Məmməd Əmin Azadvətən (1905, Cənubi Azərbaycan – 1974, Urmiya) — Azərbaycanın Demokrat Firqəsi Urmiyə vilayəti komitəsinin sədri, fadilərin başçısı, Milli Məclis üzvü.
Məmməd Əmin Azadvətən | |
---|---|
Doğum tarixi | 1905 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1974 |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | edam[d] |
Mükafatları |
Həyatı
Məmməd Əmin Azadvətən Urmiyənin Nazlıçay mahalındandır. O gənc ikən ictimai mübarizə meydanlarına qədəm qoymuş milətin mənafeinə zidd siyasətini və məqsədini əhali içərisində açıqlamiş, ifşa etmişdir. 1933-cü ildə Urmiyə qoşunu başçısı tərəfindən tutulub bir muddət Urmiyədə həbsdə saxlanıldıqdan sonra ömürluk olaraq Zəncana sürgün olunmuşdur.
Zəncan nəzmiyə idarəsi və fərmandarlığı Azadvətən-in siyasi fəaliyətinin qarşısını almaq, onu göz altında saxlamaq məqsədilə, zəncan bələdiyə idarəsində süpürgəçilərin başçısıvəzifəsinə işə qəbul etmişdir zəncanda 8 il süpürgəndə qaldığı zaman iş yoldaşlarından və sürgündə olanlardan əlavə bir çoxlarının hörmət və mühəbbətini qazanmış onları öz mütərəqqi fikirlərinə cəlb edəbilmişdir. 1940-cı ilin payızında o siyasi fəaliyət nəticəsində yenidən həbsə alınmışdır. 4 ay zəncan nəzmiyəsində saxlanıldıqdan sonra Tehran-ın Qəsri Qacar zindanına göndərilmişdir. 1941-ci ildə Rza xan diktatorluğunun yıxılması ilə Azadvətən də azad olub Zancana qayıdır.
1943-cü ilini son vaxtlarında Azadvətən öz doğma şəhəri Urmuya gedərək firqənin yaradılmasında və möhkəmləndirlməsində fəal iştirak edir, Urmiyə şəhərinin firqə başçısı seçilir. 1945-ci ildə A. D. F-nin (Azərbaycan Demokrat Fiqəsi) təşkilindən sonra Urmiyə komitəsində fəaliyətine davam etdirərək, firqənin şuarlarını məramnamə və məqsədine kəndlilərə izah etməkdə var gücünü sərf edir. Öz hərarətli nutqları ilə kəskin məntiqi ilə Azərbaycan Demokrat Firqəsinin bayrağı altında 21 Azər nehzətinin hazırlıq işlərində unudulmaz əməkləri keçir A. D. F-nin birinci qurultayında nümayəndə kimi iştirak etmiş və mərkəzi komitənin üzvü seçilmişdir Mili məclis vəkili seçilmiş və Milli hökumət dövründə qazanmışdır.
1946-cı ildə şah ordusu Azərbacana basqın etdikdə Tehran hökuməti tərəfindən tutulub Qəvam hökumətinin rəsmi məmurları onu əməkdaşlığa, illər boyu sədaqət və mətanətlə adımladığı yolun əks istiqamətində hərəkət etməsinə dəvət etdikdə "Çınar ağacı sınar, lakin əyilməz" demişdir. Alçaq düşmən Azərbaycan-ın qarşısında ya ölüm ya məsləyə qarşı çıxmaq məsələsini qoymuşdur Azadvətən mərdlik və şərafətlə yaşadığı kimi azadlıq uğrunda ölümü də şərəf və iyidliklə qarşılamışdır.
Azərbaycan millətinin qəhrəman oğlu A. D. F-nin milli nehzətinin görkəmli xadimi fiziki cəhətdən sınsada mənəvi cəhətdən yaşayır və yaşayacaqdır o sağ ikən öz şüurlu fəaliyəti ilə Azərbaycan millətinin nehzətinə xidmət etmiş şəhid olarkən azadliq yolu mubarizləri tarixinə qızıl bir səhifə artırmışdır.
İstinadlar
- "21 Azər Hərəkatının Fədailəri Məhəmmədəmin Azadvətən". aze.adfmk.com. 2024-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-05.
- "Məhəmməd Əmin Azadvatan". Tarixaz.blogfa.com (fars). 2024-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-05.
- ""Mühacir" qəzeti 6 dekabr 1995-ci il". www.achiq.info. 2024-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-05.
- "1945-1946-cı illərdə Azərbaycan Demokrat Partiyasının rəhbərliyi altında yaradılmış Azərbaycan Milli Hökumətinin fəaliyyəti". www.academia.edu. 2024-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-05.
- "Günеy Azərbaycan: Tеhran - Bakı - Moskva arasında (1939-1945)" (PDF). anl.az. 2024-02-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-02-05.
- "Xalq Cəbhəsi.- 2019.- 19 sentyabr.- S.14". www.anl.az. 2024-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-05.
- . www.urum2.blogfa.com. Archived from the original on 2006-01-13. İstifadə tarixi: 2021-01-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Memmed Emin Azadveten 1905 Cenubi Azerbaycan 1974 Urmiya Azerbaycanin Demokrat Firqesi Urmiye vilayeti komitesinin sedri fadilerin bascisi Milli Meclis uzvu Memmed Emin AzadvetenDogum tarixi 1905Dogum yeri Cenubi Azerbaycan IranVefat tarixi 1974Vefat yeri Urmiya Urmiya sehristani Qerbi Azerbaycan ostani IranVefat sebebi edam d MukafatlariHeyatiMemmed Emin Azadveten Urmiyenin Nazlicay mahalindandir O genc iken ictimai mubarize meydanlarina qedem qoymus miletin menafeine zidd siyasetini ve meqsedini ehali icerisinde aciqlamis ifsa etmisdir 1933 cu ilde Urmiye qosunu bascisi terefinden tutulub bir muddet Urmiyede hebsde saxlanildiqdan sonra omurluk olaraq Zencana surgun olunmusdur Zencan nezmiye idaresi ve fermandarligi Azadveten in siyasi fealiyetinin qarsisini almaq onu goz altinda saxlamaq meqsedile zencan belediye idaresinde supurgecilerin bascisivezifesine ise qebul etmisdir zencanda 8 il supurgende qaldigi zaman is yoldaslarindan ve surgunde olanlardan elave bir coxlarinin hormet ve muhebbetini qazanmis onlari oz mutereqqi fikirlerine celb edebilmisdir 1940 ci ilin payizinda o siyasi fealiyet neticesinde yeniden hebse alinmisdir 4 ay zencan nezmiyesinde saxlanildiqdan sonra Tehran in Qesri Qacar zindanina gonderilmisdir 1941 ci ilde Rza xan diktatorlugunun yixilmasi ile Azadveten de azad olub Zancana qayidir 1943 cu ilini son vaxtlarinda Azadveten oz dogma seheri Urmuya gederek firqenin yaradilmasinda ve mohkemlendirlmesinde feal istirak edir Urmiye seherinin firqe bascisi secilir 1945 ci ilde A D F nin Azerbaycan Demokrat Fiqesi teskilinden sonra Urmiye komitesinde fealiyetine davam etdirerek firqenin suarlarini meramname ve meqsedine kendlilere izah etmekde var gucunu serf edir Oz heraretli nutqlari ile keskin mentiqi ile Azerbaycan Demokrat Firqesinin bayragi altinda 21 Azer nehzetinin hazirliq islerinde unudulmaz emekleri kecir A D F nin birinci qurultayinda numayende kimi istirak etmis ve merkezi komitenin uzvu secilmisdir Mili meclis vekili secilmis ve Milli hokumet dovrunde 21 Azer medalini qazanmisdir 1946 ci ilde sah ordusu Azerbacana basqin etdikde Tehran hokumeti terefinden tutulub Qevam hokumetinin resmi memurlari onu emekdasliga iller boyu sedaqet ve metanetle adimladigi yolun eks istiqametinde hereket etmesine devet etdikde Cinar agaci sinar lakin eyilmez demisdir Alcaq dusmen Azerbaycan in qarsisinda ya olum ya mesleye qarsi cixmaq meselesini qoymusdur Azadveten merdlik ve serafetle yasadigi kimi azadliq ugrunda olumu de seref ve iyidlikle qarsilamisdir Azerbaycan milletinin qehreman oglu A D F nin milli nehzetinin gorkemli xadimi fiziki cehetden sinsada menevi cehetden yasayir ve yasayacaqdir o sag iken oz suurlu fealiyeti ile Azerbaycan milletinin nehzetine xidmet etmis sehid olarken azadliq yolu mubarizleri tarixine qizil bir sehife artirmisdir Istinadlar 21 Azer Herekatinin Fedaileri Mehemmedemin Azadveten aze adfmk com 2024 02 05 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 05 Mehemmed Emin Azadvatan Tarixaz blogfa com fars 2024 02 05 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 05 Muhacir qezeti 6 dekabr 1995 ci il www achiq info 2024 02 05 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 05 1945 1946 ci illerde Azerbaycan Demokrat Partiyasinin rehberliyi altinda yaradilmis Azerbaycan Milli Hokumetinin fealiyyeti www academia edu 2024 02 05 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 05 Guney Azerbaycan Tehran Baki Moskva arasinda 1939 1945 PDF anl az 2024 02 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 02 05 Xalq Cebhesi 2019 19 sentyabr S 14 www anl az 2024 02 05 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 05 www urum2 blogfa com Archived from the original on 2006 01 13 Istifade tarixi 2021 01 21