Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alim Qazıyev Məmməd Əmin Adil oğlu Qazıyev Azərbaycanın əməkdar elm xadimi, tarix elmləri doktoru, ADU-nun professoru. Azərbaycan Tarix Muzeyinin keçmiş rəhbəri.
| Məmməd Əmin Qazıyev | |
|---|---|
| Qazıyev Məmməd Əmin Adil oğlu Qazıyev | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İrəvan şəhəri |
| Vəfat tarixi | |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Atası | Adil Qazıyev |
| Anası | |
| Elmi dərəcəsi | |
Həyatı
Məmməd Əmin Adil oğlu Qazıyev 1914-cü il noyabrın 12-də İrəvan quberniyasının İrəvan şəhərində Qazıyevlar nəslinin iki qolunu özündə birləşdirmiş savadlı zadəgan ailəsində doğulmuşdur. 1930-cu ildə Bakıda orta məktəbi bitirdikdən sonra Bakı şəhər arxiv idarəsində arxiv müdiri vəzifəsində işləməyə başlamışdır. Anası, Tacı xanım Bağırbəyova ana tərəfdən əmək fəaliyyətini dəftərxana işçisi qismində başlayıb İrəvan Quberniya İdarəsinin vitse-qubernatoru mənsəbinə çataraq həqiqi dövlət müşaviri rütbəsini alan İsmayıl bəy Qazıyevin nəvəsi idi. Çoxillik qüsursuz dövlət xidmətinə görə o, IV dərəcəli Müqəddəs Vladimir, II və III dərəcəli Müqəddəs Stanislav ordenlərinə, 40 illik qüsursuz qulluğa görə Fərqlənmə Nişanına, III Aleksandrın şərəfinə kəsilmiş gümüş medala və İranın “Şire-Xurşid” ordeninə layiq görülmüşdür. M.Qazıyevin ata tərəfdən ulu babası bir neçə il İrəvan Şəhər Dumasının üzvü idi. Dövrünün savadlı adamı olan oğlu, M.Qazıyevin babası Hüseyn bəy də İrəvan Şəhər Dumasına üzv seçilmiş, burada notarius vəzifəsində çalışırdı. M.Qazıyevin atası İrəvan gimnaziyasını bitirərək təhsilini Moskva Universitetinin hüquq fakültəsində davam etdirmiş, sonra isə valideynin yolunu tutub notariat sahəsində fəaliyyət göstərmişdi.
İş fəaliyyəti
1933-1934-cü illərdə M.N.Pokrovski adına Moskva Tarix-Arxiv İnstitutunda oxumuşdur. 1939-cu ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirdikdən sonra onu Azərbaycan tarixi kafedrasında müəllim vəzifəsində saxlamışlar.
1937-ci ildən M.Qazıyev KP MK yanında Marksizm-Leninizm İnstitutunun Azərbaycan filialı –Azərbaycan KP MK yanında Partiya Tarixi İnstitutunda elmi işçi işləməyə başlayır. Bununla yanaşı olaraq o, Azərbaycan bolşevik təşkilatları tarixi muzeyinin yaradılması işində fəal iştirak etmiş və buna görə 1940-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin Fəxri fərmanı ilə təltif edilmişdir.
1937-ci ildən gənc alimlərin ümumrespublika müsabiqəsində “1905-1907-ci il I rus inqilabı ərəfəsində Bakı proletariatının vəziyyəti ” mövzusunda Y.A.Tokarjevski ilə birgə hazırladıqları iş ikinci mükafata layiq görülmüşdür.
Bu illər M.Qazıyev mərkəzi və yerli mətbuat orqanlarında Azərbaycan xalqı və yerli partiya təşkilatları tarixinə dair bir sıra məqalələrlə çıxış edir. Belə ki, 1937-1940-cı illər ərzində onun “Bolşevik mətbuatı tarixindən”, “1905-ci il Azərbaycanda”, “1918-ci il mart döyüşləri ərəfəsində sinfi qüvvələrin yerləşdirilməsi”, “1904-cü il Bakı dekabr tətilinin 35-illiyi”, “Azərbaycan vətəndaş müharibəsi dövründə”, “I rus inqilabı dövründə Bakı tətilləri”, “Əksinqilabçı müsavat ordusu” və başqa məqalələrini göstərmək olar.
Bu məsələlər mətbuatda ilk dəfə işıqlandırılırdı və buna görə də Azərbaycan tarixinin müxtəlif problemlərinin öyrənilməsində böyük əhəmiyyəti olmuşdu. SSRİ xalqlarının dostluğu mövzusunda Y.A.Tokarjevski ilə birgə hazırladıqları kitabçada bu illərdə çapdan çıxır. Üç dildə (Azərbaycan, erməni və rus) nəşr olunmuş bu əsər ölkəmizin xalqları arasında tarixi dostluğun möhkəmlənməsini öyrənməkdə mühüm rol oynamışdır.
1941-1945-ci il sovet xalqlarının faşist işğalçılarına qarşı Böyük vətən müharibəsi illərində M.Qazıyev geniş elmi və təbliğat işləri aparır. Bu illərdə o, Azərbaycan xalqının tarixi qəhrəmanlıq göstərmiş ən yaxşı oğullarına həsr etdiyi kitab və kitabçalarını nəşr etdirir. “Xalq qəhrəmanı Qatır Məmməd”, “Azərbaycanda vətəndaş müharibəsi qəhrəmanları”, “Azərbaycan xalqının xarici işğalçılara qarşı ” və b. 1943-1944-cü illərdə M.Qazıyev KP MK yanında Partiya Tarixi İnstitutunun Böyük Vətən müharibəsi şöbəsinə rəhbərlik edir. Şöbə Azərbaycan xalqının Böyük Vətən müharibəsində iştirakına dair sənədləri yığıb sistemə salmaqla məşğul olurdu.
Şöbə Böyük Vətən müharibəsi tarixinə, Azərbaycan xalqının müharibədə iştirakına dair kitab, məcmuə və məqalələr çap etdirmişdi. M.Qazıyev material toplamaq məqsədilə 2 dəfə Azərbaycan diviziyiyalarının on cəbhədəki hissələrinə - 77, 402 və 416-cı diviziyaya getmiş, müharibə cəbhələrində qəhrəmancasına iştirak edən azərbaycanlı döyüşçülər haqqında bir sıra məqalələr yazmışdı. Hərbi hissələrdə fəal təbliğatına görə, o, Qafqaz cəbhəsi komandanlığı tərəfindən dəfələrlə Fəxri fərmanla təltif edilmişdir. 1944-cü ildə M.Qazıyev Moskvaya, SSRİ Xarici İşlər üzrə Xalq Komissarlığı nəzdindəki diplomatiya işçiləri kursuna göndərilir. Kursu bitirdikdən sonra Azərbaycan SSRİ Xarici İşlər nazirinin köməkçisi vəzifəsinə təyin olunur.
1945-ci ildə M.Qazıyev Kommunist Partiyası sıralarına qəbul edilir. 1945-ci ildə M.Qazıyev “Bakı proletariatı Stolıpin irticası dövründə” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edir.
1946-cı ildə ona dosent adı verilir.
1947-ci ildə respublika siyasi və elmi bilikləri yayan cəmiyyətin təşkilat komitəsinin məsul katibi olan M. Qazıyev bu təşkilatın təsis edici qurultayında cəmiyyətin rəyasət və idarə heyətinə seçilir, onun məsul katibi təyin olunur.
1950-ci ilin oktyabrında M.Qazıyev, H.B.Zərdabi adına Pedaqoji İnstitutda kafedra müdiri vəzifəsində işləyib.
1953-cü ilin sentyabrında M.Qazıyev Azərbaycan SSR EA Tarix və Fəlsəfə institutunun müdir müavini vəzifəsinə dəvət olunur və eyni zamanda S.M. Kirov adına ADU-da pedaqoji iş aparır.
1954-ci ilin sentyabr ayında M.Qazıyev Azərbaycan SSR EA Tarixi Muzeyinin müdiri vəzifəsinə təyin olunur. Muzeydə işlədiyi müddətdə, onun rəhbərliyi ilə Azərbycan Tarixinin qədim, orta əsrlər, yeni və ən yeni dövrləri üzrə ekspozisiya təşkil olunur. Onun səyi nəticəsində Azərbaycan tarixi muzeyi ölkənin ən yaxşı muzeylərindən birinə çevrilir. Dünyanın bir çox ölkələrindən muzeyə gələn qonaqlar təəssürat kitabında çox qiymətli rəylər yazıllar.
Azərbaycan Tarixi Muzeyinin taleyi və ümumiyyətlə respublikada ilk Muzey Quruculuğu D.Şərifov, İ.Meşşaninov, Y.Paxomov, İ.Cəfərzadə, M.Salamov, Ə.Ələskərov, S.Qazıyev, V.Leviatov, M.Qazıyev, Yaplovski kimi görkəmli alimlərin adları ilə bağlıdır. Muzeylər üçün zəruri olan ilk materialın toplanması, eksponatların əldə edilməsi, muzey fondlarının formalaşması ilk ekspozisiya və sərgilərin təşkili, muzeydə fəaliyyət göstərə biləcək kadrların yetişdirilməsi sahəsində onların əməyi və xidməti böyükdür. Muzeydə yaşına görə ən "gənc" şöbələrdən biri ilk ekspozisiyası 1958-ci ildə təşkil edilmiş ən yeni tarix şöbəsidir. Uzun illər "Sovet dövrü" şöbəsi adı ilə fəaliyyət göstərən bu şöbənin ilk yaradıcıları o dövrdə Muzeyin direktoru olan tarix elmləri doktoru Məmməd Qazıyev və sonralar həmin vəzifəni tutan, o zaman isə şöbəyə rəhbərlik edən akademik Püstə xanım Əzizbəyova idilər.
M.Qazıyevin rəhbərliyi altında muzeydə geniş nəşriyyat işi aparılır. Onun redaktorluğu ilə Azərbaycan tarixinin müxtəlif məsələlərinə həsr olunmuş elmi əsərlər çap olunur.
1958-1961-ci illərdə M.Qazıyevin redaktorluğu altında Azərbaycan, rus və xarici dillərdə muzey üzrə bələdçilər tərtib olunur.
Muzeydəki fəaliyyətinə görə M.Qazıyev Azərbaycan SSR Ali Sovetinin ikinci Fəxri fərmanı ilə təltif edilmişdi. Bundan başqa, o, mədəniyyət nazirliyi, həmkarlar ittifaqının, SSRİ Müdafiə Nazirliyinin, Teatr cəmiyyətinin və b. müəssisələrin bir sıra Fəxri fərmanları ilə təltif olunmuşdu. 1960-cı ildə M.Qazıyev Tiflis Dövlət Universitetində “Bakı proletariatının inqilabı hərəkatı (1905-1910)” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edir və 1961-ci ildə ona professor adı verilir.
M.Qazıyev elmi fəaliyyət illərində monoqrafiyalar çap etdirir, böyük elmi nəşriyyat işlərində iştirak edir. Belə ki, 1956-cı ildə onun “Bakı proletariatının inqilabi mübarizə tarixindən (1905-1910)” monoqrafiyası çapdan çıxır. Əsərdə faktiki materiallar əsasında Birinci rus inqilabı və Stolıpin icraçısı dövründə Bakı proletariatının mübarizəsinə bolşeviklərin rəhbərliyi məsələsi geniş şərh olunur.
1958-cı ildə M.Qazıyev bir qrup alimlə geniş dokumental sənədlər əsasında 26 Bakı komissarlarına həsr olunmuş fundomental kitab nəşr etdirir. Bu kitab, Bakı kommunası və onun rəhbərləri haqda ilk böyük əsərlərdəndi. Həmin il M.Qazıyev Azərbaycanda KP MK-nın qərarı ilə yaradılan Azərbaycan Kommunist partiyası tarixi kitabının I hissəsinin müəlliflərindən və redaktorlarından biri olmuşdu. 1961-ci ilin aprelində 1962-ci ilin may ayına qədər M.Qazıyev Azərbaycan KP MK təbliğat və təşviqat şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləyir. Azərbaycan Kommunist partiyası XXV qurultayında o, Azərbaycan KP MK üzvü və Azərbaycan SSP Ali Sovetinin 5-ci çağırışının deputatı seçilir.
1969-cu ildə M.Qazıyev N.Nərimanovun inqilabi fəaliyyətinə dair rus dilində yeni monoqrafiya hazırlayıb, nəşr etdirir. Bu işdə, mqəllif V.İ.Leninin görkəmli silahdaşlının həyat və fəaliyyəti haqda qiymətli materiallar toplayıb, elmi cəhətdən əsaslandırılmış nəticələr verir. Elmi və pedaqoji fəaliyyəti illərində M.Qazıyev elmi kadrların hazırlanma işinə böyük zəhmət sərf etmişdir. Onun yüzlərlə şagirdi elmi-pedaqoji və ictimai-siyasi təşkilatlarda çalışırlar. O, 50-dən artıq namizədlik və doktorluq dissertasiyasına rəhbərlik etmiş, opponenti olmuşdur. Onun tələbələri işərisindəgörkəmli elmi işçilər az deyildi. Həm respublika hökuməti, həm də Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyəti Tarix Muzeyində sovet dövrü daxil olmaqla dolğun ekspozisiyanın yaradılmasının zəruriliyinə diqqət yetirirdi.
Məmməd Əmin Qazıyevi yaxından tanıyanlar onun Azərbaycan Tarixi Muzeyi işindən daha çox məmnun qaldığını bildirirdilər. Məmməd Əmin Qazıyev Azərbaycanda tarix elminin inkişafına böyük töhfə vermişdir. 40 illik elmi-pedaqoji fəaliyyəti ərzində o, 65-dən çox monoqrafiya, kitab, dərs vəsaiti ərsəyə gətirdi, 300-dən artıq məqalə yazmış, respublikamızda elmi kadırların yetişdirilməsi sahəsində xeyli səy göstərmişdir.
Mükafatları
M.Qazıyevin çoxillik elmi və pedaqoji fəaliyyəti dövlət tərəfindən mükafatlandırılmışdır: “Qafqazın müdafiəsi uğrunda”, “Böyük Vətən müharibəsində fədakar əməyinə görə”, “Əməkdə fərqlənməyə görə” medalları və 2 dəfə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanları ilə təltif edilmişdir. M.Qazıyev “Bilik” cəmiyyəti Bakı şöbəsinin idarə və rəyasət heyətinin üzvüdür.
M.Qazıyev Azərbaycan tarixinin müxtəlif məsələlərinə, Azərbaycan bolşevik təşkilatları tarixinə, partiya və dövlətin görkəmli nümayəndələrinin həyat və fəaliyyətinə dair 300-dən artıq elmi məqalə, kitabça, kitab və monoqrafiyanın müəllifidir.
Qazıyev Məmməd Əmin Adil oğlu 1982-ci il iyunun 14-də Bakıda vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Севиль Казиева. Историк, ученый, патриот (к 90-летию со дня рождения Мамеда Казиева) / Azərbaycan Tarixi Muzeyi-2004. Bakı, 2004. стр. 293
- Nailə Vəlixanlı. Azərbaycan Tarixi Muzeyi-80 / Azərbaycan Tarixi Muzeyi-80. Bakı, 2001. səh. 12-14
- Məmməd Əmin Adil oğlu Qazıyev (Biblioqrafiya). Bakı, 1969. səh. 5-14
- Зарифа Дулаева. Краткий исторический очерк 95-летней деятельности Национального музея истории Азербайджана https://www.academia.edu/37866799/Milli_Az%C9%99rbaycan_Tarixi_Muzeyi_-_2015 2019-04-13 at the Wayback Machine / Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi-2015. Bakı, 2015. стр. 405
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alim Qaziyev Memmed Emin Adil oglu Qaziyev Azerbaycanin emekdar elm xadimi tarix elmleri doktoru ADU nun professoru Azerbaycan Tarix Muzeyinin kecmis rehberi Memmed Emin QaziyevQaziyev Memmed Emin Adil oglu QaziyevDogum tarixi 1914Dogum yeri Irevan seheriVefat tarixi 1982Milliyyeti azerbaycanliAtasi Adil QaziyevAnasiElmi derecesi tarix elmleri doktoru Heyati Memmed Emin Adil oglu Qaziyev 1914 cu il noyabrin 12 de Irevan quberniyasinin Irevan seherinde Qaziyevlar neslinin iki qolunu ozunde birlesdirmis savadli zadegan ailesinde dogulmusdur 1930 cu ilde Bakida orta mektebi bitirdikden sonra Baki seher arxiv idaresinde arxiv mudiri vezifesinde islemeye baslamisdir Anasi Taci xanim Bagirbeyova ana terefden emek fealiyyetini defterxana iscisi qisminde baslayib Irevan Quberniya Idaresinin vitse qubernatoru mensebine cataraq heqiqi dovlet musaviri rutbesini alan Ismayil bey Qaziyevin nevesi idi Coxillik qusursuz dovlet xidmetine gore o IV dereceli Muqeddes Vladimir II ve III dereceli Muqeddes Stanislav ordenlerine 40 illik qusursuz qulluga gore Ferqlenme Nisanina III Aleksandrin serefine kesilmis gumus medala ve Iranin Sire Xursid ordenine layiq gorulmusdur M Qaziyevin ata terefden ulu babasi bir nece il Irevan Seher Dumasinin uzvu idi Dovrunun savadli adami olan oglu M Qaziyevin babasi Huseyn bey de Irevan Seher Dumasina uzv secilmis burada notarius vezifesinde calisirdi M Qaziyevin atasi Irevan gimnaziyasini bitirerek tehsilini Moskva Universitetinin huquq fakultesinde davam etdirmis sonra ise valideynin yolunu tutub notariat sahesinde fealiyyet gostermisdi Is fealiyyeti 1933 1934 cu illerde M N Pokrovski adina Moskva Tarix Arxiv Institutunda oxumusdur 1939 cu ilde S M Kirov adina Azerbaycan Dovlet Universitetinin tarix fakultesini bitirdikden sonra onu Azerbaycan tarixi kafedrasinda muellim vezifesinde saxlamislar 1937 ci ilden M Qaziyev KP MK yaninda Marksizm Leninizm Institutunun Azerbaycan filiali Azerbaycan KP MK yaninda Partiya Tarixi Institutunda elmi isci islemeye baslayir Bununla yanasi olaraq o Azerbaycan bolsevik teskilatlari tarixi muzeyinin yaradilmasi isinde feal istirak etmis ve buna gore 1940 ci ilde Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset heyetinin Fexri fermani ile teltif edilmisdir 1937 ci ilden genc alimlerin umumrespublika musabiqesinde 1905 1907 ci il I rus inqilabi erefesinde Baki proletariatinin veziyyeti movzusunda Y A Tokarjevski ile birge hazirladiqlari is ikinci mukafata layiq gorulmusdur Bu iller M Qaziyev merkezi ve yerli metbuat orqanlarinda Azerbaycan xalqi ve yerli partiya teskilatlari tarixine dair bir sira meqalelerle cixis edir Bele ki 1937 1940 ci iller erzinde onun Bolsevik metbuati tarixinden 1905 ci il Azerbaycanda 1918 ci il mart doyusleri erefesinde sinfi quvvelerin yerlesdirilmesi 1904 cu il Baki dekabr tetilinin 35 illiyi Azerbaycan vetendas muharibesi dovrunde I rus inqilabi dovrunde Baki tetilleri Eksinqilabci musavat ordusu ve basqa meqalelerini gostermek olar Bu meseleler metbuatda ilk defe isiqlandirilirdi ve buna gore de Azerbaycan tarixinin muxtelif problemlerinin oyrenilmesinde boyuk ehemiyyeti olmusdu SSRI xalqlarinin dostlugu movzusunda Y A Tokarjevski ile birge hazirladiqlari kitabcada bu illerde capdan cixir Uc dilde Azerbaycan ermeni ve rus nesr olunmus bu eser olkemizin xalqlari arasinda tarixi dostlugun mohkemlenmesini oyrenmekde muhum rol oynamisdir 1941 1945 ci il sovet xalqlarinin fasist isgalcilarina qarsi Boyuk veten muharibesi illerinde M Qaziyev genis elmi ve tebligat isleri aparir Bu illerde o Azerbaycan xalqinin tarixi qehremanliq gostermis en yaxsi ogullarina hesr etdiyi kitab ve kitabcalarini nesr etdirir Xalq qehremani Qatir Memmed Azerbaycanda vetendas muharibesi qehremanlari Azerbaycan xalqinin xarici isgalcilara qarsi ve b 1943 1944 cu illerde M Qaziyev KP MK yaninda Partiya Tarixi Institutunun Boyuk Veten muharibesi sobesine rehberlik edir Sobe Azerbaycan xalqinin Boyuk Veten muharibesinde istirakina dair senedleri yigib sisteme salmaqla mesgul olurdu Sobe Boyuk Veten muharibesi tarixine Azerbaycan xalqinin muharibede istirakina dair kitab mecmue ve meqaleler cap etdirmisdi M Qaziyev material toplamaq meqsedile 2 defe Azerbaycan diviziyiyalarinin on cebhedeki hisselerine 77 402 ve 416 ci diviziyaya getmis muharibe cebhelerinde qehremancasina istirak eden azerbaycanli doyusculer haqqinda bir sira meqaleler yazmisdi Herbi hisselerde feal tebligatina gore o Qafqaz cebhesi komandanligi terefinden defelerle Fexri fermanla teltif edilmisdir 1944 cu ilde M Qaziyev Moskvaya SSRI Xarici Isler uzre Xalq Komissarligi nezdindeki diplomatiya iscileri kursuna gonderilir Kursu bitirdikden sonra Azerbaycan SSRI Xarici Isler nazirinin komekcisi vezifesine teyin olunur 1945 ci ilde M Qaziyev Kommunist Partiyasi siralarina qebul edilir 1945 ci ilde M Qaziyev Baki proletariati Stolipin irticasi dovrunde movzusunda namizedlik dissertasiyasi mudafie edir 1946 ci ilde ona dosent adi verilir 1947 ci ilde respublika siyasi ve elmi bilikleri yayan cemiyyetin teskilat komitesinin mesul katibi olan M Qaziyev bu teskilatin tesis edici qurultayinda cemiyyetin reyaset ve idare heyetine secilir onun mesul katibi teyin olunur 1950 ci ilin oktyabrinda M Qaziyev H B Zerdabi adina Pedaqoji Institutda kafedra mudiri vezifesinde isleyib 1953 cu ilin sentyabrinda M Qaziyev Azerbaycan SSR EA Tarix ve Felsefe institutunun mudir muavini vezifesine devet olunur ve eyni zamanda S M Kirov adina ADU da pedaqoji is aparir 1954 ci ilin sentyabr ayinda M Qaziyev Azerbaycan SSR EA Tarixi Muzeyinin mudiri vezifesine teyin olunur Muzeyde islediyi muddetde onun rehberliyi ile Azerbycan Tarixinin qedim orta esrler yeni ve en yeni dovrleri uzre ekspozisiya teskil olunur Onun seyi neticesinde Azerbaycan tarixi muzeyi olkenin en yaxsi muzeylerinden birine cevrilir Dunyanin bir cox olkelerinden muzeye gelen qonaqlar teessurat kitabinda cox qiymetli reyler yazillar Azerbaycan Tarixi Muzeyinin taleyi ve umumiyyetle respublikada ilk Muzey Quruculugu D Serifov I Messaninov Y Paxomov I Ceferzade M Salamov E Eleskerov S Qaziyev V Leviatov M Qaziyev Yaplovski kimi gorkemli alimlerin adlari ile baglidir Muzeyler ucun zeruri olan ilk materialin toplanmasi eksponatlarin elde edilmesi muzey fondlarinin formalasmasi ilk ekspozisiya ve sergilerin teskili muzeyde fealiyyet gostere bilecek kadrlarin yetisdirilmesi sahesinde onlarin emeyi ve xidmeti boyukdur Muzeyde yasina gore en genc sobelerden biri ilk ekspozisiyasi 1958 ci ilde teskil edilmis en yeni tarix sobesidir Uzun iller Sovet dovru sobesi adi ile fealiyyet gosteren bu sobenin ilk yaradicilari o dovrde Muzeyin direktoru olan tarix elmleri doktoru Memmed Qaziyev ve sonralar hemin vezifeni tutan o zaman ise sobeye rehberlik eden akademik Puste xanim Ezizbeyova idiler M Qaziyevin rehberliyi altinda muzeyde genis nesriyyat isi aparilir Onun redaktorlugu ile Azerbaycan tarixinin muxtelif meselelerine hesr olunmus elmi eserler cap olunur 1958 1961 ci illerde M Qaziyevin redaktorlugu altinda Azerbaycan rus ve xarici dillerde muzey uzre beledciler tertib olunur Muzeydeki fealiyyetine gore M Qaziyev Azerbaycan SSR Ali Sovetinin ikinci Fexri fermani ile teltif edilmisdi Bundan basqa o medeniyyet nazirliyi hemkarlar ittifaqinin SSRI Mudafie Nazirliyinin Teatr cemiyyetinin ve b muessiselerin bir sira Fexri fermanlari ile teltif olunmusdu 1960 ci ilde M Qaziyev Tiflis Dovlet Universitetinde Baki proletariatinin inqilabi herekati 1905 1910 movzusunda doktorluq dissertasiyasi mudafie edir ve 1961 ci ilde ona professor adi verilir M Qaziyev elmi fealiyyet illerinde monoqrafiyalar cap etdirir boyuk elmi nesriyyat islerinde istirak edir Bele ki 1956 ci ilde onun Baki proletariatinin inqilabi mubarize tarixinden 1905 1910 monoqrafiyasi capdan cixir Eserde faktiki materiallar esasinda Birinci rus inqilabi ve Stolipin icracisi dovrunde Baki proletariatinin mubarizesine bolseviklerin rehberliyi meselesi genis serh olunur 1958 ci ilde M Qaziyev bir qrup alimle genis dokumental senedler esasinda 26 Baki komissarlarina hesr olunmus fundomental kitab nesr etdirir Bu kitab Baki kommunasi ve onun rehberleri haqda ilk boyuk eserlerdendi Hemin il M Qaziyev Azerbaycanda KP MK nin qerari ile yaradilan Azerbaycan Kommunist partiyasi tarixi kitabinin I hissesinin muelliflerinden ve redaktorlarindan biri olmusdu 1961 ci ilin aprelinde 1962 ci ilin may ayina qeder M Qaziyev Azerbaycan KP MK tebligat ve tesviqat sobesinin mudiri vezifesinde isleyir Azerbaycan Kommunist partiyasi XXV qurultayinda o Azerbaycan KP MK uzvu ve Azerbaycan SSP Ali Sovetinin 5 ci cagirisinin deputati secilir 1969 cu ilde M Qaziyev N Nerimanovun inqilabi fealiyyetine dair rus dilinde yeni monoqrafiya hazirlayib nesr etdirir Bu isde mqellif V I Leninin gorkemli silahdaslinin heyat ve fealiyyeti haqda qiymetli materiallar toplayib elmi cehetden esaslandirilmis neticeler verir Elmi ve pedaqoji fealiyyeti illerinde M Qaziyev elmi kadrlarin hazirlanma isine boyuk zehmet serf etmisdir Onun yuzlerle sagirdi elmi pedaqoji ve ictimai siyasi teskilatlarda calisirlar O 50 den artiq namizedlik ve doktorluq dissertasiyasina rehberlik etmis opponenti olmusdur Onun telebeleri iserisindegorkemli elmi isciler az deyildi Hem respublika hokumeti hem de Azerbaycan Elmler Akademiyasinin Reyaset Heyeti Tarix Muzeyinde sovet dovru daxil olmaqla dolgun ekspozisiyanin yaradilmasinin zeruriliyine diqqet yetirirdi Memmed Emin Qaziyevi yaxindan taniyanlar onun Azerbaycan Tarixi Muzeyi isinden daha cox memnun qaldigini bildirirdiler Memmed Emin Qaziyev Azerbaycanda tarix elminin inkisafina boyuk tohfe vermisdir 40 illik elmi pedaqoji fealiyyeti erzinde o 65 den cox monoqrafiya kitab ders vesaiti erseye getirdi 300 den artiq meqale yazmis respublikamizda elmi kadirlarin yetisdirilmesi sahesinde xeyli sey gostermisdir MukafatlariM Qaziyevin coxillik elmi ve pedaqoji fealiyyeti dovlet terefinden mukafatlandirilmisdir Qafqazin mudafiesi ugrunda Boyuk Veten muharibesinde fedakar emeyine gore Emekde ferqlenmeye gore medallari ve 2 defe Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Fexri fermanlari ile teltif edilmisdir M Qaziyev Bilik cemiyyeti Baki sobesinin idare ve reyaset heyetinin uzvudur M Qaziyev Azerbaycan tarixinin muxtelif meselelerine Azerbaycan bolsevik teskilatlari tarixine partiya ve dovletin gorkemli numayendelerinin heyat ve fealiyyetine dair 300 den artiq elmi meqale kitabca kitab ve monoqrafiyanin muellifidir Qaziyev Memmed Emin Adil oglu 1982 ci il iyunun 14 de Bakida vefat etmisdir Istinadlar Sevil Kazieva Istorik uchenyj patriot k 90 letiyu so dnya rozhdeniya Mameda Kazieva Azerbaycan Tarixi Muzeyi 2004 Baki 2004 str 293 Naile Velixanli Azerbaycan Tarixi Muzeyi 80 Azerbaycan Tarixi Muzeyi 80 Baki 2001 seh 12 14 Memmed Emin Adil oglu Qaziyev Biblioqrafiya Baki 1969 seh 5 14 Zarifa Dulaeva Kratkij istoricheskij ocherk 95 letnej deyatelnosti Nacionalnogo muzeya istorii Azerbajdzhana https www academia edu 37866799 Milli Az C9 99rbaycan Tarixi Muzeyi 2015 2019 04 13 at the Wayback Machine Milli Azerbaycan Tarixi Muzeyi 2015 Baki 2015 str 405