Mirzəhüseyn bəy Cavanşir (?-1612) — Cavanşir oymağının və Otuziki elinin başçısı.
Mirzəhüseyn bəy Cavanşir | |
---|---|
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi |
Həyatı
Mirzəhüseyn bəy Cavanşir oymağının və Otuziki elinin başçısı olmuşdu. Osmanlı ordusu 1588-ci ildə Qarabağı, alanda Mirzəhüseyn bəy qaçmayıb yurdunda qaldı. Fərhad paşa Mirzəhüseyn bəyi Arazbarın hakimi və Otuziki elinin başçısı təyin etdi. Mirzəhüseyn bəy bir müddətdən sonra qaçıb Qızılbaş ordusuna qoşuldu.
Tarixçi İskəndər bəy Türkman Münşi bu iki qardaşın başına gələn əHvalata öz ünlü əsərində xeyli yer ayırıb. Tarixçi yazır: "İkinci qəziyyə Əlixan bəy Cavanşir və qardaşı Mirzəhüseyn bəyin ölümü ilə bağlıdır. Cavanşir eli Qarabağ tərəkəmələrindəndir. Cavanşir otuz iki oymaqdan ibarət olan Otuziki elinə bağlıdır ki, onların babaları o elin əmirləri olublar. Onların ailəsi, oymaq və elləri rumluların istilası zamanı Qarabağda qalmışdılar. Mirzəhüseyn bəy də rumlulara tabe idi.
Bir neçə il sonra kiçik qardaş olan Əlixan bəy cahanpənah şahın sarayına gələrək yaxınları zümrəsinə girdi və şahanə tərbiyə oldu. Dünyanı bəzəyən şah Azərbaycana Hərəkət edəndə Mirzəhüseyn bəy mülazimləri içində idi, çünki o zaman könüllülər yox idi. Əmirlərin göstərişi ilə el ona tabe oldu.
El və oymaqlar gəlib, o tərəfdə dayanır. Əlixan bəy müxtəlif vəzifələr alaraq Gəncənin təmir işlərinə başlayır. Günlərin bir günü Gəncə hakimi Məhəmməd xan Ziyadoğlu səfərə çıxır. Onun şəhərdə olmadığından istifadə edib, qardaşını öldürmək fikrinə düşürlər. (Əlixan bəy) Cavanşir bir neçə nəfərlə Ziyadoğlunun evinə yollanır. Həmin vaxt Mirzəhüseyn bəy də orda idi. Ora yaxınlaşanda xanın qardaşı iztirabdan özünü Məhəmməd xanın Hərəmxanasına atır. Əlixan bəy hörmət etməyib, onun ardınca Hərəmxanaya daxil olur və ordaca öldürür. Qacar qazilərindən bir neçə nəfər və Ziyadoğlu soyundan olan mülazimlər bu hörmətsizliyə narazılıqla yanaşırlar. Nəhayət adı çəkilən qazilər və xüsusən Saray bəy hücum edib, ədəbsizlikdə iştirak etmiş altmış-yetmiş nəfərə yaxın cavanşiri qılıncdan keçirirlər. Elə həmin anda Əlixan bəyi də tapıb, qılınclayırlar və həyatına son qoyurlar. O, özündən çox razı, məğrur və iddialı idi. Böyük qardaşının hesabına Hünər göstərirdi və nəhayətdə öz mükafatını aldı.
Məhəmməd xan çöldən gəlib, məsələdən halı oldu. Mirzəhüseyn bəy rumlular dönəmində çox fəsadlar törətdiyindən onu yanında saxlamağı məsləhət bilmir və ölümünə fərman verir".
Mirzəhüseyn bəy Cavanşir 1612-ci ildə Qarabağ bəylərbəyi Məhəmməd xan Ziyadoğlu-Qacar tərəfindən öldürüldü.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu. Cavanşir eli. "Soy" dərgisi, 10 (18), 2008.
- Ənvər Çingizoğlu, Fazil Baxşəliyev. Qarabağın el və obaları. Bakı: "Şuşa", səh.82.
- Ənvər Çingizoğlu. Hacılılar. Bakı: "Soy" dərgisinin özəl nəşri, 2004, 238 səh.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirzehuseyn bey Cavansir 1612 Cavansir oymaginin ve Otuziki elinin bascisi Mirzehuseyn bey CavansirDogum yeri Dagliq Qarabag RespublikasiVefat tarixi 1612HeyatiMirzehuseyn bey Cavansir oymaginin ve Otuziki elinin bascisi olmusdu Osmanli ordusu 1588 ci ilde Qarabagi alanda Mirzehuseyn bey qacmayib yurdunda qaldi Ferhad pasa Mirzehuseyn beyi Arazbarin hakimi ve Otuziki elinin bascisi teyin etdi Mirzehuseyn bey bir muddetden sonra qacib Qizilbas ordusuna qosuldu Tarixci Iskender bey Turkman Munsi bu iki qardasin basina gelen eHvalata oz unlu eserinde xeyli yer ayirib Tarixci yazir Ikinci qeziyye Elixan bey Cavansir ve qardasi Mirzehuseyn beyin olumu ile baglidir Cavansir eli Qarabag terekemelerindendir Cavansir otuz iki oymaqdan ibaret olan Otuziki eline baglidir ki onlarin babalari o elin emirleri olublar Onlarin ailesi oymaq ve elleri rumlularin istilasi zamani Qarabagda qalmisdilar Mirzehuseyn bey de rumlulara tabe idi Bir nece il sonra kicik qardas olan Elixan bey cahanpenah sahin sarayina gelerek yaxinlari zumresine girdi ve sahane terbiye oldu Dunyani bezeyen sah Azerbaycana Hereket edende Mirzehuseyn bey mulazimleri icinde idi cunki o zaman konulluler yox idi Emirlerin gosterisi ile el ona tabe oldu El ve oymaqlar gelib o terefde dayanir Elixan bey muxtelif vezifeler alaraq Gencenin temir islerine baslayir Gunlerin bir gunu Gence hakimi Mehemmed xan Ziyadoglu sefere cixir Onun seherde olmadigindan istifade edib qardasini oldurmek fikrine dusurler Elixan bey Cavansir bir nece neferle Ziyadoglunun evine yollanir Hemin vaxt Mirzehuseyn bey de orda idi Ora yaxinlasanda xanin qardasi iztirabdan ozunu Mehemmed xanin Heremxanasina atir Elixan bey hormet etmeyib onun ardinca Heremxanaya daxil olur ve ordaca oldurur Qacar qazilerinden bir nece nefer ve Ziyadoglu soyundan olan mulazimler bu hormetsizliye naraziliqla yanasirlar Nehayet adi cekilen qaziler ve xususen Saray bey hucum edib edebsizlikde istirak etmis altmis yetmis nefere yaxin cavansiri qilincdan kecirirler Ele hemin anda Elixan beyi de tapib qilinclayirlar ve heyatina son qoyurlar O ozunden cox razi megrur ve iddiali idi Boyuk qardasinin hesabina Huner gosterirdi ve nehayetde oz mukafatini aldi Mehemmed xan colden gelib meseleden hali oldu Mirzehuseyn bey rumlular doneminde cox fesadlar toretdiyinden onu yaninda saxlamagi meslehet bilmir ve olumune ferman verir Mirzehuseyn bey Cavansir 1612 ci ilde Qarabag beylerbeyi Mehemmed xan Ziyadoglu Qacar terefinden olduruldu MenbeEnver Cingizoglu Cavansir eli Soy dergisi 10 18 2008 Enver Cingizoglu Fazil Baxseliyev Qarabagin el ve obalari Baki Susa seh 82 Enver Cingizoglu Hacililar Baki Soy dergisinin ozel nesri 2004 238 seh Hemcinin baxCavansir eli Elixan bey Cavansir