Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Moqao mağaraları, (çin. 莫高窟), Moqao mağara-məbəd kompleksi, Bin Budda mağaraları və ya Dunhuanq mağaraları adları ilə tanınır. Çinin Qansu əyalətinin Dunhuanq şəhərin 25 km cənub-şərqində Minqsha dağının ətəyində yerləşən mağarada 492 məbəd vardır.
| Moqao mağaraları | |
|---|---|
| çin. 莫高窟 | |
 | |
 | |
| Ölkə |  ÇXR |
| Yerləşir | Qansu |
| Üslubu | |
| Vəziyyəti | stabil |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | i, ii, iii, iv, v, vi |
| Təyin edilib | 1987 |
| İstinad nöm. | 440 |
| Dövlət | ÇXR |
| Region | Asiya |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi İpək Yolunun üzərində yerləşən mağarada Buddist sənətinin ən gözəl əsərləri vardır.Buddist yeraltı məbədinin tikilişinə 366-cı ildə başlamış və bu dövr ərzində burada ən dəyərli buddist əsərlərinə sığınacaq olmuşdur. Moqao mağaraları Lonqmen mağara-məbəd kompleksi və Yunqan mağara-məbəd kompleksi ilə birliktə Çinin ən tanınan Buddist yeraltı məbədlərindən biridir.
1987-də Ümumdünya irsi sıyahısına daxil edilmişdir.
Tarixi
Danışılanlara görə 366-cı ildə Lezun (Lè Zūn, 樂尊) adında bir Buddist rahip Dunhuanq şəhərinə gəlir. Minqsha Dağına baxan zaman qızıl rəngli günəş işıqlarının arasında minlərlə Budda xəyal edən Lezun, xəyalından ilham alaraq ilk mağaranın qazıntısına başlayır. Sonralar mağaraların sayı artır, Tan sülaləsi dövründə mağaraların sayının minə çatdığı məlumdur. Sadə bir həyat tərzi seçən Buddist rahiplər kamilləşmək məqsədi ilə bu mağaralara üz tuturdular. IV əsrdən XIV əsrə kimi rahiblər qərbdən heykəlləri Dunhuanq şəhərinə gətirmiş, ipək yolundan keçən bəzi tacirlər isə buraya gözəl rəsm əsərləri hədiyə etmişlər.
Mağaralar
Tan sülaləsi dövründə mağaraların sayı minə çatmışdı.Bu gün isə bizə 735 mağara məlumdur. Şimal bölgədə olan mağaralar sadə cənub bölgədə olan mağaralar isə təmtəraqlı idi. Yeni sülalələr hakimyətə gəldikdə yeni mağaralar tikilirdi. Bu səbəblə mağaraların içi, heykəllər və rəsm əsərləri bir-birindən kəskin fərqlənir. Ümumilikdə mağaranın divarlarındakı rəsm əsərləri 42000 m² ərazini tutur. XI əsrdən sonra bəzi mağaralar divarlar ilə bağlanaraq qiymətli əlyazmalar və müqəddəs əşyalar üçün anbar rolunu oynayırdı. Bu gün beş yüzə yaxın mağaranın tikilmə ili öyrənilmişdir:
- On altı barbar (çarlıqlar) (366-439) - 7 mağara
- Şimali Şei (439-534) və Qərbi Şei (535-556) - 10 mağara
- Şimali Zhou (557-580) - 15 mağara
- Suy sülaləsi (581-618) - 70 mağara
- Erkən Tan sülaləsi (618- 704) - 44 mağara
- Böyük Tan sülaləsi (705-780) - 80 mağara
- Orta Tan sülaləsi (781-847) - 44 mağara
- Son Tan sülaləsi (848-906) - 60 mağara
- Beş sülalə on krallıq (907-960) - 32 mağara
- Sun imperiyası (960-1035)- 43 mağara
- Si Sya (1036–1226) - 82 mağara
- Yuan sülaləsi (1227–1368) - 10 mağara
Şəkillər
-
![image]()
Xuanzanqın başcılığı ilə dini mərasim -
![image]()
Budist məbədin şəkli -
![image]()
Çin imperatorunun budizm ilə məşğul olması
İstinadlar
- http://www.chinapage.com/dunhuang.html 2011-08-07 at the Wayback Machine Silk Road - DunHuang [Tun-Huang] Grottoes
- http://whc.unesco.org/en/list/440 2018-12-26 at the Wayback Machine Mogao Caves, UNESCO
- http://turkish.cri.cn/chinaabc/chapter20/chapter200315.htm 2012-06-19 at the Wayback Machine China ABC Müzey: Moqao Daş Mağaraları,
Xarici keçidlər
- Dunhuang Academy 2012-06-15 at the Wayback Machine
- A large collections of images of murals and other artifacts from the Mogao Caves in Dunhuang 2008-03-01 at the Wayback Machine
- International Dunhuang Project 2011-07-20 at the Wayback Machine
- Mogao caves video
- Harvard Art Museums, some murals and a statue removed from Dunhuang by Langdon Warner Arxivləşdirilib 2013-04-14 at Archive.today
- British Museum The cave-temples at Dunhuang 2015-10-07 at the Wayback Machine
- Wisdom embodied: Chinese Buddhist and Daoist sculpture in the Metropolitan Museum of Art
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Moqao magaralari cin 莫高窟 Moqao magara mebed kompleksi Bin Budda magaralari ve ya Dunhuanq magaralari adlari ile taninir Cinin Qansu eyaletinin Dunhuanq seherin 25 km cenub serqinde Minqsha daginin eteyinde yerlesen magarada 492 mebed vardir Moqao magaralaricin 莫高窟40 02 14 sm e 94 48 15 s u Olke CXRYerlesir QansuUslubuVeziyyeti stabilUNESCO Umumdunya IrsiTipiMedeniKriteriyai ii iii iv v viTeyin edilib1987Istinad nom 440DovletCXRRegionAsiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Tarixi Ipek Yolunun uzerinde yerlesen magarada Buddist senetinin en gozel eserleri vardir Buddist yeralti mebedinin tikilisine 366 ci ilde baslamis ve bu dovr erzinde burada en deyerli buddist eserlerine siginacaq olmusdur Moqao magaralari Lonqmen magara mebed kompleksi ve Yunqan magara mebed kompleksi ile birlikte Cinin en taninan Buddist yeralti mebedlerinden biridir 1987 de Umumdunya irsi siyahisina daxil edilmisdir TarixiDanisilanlara gore 366 ci ilde Lezun Le Zun 樂尊 adinda bir Buddist rahip Dunhuanq seherine gelir Minqsha Dagina baxan zaman qizil rengli gunes isiqlarinin arasinda minlerle Budda xeyal eden Lezun xeyalindan ilham alaraq ilk magaranin qazintisina baslayir Sonralar magaralarin sayi artir Tan sulalesi dovrunde magaralarin sayinin mine catdigi melumdur Sade bir heyat terzi secen Buddist rahipler kamillesmek meqsedi ile bu magaralara uz tuturdular IV esrden XIV esre kimi rahibler qerbden heykelleri Dunhuanq seherine getirmis ipek yolundan kecen bezi tacirler ise buraya gozel resm eserleri hediye etmisler MagaralarTan sulalesi dovrunde magaralarin sayi mine catmisdi Bu gun ise bize 735 magara melumdur Simal bolgede olan magaralar sade cenub bolgede olan magaralar ise temteraqli idi Yeni sulaleler hakimyete geldikde yeni magaralar tikilirdi Bu sebeble magaralarin ici heykeller ve resm eserleri bir birinden keskin ferqlenir Umumilikde magaranin divarlarindaki resm eserleri 42000 m erazini tutur XI esrden sonra bezi magaralar divarlar ile baglanaraq qiymetli elyazmalar ve muqeddes esyalar ucun anbar rolunu oynayirdi Bu gun bes yuze yaxin magaranin tikilme ili oyrenilmisdir On alti barbar carliqlar 366 439 7 magara Simali Sei 439 534 ve Qerbi Sei 535 556 10 magara Simali Zhou 557 580 15 magara Suy sulalesi 581 618 70 magara Erken Tan sulalesi 618 704 44 magara Boyuk Tan sulalesi 705 780 80 magara Orta Tan sulalesi 781 847 44 magara Son Tan sulalesi 848 906 60 magara Bes sulale on kralliq 907 960 32 magara Sun imperiyasi 960 1035 43 magara Si Sya 1036 1226 82 magara Yuan sulalesi 1227 1368 10 magaraSekillerXuanzanqin basciligi ile dini merasim Budist mebedin sekli Cin imperatorunun budizm ile mesgul olmasiIstinadlarhttp www chinapage com dunhuang html 2011 08 07 at the Wayback Machine Silk Road DunHuang Tun Huang Grottoes http whc unesco org en list 440 2018 12 26 at the Wayback Machine Mogao Caves UNESCO http turkish cri cn chinaabc chapter20 chapter200315 htm 2012 06 19 at the Wayback Machine China ABC Muzey Moqao Das Magaralari Xarici kecidlerVikianbarda Mogao Caves ile elaqeli mediafayllar var Dunhuang Academy 2012 06 15 at the Wayback Machine A large collections of images of murals and other artifacts from the Mogao Caves in Dunhuang 2008 03 01 at the Wayback Machine International Dunhuang Project 2011 07 20 at the Wayback Machine Mogao caves video Harvard Art Museums some murals and a statue removed from Dunhuang by Langdon Warner Arxivlesdirilib 2013 04 14 at Archive today British Museum The cave temples at Dunhuang 2015 10 07 at the Wayback Machine Wisdom embodied Chinese Buddhist and Daoist sculpture in the Metropolitan Museum of Art