Moz, Mozrov — İrəvan quberinyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında, indiki Keşişkənd (Yeğeqnadzor) rayonunda kənd.(133, 76)
kənd | |
Moz | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Region | Dərələyəz mahalı |
Rayon | Keşişkənd rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 200 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Moz kəndi Arpa çayının cənub qolu boyu Keşkənddən Əzizbəyova (Soylana, Paşalıya) və İstisuya (Cermuxa) gedən şose yolunun üstündə yerləşir.
1728-ci ildə tərtib edilmiş "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə Mor kimi qeyd edilmişdir. Toponimdə r~z səsdəyişməsi baş vermişdir ki, bu da Azərbaycan dilində qanunauyğun haldır. Erməni mənbələrində Mozrov formasında da qeyd edilir.
Toponimi
Toponim qədim türk dilində "ağ, çal, boz, bozumtul" mənasında işələnən moz sözündən əmələ gəlmişdir. Görünür, kəndin yerləşdiyi ərazinin torpağı boz, bozumtul rəngdə olmuşdur. Moz sözü böz sözünün fonetik formasıdır. Türk dillərində b~m səsəvəzlənməsi də qanunauyğundur: bən~mən, buna-muna və s. Ona görə də kəndə relyefə uyğun olaraq Moz adı verilmişdir. Quruluşca sadə toponimdir. Musa Kalankatlının "Alban tarixində" Sisakanda (İndiki Zəngəzurda) ermənicə yazılmışda Mozn toponimi qeyd olunur ("Alban tarixi", III kitab, 14-cü fəsil). Bu toponim "Mozan"adının qədim ermənicə təhrifidir. Zəngilan rayonunda indi xarabalığa çevrilmiş Diri kəndinin yerləşdiyi Diridağın Təktuklu adlanan təpəsində "Mazan nənə" adlı bir pir vardır. (Mazan nənə pirinə, Dəvəçi rayonundakı Taclı-nənə piri kimi, keçmişdə qadınlar müəyyən əhdlə gedirdilər). " Moz sözünün mə'nası aydın deyil. Bu ad fars dilində mozi-"nurlandıran","işıqlandıran" (xristian dinini yayan mə'nasında) və ana sözlərindən ibarətdir. Mazannənə "Mozi ana" adının təhrifidir.
Əhalisi
1727-ci ilə aid mənbədə kənddə cəmi bir azərbaycanlı Əmirbəy Həmzə oğlunun ailəsinin yaşadığı qeyd olunur..1918-ci ildə əhalisi qovulmuş və kənd dağıdılmışdır. Kənddə 1873-cü ildə 80 nəfər, 1886-cı ildə 86 nəfər, 1897-ci ildə 145 nəfər, 1904-cü ildə 161 nəfər, 1914-cü ildə 177 nəfər, 1916-cı ildə 150 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışıdır. 1918-ci ilin mart ayında kənd erməni təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur və kənd xarabalığa çevrilmişdir. 1920-ci ildə kənd ləğv edilmişdir. İndi xaraba kənddir.
İstinadlar
- https://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_8945925618_pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf.
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002.
- Keşişkənd — İbrahim Bayramov
- Mirzəyev H. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997. s.220
- İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z. Bünyatov və H. Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996. s.59
- Abdullayev Ə. Z. Azərbaycan dili məsələləri, Bakı, "Bakı Universiteti", 1992. s.234–248
- Mirzəyev H. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997. s.221
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.92
- Древнетюркский словарь, Л., "Наука", 1969. s.346
- Миллер Б.В. Персидско-русский словарь. М.,. 1960.
- Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Моз // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
- Naxçıvan sancağının müfəssəl dəftəri (27 avqust 1727). Giriş və tərcümənin müəllifləri Ziya Bünyadov və Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı). . Bakı. 1997.
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.92–93, 162–163
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Moz Moz Mozrov Irevan quberinyasinin Serur Dereleyez qezasinda indiki Kesiskend Yegeqnadzor rayonunda kend 133 76 kendMoz39 42 03 sm e 45 20 25 s u Olke ErmenistanRegion Dereleyez mahaliRayon Kesiskend rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 200 mSaat qursagi UTC 4EhalisiEhalisi 88 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle Moz Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiMoz kendi Arpa cayinin cenub qolu boyu Keskendden Ezizbeyova Soylana Pasaliya ve Istisuya Cermuxa geden sose yolunun ustunde yerlesir 1728 ci ilde tertib edilmis Irevan eyaletinin icmal defteri nde Mor kimi qeyd edilmisdir Toponimde r z sesdeyismesi bas vermisdir ki bu da Azerbaycan dilinde qanunauygun haldir Ermeni menbelerinde Mozrov formasinda da qeyd edilir ToponimiToponim qedim turk dilinde ag cal boz bozumtul menasinda iselenen moz sozunden emele gelmisdir Gorunur kendin yerlesdiyi erazinin torpagi boz bozumtul rengde olmusdur Moz sozu boz sozunun fonetik formasidir Turk dillerinde b m sesevezlenmesi de qanunauygundur ben men buna muna ve s Ona gore de kende relyefe uygun olaraq Moz adi verilmisdir Qurulusca sade toponimdir Musa Kalankatlinin Alban tarixinde Sisakanda Indiki Zengezurda ermenice yazilmisda Mozn toponimi qeyd olunur Alban tarixi III kitab 14 cu fesil Bu toponim Mozan adinin qedim ermenice tehrifidir Zengilan rayonunda indi xarabaliga cevrilmis Diri kendinin yerlesdiyi Diridagin Tektuklu adlanan tepesinde Mazan nene adli bir pir vardir Mazan nene pirine Deveci rayonundaki Tacli nene piri kimi kecmisde qadinlar mueyyen ehdle gedirdiler Moz sozunun me nasi aydin deyil Bu ad fars dilinde mozi nurlandiran isiqlandiran xristian dinini yayan me nasinda ve ana sozlerinden ibaretdir Mazannene Mozi ana adinin tehrifidir Ehalisi1727 ci ile aid menbede kendde cemi bir azerbaycanli Emirbey Hemze oglunun ailesinin yasadigi qeyd olunur 1918 ci ilde ehalisi qovulmus ve kend dagidilmisdir Kendde 1873 cu ilde 80 nefer 1886 ci ilde 86 nefer 1897 ci ilde 145 nefer 1904 cu ilde 161 nefer 1914 cu ilde 177 nefer 1916 ci ilde 150 nefer yalniz azerbaycanli yasamisidir 1918 ci ilin mart ayinda kend ermeni tecavuzune meruz qalaraq deportasiya olunmusdur ve kend xarabaliga cevrilmisdir 1920 ci ilde kend legv edilmisdir Indi xaraba kenddir Istinadlarhttps www cadastre am storage files pages pg 8945925618 pg 907871769 HH bnak bar pdf Հայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri 2015 07 21 at the Wayback Machine Baki Elm 2002 ISBN 5 8066 1452 2 Kesiskend Ibrahim Bayramov Mirzeyev H Asiq poeziyasinda yasayan adlarimiz ve tariximiz Baki ADPU 1997 s 220 Irevan eyaletinin icmal defteri arasdirma tercume qeyd ve elavelerin muellifleri Z Bunyatov ve H Memmedov Qaramanli Baki Elm 1996 s 59 Abdullayev E Z Azerbaycan dili meseleleri Baki Baki Universiteti 1992 s 234 248 Mirzeyev H Asiq poeziyasinda yasayan adlarimiz ve tariximiz Baki ADPU 1997 s 221 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 92 Drevnetyurkskij slovar L Nauka 1969 s 346 Miller B V Persidsko russkij slovar M 1960 Budagov B Ә Geјbullaјev G Ә Moz Ermәnistanda Azәrbaјҹan mәnshәli toponimlәrin izaһly lүgәti Baky Oguz eli 1998 452 s Naxcivan sancaginin mufessel defteri 27 avqust 1727 Giris ve tercumenin muellifleri Ziya Bunyadov ve Husameddin Memmedov Qaramanli Baki 1997 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 92 93 162 163Hemcinin bax