Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mixay Eminesku (15 yanvar 1850[…] – 15 iyun 1889, Buxarest, Rumıniya Krallığı[d]) - rumınyali şair, nasir və jurnalist.
| Mixay Eminesku | |
|---|---|
| rum. Mihai Eminescu mold. Михай Эминеску | |
 | |
| Doğum adı | Михай Эмин |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Rumıniya, |
| Vəfat tarixi | (39 yaşında) |
| Vəfat yeri | Buxarest |
| Milliyyəti | rumın |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | şair, jurnalist. |
| Fəaliyyət illəri | 1866-cı ildən |
| Əsərlərinin dili | Rumın dili |
| İstiqamət | romantizm |
| Janr | poeziya |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Mixay Eminesku (əsl soyadı – Eminoviç) 15 yanvar, 1850-ci ildə, Rumıniynın şəhərində çoxuşaqlı ailədə dünyaya göz açıb. Mixay uşaqlığının erkən illərini doğulduğu Botoşani və İpoteşti şəhərində, atasının ailəsinə məxsus evdə keçirib. 1858-ci ildən 1866-cı ilə qədər o, Çernivçidə orta məktəbdə oxuyub, son illərdə isə təhsilini davam etdirməkçün gimnaziyaya gedib. Gimnaziyadakı təhsilini başa çatdırmayıb, 1869-cu ildə, 19 yaşında Mixay atasının qərarı ilə ali təhsil almaq üçün Vyana Universitetinə göndərilib.
Mixayın atası çox uşaq sahibi olduğuna baxmayaraq o, bütün övladlarının ali təhsil alması üçün əlindən gələni edir, maddi sıxıntıya baxmayaraq onlara bu yolda hər zaman dəstək olurdu. Mixay isə yüksək qiymət almaqda həmişə qardaşlarından geri qalırdı. Lakin onun sevdiyi elm sahəsi vardı – dil və ədəbiyyat fənni. Ona rumın dilini və ədəbiyyatı sevdirən isə sevimli müəllimi, 1848-ci ilin inqilab iştirakçısı, filoloq Aron Pumnul olub. Aron Pumnul tək Mixayda deyil, gimnaziyada dərs dediyi bütün tələbələrində rumın dilinə sevgi və bununla birlikdə onlarda güclü vətənpərvərlik hissi yaratmışdı. Məhz bunun nəticəsi idi ki, Mixayın ilkin poetik yaradıcılğında vətənpərvərlik ruhunda yazılmış şeirlərə tez-tez rast gəlmək mümkündür.
Mixayın əddəbiyyata ilk addımları 1866-cı ilə təsadüf edir. Həmin il onun sevimli müəllimi Aron Pumnul vəfat etmişdi. Müəllimin xatirəsinə ithaf olaraq onun gimnaziyadakı tələbələri “Gimnaziya tələbələrinin gözyaşları” adlı bir broşüra dərc etdirirlər. Bu broşürada 16 yaşlı Mixayın ilk dəfə olaraq şeiri “M.Eminoviç” imzası ilə çap edilir. 1872-ci ilin payızından 1874-cü ilə qədər Eminesku Berlində məskunlaşıb, orada yaşayır. Gənc şair Berlin Universitetində çoxsaylı muhazirələrin iştirakçısı olur. O dövrə şairin “İmperator və proletarlar” və “Mələk və İblis” adlı poemaları aiddir. Paris kommunası şairin ətrafda baş verənlərə poetik baxışına güclü təsir edib.
1874-cü ilin sentyabrında əməkhaqqı axtarışında Eminesku Yassıya köçür. Burada o, “Kelin” adlı poemasını yekunlaşdırır. Yassıda şair gimnaziya müəllimi, kitabxanaçı, məktəb inspektoru vəzifələrində işləyib. 1877-ci ildə, o, “Timpul” qəzetindən təklif aldıqdan sonra o, Buxarestə köçür. Həmişəki kimi şeirlərindən qonorar almadığına görə şair mütəmadi olaraq səylə işləməli olur. Bu illər ərzində Eminesku sosial-fəlsəfi xarakter daşıyan “Məktub”u yazır və üzərində 8 ildən çox işlədiyi ən böyük əsərini – “Gecə Ulduzu” adlı poemasını bitirir.
Fasiləz işləmək, xroniki kasıblıq, daima sabaha ümidsizlik və ruhən məmnunsuzluq şairi depressiyaya gətirib çıxarır... Və 1883-cü il, iyun ayında şair psixi xəstəlik tapır. Müalicələrin müsbət təsirinə baxmayaraq, bu xəstəlik onu ömrünün sonuna qədər qovub-aparır...
Elə həmin ildə də onun sağlığında dərc olunan yeganə kitab – şeir kitabı işıq üzü görür. Eminesku imzası dərhal ədəbiyyatda öz yerini tutur. Lakin o vaxt şair üçün bu şöhrət artıq əhəmiyyətli deyildi. O, öz uğuruna etinasız yanaşırdı. Ağır xəstəlik şairdən əl çəkmir, məvacibi isə yalnız sağ qalmaq üçün ərzaq puluna çatırdı. Bununla belə Eminesku işləmək məcburiyyətində qalırdı.
1889-cu il, 15 iyunda Mixay Eminesku Buxarestdəki psixi xəstəxanaların birində dəfələrlə tutduğu pristublarının sonuncusunu yaşayır və vəfat edir...
1902-ci il, yanvarın 25-də keçirilən iclasda, şairin 46 cilddən və 14.000 səhifədən ibarət əlyazmaları ədəbi tənqidçi Titu Maioresku tərəfindən Rumıniya Akademiyasına bağışlanılır.
Mənbə
- [1]
- [2] 2016-03-13 at the Wayback Machine
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mixay Eminesku 15 yanvar 1850 15 iyun 1889 Buxarest Ruminiya Kralligi d ruminyali sair nasir ve jurnalist Mixay Emineskurum Mihai Eminescu mold Mihaj EmineskuDogum adi Mihaj EminDogum tarixi 15 yanvar 1850Dogum yeri Ruminiya Vefat tarixi 15 iyun 1889 39 yasinda Vefat yeri BuxarestMilliyyeti ruminTehsili Vyana UniversitetiFealiyyeti sair jurnalist Fealiyyet illeri 1866 ci ildenEserlerinin dili Rumin diliIstiqamet romantizmJanr poeziya Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMixay Eminesku esl soyadi Eminovic 15 yanvar 1850 ci ilde Ruminiynin seherinde coxusaqli ailede dunyaya goz acib Mixay usaqliginin erken illerini doguldugu Botosani ve Ipotesti seherinde atasinin ailesine mexsus evde kecirib 1858 ci ilden 1866 ci ile qeder o Cernivcide orta mektebde oxuyub son illerde ise tehsilini davam etdirmekcun gimnaziyaya gedib Gimnaziyadaki tehsilini basa catdirmayib 1869 cu ilde 19 yasinda Mixay atasinin qerari ile ali tehsil almaq ucun Vyana Universitetine gonderilib Mixayin atasi cox usaq sahibi olduguna baxmayaraq o butun ovladlarinin ali tehsil almasi ucun elinden geleni edir maddi sixintiya baxmayaraq onlara bu yolda her zaman destek olurdu Mixay ise yuksek qiymet almaqda hemise qardaslarindan geri qalirdi Lakin onun sevdiyi elm sahesi vardi dil ve edebiyyat fenni Ona rumin dilini ve edebiyyati sevdiren ise sevimli muellimi 1848 ci ilin inqilab istirakcisi filoloq Aron Pumnul olub Aron Pumnul tek Mixayda deyil gimnaziyada ders dediyi butun telebelerinde rumin diline sevgi ve bununla birlikde onlarda guclu vetenperverlik hissi yaratmisdi Mehz bunun neticesi idi ki Mixayin ilkin poetik yaradicilginda vetenperverlik ruhunda yazilmis seirlere tez tez rast gelmek mumkundur Mixayin eddebiyyata ilk addimlari 1866 ci ile tesaduf edir Hemin il onun sevimli muellimi Aron Pumnul vefat etmisdi Muellimin xatiresine ithaf olaraq onun gimnaziyadaki telebeleri Gimnaziya telebelerinin gozyaslari adli bir brosura derc etdirirler Bu brosurada 16 yasli Mixayin ilk defe olaraq seiri M Eminovic imzasi ile cap edilir 1872 ci ilin payizindan 1874 cu ile qeder Eminesku Berlinde meskunlasib orada yasayir Genc sair Berlin Universitetinde coxsayli muhazirelerin istirakcisi olur O dovre sairin Imperator ve proletarlar ve Melek ve Iblis adli poemalari aiddir Paris kommunasi sairin etrafda bas verenlere poetik baxisina guclu tesir edib 1874 cu ilin sentyabrinda emekhaqqi axtarisinda Eminesku Yassiya kocur Burada o Kelin adli poemasini yekunlasdirir Yassida sair gimnaziya muellimi kitabxanaci mekteb inspektoru vezifelerinde isleyib 1877 ci ilde o Timpul qezetinden teklif aldiqdan sonra o Buxareste kocur Hemiseki kimi seirlerinden qonorar almadigina gore sair mutemadi olaraq seyle islemeli olur Bu iller erzinde Eminesku sosial felsefi xarakter dasiyan Mektub u yazir ve uzerinde 8 ilden cox islediyi en boyuk eserini Gece Ulduzu adli poemasini bitirir Fasilez islemek xroniki kasibliq daima sabaha umidsizlik ve ruhen memnunsuzluq sairi depressiyaya getirib cixarir Ve 1883 cu il iyun ayinda sair psixi xestelik tapir Mualicelerin musbet tesirine baxmayaraq bu xestelik onu omrunun sonuna qeder qovub aparir Ele hemin ilde de onun sagliginda derc olunan yegane kitab seir kitabi isiq uzu gorur Eminesku imzasi derhal edebiyyatda oz yerini tutur Lakin o vaxt sair ucun bu sohret artiq ehemiyyetli deyildi O oz uguruna etinasiz yanasirdi Agir xestelik sairden el cekmir mevacibi ise yalniz sag qalmaq ucun erzaq puluna catirdi Bununla bele Eminesku islemek mecburiyyetinde qalirdi 1889 cu il 15 iyunda Mixay Eminesku Buxarestdeki psixi xestexanalarin birinde defelerle tutdugu pristublarinin sonuncusunu yasayir ve vefat edir 1902 ci il yanvarin 25 de kecirilen iclasda sairin 46 cildden ve 14 000 sehifeden ibaret elyazmalari edebi tenqidci Titu Maioresku terefinden Ruminiya Akademiyasina bagislanilir Menbe 1 2 2016 03 13 at the Wayback MachineBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Internet Speculative Fiction Database ing 1995