 668788 7 Ford 2005 p 106 Owen Dudley Edwards British Children s Fiction in the Second World War 2007 p 129 ISBN 978 0 7486 1650 3 Green amp Hooper 2002 p 303 C S Lewis On Stories And Other Essays on Literature 1982 p xix amp 53 ISBN 0 15 668788 7 It All Began with a Picture is reprinted there from the Radio Times 15 July 1960 Lobdell Jared Eight Children in Narnia The Making of a Children s Story Chicago IL Open Court 2016 seh 63 ISBN 978 0 8126 9901 2 Green amp Hooper 2002 p 306 Kelly Clint Dear Mr Lewis Response 29 1 2006 9 March 2011 tarixinde Istifade tarixi 22 September 2008 The seven books of Narnia have sold more than 100 million copies in 30 languages nearly 20 million in the last 10 years alone Edward Guthmann SFGate 11 December 2005 15 May 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 September 2008 Glen H GoodKnight 2010 Narnia Editions amp Translations Last updated 3 August 2010 3 mart 2011 at the Wayback Machine Retrieved 6 September 2010 Peter J Schakel The Way Into Narnia William B Eerdmans 2005 p 13 Ford 2005 p 464 Xarici kecidlerBBC Religions saytinda K S Lyuis basligi Paltar skafinin sirleri BBC News 18 noyabr 2005