Mirzə Adıgözəl bəy ailəsinin türbələri — Goranboy rayonunun Rəhimli kəndində yerləşən tarix-memarlıq abidələridir. Rəhimli kənd qəbiristanlığında ümumilikdə altı türbə dövrümüzə çatmışdır. Onlardan dörd böyük türbə bişmiş kərpicdən, iki kiçik türbə isə çaydaşından inşa edilmişdir. Türbələrin fasadında, qərb divarına hörülmüş gips lövhə üzərindəki kitabələrdən məlum olur ki, onlardan birində Azərbaycan tarixçisi Mirzə Adıgözəl bəy, digərlərində isə onun ailə üzvləri dəfn edilmişlər.
Mirzə Adıgözəl bəy ailəsinin türbələri | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Goranboy |
Yerləşir | Rəhimli |
Aidiyyatı | Mirzə Adıgözəl bəy |
Tikilmə tarixi | XIX əsr |
İstinad nöm. | 4265 |
Kateqoriya | Türbə |
Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Kvadrat formalı bişmiş kərpicdən inşa edilmiş türbələr eyni xətt üzrə, bir-birindən təxminən 10 metr aralıda inşa edilmişdir. Mirzə Adıgözəl bəyin türbəsi xaricdən demək olar ki, düzgün formaya malik olan kvadrat, daxildən isə qolları dərin olmayan xaç formasına malikdir. Mirzə Adıgözəl bəy türbəsinin yanında yerləşən ikinci türbə xaricdən küncləri kəsilmiş kvadrat formasına maikdir. Türbənin nazik divarları dərin olmayan nişlər şəklində həll edilmişdir.
Tarixi
Rəhimli kənd qəbirsanlığında ümumilikdə altı türbə dövrümüzə çatmışdır. Onlardan dörd böyük türbə bişmiş kərpicdən, iki kiçik türbə isə çaydaşından inşa edilmişdir. Türbələrin fasadında, qərb divarına hörülmüş gips lövhə üzərindəki kitabələrdən məlum olur ki, onlardan birində Azərbaycan tarixçisi Mirzə Adıgözəl bəy, digərlərində isə onun ailə üzvləri dəfn edilmişlər. Mirzə Adıgözəl bəy türbəsinin üzərində alimin vəfat etdiyi tarix 1847/1848 olaraq göstərilmiş, kitabəni yazan xəttatın adı isə Mirzə Mehdi Gəncəvi olaraq yazılmışdır.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Kvadrat formalı bişmiş kərpicdən inşa edilmiş türbələr eyni xətt üzrə, bir-birindən təxminən 10 metr aralıda inşa edilmişdir. Onlardan ortada yerləşən iki türbə elmi baxımdan daha yaxşı öyrənilmişdir.
Mirzə Adıgözəl bəyin türbəsi xaricdən demək olar ki, düzgün formaya malik olan kvadrat, daxildən isə qolları dərin olmayan xaç formasına malikdir. Türbənin daxili həcminin bu cür həll edilməsi, günbəzli türbələrin geniş yayılmış erkən formalarından birinə əsaslanır.
Türbənin daxili ölçüləri 5.8x5.8 metr, fasad divarlarının qalınlığı isə 82 sm-dir. Xaricdən düzgün dördguşəli prizma fomasına malik olan türbənin əsas həcmindən bir qədər kənara çıxan karniz üzərində sferik günbəz yerləşir. Günbəz, 20x21x4 sm ölçüyə malik kvadrat formalı kərpiclərdən tikilmişdir. Türbənin əsas girişi onun cənub tərəfində yerləşdirilsə də, qərb, şərq və şimal tərəflərində də kiçik qapı yerləri vardır.
Mirzə Adıgözəl bəy türbəsinin yanında yerləşən ikinci türbə xaricdən küncləri kəsilmiş kvadrat formasına maikdir. Türbənin nazik divarları dərin olmayan nişlər şəklində həll edilmişdir. Nişlər oxvari formada tamamlanır. Nişlərin səthi şam ağacı toxunuşu ilə kərpiclə hörülmüşdür.
İkinci türbənin də daxili həcminin həlli Mirzə Adıgözəl bəyin türbəsinin memarlığına uyğundur. Kvadrat türbə həcmindən günbəzə keçid təşkil edən yelkənlər nəbati naxışlarla bəzədilmişdir. Ornamentlər yaş suvaq üzərində konturlar cızılmaqla yaradılmış və sonradan rənglənmişdir.
İstinadlar
- Саламзаде, 1964. səh. 63
- Н.В.Минкевич-Мустафайева, С.К. Ахмедов. Мавзолеи семейства Мирза Адигезал-бека. АН Азерб. ССР, т.IV, вып. 12. 1948. 220. (#accessdate_missing_url)
- Саламзаде, 1964. səh. 62
Ədəbiyyat
- Саламзаде, А. В. Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1964.
- Н.В.Минкевич-Мустафайева, С.К. Ахмедов. Мавзолеи семейства Мирза Адигезал-бека. АН Азерб. ССР, т.IV, вып. 12. 1948. 220.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirze Adigozel bey ailesinin turbeleri Goranboy rayonunun Rehimli kendinde yerlesen tarix memarliq abideleridir Rehimli kend qebiristanliginda umumilikde alti turbe dovrumuze catmisdir Onlardan dord boyuk turbe bismis kerpicden iki kicik turbe ise caydasindan insa edilmisdir Turbelerin fasadinda qerb divarina horulmus gips lovhe uzerindeki kitabelerden melum olur ki onlardan birinde Azerbaycan tarixcisi Mirze Adigozel bey digerlerinde ise onun aile uzvleri defn edilmisler Mirze Adigozel bey ailesinin turbeleri40 34 50 sm e 46 44 32 s u Olke AzerbaycanSeher GoranboyYerlesir RehimliAidiyyati Mirze Adigozel beyTikilme tarixi XIX esrAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4265KateqoriyaTurbeEhemiyyetiYerli ehemiyyetli Vikianbarda elaqeli mediafayllar Kvadrat formali bismis kerpicden insa edilmis turbeler eyni xett uzre bir birinden texminen 10 metr aralida insa edilmisdir Mirze Adigozel beyin turbesi xaricden demek olar ki duzgun formaya malik olan kvadrat daxilden ise qollari derin olmayan xac formasina malikdir Mirze Adigozel bey turbesinin yaninda yerlesen ikinci turbe xaricden kuncleri kesilmis kvadrat formasina maikdir Turbenin nazik divarlari derin olmayan nisler seklinde hell edilmisdir TarixiRehimli kend qebirsanliginda umumilikde alti turbe dovrumuze catmisdir Onlardan dord boyuk turbe bismis kerpicden iki kicik turbe ise caydasindan insa edilmisdir Turbelerin fasadinda qerb divarina horulmus gips lovhe uzerindeki kitabelerden melum olur ki onlardan birinde Azerbaycan tarixcisi Mirze Adigozel bey digerlerinde ise onun aile uzvleri defn edilmisler Mirze Adigozel bey turbesinin uzerinde alimin vefat etdiyi tarix 1847 1848 olaraq gosterilmis kitabeni yazan xettatin adi ise Mirze Mehdi Gencevi olaraq yazilmisdir Memarliq xususiyyetleriKvadrat formali bismis kerpicden insa edilmis turbeler eyni xett uzre bir birinden texminen 10 metr aralida insa edilmisdir Onlardan ortada yerlesen iki turbe elmi baximdan daha yaxsi oyrenilmisdir Mirze Adigozel beyin turbesi xaricden demek olar ki duzgun formaya malik olan kvadrat daxilden ise qollari derin olmayan xac formasina malikdir Turbenin daxili hecminin bu cur hell edilmesi gunbezli turbelerin genis yayilmis erken formalarindan birine esaslanir Turbenin daxili olculeri 5 8x5 8 metr fasad divarlarinin qalinligi ise 82 sm dir Xaricden duzgun dordguseli prizma fomasina malik olan turbenin esas hecminden bir qeder kenara cixan karniz uzerinde sferik gunbez yerlesir Gunbez 20x21x4 sm olcuye malik kvadrat formali kerpiclerden tikilmisdir Turbenin esas girisi onun cenub terefinde yerlesdirilse de qerb serq ve simal tereflerinde de kicik qapi yerleri vardir Mirze Adigozel bey turbesinin yaninda yerlesen ikinci turbe xaricden kuncleri kesilmis kvadrat formasina maikdir Turbenin nazik divarlari derin olmayan nisler seklinde hell edilmisdir Nisler oxvari formada tamamlanir Nislerin sethi sam agaci toxunusu ile kerpicle horulmusdur Ikinci turbenin de daxili hecminin helli Mirze Adigozel beyin turbesinin memarligina uygundur Kvadrat turbe hecminden gunbeze kecid teskil eden yelkenler nebati naxislarla bezedilmisdir Ornamentler yas suvaq uzerinde konturlar cizilmaqla yaradilmis ve sonradan renglenmisdir IstinadlarSalamzade 1964 seh 63 N V Minkevich Mustafajeva S K Ahmedov Mavzolei semejstva Mirza Adigezal beka AN Azerb SSR t IV vyp 12 1948 220 accessdate missing url Salamzade 1964 seh 62EdebiyyatSalamzade A V Arhitektura Azerbajdana XVI XIX vv Baku Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1964 N V Minkevich Mustafajeva S K Ahmedov Mavzolei semejstva Mirza Adigezal beka AN Azerb SSR t IV vyp 12 1948 220 Hemcinin baxMirze Adigozel bey Qarabagnameler