Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Morqana pərisi (ing. Morgan le Fay) — sehrbaz, İngilis əfsanələrindəki Artur dövrünə aid personaj, Kral Arturun bacısı. Əfsanələrdə o, tez-tez Arturun rəqibi kimi təsvir olunur və Dəyirmi Masa cəngavərlərinə qarşı hiylələr qurur. Onun obrazı tez-tez başqa bir Artur bacısı — ilə birləşdirilir. Morqauza sehrbaz olmasa da, Arturla qan qohumluğu olan əlaqədən onun gələcək qatili Mordredə hamilə qalmışdır.
| Morqana pərisi | |
|---|---|
| ing. Morgan le Fay | |
 | |
| İlk görünmə | , müəllif |
| Məlumat | |
| Cinsi | qadın[d] |
| Peşə | İnsan, pəri və ya ilahə (mənbədən asılı olaraq) |
Morqana obrazının Arturiya ədəbiyyatında erkən görünüşlərində onun xasiyyəti ilahə, peri, cadugər və ya sehrbaz kimi təsvir olunur, ümumiyyətlə Arturla bağlı olaraq onun sehrli xilaskarı və qoruyucusu kimi təqdim edilir. Artur əfsanəsi zamanla inkişaf etdikcə, Morqana da daha əhəmiyyətli bir fiqura çevrildi, eyni zamanda onun əxlaqi ambivalentliyi də artdı. Bəzi mətnlərdə o, xüsusilə və kimi nəsr əsərlərində düşmən obrazına çevrilir. Morqana obrazının bir çox orta əsr və sonrakı versiyalarında onun təbiətinin qeyri-müəyyən dualizmi – həm xeyir, həm də şər üçün potensial daşıması – mühüm məqam olaraq qalır.
Onun obrazı həm , həm də digər qədim və orta əsr əfsanələrindən və tarixi şəxsiyyətlərdən qaynaqlana bilər. Morqana haqqında ilk yazılı məlumat Monmutlu Ceffri tərəfindən "" (təxminən 1150-ci ildə yazılmış) əsərində verilmişdir. Burada Morqana, Almalar Adası (Avalon) ilə əlaqələndirilir — Artur ölümcül yaralandıqdan sonra sonra oraya aparılır. Bu mənbədə Morqana, Arturla heç bir qohumluğu olmayan doqquz sehrbaz bacının rəhbəri kimi təqdim olunur. və digər erkən cəngavər romanlarında isə onun əsas rolu böyük bir şəfaçı olmaqdır. Arturiya romanlarında rast gəlinən, tez-tez adı çəkilməyən peri-ağalar və cazibədar bakirə personajlarının bir çoxu, Morqananın fərqli tərəflərinin təcəssümü kimi də nəzərdən keçirilə bilər.
XII əsrin sonu romantik ədəbiyyatında Morqananı Arturun fövqəltəbii bacısı kimi təsdiqlədilər. XIII əsrin nəsr tsikllərində – və bunlara əsaslanan, o cümlədən məşhur "" əsərində – Morqana, Arturun anası və onun ilk əri ən kiçik qızı kimi təsvir edilir. Beləliklə, Artur (İqreynanın və oğlu), Morqananın ögey qardaşıdır. Onun doğma bacılarından biri isə anası, .
Gənc Morqana, ilə xoşbəxt olmayan bir evlilik yaşayır və ondan adlı bir oğlu olur. O, Merlinin şagirdi kimi təqdim edilir və cəngavərlərinin bəzilərinin düşməni kimi təsvir olunur. Xüsusilə, Arturun həyat yoldaşı dərin nifrətlə sevir. Bu ənənəyə görə, o, çoxsaylı sevgililəri olan, hətta bəzən yırtıcı xarakter daşıyan bir qadın kimi göstərilir. Onun sevgililərindən biri Merlin və ya ola bilər, eyni zamanda qarşı tək tərəfli sevgi bəsləyir. Bəzi variantlarda, xüsusilə Melorinin məşhur əsərində, Morqana Arturun ən böyük düşməni kimi çıxış edir, taxtını ələ keçirmək üçün fitnələr qurur və nəticədə onun ölümünə dolayısı ilə səbəb olur. Bununla belə, sonda Arturla barışır və onu Avalon adasına son səfərinə müşayiət edən şəxs olaraq ilkin roluna qayıdır.
Orta əsrlər və Renessans dövrünə aid bir çox əfsanədə Morqana, Kamlann döyüşündən sonrakı hadisələrdə Arturiyanın və qeyri-Arturiyanın müxtəlif hekayələrində, bəzən Arturla yanaşı, ölməz Avalon kraliçası kimi təsvir edilir. Müasir dövrdə isə uzun müddət unudulmuş Morqana XX və XXI əsrlərdə yenidən məşhurlaşmışdır. Müasir təsvirlərdə onun Orkney kraliçası olan bacısı ilə tez-tez qarışdırılması, nəticədə Morqananın Arturun oğlu və düşməni olan Modredin anası kimi təqdim edilməsi geniş yayılmış bir meyldir.
Etimologiyası və mənşəyi
Adının ən erkən yazılı forması (təxminən 1150-ci ildə yazılmış Monmutlu Ceffri "Vita Merlini" əsərində) Morqen kimi qeyd olunub. Bu ad, böyük ehtimalla, qədim uels və ya qədim breton dilindəki Morgen sözündən yaranmışdır və "dənizdə doğulmuş" mənasını verir(ümumi Brittonik Mori-genā sözündən gəlir, adın kişi cinsi forması Mori-genos orta uels dilində Moryen və ya Morien kimi qorunub saxlanılmışdır; qədim irland dilində bu sözə uyğun olan forma Muirgen adıdır. Bu ad dənizlə əlaqəli olan və formasını dəyişən kelt xristian qadın müqəddəsinin adı idi).
Bu ad, müasir uels dilindəki kişi adı Morqan ilə (qədim uels dövründə Morcant kimi yazılırdı) qarışdırılmamalıdır. Onun "le Fay" ləqəbi (XV əsrdə Tomas Melori tərəfindən uydurulmuş psevdo-fransız ifadəsidir və orijinal Fransız "la fée" – "peri" sözündən gəlir; Melori alternativ olaraq "le Fey" formasından da istifadə etmişdir) və bəzi xüsusiyyətləri göstərir ki, Morqana fövqəltəbii qadın personajlarının qalıqlarından biridir.
Morqana adı, Morqens (həmçinin Mari-Morgans və ya sadəcə Morgans kimi tanınan) — uels və breton mifologiyalarında yer alan, (Ahes) əfsanəsi ilə bağlı olan su perisi ruhları ilə əlaqəli ola bilər. 1904-cü ildən etibarən Lusi Allen Peyton ilə başlayan fərziyyələrə görə, Morqana çoxcəhətli və formasını dəyişən irland müharibə ilahəsi olan Morrígan ("Böyük Kraliça") ilə əlaqəli ola bilər. Bu nəzəriyyəni müdafiə edənlərdən biri olmuşdur, lakin o, Mürgenlə olan əlaqəni şübhə altına almışdır.
Morqananın obrazının erkən ilham mənbələri, ehtimal ki, digər Uels folklorundan, eləcə də orta əsr və agioqrafiyasından gəlmişdir. Bundan başqa, kimi tarixi şəxsiyyətlərdən də təsirlənə bilər. üçün irəli sürülən namizədlərdən biri olan Artuir mak Aydan (VI əsrdə Dal Riada kralı olmuş oğlu) haqqında qeydlərdə Maytqen adlı bir bacısının olduğu göstərilir. Onun adı, həmçinin İrlandiya müqəddəsi haqqında olan əfsanədə bir peyğəmbər kimi qeyd olunmuşdur.
Monmutlu Ceffri "Vita Merlini" əsərində Morqen və bacıları haqqında təsviri Qalliyanın Sena adasında (indiki ) yaşayan doqquz qadın kahin – Qallisenlər (və ya Qallizenlər) haqqında olan hekayəyə çox bənzəyir. Bu hekayə I əsr Roma coğrafiyaçısı Pomponi Mela tərəfindən təsvir olunmuşdur. Bu isə Ceffrinin özünəməxsus versiyası üçün əsas mənbələrindən birinin Pomponinin "Dünyanın Təsviri" (De situ orbis) adlı əsəri olduğunu güclü şəkildə göstərir. Bundan əlavə, Morqananın obrazına təsir etmiş digər ehtimallar da mövcuddur. Bunlara İrland mifologiyasındakı sehrli qadınlar, məsələn, qəhrəman anası, həmçinin Yunan mifologiyasındakı sehrbaz qadınlar və ilahələr, xüsusilə və Medeya daxildir. Medeya, Morqana kimi, həm xeyirxah, həm də zalım obrazda təqdim olunan çoxşaxəli bir personajdır. Morqananın orta əsr romanlarında əsasən Yunan (Kelt deyil) mifologiyası əsasında yaradılması ilə bağlı yeni nəzəriyyə isə Kerolayn Larrinqton tərəfindən irəli sürülmüşdür.
Bir çox əsərdə Morqana xüsusi olaraq insan kimi təsvir edilsə də, o, demək olar ki, həmişə sehrli güclərini və çox vaxt ilahi olmasa da, qeyri-adi xüsusiyyətlərini və xüsusiyyətlərini qoruyub saxlayır. Bəzi orta əsr müəllifləri onu pəri kraliçası və hətta açıq şəkildə ilahə (dea, déesse, gotinne) adlandırırlar. XII əsrdə yaşamış , "" əsərində qeyd edir ki, Morqana adlı zadəgan qadın və Kral Arturun yaxın qohumu onun cəsədini Avalon adasına (Qirald tərəfindən ilə eyniləşdirirdi) aparmış və orada dəfn etmişdir.
XIII əsrin əvvəllərində "Speculum ecclesiae" adlı əsərində Qirald əlavə edir ki, "bu səbəbdən, xəyali britlər və onların bardları bir əfsanə uydurdular ki, hansısa fantastik bir ilahə (dea quaedam phantastica) Arturun cəsədini Avalon adasına aparmış və onu orada sağaltmağa çalışmışdır". Bununla da Kral Arturun xilaskar kimi bir gün geri dönə biləcəyi inancını gücləndirmişdir. Təxminən eyni dövrdə yazılmış və bu inanclara oxşar bir istehza ilə yanaşan , öz ensiklopedik əsəri ""-da onu Morganda Fatata ("Peri Morqanda") adlandırmışdır. Morqana, Artur əfsanələrində onun mistik şəfaçısı kimi erkən rolunu sonrakı Arturiya ənənələrində də qoruyub saxlamışdır.
Orta əsrlər və İntibah dövrü ədəbiyyatı
İstinadlar
- Pérez, The Myth of Morgan la Fey, p. 95.
- Pérez, The Myth of Morgan la Fey, pp. 73–75.
- "Definition of FATA MORGANA". www.merriam-webster.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2019-05-12.
- Lot, Ferdinand, "Morgue la Fée et Morgan-Tud", in: Romania 28 (1899), pp. 321–28.
- Koch, John, Celtic Culture, ABC-CLIO, 2006, p. 16; 458; 537; 702; 1602.
- Loomis, Roger S. "Morgain La Fee and the Celtic Goddesses". Speculum. 20 (2). 1945: 183–203. doi:10.2307/2854594. JSTOR 2854594.
- Enstone, Zoë Eve. 'Wichecraft & Vilaine': Morgan le Fay in Medieval Arthurian Literature (PDF). University of Leicester. 2011. 9 August 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 June 2018.
- Dalecky, Elke. Different Faces of Morgan le Fay: The Changing Image of the Sorceress in Arthurian Literature (PDF). University of Vienna. 2008.
- Mangle, Josh. "Echoes of Legend: Magic as the Bridge Between a Pagan Past and a Christian Future in Sir Thomas Malory's Le Morte Darthur". Graduate Theses. 2018.
- Fries, Maureen. "From The Lady to The Tramp: The Decline of Morgan le Fay in Medieval Romance" (PDF). Arthuriana. 4. 1994: 1–18. doi:10.1353/art.1994.0018. İstifadə tarixi: 19 September 2015.
- Loomis, Roger Sherman. "Objections to the Celtic origin of the "Matière de Bretagne"". Romania (fransız). 79 (313). 1958: 47–77. doi:10.3406/roma.1958.3112. ISSN 0035-8029.
- Koch, John T.; Minard, Antone. The Celts: A-H (ingilis). ABC-CLIO. 2012. ISBN .
- Shearer, John Christopher. Masks of the Dark Goddess in Arthurian Literature: Origin and Evolution of Morgan le Fay. Eastern Kentucky University, Richmond. 2017.
- Curley, Michael J., Geoffrey of Monmouth, Cengage Gale, 1994, p. 119.
- Koch, John, Celtic Culture, ABC-CLIO, 2006, p. 146.
- Hofeneder, Andreas, Die Religion der Kelten in den antiken literarischen Zeugnissen: Von Cicero bis Florus, Austrian Academy of Sciences Press, 2008, p. 273.
- Faral, Edmond, La légende arthurienne, études et documents: Des origines à Geoffroy de Monmouth, H. Champion, 1929, pp. 303–307.
- Harward, Vernon J. The Dwarfs of Arthurian Romance and Celtic Tradition (ingilis). E. J. Brill, Leiden. 1958.
- Carver, Dax Donald. Goddess Dethroned: The Evolution of Morgan le Fay. Department of Religious Studies, Georgia State University, Atlanta. 2006.
- Charlotte Spivack, Roberta Lynne Staples. "Morgan le Fay: Goddess or Witch?". The Company of Camelot: Arthurian Characters in Romance and Fantasy Arxivləşdirilib 18 iyun 2018 at the Wayback Machine (Greenwood Press, 2000), pp. 32–45.
- Preserved in Peniarth 147. See Bromwich, Trioedd Ynys Prydein, pp. 449–451.
- Hasty, Will. A Companion to Wolfram's Parzival. Boydell & Brewer. 1 April 1999. ISBN – Google Books vasitəsilə.
- Briggs, Katharine (1978). "Morgan le Fay". In Encyclopedia of Fairies: Hobgoblins, Brownies, Boogies, and Other Supernatural Creatures, p. 303. New York: Pantheon. ISBN .
- Guest, Charlotte. The Mabinogion: From the Llyfr Coch O Hergest (the Red Book of Hergest) with an English Translation and Notes (ingilis). 1877.
- Newcomb, Jacky; Geddes-Ward, Alicen. A Faerie Treasury (ingilis). Hay House, Inc. 29 November 2007. səh. 93. ISBN .
- McGill, Anna. Magic and Femininity as Power in Medieval Literature. East Tennessee State University, Johnson City. 2015.
- Loomis, Roger Sherman. "Morgain la fée in oral tradition". Romania. 80 (319). 1959: 337–367. doi:10.3406/roma.1959.3184. ISSN 0035-8029.
- Larrington, Carolyne. "The Enchantress, the Knight and the Cleric: Authorial Surrogates in Arthurian Romance". Academia. İstifadə tarixi: 7 September 2015.
- "Two Accounts of the Exhumation of Arthur's Body: Gerald of Wales". Encyclopædia Britannica. 3 October 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 January 2015.
Biblioqrafiya
- Bromwich, Rachel. Trioedd Ynys Prydein: The Triads of the Island of Britain. University of Wales Press. 1963. ISBN .
- Faedo, María José Alvarez, redaktorAvalon Revisited: Reworkings of the Arthurian Myth. Literary Criticism. Peter Lang. 2007. ISBN .
- Fenster, Thelma S., redaktorArthurian Women: A Casebook. Garland Publishing (2015 tarixində nəşr olunub). 1996. ISBN .
- Thebert, Jill Marie. Shapeshifter: The Manifestations of Morgan le Fay. Western Michigan University. 2008. ISBN .
- Hook, David. The Arthur of the Iberians: The Arthurian Legends in the Spanish and Portuguese Worlds (ingilis). University of Wales Press. 2015. ISBN .
- Larrington, Carolyne. King Arthur's Enchantresses: Morgan and Her Sisters in Arthurian Tradition. I.B. Tauris. 2006. ISBN .
- Pérez, Kristina. The Myth of Morgan la Fey. Palgrave Macmillan. 2014. ISBN .
Xarici keçidlər
- Morgan le Fay Arxivləşdirilib 29 oktyabr 2013 at the Wayback Machine at The Camelot Project
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Morqana perisi ing Morgan le Fay sehrbaz Ingilis efsanelerindeki Artur dovrune aid personaj Kral Arturun bacisi Efsanelerde o tez tez Arturun reqibi kimi tesvir olunur ve Deyirmi Masa cengaverlerine qarsi hiyleler qurur Onun obrazi tez tez basqa bir Artur bacisi Morqauza ile birlesdirilir Morqauza sehrbaz olmasa da Arturla qan qohumlugu olan elaqeden onun gelecek qatili Mordrede hamile qalmisdir 1 2 Morqana perisiing Morgan le Fay Ilk gorunme Vita Merlini muellif Monmutlu Ceffri Melumat Cinsi qadin d Pese Insan peri ve ya ilahe menbeden asili olaraq Morqana obrazinin Arturiya edebiyyatinda erken gorunuslerinde onun xasiyyeti ilahe peri caduger ve ya sehrbaz kimi tesvir olunur umumiyyetle Arturla bagli olaraq onun sehrli xilaskari ve qoruyucusu kimi teqdim edilir Artur efsanesi zamanla inkisaf etdikce Morqana da daha ehemiyyetli bir fiqura cevrildi eyni zamanda onun exlaqi ambivalentliyi de artdi Bezi metnlerde o xususile Lanselot Qraal ve Post Vulqat Tsikli kimi nesr eserlerinde dusmen obrazina cevrilir Morqana obrazinin bir cox orta esr ve sonraki versiyalarinda onun tebietinin qeyri mueyyen dualizmi hem xeyir hem de ser ucun potensial dasimasi muhum meqam olaraq qalir Onun obrazi hem Uels mifologiyasindan hem de diger qedim ve orta esr efsanelerinden ve tarixi sexsiyyetlerden qaynaqlana biler Morqana haqqinda ilk yazili melumat Monmutlu Ceffri terefinden Vita Merlini texminen 1150 ci ilde yazilmis eserinde verilmisdir Burada Morqana Almalar Adasi Avalon ile elaqelendirilir Artur olumcul yaralandiqdan sonra Kamlann doyusunden sonra oraya aparilir Bu menbede Morqana Arturla hec bir qohumlugu olmayan doqquz sehrbaz bacinin rehberi kimi teqdim olunur Kretyen de Trua ve diger erken cengaver romanlarinda ise onun esas rolu boyuk bir sefaci olmaqdir Arturiya romanlarinda rast gelinen tez tez adi cekilmeyen peri agalar ve cazibedar bakire personajlarinin bir coxu Morqananin ferqli tereflerinin tecessumu kimi de nezerden kecirile biler XII esrin sonu romantik edebiyyatinda Morqanani Arturun fovqeltebii bacisi kimi tesdiqlediler XIII esrin nesr tsikllerinde ve bunlara esaslanan o cumleden meshur Le Morte d Arthur eserinde Morqana Arturun anasi Iqreynanin ve onun ilk eri Qorluanin en kicik qizi kimi tesvir edilir Belelikle Artur Iqreynanin ve Uter Pendraqonun oglu Morqananin ogey qardasidir Onun dogma bacilarindan biri ise Modredin anasi Orkney kralicasidir Genc Morqana Urien ile xosbext olmayan bir evlilik yasayir ve ondan Ivayn adli bir oglu olur O Merlinin sagirdi kimi teqdim edilir ve Deyirmi Masa cengaverlerinin bezilerinin dusmeni kimi tesvir olunur Xususile Arturun heyat yoldasi Qvinevrani derin nifretle sevir Bu eneneye gore o coxsayli sevgilileri olan hetta bezen yirtici xarakter dasiyan bir qadin kimi gosterilir Onun sevgililerinden biri Merlin ve ya Akkolon ola biler eyni zamanda Lanselota qarsi tek terefli sevgi besleyir Bezi variantlarda xususile Melorinin meshur eserinde Morqana Arturun en boyuk dusmeni kimi cixis edir taxtini ele kecirmek ucun fitneler qurur ve neticede onun olumune dolayisi ile sebeb olur Bununla bele sonda Arturla barisir ve onu Avalon adasina son seferine musayiet eden sexs olaraq ilkin roluna qayidir Orta esrler ve Renessans dovrune aid bir cox efsanede Morqana Kamlann doyusunden sonraki hadiselerde Arturiyanin ve qeyri Arturiyanin muxtelif hekayelerinde bezen Arturla yanasi olmez Avalon kralicasi kimi tesvir edilir Muasir dovrde ise uzun muddet unudulmus Morqana XX ve XXI esrlerde yeniden meshurlasmisdir Muasir tesvirlerde onun Orkney kralicasi olan bacisi ile tez tez qarisdirilmasi neticede Morqananin Arturun oglu ve dusmeni olan Modredin anasi kimi teqdim edilmesi genis yayilmis bir meyldir Mundericat 1 Etimologiyasi ve menseyi 2 Orta esrler ve Intibah dovru edebiyyati 3 Istinadlar 4 Biblioqrafiya 5 Xarici kecidlerEtimologiyasi ve menseyiredakte nbsp Fata Morgana Italyanca Morqan perisi 3 Cambolonya texminen 1574 cu il Adinin en erken yazili formasi texminen 1150 ci ilde yazilmis Monmutlu Ceffri Vita Merlini eserinde Morqen kimi qeyd olunub Bu ad boyuk ehtimalla 4 5 qedim uels ve ya qedim breton dilindeki Morgen sozunden yaranmisdir ve denizde dogulmus menasini verir 6 umumi Brittonik Mori gena sozunden gelir adin kisi cinsi formasi Mori genos orta uels dilinde Moryen ve ya Morien kimi qorunub saxlanilmisdir qedim irland dilinde bu soze uygun olan forma Muirgen adidir Bu ad denizle elaqeli olan ve formasini deyisen kelt xristian qadin muqeddesinin adi idi 7 Bu ad muasir uels dilindeki kisi adi Morqan ile qedim uels dovrunde Morcant kimi yazilirdi qarisdirilmamalidir Onun le Fay leqebi XV esrde Tomas Melori 8 terefinden uydurulmus psevdo fransiz ifadesidir ve orijinal Fransiz la fee peri sozunden gelir Melori alternativ olaraq le Fey 9 formasindan da istifade etmisdir ve bezi xususiyyetleri gosterir ki Morqana Kelt mifologiyasindaki 10 fovqeltebii qadin personajlarinin qaliqlarindan biridir 6 11 Morqana adi Morqens hemcinin Mari Morgans ve ya sadece Morgans kimi taninan uels ve breton mifologiyalarinda yer alan Dahut Ahes efsanesi ile bagli olan su perisi ruhlari ile elaqeli ola biler 12 1904 cu ilden etibaren Lusi Allen Peyton ile baslayan ferziyyelere gore Morqana coxcehetli ve formasini deyisen irland muharibe ilahesi olan Morrigan Boyuk Kralica ile elaqeli ola biler Bu nezeriyyeni mudafie edenlerden biri Rocer Serman Lumis olmusdur lakin o Murgenle olan elaqeni subhe altina almisdir 6 Morqananin obrazinin erken ilham menbeleri ehtimal ki diger Uels folklorundan elece de orta esr Irlandiya edebiyyati ve agioqrafiyasindan gelmisdir 13 Bundan basqa Imperatrice Matilda kimi tarixi sexsiyyetlerden de tesirlene biler Kral Arturun tarixi ucun ireli surulen namizedlerden biri olan Artuir mak Aydan VI esrde Dal Riada krali olmus Aydan mak Qabreynin oglu haqqinda qeydlerde Maytqen adli bir bacisinin oldugu gosterilir Onun adi hemcinin Irlandiya muqeddesi Kildareli Briqitta haqqinda olan efsanede bir peygember druid kimi qeyd olunmusdur 14 15 16 17 nbsp Morqana Lanselotla Sedlentsin qullesindeki freskada alma agacinin altinda XIV esrin evvelleri Monmutlu Ceffri Vita Merlini eserinde Morqen ve bacilari haqqinda tesviri Qalliyanin Sena adasinda indiki Sen adasi yasayan doqquz qadin kahin Qallisenler ve ya Qallizenler haqqinda olan hekayeye cox benzeyir Bu hekaye I esr Roma cografiyacisi Pomponi Mela terefinden tesvir olunmusdur 18 Bu ise Ceffrinin ozunemexsus versiyasi ucun esas menbelerinden birinin Pomponinin Dunyanin Tesviri De situ orbis adli eseri oldugunu guclu sekilde gosterir Bundan elave Morqananin obrazina tesir etmis diger ehtimallar da movcuddur Bunlara Irland mifologiyasindaki sehrli qadinlar 19 20 meselen qehreman Fraexin anasi 1 hemcinin Yunan mifologiyasindaki sehrbaz qadinlar ve ilaheler xususile Kirke ve Medeya daxildir 7 13 Medeya Morqana kimi hem xeyirxah hem de zalim obrazda teqdim olunan coxsaxeli bir personajdir Morqananin orta esr romanlarinda esasen Yunan Kelt deyil 21 mifologiyasi esasinda yaradilmasi ile bagli yeni nezeriyye ise Kerolayn Larrinqton terefinden ireli surulmusdur 9 Bir cox eserde Morqana xususi olaraq insan kimi tesvir edilse de 22 o demek olar ki hemise sehrli guclerini ve cox vaxt ilahi olmasa da qeyri adi xususiyyetlerini ve xususiyyetlerini qoruyub saxlayir 23 Bezi orta esr muellifleri onu peri kralicasi ve hetta aciq sekilde ilahe dea deesse gotinne adlandirirlar 24 XII esrde yasamis Kambriyli Qirald De instructione principis eserinde qeyd edir ki Morqana adli zadegan qadin ve Kral Arturun yaxin qohumu onun cesedini Avalon adasina Qirald terefinden Qlastonberi ile eynilesdirirdi aparmis ve orada defn etmisdir 25 XIII esrin evvellerinde Speculum ecclesiae adli eserinde Qirald elave edir ki bu sebebden xeyali britler ve onlarin bardlari bir efsane uydurdular ki 19 hansisa fantastik bir ilahe dea quaedam phantastica 26 Arturun cesedini Avalon adasina aparmis ve onu orada sagaltmaga calismisdir Bununla da Kral Arturun xilaskar kimi bir gun geri done bileceyi inancini guclendirmisdir 27 28 Texminen eyni dovrde yazilmis ve bu inanclara oxsar bir istehza ile yanasan Qervasi oz ensiklopedik eseri Otia Imperialia da onu Morganda Fatata Peri Morqanda adlandirmisdir 29 Morqana Artur efsanelerinde onun mistik sefacisi kimi erken rolunu sonraki Arturiya enenelerinde de qoruyub saxlamisdir 28 Orta esrler ve Intibah dovru edebiyyatiredakte nbsp Edvard Born Cons terefinden 1898 ci ilde cekilmis Avalonda Arturun Son Yuxusu eserinin bir detalli hissesinde Morqana bacilari ile birlikde tesvir olunub Burada o Monmutlu Ceffrinin XII esrde yazdigi Vita Merlini poemasindaki ilkin edebi obrazi ve rolunda teqdim edilir nbsp Vilyam Frenk Kalderon terefinden 1908 ci ilde cekilmis Dord Kralicanin Yuxuda Olan Ser Lanselotu Tapmasi eserinin detalli hissesinde ise Morqana daha sonraki versiyada gosterilmisdir Bu sehne Tomas Melorinin XV esrde yazdigi Le Morte d Arthur toplusundan goturulub nbsp Con Stenhoup terefinden 1880 ci ilde cekilmis Morgana le Fay resmi de bu personajin tesvirlerinden biridir Istinadlarredakte 1 2 Perez The Myth of Morgan la Fey p 95 Perez The Myth of Morgan la Fey pp 73 75 Definition of FATA MORGANA www merriam webster com ingilis Istifade tarixi 2019 05 12 Lot Ferdinand Morgue la Fee et Morgan Tud in Romania28 1899 pp 321 28 Koch John Celtic Culture ABC CLIO 2006 p 16 458 537 702 1602 1 2 3 Loomis Roger S Morgain La Fee and the Celtic Goddesses Speculum 20 2 1945 183 203 doi 10 2307 2854594 JSTOR 2854594 1 2 Enstone Zoe Eve Wichecraft amp Vilaine Morgan le Fay in Medieval Arthurian Literature PDF University of Leicester 2011 9 August 2017 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 18 June 2018 Dalecky Elke Different Faces of Morgan le Fay The Changing Image of the Sorceress in Arthurian Literature PDF University of Vienna 2008 1 2 Mangle Josh Echoes of Legend Magic as the Bridge Between a Pagan Past and a Christian Future in Sir Thomas Malory s Le Morte Darthur Graduate Theses 2018 Fries Maureen From The Lady to The Tramp The Decline of Morgan le Fay in Medieval Romance PDF Arthuriana 4 1994 1 18 doi 10 1353 art 1994 0018 Istifade tarixi 19 September 2015 Loomis Roger Sherman Objections to the Celtic origin of the Matiere de Bretagne Romania fransiz 79 313 1958 47 77 doi 10 3406 roma 1958 3112 ISSN 0035 8029 Koch John T Minard Antone The Celts A H ingilis ABC CLIO 2012 ISBN 978 1 59884 964 6 1 2 Shearer John Christopher Masks of the Dark Goddess in Arthurian Literature Origin and Evolution of Morgan le Fay Eastern Kentucky University Richmond 2017 Curley Michael J Geoffrey of Monmouth Cengage Gale 1994 p 119 Koch John Celtic Culture ABC CLIO 2006 p 146 Hofeneder Andreas Die Religion der Kelten in den antiken literarischen Zeugnissen Von Cicero bis Florus Austrian Academy of Sciences Press 2008 p 273 Faral Edmond La legende arthurienne etudes et documents Des origines a Geoffroy de Monmouth H Champion 1929 pp 303 307 Harward Vernon J The Dwarfs of Arthurian Romance and Celtic Tradition ingilis E J Brill Leiden 1958 1 2 Carver Dax Donald Goddess Dethroned The Evolution of Morgan le Fay Department of Religious Studies Georgia State University Atlanta 2006 Charlotte Spivack Roberta Lynne Staples Morgan le Fay Goddess or Witch The Company of Camelot Arthurian Characters in Romance and Fantasy Arxivlesdirilib 18 iyun 2018 at the Wayback Machine Greenwood Press 2000 pp 32 45 Sablon ISBN Preserved in Peniarth 147 See Bromwich Trioedd Ynys Prydein pp 449 451 Hasty Will A Companion to Wolfram s Parzival Boydell amp Brewer 1 April 1999 ISBN 978 1 57113 152 2 Google Books vasitesile Briggs Katharine 1978 Morgan le Fay In Encyclopedia of Fairies Hobgoblins Brownies Boogies and Other Supernatural Creatures p 303 New York Pantheon ISBN 0 394 73467 X Guest Charlotte The Mabinogion From the Llyfr Coch O Hergest the Red Book of Hergest with an English Translation and Notes ingilis 1877 Newcomb Jacky Geddes Ward Alicen A Faerie Treasury ingilis Hay House Inc 29 November 2007 seh 93 ISBN 978 1 8485 06930 McGill Anna Magic and Femininity as Power in Medieval Literature East Tennessee State University Johnson City 2015 Loomis Roger Sherman Morgain la fee in oral tradition Romania 80 319 1959 337 367 doi 10 3406 roma 1959 3184 ISSN 0035 8029 1 2 Larrington Carolyne The Enchantress the Knight and the Cleric Authorial Surrogates in Arthurian Romance Academia Istifade tarixi 7 September 2015 Two Accounts of the Exhumation of Arthur s Body Gerald of Wales Encyclopaedia Britannica 3 October 2013 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 January 2015 BiblioqrafiyaredakteBromwich Rachel Trioedd Ynys Prydein The Triads of the Island of Britain University of Wales Press 1963 ISBN 978 0 7083 1386 2 Faedo Maria Jose Alvarez redaktorAvalon Revisited Reworkings of the Arthurian Myth Literary Criticism Peter Lang 2007 ISBN 978 3 03911 231 9 Fenster Thelma S redaktorArthurian Women A Casebook Garland Publishing 2015 tarixinde nesr olunub 1996 ISBN 978 0 203 76081 9 Thebert Jill Marie Shapeshifter The Manifestations of Morgan le Fay Western Michigan University 2008 ISBN 978 0 549 75664 4 Hook David The Arthur of the Iberians The Arthurian Legends in the Spanish and Portuguese Worlds ingilis University of Wales Press 2015 ISBN 978 1 78316 243 7 Larrington Carolyne King Arthur s Enchantresses Morgan and Her Sisters in Arthurian Tradition I B Tauris 2006 ISBN 978 1 78453 041 9 Perez Kristina The Myth of Morgan la Fey Palgrave Macmillan 2014 ISBN 978 1 137 33298 1 Xarici kecidlerredakte nbsp Vikianbarda Morqana perisi ile elaqeli mediafayllar var Morgan le Fay Arxivlesdirilib 29 oktyabr 2013 at the Wayback Machine at The Camelot Project Menbe https az wikipedia org w index php title Morqana perisi amp oldid 8037490