Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mirbağırzadə Mirabbas Mirhüseyn oğlu (1880, İrəvan) — jurnalist, tacir, diplomat, iqtisadçı, alim.
| Mirabbas Mirbağırov | |
|---|---|
| Mirbağırzadə Mirabbas Mirhüseyn oğlu | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İrəvan, İrəvan qəzası, İrəvan quberniyası, Qafqaz canişinliyi, Rusiya imperiyası |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | iqtisadçı |
Həyatı
M.Mirbağırzadə İrəvanda doğulub. İrəvan gimnaziyasını bitirib. Alverlə məşğul olan M.Mirbağırzadə daha çox kitab ticarətinə üstünlük verib. İrəvanda "Umud" kitab mağazası açıb.
Fəaliyyəti
Mirabbas Mirbağırzadə 1909-da Bakıya gəlib və burada da yeni kitab mağazası açıb. 19 iyun 1905-də "Həyat" qəzetindəki ilk yazısından sonra 1905-1929-uncu illər arasında elmi yazılarından başqa 200-ə yaxın publisist məqaləsi, xəbəri, bədii tərcüməsi işıq üzü görüb. İlk çağlar "Həyat" və "İrşad" qəzetiylə sıx əlaqələr quran M.Mirbağırzadə sonralar "Təzə Həyat", "Tərəqqi", "Yeni İrşad", "İqbal", "Sədayi-həqq"… qəzetləriylə də yaxından əməkdaşlıqda bulunub. Ən çox işlətdiyi gizli imzası "Nadi"dir.
Onun jurnalistlik fəaliyyəti sonrakı illərdə də dayanmayıb. Azərbaycan Cümhuriyyəti dönəmində "Azərbaycan", sovet hakimiyyəti çağında "Kommunist" (eləcə də bu qəzetin əlavəsi olan "Əmələ darülfünunu"), "Yeni yol" qəzetlərində, "Xalq maarifi", "Füqəra füyuzatı", "Maarif və mədəniyyət", "Azərbaycan Ali İqtisad Şurasının əxbarı", "Xalq müəllimi", "Qızıl qələm", "Əkinçi", "Maarif işçisi", "İqtisadi xəbərlər" jurnallarında xeyli məqaləsi dərc edilib. Qələmini artıq mətbuatda uğurla sınamış Mirabbas Mirbağırzadə kitab yazmağa da ciddi həvəs göstərib və 1913-14-cü illərdə 6-sı orijinal, 1-i tərcümə olmaqla 7 kitabını nəşr etdirib. Onların çoxu tarixə həsr edilib: "Osmanlı tarixinin mühüm səhifələri" (Bakı, 1913), "Osmanlı hökumətinin qüdrətli günləri" (1913), "Tarix səhifələri. I. İslam pulları. II. Misir ölkəsi və tarixi" (1914), "Cənab Yusif və macərayi-məşhuru" (1914), "Osmanlı marşları, Vətən və millət nəğmələri" (1914) və b. M.Mirbağırzadə İrəvanda teatrın özülünü qoyanlardan biridir.
AXC dövründə fəaliyyəti
Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918-1920) çağında bitərəf M.Mirbağırzadə "Mirbağırzadə missiyası"na başçılıq edib. İrəvan həmyerlilər cəmiyyətinin qərarıyla və Azərbaycan hökumətinin razılığıyla M.Mirbağırzadə yerlərdəki vəziyyətlə tanış olmaq və müəyyən tövsiyələr hazırlamaq məqsədilə 24.1.1919-cu ildə təcili Naxçıvana göndərilib. Öncə Gəncəyə gələn Mirabbas Hərbi Nazirlik tərəfindən ona qoşulan 12 nəfər Azərbaycan zabitiylə birgə Güney Azərbaycandan keçməklə fevralın 19-da Naxçıvana çatıb. Buradakı ingilis general-qubernatoru bildirib ki, Naxçıvan ərazisində ingilis qubernatorluğu mövcuddur və bu ərazi Azərbaycanın tərkib hissəsi deyil, kimə məxsus olacağı da hələ bilinmir, ona görə də Azərbaycan hökumətinin buraya adamlar göndərmək hüququ yoxdur. M.Mirbağırzadəsə inadlı danışıqlar və olduqca həssas diplomatik davranışlar sayəsində nəinki ingilis generalının tam rəğbətini qazanıb, hətta Naxçıvanı erməni qırğınlarından qorumaq üçün Azərbaycan zabitlərinin fəaliyyətinə imkan yaradıb və Naxçıvanın könüllü surətdə Azərbaycan Cümhuriyyətinə birləşməsi haqqında akt qəbul edilməsinə də (25.2.1919) nail olub. Naxçıvanda hakimiyyətin sonrakı taleyi ilə bağlı Cəfərqulu xanın iqamətgahında keçirilən görüşdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin nümayəndə heyəti ilə yanaşı, ingilis general-qubernatoru da iştirak edirdi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin nümayəndələri Cəfərqulu xanın başçılıq etdiyi hökuməti tanıdıqlarını bildirdilər. Həmin görüşdə Naxçıvanın könüllü olaraq Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə birləşməsi haqqında akt tərtib olundu. Aktm mətninin hazırlanması üçün yaradılan komissiyanın üzvlərindən biri də Mirbağırov idi. Siyasi, hərbi, iqtisadi, maddi və mədəni məsələlərə aid bendlərdən ibarət akt hökumət və Milli Şura üzvləri, əhalinin nümayəndələri tərəfindən imzalanaraq, hökumət möhürü ilə təsdiq edilmişdi. M.Mirbağırovun bu missiyası Araz-Türk Respublikası və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti arasında münasibətlərin yeni mərhələsinin başlanğıcı idi. Bu mərhələnin mahiyyəti ondan ibarət idi ki, Azərbaycan hökuməti Naxçıvanın problemləri ilə ardıcıl məşğul olmağa başladı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yardımına arxalanan Naxçıvan hökuməti həm öz əhalisinin, həm də keçmiş İrəvan quberniyasında yaşayan azərbaycanlıların hüququnu fəal müdafiə etməyə başladı.
Aprel işğalından sonra fəaliyyəti
Bacarıqlı iqtisadçı olan M.Mirabbas Sovet hakimiyyətinin ilk illərində ASSR Xalq Ərzaq Komissarlığı sistemində, 1923-cü ildən "Kommunist", 1924-cü ildən "Yeni yol" qəzetlərində, 1925-ci ildən 1929-cu ilədək "Maarif işçisi" jurnalında çalışıb. 1930-cu ilin əvvəlində özünün və qardaşlarının ailəsini də götürərək Türkiyəyə köçdüyü güman edilir.
Həmçinin bax
Mənbə
- Hacıyev A., Qars və Araz-Türk respublikalarının tarixindən, B., 1994.
- Ədalət Tahirzadə,Mirabbas Mirhüseyn oğlu Mirbağırzadə, 525-ci qəzet, 19 fefral, 2005-ci il.
- Musayev Ş., Azərbaycanın Naxçıvan və Zəngəzur bölgələrində siyasi vəziyyət və xarici dövlətlərin siyasəti (1917-1921-ci illər), B., 1996.
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. səh. 205-206. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirbagirzade Mirabbas Mirhuseyn oglu 1880 Irevan jurnalist tacir diplomat iqtisadci alim Mirabbas MirbagirovMirbagirzade Mirabbas Mirhuseyn ogluDogum tarixi 1880Dogum yeri Irevan Irevan qezasi Irevan quberniyasi Qafqaz canisinliyi Rusiya imperiyasiMilliyyeti azerbaycanliFealiyyeti iqtisadciHeyatiM Mirbagirzade Irevanda dogulub Irevan gimnaziyasini bitirib Alverle mesgul olan M Mirbagirzade daha cox kitab ticaretine ustunluk verib Irevanda Umud kitab magazasi acib FealiyyetiMirabbas Mirbagirzade 1909 da Bakiya gelib ve burada da yeni kitab magazasi acib 19 iyun 1905 de Heyat qezetindeki ilk yazisindan sonra 1905 1929 uncu iller arasinda elmi yazilarindan basqa 200 e yaxin publisist meqalesi xeberi bedii tercumesi isiq uzu gorub Ilk caglar Heyat ve Irsad qezetiyle six elaqeler quran M Mirbagirzade sonralar Teze Heyat Tereqqi Yeni Irsad Iqbal Sedayi heqq qezetleriyle de yaxindan emekdasliqda bulunub En cox isletdiyi gizli imzasi Nadi dir Onun jurnalistlik fealiyyeti sonraki illerde de dayanmayib Azerbaycan Cumhuriyyeti doneminde Azerbaycan sovet hakimiyyeti caginda Kommunist elece de bu qezetin elavesi olan Emele darulfununu Yeni yol qezetlerinde Xalq maarifi Fuqera fuyuzati Maarif ve medeniyyet Azerbaycan Ali Iqtisad Surasinin exbari Xalq muellimi Qizil qelem Ekinci Maarif iscisi Iqtisadi xeberler jurnallarinda xeyli meqalesi derc edilib Qelemini artiq metbuatda ugurla sinamis Mirabbas Mirbagirzade kitab yazmaga da ciddi heves gosterib ve 1913 14 cu illerde 6 si orijinal 1 i tercume olmaqla 7 kitabini nesr etdirib Onlarin coxu tarixe hesr edilib Osmanli tarixinin muhum sehifeleri Baki 1913 Osmanli hokumetinin qudretli gunleri 1913 Tarix sehifeleri I Islam pullari II Misir olkesi ve tarixi 1914 Cenab Yusif ve macerayi meshuru 1914 Osmanli marslari Veten ve millet negmeleri 1914 ve b M Mirbagirzade Irevanda teatrin ozulunu qoyanlardan biridir AXC dovrunde fealiyyetiAzerbaycan Cumhuriyyeti 1918 1920 caginda biteref M Mirbagirzade Mirbagirzade missiyasi na basciliq edib Irevan hemyerliler cemiyyetinin qerariyla ve Azerbaycan hokumetinin raziligiyla M Mirbagirzade yerlerdeki veziyyetle tanis olmaq ve mueyyen tovsiyeler hazirlamaq meqsedile 24 1 1919 cu ilde tecili Naxcivana gonderilib Once Genceye gelen Mirabbas Herbi Nazirlik terefinden ona qosulan 12 nefer Azerbaycan zabitiyle birge Guney Azerbaycandan kecmekle fevralin 19 da Naxcivana catib Buradaki ingilis general qubernatoru bildirib ki Naxcivan erazisinde ingilis qubernatorlugu movcuddur ve bu erazi Azerbaycanin terkib hissesi deyil kime mexsus olacagi da hele bilinmir ona gore de Azerbaycan hokumetinin buraya adamlar gondermek huququ yoxdur M Mirbagirzadese inadli danisiqlar ve olduqca hessas diplomatik davranislar sayesinde neinki ingilis generalinin tam regbetini qazanib hetta Naxcivani ermeni qirginlarindan qorumaq ucun Azerbaycan zabitlerinin fealiyyetine imkan yaradib ve Naxcivanin konullu suretde Azerbaycan Cumhuriyyetine birlesmesi haqqinda akt qebul edilmesine de 25 2 1919 nail olub Naxcivanda hakimiyyetin sonraki taleyi ile bagli Ceferqulu xanin iqametgahinda kecirilen gorusde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin numayende heyeti ile yanasi ingilis general qubernatoru da istirak edirdi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin numayendeleri Ceferqulu xanin basciliq etdiyi hokumeti tanidiqlarini bildirdiler Hemin gorusde Naxcivanin konullu olaraq Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetine birlesmesi haqqinda akt tertib olundu Aktm metninin hazirlanmasi ucun yaradilan komissiyanin uzvlerinden biri de Mirbagirov idi Siyasi herbi iqtisadi maddi ve medeni meselelere aid bendlerden ibaret akt hokumet ve Milli Sura uzvleri ehalinin numayendeleri terefinden imzalanaraq hokumet mohuru ile tesdiq edilmisdi M Mirbagirovun bu missiyasi Araz Turk Respublikasi ve Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti arasinda munasibetlerin yeni merhelesinin baslangici idi Bu merhelenin mahiyyeti ondan ibaret idi ki Azerbaycan hokumeti Naxcivanin problemleri ile ardicil mesgul olmaga basladi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin yardimina arxalanan Naxcivan hokumeti hem oz ehalisinin hem de kecmis Irevan quberniyasinda yasayan azerbaycanlilarin huququnu feal mudafie etmeye basladi Aprel isgalindan sonra fealiyyetiBacariqli iqtisadci olan M Mirabbas Sovet hakimiyyetinin ilk illerinde ASSR Xalq Erzaq Komissarligi sisteminde 1923 cu ilden Kommunist 1924 cu ilden Yeni yol qezetlerinde 1925 ci ilden 1929 cu iledek Maarif iscisi jurnalinda calisib 1930 cu ilin evvelinde ozunun ve qardaslarinin ailesini de goturerek Turkiyeye kocduyu guman edilir Hemcinin baxIrevanMenbeHaciyev A Qars ve Araz Turk respublikalarinin tarixinden B 1994 Edalet Tahirzade Mirabbas Mirhuseyn oglu Mirbagirzade 525 ci qezet 19 fefral 2005 ci il Musayev S Azerbaycanin Naxcivan ve Zengezur bolgelerinde siyasi veziyyet ve xarici dovletlerin siyaseti 1917 1921 ci iller B 1996 IstinadlarAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 seh 205 206 ISBN 9952 417 44 4