Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Narahatlıq — qeyri-müəyyənlik hissi, mənfi hadisələrin gözlənilməsi, müəyyən edilməsi çətin olan proqnozları ifadə edən mənfi çalarlı duyğu.
Qorxunun səbəblərindən fərqli olaraq, narahatlığın səbəbləri adətən şüurlu deyil, lakin bu, bir insanın potensial zərərli davranışla məşğul olmasına mane olur və ya hadisələrin lazımi nəticəsi ehtimalını artırmaq üçün hərəkətə keçməyə sövq edir. Narahatlıq potensial təhlükəli vəziyyətin aradan qaldırılması üçün bədənin zehni qüvvələrinin şüursuz olaraq səfərbərliyi ilə əlaqələndirilir.
Haqqında
Narahatlıq gələcək hadisələrlə bağlı qeyri-müəyyən, uzunmüddətli və qeyri-müəyyən bir qorxudur. Bu, bir insan üçün real təhlükənin hələ olmadığı (və ya heç olmaya biləcəyi) vəziyyətlərdə yaranır, lakin o, bunu gözləyir və bununla necə mübarizə aparacağı hələ aydın deyil. Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, narahatlıq bir neçə duyğuların birləşməsidir - qorxu, kədər, utanc və günah hissi.
Narahatlıq (və qorxunun bir çox formaları) əksər hallarda aşağıdakı düşüncə qatarı ilə xarakterizə olunur: insan keçmişindən və ya onu əhatə edən həyatından xoşagəlməz və ya təhlükəli hadisələrin nümunələrini tapır və sonra bu təcrübəni gələcəyinə köçürür.
Məsələn, uzaqdan it görən insan bir dəfə itin onu dişlədiyini xatırlayır və oxşar vəziyyətin təkrarlanmasından qorxur. Yaxud bir gün məmur müdirindən töhmət aldı. İndi müdirin kabinetinə girərkən başqa bir uğursuzluğa düçar olma kimi böyük narahatlıq keçirir. Eyni zamanda, insan onun deyil, başqa insanların başına gələn və ya hətta uydurma hadisələrlə bağlı da qorxu və narahatlıq keçirə bilər.
Bəzən belə formalaşma mexanizmi absurd qorxuların yaranmasına gətirib çıxarır, buna baxmayaraq insan psixikasına çox güclü mənfi təsir göstərir. Bir çox insan gecə triller və ya qorxu filminə baxdıqdan sonra qorxudan yata bilmir. Eyni zamanda, filmin sadəcə yazıçı və rejissorun təxəyyülünün məhsulu olduğunu, bədaheybətlərin isə kompüter qrafikasının və ya qrimdə aktyorların məharətlə ifasının nəticəsi olduğunu başa düşürlər, lakin insanlar hələ də həyəcan və narahatçılıq hissini keçirməyə davam etdirirlər.
Kifayət qədər şiddətli narahatlıq iki komponentdən ibarətdir:
- fizioloji duyğulardan xəbərdar olmaq (ürək döyüntüsü, tərləmə, ürəkbulanma və s.);
- narahatlıq faktının fərqindəlik.
Narahatlıq bəzən utanc hissi ilə daha da güclənir (“Başqaları qorxduğumu görəcək”). “Narahat” təfəkkürün mühüm cəhəti onun seçiciliyidir: subyekt situasiyaya qorxulu baxmaqda haqlı olduğunu və ya əksinə, ətrafdakı həyatdan müəyyən mövzuları seçməyə, qalanlarına isə əhəmiyyət verməməyə meyllidir. Narahatlıq yalnız zaman və məkanı deyil, insanları və hadisələrin mənasını dərk etməkdə çaşqınlıq və pozğunluqlara səbəb ola bilər.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Фрейд З. Торможение, симптом, тревога = Hemmung, Symptom und Angst. — 1925.
- Щербатых Ю. В. Психология страха. — М. : Эксмо, 2007.
- Лакан Ж. Тревога = L’angoisse // Лакан Ж. Семинары = Le Seminaire. — 1962—1963. — Книга X.
- Мэй Р. Смысл тревоги = The Meaning of Anxiety / Ролло Мэй; пер. с англ. М. И. Заваловой и А. Ю. Сибуриной; терминолог. правка В. Данченка. — К. : PSYLIB, 2005.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Narahatliq qeyri mueyyenlik hissi menfi hadiselerin gozlenilmesi mueyyen edilmesi cetin olan proqnozlari ifade eden menfi calarli duygu Is ucun muraciet eden insanin narahatliq ifade eden uz ifadesi Qorxunun sebeblerinden ferqli olaraq narahatligin sebebleri adeten suurlu deyil lakin bu bir insanin potensial zererli davranisla mesgul olmasina mane olur ve ya hadiselerin lazimi neticesi ehtimalini artirmaq ucun herekete kecmeye sovq edir Narahatliq potensial tehlukeli veziyyetin aradan qaldirilmasi ucun bedenin zehni quvvelerinin suursuz olaraq seferberliyi ile elaqelendirilir HaqqindaNarahatliq gelecek hadiselerle bagli qeyri mueyyen uzunmuddetli ve qeyri mueyyen bir qorxudur Bu bir insan ucun real tehlukenin hele olmadigi ve ya hec olmaya bileceyi veziyyetlerde yaranir lakin o bunu gozleyir ve bununla nece mubarize aparacagi hele aydin deyil Bezi tedqiqatcilarin fikrince narahatliq bir nece duygularin birlesmesidir qorxu keder utanc ve gunah hissi Narahatliq ve qorxunun bir cox formalari ekser hallarda asagidaki dusunce qatari ile xarakterize olunur insan kecmisinden ve ya onu ehate eden heyatindan xosagelmez ve ya tehlukeli hadiselerin numunelerini tapir ve sonra bu tecrubeni geleceyine kocurur Meselen uzaqdan it goren insan bir defe itin onu dislediyini xatirlayir ve oxsar veziyyetin tekrarlanmasindan qorxur Yaxud bir gun memur mudirinden tohmet aldi Indi mudirin kabinetine girerken basqa bir ugursuzluga ducar olma kimi boyuk narahatliq kecirir Eyni zamanda insan onun deyil basqa insanlarin basina gelen ve ya hetta uydurma hadiselerle bagli da qorxu ve narahatliq kecire biler Bezen bele formalasma mexanizmi absurd qorxularin yaranmasina getirib cixarir buna baxmayaraq insan psixikasina cox guclu menfi tesir gosterir Bir cox insan gece triller ve ya qorxu filmine baxdiqdan sonra qorxudan yata bilmir Eyni zamanda filmin sadece yazici ve rejissorun texeyyulunun mehsulu oldugunu bedaheybetlerin ise komputer qrafikasinin ve ya qrimde aktyorlarin meharetle ifasinin neticesi oldugunu basa dusurler lakin insanlar hele de heyecan ve narahatciliq hissini kecirmeye davam etdirirler Kifayet qeder siddetli narahatliq iki komponentden ibaretdir fizioloji duygulardan xeberdar olmaq urek doyuntusu terleme urekbulanma ve s narahatliq faktinin ferqindelik Narahatliq bezen utanc hissi ile daha da guclenir Basqalari qorxdugumu gorecek Narahat tefekkurun muhum ceheti onun seciciliyidir subyekt situasiyaya qorxulu baxmaqda haqli oldugunu ve ya eksine etrafdaki heyatdan mueyyen movzulari secmeye qalanlarina ise ehemiyyet vermemeye meyllidir Narahatliq yalniz zaman ve mekani deyil insanlari ve hadiselerin menasini derk etmekde casqinliq ve pozgunluqlara sebeb ola biler Hemcinin baxQorxu Fobiya NevrozEdebiyyatFrejd Z Tormozhenie simptom trevoga Hemmung Symptom und Angst 1925 Sherbatyh Yu V Psihologiya straha M Eksmo 2007 Lakan Zh Trevoga L angoisse Lakan Zh Seminary Le Seminaire 1962 1963 Kniga X Mej R Smysl trevogi The Meaning of Anxiety Rollo Mej per s angl M I Zavalovoj i A Yu Siburinoj terminolog pravka V Danchenka K PSYLIB 2005 Istinadlar Psihologiya emocij Mastera psihologii 3000 nus 2007 The Psychology of Emotions ISBN 5 314 00067 9