Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lazaryev Mixail Petroviç (1788-1851) — rus tədqiqatçısı.
| Mixail Lazaryev | |
|---|---|
| rus. Михаил Лазарев | |
 | |
| Doğum tarixi | 3 (14) noyabr 1788 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 11 (23) aprel 1851(62 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | tədqiqatçı-səyyah[d], hərbi qulluqçu |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
"Mirnıy" gəmisinin komandiri M.P.Lazaryev 1788-ci ildə Vladimir quberniyasında anadan olmuşdur. O iki qardaşı kimi dəniz korpusuna daxil olmuşdur. O, Baltik dənizində xidmətə başlayaraq Rusiya İsveç müharibəsinin iştirakçısı olmuşdur. Müharibədən sonra Lazaryev "Svorov" gəmisinə komandir təyin olunur. Bu gəmidə o, dünya səyahətinə çıxmış və bir sıra adalar Sakit okeanda kəşf etməklə Suvorovun şərəfinə adlandırmışdır.
Beləliklə, hər iki səyyah 16 iyul 1819-cu il tarixində Kronştadtı tərk edirlər. Ekspedisiyanın qarşıya qoyduğu əsas məqsəd mümkün qədər cənuba enməklə Cənub materikinin mövcudluğu haqqında olan müxtəlif fikirlərə son qoymaq idi. Ingiltərənin Portsmut limanında dayanmaqla bir sıra cihazlar əldə etmiş gəmilər payızın əvvəllərində Braziliyaya istiqamət götürürlər. Braziliya sahillərində Rio-de-Janeyro şəhəri yaxınlığındakı əlverişli limanda löbər salmaqla ilk tanışlığa başlayırlar. Bu zaman Braziliyada qul alverinin çiçəkləndiyi dövr idi. Bellinshauzen bu barədə yazır: "Burada zəncilər satılan bir neçə köşk mövcuddur. Cavan qullar birinci sırada, yaşlılar isə arxada oturur. Qul alan hər bir şəxs aldığı qulu qarşıya çıxarır dişlərinə, əzələlərinə baxır, bədəninin müxtəlif hissələrini iynə ilə deşməklə sağlam olmalarına əmin olduqdan sonra götürürdülər".
Qısa müddətdə Braziliyanı tərk etmiş gəmilər cənub istiqamətdə üzməyə başlayırlar. Artıq cənub yarımkürəsinin mülayim qurşağında havanın soyuması hiss olnur. Cənuba doğru üzdükcə uçan quşların say ının artması müşahidə edilirdi. 1819-cu il dekabrın sonunda gəmilər Cənubi Qeorqi adasına yan alırlar. Dənizçilər adanın cənub sahillərini xəritələşdirirlər. Bellinshauzen cənuba üzməklə bir neçə dəfə dərinliyi ölçmək istəsə də lot dənizin dibinə dərin olduğundan çatmır. Mövcud olan texniki vasitələr isə bu məsələnin həll edilməsinə imkan vermir. Daha cənuba üzməklə gəmilər "buz adaları" ilə qarşılaşırlar. Aysberqləri keçməklə özlərinin adlandırdığı Leskov vulkanik Lavodovsk adalarını kəşf etməklə xəritə üzərinə köçürürlər. Kəşf etdikləri adalar qrupunu dəniz naziri Traversin şərəfinə adlandırırdılar. Rus dənizçiləri şirin suya olan ehtiyaclarını ödəmək üçün aysberqdən içməli su alma yolunu ixtira etdilər. Daha sonra rus dənizçiləri Ceyms Kukun kəşf etdiyi Sakndiviçə yanaşır və onun səhvən vahid ada kimi qəbul etdiyi bu arxepelaqın xəritə üzərində düzəlişini aparırlar. 1820-ci il yanvar ayının 28-də gəmilər Cənub qütb dairəsini keçməyə müvəffəq oldular. Dumanlı havada buz dağları div ar şəklində qarşını kəsmişdir. Bu ruslara görə artıq Antarktida materikinin kəşfi demək idi. Bunu həmin istiqamətdən gəmilərə tərəf quşların uçması bir daha təsdiq edirdi. Bu fikir ruslara aiddir. Ingilislərə görə isə materik ilk dəfə ingilis V.Smit tərəfindən kəşf edilmişdir və 1819-cu ilin oktyabrında təsvirini vermişdir.
1820-ci ilin fevralında ekspedisiya üzvləri Hind okeanına çıxmaqla daha iki dəfə cənuba istiqamət götürərək Antarktidaya yaxınlaşmağa cəhd göstərsələr də aysberqlər heyəti geri çəkilməyə məcbur etmişdir.
Bellinshauzen Avstraliyaya doğru gəmiləri istiqamətləndirir. Daha geniş ərazini tədqiqat obyektinə çevirmək üçün gəmilərin müxtəlif yollarla üzməsinə göstəriş verir. 1821-ci il yanvarın 22-də nəhayət dənizçilər adaya rast gəlirlər. Adaya I Pyotrun adı verilir. Tezliklə rastlaşdıqları ikinci adanı I Aleksandr adlandırdılar. Dənizdə dalğaların getdikcə qüvvətlənməsi ilə əlaqədar təhlükəni hiss edən Bellinshauzen gəmiləri Rio-de-Janeyroya istiqamətləndirir. 1821-ci ilin martında təkrar bu liman şəhərində olmaqla gəmiləri təmir etdirərək yola düşür və 1821-ci il avqustun 5-də Kronştadda lövbər salır.
Ekspedisiya 751 gün üzərək 92 min km məsafə yol keçməklə Antarktida materikindən əlavə 29 ada və bir mərcan rifi aşkar etdi, bəzi dəniz axınlarının səbəbinin müəyyənləşdirdi. 1839-cu ildə admiral rütbəsinə layiq görülən Bellinshauzen Kronştadt limanına baş komandan təyin olundu.1852-ci ildə rus dəniz donanmasının inkişafında görkəmli rol oynayan Bellinshauzen vəfat etdi.
Mixail Petroviç Lazaryev 1851-ci ildə vəfat etdi. Bellinshauzen və Lazaryevin ekspedisiyası Antarktidanın elmi cəhətdən mərhələlər üzrə öyrənilməsinin əsasını qoydu.
İstinadlar
- Brozović D., Ladan T. Mihail Petrovič Lazarev // Hrvatska enciklopedija (xorv.). LZMK, 1999. 9272 s.
- Лазарев, Михаил Петрович (rus.). // Русский биографический словарь / под ред. Н. Д. Чечулин, М. Г. Курдюмов СПб: 1914. Т. 10. С. 37–40.
- Лазарев Михаил Петрович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Xarici keçidlər
- Акт о глумлении англо-французских захватчиков над могилами русских адмиралов М. П. Лазарева, В. А. Корнилова, П. С. Нахимова, В. И. Истомина 1858 год. 23 апреля (11 апреля ст.ст.)
- Михаил петрович Лазрев[ölü keçid]
- Карта Антарктических экспедиций Лазарева
- Герб и экслибрис адмирала Лазарева
 | Şəxs və ya bioqrafiya haqqında olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lazaryev Mixail Petrovic 1788 1851 rus tedqiqatcisi Mixail Lazaryevrus Mihail LazarevDogum tarixi 3 14 noyabr 1788Dogum yeri Vladimir Vladimir canisinliyi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 11 23 aprel 1851 62 yasinda Vefat yeri Vyana Avstriya imperiyasiDefn yeri Muqeddes Vladimir kafedrali d Tehsili Deniz kadet korpusu d 1800 Fealiyyeti tedqiqatci seyyah d herbi qulluqcu Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati Mirniy gemisinin komandiri M P Lazaryev 1788 ci ilde Vladimir quberniyasinda anadan olmusdur O iki qardasi kimi deniz korpusuna daxil olmusdur O Baltik denizinde xidmete baslayaraq Rusiya Isvec muharibesinin istirakcisi olmusdur Muharibeden sonra Lazaryev Svorov gemisine komandir teyin olunur Bu gemide o dunya seyahetine cixmis ve bir sira adalar Sakit okeanda kesf etmekle Suvorovun serefine adlandirmisdir Belelikle her iki seyyah 16 iyul 1819 cu il tarixinde Kronstadti terk edirler Ekspedisiyanin qarsiya qoydugu esas meqsed mumkun qeder cenuba enmekle Cenub materikinin movcudlugu haqqinda olan muxtelif fikirlere son qoymaq idi Ingilterenin Portsmut limaninda dayanmaqla bir sira cihazlar elde etmis gemiler payizin evvellerinde Braziliyaya istiqamet gotururler Braziliya sahillerinde Rio de Janeyro seheri yaxinligindaki elverisli limanda lober salmaqla ilk tanisliga baslayirlar Bu zaman Braziliyada qul alverinin ciceklendiyi dovr idi Bellinshauzen bu barede yazir Burada zenciler satilan bir nece kosk movcuddur Cavan qullar birinci sirada yaslilar ise arxada oturur Qul alan her bir sexs aldigi qulu qarsiya cixarir dislerine ezelelerine baxir bedeninin muxtelif hisselerini iyne ile desmekle saglam olmalarina emin olduqdan sonra gotururduler Qisa muddetde Braziliyani terk etmis gemiler cenub istiqametde uzmeye baslayirlar Artiq cenub yarimkuresinin mulayim qursaginda havanin soyumasi hiss olnur Cenuba dogru uzdukce ucan quslarin say inin artmasi musahide edilirdi 1819 cu il dekabrin sonunda gemiler Cenubi Qeorqi adasina yan alirlar Denizciler adanin cenub sahillerini xeritelesdirirler Bellinshauzen cenuba uzmekle bir nece defe derinliyi olcmek istese de lot denizin dibine derin oldugundan catmir Movcud olan texniki vasiteler ise bu meselenin hell edilmesine imkan vermir Daha cenuba uzmekle gemiler buz adalari ile qarsilasirlar Aysberqleri kecmekle ozlerinin adlandirdigi Leskov vulkanik Lavodovsk adalarini kesf etmekle xerite uzerine kocururler Kesf etdikleri adalar qrupunu deniz naziri Traversin serefine adlandirirdilar Rus denizcileri sirin suya olan ehtiyaclarini odemek ucun aysberqden icmeli su alma yolunu ixtira etdiler Daha sonra rus denizcileri Ceyms Kukun kesf etdiyi Sakndivice yanasir ve onun sehven vahid ada kimi qebul etdiyi bu arxepelaqin xerite uzerinde duzelisini aparirlar 1820 ci il yanvar ayinin 28 de gemiler Cenub qutb dairesini kecmeye muveffeq oldular Dumanli havada buz daglari div ar seklinde qarsini kesmisdir Bu ruslara gore artiq Antarktida materikinin kesfi demek idi Bunu hemin istiqametden gemilere teref quslarin ucmasi bir daha tesdiq edirdi Bu fikir ruslara aiddir Ingilislere gore ise materik ilk defe ingilis V Smit terefinden kesf edilmisdir ve 1819 cu ilin oktyabrinda tesvirini vermisdir 1820 ci ilin fevralinda ekspedisiya uzvleri Hind okeanina cixmaqla daha iki defe cenuba istiqamet goturerek Antarktidaya yaxinlasmaga cehd gosterseler de aysberqler heyeti geri cekilmeye mecbur etmisdir Bellinshauzen Avstraliyaya dogru gemileri istiqametlendirir Daha genis erazini tedqiqat obyektine cevirmek ucun gemilerin muxtelif yollarla uzmesine gosteris verir 1821 ci il yanvarin 22 de nehayet denizciler adaya rast gelirler Adaya I Pyotrun adi verilir Tezlikle rastlasdiqlari ikinci adani I Aleksandr adlandirdilar Denizde dalgalarin getdikce quvvetlenmesi ile elaqedar tehlukeni hiss eden Bellinshauzen gemileri Rio de Janeyroya istiqametlendirir 1821 ci ilin martinda tekrar bu liman seherinde olmaqla gemileri temir etdirerek yola dusur ve 1821 ci il avqustun 5 de Kronstadda lovber salir Ekspedisiya 751 gun uzerek 92 min km mesafe yol kecmekle Antarktida materikinden elave 29 ada ve bir mercan rifi askar etdi bezi deniz axinlarinin sebebinin mueyyenlesdirdi 1839 cu ilde admiral rutbesine layiq gorulen Bellinshauzen Kronstadt limanina bas komandan teyin olundu 1852 ci ilde rus deniz donanmasinin inkisafinda gorkemli rol oynayan Bellinshauzen vefat etdi Mixail Petrovic Lazaryev 1851 ci ilde vefat etdi Bellinshauzen ve Lazaryevin ekspedisiyasi Antarktidanin elmi cehetden merheleler uzre oyrenilmesinin esasini qoydu IstinadlarBrozovic D Ladan T Mihail Petrovic Lazarev Hrvatska enciklopedija xorv LZMK 1999 9272 s Lazarev Mihail Petrovich rus Russkij biograficheskij slovar pod red N D Chechulin M G Kurdyumov SPb 1914 T 10 S 37 40 Lazarev Mihail Petrovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Xarici kecidlerVikianbarda Mixail Lazaryev ile elaqeli mediafayllar var Akt o glumlenii anglo francuzskih zahvatchikov nad mogilami russkih admiralov M P Lazareva V A Kornilova P S Nahimova V I Istomina 1858 god 23 aprelya 11 aprelya st st Mihail petrovich Lazrev olu kecid Karta Antarkticheskih ekspedicij Lazareva Gerb i ekslibris admirala Lazareva Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin