Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Müqəddəs Vatslav kafedralı və ya Müqəddəs Vatslavın mitrpolit kilsəsi (çex. Katedrála svatého Václava) – Çexiyanın Moraviya vilayətinin Olomouts şəhərinin mərkəzində yerləşir. Qədim kilsə Roma-Katolik arxiyepiskopluğuna mənsubdur və Çex torpaqlarında neoqotika memarlığının ən gözəl nümunələrindən biri hesab olunur. Kilsənin tikintisi 1100-cü ildə başlamış və 1131-ci ildə təqdis edilmişdir. O Mərkəzi Avropa orta əsr memarlığının incilərdən biri sayılır. Ətrafda yerləşən meydanın adı 1929-cu ildə Müqəddəs Vatslavın min illik yubileyi münasibətilə rəsmi şəkildə dəyişdirilmişdi.
| Müqəddəs Vatslav kafedralı | |
|---|---|
| Katedrála svatého Václava | |
 | |
 | |
| Ölkə |  Çexiya |
| Şəhər |  Olomouts |
| Yerləşir | |
| Aidiyyatı | Roma-Katolik kilsəsinin Olomouts yeparxiyası |
| Tikilmə tarixi | 1130–1140 |
| Üslubu | neoqotika |
| Hündürlüyü | 100,65 m |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
| Rəsmi sayt | katedralaolomouc.cz |
| İstinad nöm. | 8-3752 |
| Kateqoriya | Kilsə |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarix
Müqəddəs Vatslav kafedralının tikintisi XII əsrin əvvəlində (1104-1107-ci illərdə) Olomouts knyazı Svyatopolk tərəfindən başladılmışdır. Tikinti işləri daha sonralar Svyatopolkun oğlu Vatslav tərəfindən davam etdirilmişdir. O 1130-cu ildə ölümündən əvvəl kilsənin tikintisini yepiskop Yindrjix Zdikova əmanət etmişdir. Hələ bitməmiş kilsə 30 iyun 1131-ci ildə müqəddəs Vatslavın xatirəsinə təqdis edilmişdir. Yalnız 1141-ci ildə kilsənin inşası başa çatdırılmış və həmin ildə, o kafedral statusu əldə etmişdir. İlk öncə roman üslubunda təqdim olunan 3 nefli bazilika özünün təxminən səkkiz yüz tarixi ərzində dəfələrlə yenidənqurulma işlərinə məruz qalmışdı. Günümüzə qədər o dövrdən xarici divarları yalnız bir hissəsi, künc qüllələrin binövrəsi və kripta (yəni sərdabə) qorunub saxlanılmışdı.
Müqəddəs Vatslavın ilkin görünüşü yepiskop Yindrjix Zdikovun damğasında əks olunmuşdur. Kafedralın əsas, yəni orta nefi müqəddəs Voytexin kriptası yerləşdiyi və şimal nefindən girişi olan yarımdairəvi apsidlə tamamlanırdı. Kilsənin qərb fasadını künc neflərin iki qülləsi bəzəyirdi. O zamanlar tikilinin uzunluğu 50, eni isə 20 metr idi.
1204-cü ildə kafedral yandırılmışdır və onun bərpa işləri yepiskop Robertin sifarişi ilə roman-qotik üslubunda başlamışdır. 62 ildən sonra başqa bir yanğın kilsəni tamamilə məhv etmişdir. Üç nefli kafedralın yeni binası əvvəlki kilsənin perimetri boyunca erkən qotika üslubunda ucaldılmışdır. Bu dövrdə, bizim günlərə qədər salamat qalan nefayırıcı sütunlar quraşdırılmışdır. Roman qüllələri və sərdabə də o dövrdən bu yana qorunmuşdur. Kafedralın tikinti işləri XIV əsr boyunca davam etmişdir.
1515-ci ildə, yəni yepiskop Stanislav Turzonun dövründə kafedralının yanında intibah üslubunda kiçik presviteri inşa olunmuşdu. XIV əsrin sonunda yepiskop II Stanislav Pavlonskinin sifarişi ilə intibah təzli eyniadlı kapellanın, cənub tərəfdə isə üçüncü qüllənin tikintisi başlamışdır. 1616−1618-ci illərdə kardinal Ditrixşteynli Frantişek köhnə Turzo prisviterisinin yerində erkən barokko üslubunda daha böyüyünü (35x23x23 metr) inşa etdirmiş, bununla da məbədin ümumi sahəsini artırmışdır. Elə həmin dövrdə prisviterinin altında yeni iki mərtəbəli sərdabə tikilmişdir.
1803-cü ildə dəyən ildırım səbəbindən kilsədə yanğın baş verir və onun qüllələrinin 3-cü də məhv edilmişdir. Onların əvəzinə inşaatçılar kilsənin qərb fasadında tək mərkəzi qüllə inşa etmişdirlər. XIX əsrin sonunda, kardinal Fürstenberqli Bedrjixin dövründə, kilsənin Köln kafedralına bənzəməsi üçün o neoqotika üslubunda yenidən qurulmuşdur. Kilsənin qərb fasadı tamamilə dəyişdirilmişdir. 68 metrlik iki yeni qüllələr, habelə hündürlüyü 100.68 metrə bərabər olan cənub qülləsi tikilmişdir; bununla da Müqəddəs Vatslav kafedralı Moraviyanın ən yüksək, Çexiyanın isə ikinci ən hündür tikilisinə çevrilmişdi.
Təsvir
Kafedral Olomouts şəhərinə xüsusi görünüş və fərqləndirici xüsusiyyət verir, onun 100,65 metr hündürlüyə malik əsas qülləsi isə şəhərin dominantı, Çexiyada ikinci ən yüksək qülləsi və ümumiyyətlə Çex Respublikasının ən yüksək neoqotik kilsəsi hesab olunur. Kafedralda Müqəddəs Vatslava həsr olunmuş və Moraviyanın ən böyük zəngi yerləşir.
Kilsənin tərkib hissəsi sayılan müqəddəs Stanislav kapellasının içərisində yepiskop Kuenin bürünc məzar daşı, Olomoutslu Prjemısloviçlərin isə mərmər başdaşısı yerləşir. Kilsənin şimal fasadı neoqotik üslubda ciddi yenidənqurma işlərinə məruz qalmışdı. Kirill və Mefodi kapellası, qotik keşiş cübbə saxlanğacı Vatslav kafedralına birləşik vəftizçi Yəhya kapellası ilə ümumi anfilada təşkil edir. Kilsənin fresk bəzəkləri Yohann Kristof Handke tərəfindən yaradılmışdı.
Zdikuv sarayı
Kafedralın yaxınlığında keçmişdə Prjemıslov adı ilə tanınan roman üslublu Zdikuv sarayı, ona bitişik ərazidə isə Olomouts yepiskoplarının seçkiləri keçirilən, manyerizm tərzli müqəddəs Anna kapellası və müqəddəs Varvara kapellası (kapella əvvəllər Berqfrit qalasının roman üslublu qülləsi idi) yerləşir. Kafedralın nef və sərdabəsi turistlərin ziyarətinə tam açıqdır.
Sərdabə (Kripta)
Keşişin uyuduğu sərdabə iki mərtəbədən ibarətdir. Sərdabənin üst mərtəbəsi ictimaiyyətə açıqdır. Alt mərtəbə isə qalıqlarının qorunub saxlanmasını tam olaraq təmin etmək məqsədilə bağlıdır. Sərdabədə Ditrixşteynli Frantişek, Lixtenşteyn-Kastelkornlu II Karel və Mariya Tadeaş Trauttmansdorff kimi tanınmış yepiskop və arxiyepiskoplar dəfn olunmuşdurlar. Burada həmçinin tanınmış arxiyepiskop və Avstriya Ershersoqu ürəyi saxlanılır. XIX əsrin sonunda Kafedralda baş vermiş inşaat işləri onun döşəməsinin altında roman üslublu sərdabənin aşkar olunmasına səbəb olunmuşdu.
Vəftizçi Yəhya kapellası
Kapella Vatslav kafedralının cənub qülləsinin birinci mərtəbəsində yerləşir. Kapellanın daxilində 3 kardinalın (Fürstenberq, Bauer və Skrbenski) bədii tərtibatlı məzar daşları yerləşir. Kardinal Skrbenski əvvəllər həvari idarəçi Monsinyor Yozef Vranın kapellasında dəfn edilmişdir.
Müqəddəs Stanislav kapellası
1582–1591-ci illərdə yepiskop Stanislav Pavlovskinin sifarişi ilə inşa olunmuş ailə türbəsi zəngin heykəltaraşlıq və dekorativ elementlər ilə bəzədilmişdir. Çexiya bir sıra şəhərlərinin mərkəzində həmin ailənin intibah dövrünə aid bir neçə böyük evləri var idi. İntibah tərzində hazırlanmış gözəl portal bürünc dekorativ heykəl və məhəccər ilə bəzədilmişdi. Hal-hazırda, kapella Yevxristianın qorunub saxlanması üçün istifadə olunur. Kapellaya giriş son iki Olomouts şahzadələrinin məzar daşları ilə bəzədilib.
Loreta kapellası
Başlanğıcda Kirill və Mefodi adı ilə tanınan qotik kapellanın yaranması hələ XIV əsrdən məlumdur. Son barokko üslublu kapella XVII-XVIII əsrlərdə yeni altar və zəngin heykəltərşlıq nümunələri ilə bəzədilmişdir. Loreta adı Casa Santa əfsanəsinə köklənir. Əfsanəyə görə Nazaretdə yerləşən məhz bu evdə müqəddəs Məryəm yaşayırdı və XIII əsrdə mələklər bu evi İtaliynın Loretta şəhərinə öz qanadlarında aparmışdılar. Müqəddəs Məryəmin həyatı haqqda bəhz edən nəfis fresklər Y.K. Handke tərəfindən yaradılmışdı.
İstinadlar
- . 2014-02-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-05-11.
- . 2010-11-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-05-10.
- . 2012-01-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-05-10.
Ədəbiyyat
- Musil J. V. (1992) Dóm sv. Václava Metropolitní katedrála v Olomouci. – M. O. I. S., Olomouc, 72 pp.
- Pojsl M. & Hyhlík V. (2000) OLOMOUC Katedrála sv. Václava. – Historická společnost Starý Velehrad se sídlem na Velehradě, Velehrad, 32 pp.
Xarici keçidlər
- římskokatolická farnost sv. Václava – dóm a fotogalerie 2008-01-17 at the Wayback Machine
- olomoucký hrad s kostelem sv. Václava 2014-09-28 at the Wayback Machine a virtuální prohlídka
- katedrála sv. Václava 2016-03-05 at the Wayback Machine a virtuální prohlídka
- o dómu včetně historie místa
- rekonstrukce hradu Olomouc 2007-09-21 at the Wayback Machine kolem roku 1220. Na rekonstrukci je zachycena např. v té době nově postavená , za ní a napravo od ní katedrála svatého Václava
- dóm na turistických stránkách Olomouce 2010-05-07 at the Wayback Machine
- dóm na serveru mysticka.cz 2008-04-30 at the Wayback Machine
- Zvony katedrály svatého Václava v Olomouci
- Zvony z dómu na poštovní známce (Česká republika, 2005)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muqeddes Vatslav kafedrali ve ya Muqeddes Vatslavin mitrpolit kilsesi cex Katedrala svateho Vaclava Cexiyanin Moraviya vilayetinin Olomouts seherinin merkezinde yerlesir Qedim kilse Roma Katolik arxiyepiskopluguna mensubdur ve Cex torpaqlarinda neoqotika memarliginin en gozel numunelerinden biri hesab olunur Kilsenin tikintisi 1100 cu ilde baslamis ve 1131 ci ilde teqdis edilmisdir O Merkezi Avropa orta esr memarliginin incilerden biri sayilir Etrafda yerlesen meydanin adi 1929 cu ilde Muqeddes Vatslavin min illik yubileyi munasibetile resmi sekilde deyisdirilmisdi Muqeddes Vatslav kafedraliKatedrala svateho Vaclava49 35 52 sm e 17 15 45 s u Olke CexiyaSeher OlomoutsYerlesirAidiyyati Roma Katolik kilsesinin Olomouts yeparxiyasiTikilme tarixi 1130 1140Uslubu neoqotikaHundurluyu 100 65 mVeziyyeti fealiyyet gosterirResmi sayt katedralaolomouc czIstinad nom 8 3752KateqoriyaKilseMuqeddes Vatslav kafedrali Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixOlomouts qesri ve Vatslav kafedrali XIX esrin evveli Muqeddes Vatslav kafedralinin tikintisi XII esrin evvelinde 1104 1107 ci illerde Olomouts knyazi Svyatopolk terefinden basladilmisdir Tikinti isleri daha sonralar Svyatopolkun oglu Vatslav terefinden davam etdirilmisdir O 1130 cu ilde olumunden evvel kilsenin tikintisini yepiskop Yindrjix Zdikova emanet etmisdir Hele bitmemis kilse 30 iyun 1131 ci ilde muqeddes Vatslavin xatiresine teqdis edilmisdir Yalniz 1141 ci ilde kilsenin insasi basa catdirilmis ve hemin ilde o kafedral statusu elde etmisdir Ilk once roman uslubunda teqdim olunan 3 nefli bazilika ozunun texminen sekkiz yuz tarixi erzinde defelerle yenidenqurulma islerine meruz qalmisdi Gunumuze qeder o dovrden xarici divarlari yalniz bir hissesi kunc qullelerin binovresi ve kripta yeni serdabe qorunub saxlanilmisdi Muqeddes Vatslavin ilkin gorunusu yepiskop Yindrjix Zdikovun damgasinda eks olunmusdur Kafedralin esas yeni orta nefi muqeddes Voytexin kriptasi yerlesdiyi ve simal nefinden girisi olan yarimdairevi apsidle tamamlanirdi Kilsenin qerb fasadini kunc neflerin iki qullesi bezeyirdi O zamanlar tikilinin uzunlugu 50 eni ise 20 metr idi 1204 cu ilde kafedral yandirilmisdir ve onun berpa isleri yepiskop Robertin sifarisi ile roman qotik uslubunda baslamisdir 62 ilden sonra basqa bir yangin kilseni tamamile mehv etmisdir Uc nefli kafedralin yeni binasi evvelki kilsenin perimetri boyunca erken qotika uslubunda ucaldilmisdir Bu dovrde bizim gunlere qeder salamat qalan nefayirici sutunlar qurasdirilmisdir Roman qulleleri ve serdabe de o dovrden bu yana qorunmusdur Kafedralin tikinti isleri XIV esr boyunca davam etmisdir 1515 ci ilde yeni yepiskop Stanislav Turzonun dovrunde kafedralinin yaninda intibah uslubunda kicik presviteri insa olunmusdu XIV esrin sonunda yepiskop II Stanislav Pavlonskinin sifarisi ile intibah tezli eyniadli kapellanin cenub terefde ise ucuncu qullenin tikintisi baslamisdir 1616 1618 ci illerde kardinal Ditrixsteynli Frantisek kohne Turzo prisviterisinin yerinde erken barokko uslubunda daha boyuyunu 35x23x23 metr insa etdirmis bununla da mebedin umumi sahesini artirmisdir Ele hemin dovrde prisviterinin altinda yeni iki mertebeli serdabe tikilmisdir 1803 cu ilde deyen ildirim sebebinden kilsede yangin bas verir ve onun qullelerinin 3 cu de mehv edilmisdir Onlarin evezine insaatcilar kilsenin qerb fasadinda tek merkezi qulle insa etmisdirler XIX esrin sonunda kardinal Furstenberqli Bedrjixin dovrunde kilsenin Koln kafedralina benzemesi ucun o neoqotika uslubunda yeniden qurulmusdur Kilsenin qerb fasadi tamamile deyisdirilmisdir 68 metrlik iki yeni qulleler habele hundurluyu 100 68 metre beraber olan cenub qullesi tikilmisdir bununla da Muqeddes Vatslav kafedrali Moraviyanin en yuksek Cexiyanin ise ikinci en hundur tikilisine cevrilmisdi TesvirKilsenin interyeri Kafedral Olomouts seherine xususi gorunus ve ferqlendirici xususiyyet verir onun 100 65 metr hundurluye malik esas qullesi ise seherin dominanti Cexiyada ikinci en yuksek qullesi ve umumiyyetle Cex Respublikasinin en yuksek neoqotik kilsesi hesab olunur Kafedralda Muqeddes Vatslava hesr olunmus ve Moraviyanin en boyuk zengi yerlesir Kilsenin terkib hissesi sayilan muqeddes Stanislav kapellasinin icerisinde yepiskop Kuenin burunc mezar dasi Olomoutslu Prjemisloviclerin ise mermer basdasisi yerlesir Kilsenin simal fasadi neoqotik uslubda ciddi yenidenqurma islerine meruz qalmisdi Kirill ve Mefodi kapellasi qotik kesis cubbe saxlangaci Vatslav kafedralina birlesik veftizci Yehya kapellasi ile umumi anfilada teskil edir Kilsenin fresk bezekleri Yohann Kristof Handke terefinden yaradilmisdi Zdikuv sarayiKafedralin yaxinliginda kecmisde Prjemislov adi ile taninan roman uslublu Zdikuv sarayi ona bitisik erazide ise Olomouts yepiskoplarinin seckileri kecirilen manyerizm terzli muqeddes Anna kapellasi ve muqeddes Varvara kapellasi kapella evveller Berqfrit qalasinin roman uslublu qullesi idi yerlesir Kafedralin nef ve serdabesi turistlerin ziyaretine tam aciqdir Serdabe Kripta Muqeddes Stanislav kapellasinin portali Kesisin uyudugu serdabe iki mertebeden ibaretdir Serdabenin ust mertebesi ictimaiyyete aciqdir Alt mertebe ise qaliqlarinin qorunub saxlanmasini tam olaraq temin etmek meqsedile baglidir Serdabede Ditrixsteynli Frantisek Lixtensteyn Kastelkornlu II Karel ve Mariya Tadeas Trauttmansdorff kimi taninmis yepiskop ve arxiyepiskoplar defn olunmusdurlar Burada hemcinin taninmis arxiyepiskop ve Avstriya Ershersoqu ureyi saxlanilir XIX esrin sonunda Kafedralda bas vermis insaat isleri onun dosemesinin altinda roman uslublu serdabenin askar olunmasina sebeb olunmusdu Veftizci Yehya kapellasiKapella Vatslav kafedralinin cenub qullesinin birinci mertebesinde yerlesir Kapellanin daxilinde 3 kardinalin Furstenberq Bauer ve Skrbenski bedii tertibatli mezar daslari yerlesir Kardinal Skrbenski evveller hevari idareci Monsinyor Yozef Vranin kapellasinda defn edilmisdir Muqeddes Stanislav kapellasi1582 1591 ci illerde yepiskop Stanislav Pavlovskinin sifarisi ile insa olunmus aile turbesi zengin heykeltarasliq ve dekorativ elementler ile bezedilmisdir Cexiya bir sira seherlerinin merkezinde hemin ailenin intibah dovrune aid bir nece boyuk evleri var idi Intibah terzinde hazirlanmis gozel portal burunc dekorativ heykel ve meheccer ile bezedilmisdi Hal hazirda kapella Yevxristianin qorunub saxlanmasi ucun istifade olunur Kapellaya giris son iki Olomouts sahzadelerinin mezar daslari ile bezedilib Loreta kapellasiBaslangicda Kirill ve Mefodi adi ile taninan qotik kapellanin yaranmasi hele XIV esrden melumdur Son barokko uslublu kapella XVII XVIII esrlerde yeni altar ve zengin heykeltersliq numuneleri ile bezedilmisdir Loreta adi Casa Santa efsanesine koklenir Efsaneye gore Nazaretde yerlesen mehz bu evde muqeddes Meryem yasayirdi ve XIII esrde melekler bu evi Italiynin Loretta seherine oz qanadlarinda aparmisdilar Muqeddes Meryemin heyati haqqda behz eden nefis freskler Y K Handke terefinden yaradilmisdi Istinadlar 2014 02 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 05 11 2010 11 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 05 10 2012 01 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 05 10 EdebiyyatMusil J V 1992 Dom sv Vaclava Metropolitni katedrala v Olomouci M O I S Olomouc 72 pp Pojsl M amp Hyhlik V 2000 OLOMOUC Katedrala sv Vaclava Historicka spolecnost Stary Velehrad se sidlem na Velehrade Velehrad 32 pp Xarici kecidlerVikianbarda Muqeddes Vatslav kafedrali ile elaqeli mediafayllar var rimskokatolicka farnost sv Vaclava dom a fotogalerie 2008 01 17 at the Wayback Machine olomoucky hrad s kostelem sv Vaclava 2014 09 28 at the Wayback Machine a virtualni prohlidka katedrala sv Vaclava 2016 03 05 at the Wayback Machine a virtualni prohlidka o domu vcetne historie mista rekonstrukce hradu Olomouc 2007 09 21 at the Wayback Machine kolem roku 1220 Na rekonstrukci je zachycena napr v te dobe nove postavena za ni a napravo od ni katedrala svateho Vaclava dom na turistickych strankach Olomouce 2010 05 07 at the Wayback Machine dom na serveru mysticka cz 2008 04 30 at the Wayback Machine Zvony katedraly svateho Vaclava v Olomouci Zvony z domu na postovni znamce Ceska republika 2005