Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ürək Tutması, Ürək infarktı ya da kəskin myokard infarktı (Sıxlıqla MI (Myocardial infarction) vəya AMI (acute myocardial infarction) şəklində deyilir), ürəyin tac arterlərində meydana gələn problem sonrası (tez-tez koroner arterlərdəki tutulma nəticəsində ürək əzələ'sinin bağlı olduğu hissəsinin qidalanması və oksigen'siz qalması ilə) meydana gələn çatışmazlıq nəticəsi şiddətli sinə ağrısıyla ortaya çıxan və ölümlə nəticələnməsi riski. Dünyada ən başda gələn ölüm səbəblərindən.
Səbəbləri
Ürək, insan'larda dincəlmə anında dəqiqədə 60–80 dəfə bütün bədəndə qan ötürən güclü bir nasosdur. Bütün bədənin qan ehtiyacını qarşılayan zaman özünün də qidalanması üçün qan istifadəsı lazımdır. Ürəyin özünü qidalandıran damar'ların (tac arterlər) dolaşım problemlərində tac çatışmazlıq meydana gəlir. Tac çatışmazlıq vəziyyətləri tac damarlardakı darlıqların tipinə, dərəcəsinə ve yerinə görə dəyişir. Bəziləri angina səviyyəsində qalan zaman digərləri ürək tutmasına çevrilə bilər.
Ümumilikdə fiziki fəaliyyətlər sırasında meydana gələn və dincəlməklə keçən sinə ağrıları (anjina) ilk xəbərdarlıqlardır. Eforlu EKG ə ürək damarlarının funksionallığı dəyərləndirilə bilər. Anjinasız da ürək tutmaları sıx meydana çıxır. Koroner damarlar Ürək damarları ani olaraq tutlularsa, ürək tutması meydana çıxar.
- Ürəyin tac arteriyalarının trombozu;
- Ürəyin tac arteriyalarının tromboemboliyası;
- Ürəyi və ya beyni qidalandıran damarlar; kolesterol (qan yağları), digər yağlar, [[kalsium]] ve qandaki bəzi maddələrin birləşərək yaratdıqları təbəqələrə görə darala bilər. Ürək tutlması, bu daralmaların zamanla tam bir tutulmaya çevrilməsi ilə meydana çıxa bilər.
- Ürəyin dəyişilmiş (patologiyalı) tac damarlarının uzun müddətli spazmı;
- Dəyişilmiş tac damarlara malik ürəyin fiziki gərginlik şəraitində işləməsi.
- Ürəyin tac arteriyalarının trombozu aterosklerozun ürək forması zamanı tac arteriyalarda meydana çıxmış aterosklerotik düyünlərin yaralanması və damarların intimasının tamlığının pozulması nəticəsində inkişaf edir.
- Ürəyin tac arteriyasının tromboemboliyasına çox az hallarda rast gəlinir. Tromb tac areteriyaya ya endokarditlər zamanı sol mədəcikdən gəlir, ya da tac arteriyanın özünün başlanğıc hissələrində formalaşmış trombun qoparaq bir qədər sonrakı şaxələrdən birinin mənfəzini tutmasından ibarət olur.
- Ürəyin tac damarlarının uzunmüddətli spazmı daha çox rast gəlinən səbəblərdən biridir. Bu zaman ateroskleroza məruz qalmış tac arteriyaların, yaxud da hialinozlu arteriolların uzun müddətli (20–30 dəqiqədən çox) spazmı onların vaskulyarizasiya etdikləri sahənin qan təchizatının tamamilə kəsilməsinə səbəb olur.
- Dəyişilmiş tac damarlara malik ürəyin fiziki gərginlik şəraitində işləməsi miokardın qan təchizatının nisbi olaraq kəskin pisləşməsinə səbəb olur. Belə ki, tac arteriyalarda hialinozla əlaqədar miokardın qan təchizatı onsuz da pisləşmiş olur və belə şəraitdə çətinliklə də olsa işləyir. Fiziki gərginlik, taxikardiya hallarında miokardın qana olan tələbatı əhəmiyyətli dərəcədə çoxalır, lakin ona gələn qanın miqdarı isə əvvəlki kimi zəif olur.
Eyni zamanda, koroner damarların xaricində başqa damarlarda yarana biləcək plaklardaki qırılmalar nəticəsi qana qarışan parçalarda pıxtı yaradaraq ürək damarlarını tuta bilər.
Risk faktorları
- Şəkərli diabet
- Dislipidemiya
- Çətin nəzarət olunan hipertoniya
- Mütəmadi siqaret istifadəsi
- Spirtli içki
- Ailəvi anamnezində tac damarların xəstəlikləri olan insanlar
- Daha çox oturaq həyat tərzi keçirən insanlar
- Kişi cinsi
- Yaş (son illər 35 yaş və üstü)
Əlamətləri
Bəzi əlamətləri aşkara çıxarmaq və diqqət etdikdə həyat xilas edici proses ola bilər. Bunlardan əsaslar;
- Döş qəfəsində nöqtə şəklində yeri müəyyən edilə bilməyən yaygın ağrı, sıxışma, ağırlık, narahatlıq, adrenalin deşarjı və ölüm hissi buna ön sinə ağrısı (Angina pectoris) deyilir.
- Çənəyə, boyuna, sol çiyinə, qola yayılan (tək ya da bir neçə bölgədə) sinə ağrısı
- Döyüntü
- Baş giccələnməsi, ürək getmə halları, ürək bulanması, soyuq tərləməklə bərabər döş qəfəsi şikayətləri
- Təngənəfəslik
- Kürək və qarın ağrısı (Xüsusilə qadınlarda miokard infarktına tipik olmayan ama infarkt şübhəsinə görə müayinə gərəktirən şikayət)
Miokard infarktın fazaları
- Kəskin – 1–2 sutka davam edir. Patoloji Q dişciyi və ya QS kompleksi, ST seqmentinin izoxətdən yuxarı qalxması, əvvəl müsbət sonra isə mənfi T dişciyi.
- Yarım kəskin– Patoloji Q dişciyi və ya QS kompleksi, mənfi T dişciyi. ST seqmenti izoxətdə olur.
- Çapıqlaşma – Uzun illər qala bilən patoloji Q dişciyi və QS kompleksi. Düzlənmiş və ya müsbət T dişciyi.
Miokard infarktının mərhələləri
Miokard infarktı öz inkişafında, yəni başlandığı andan başa çatana qədər 2 mərhələ keçirir: nekrotik mərhələ və sklerotik mərhələ
Miokard infarktı zamanı nekroz ocağında həm makroskopik – gözlə, həm də mikroskopik səviyyələrdə dəyişikliklər aşkar olunur
Beləliklə, infarkt baş verdiyi andan etibarən miokardda bir-birindən asılı olmayaraq paralel şəkildə ayrı-ayrı yerlərdə (infarkt ocağının özündə və onun ətrafında) 2 ayrı-ayrı proses gedir:
- İnfarkt ocağının özündə nekroz kütlələrinin makrofaqlarla faqositozu və ləğv edilməsi, onların yerində qranulyasiya toxumasının meydana çıxması, qranulyasiya toxumasının kobud lifli birləşdirici toxumaya çevrilməsi və çapıq toxumasının formalaşması. Bütün bunlar təxminən 4 həftə müddətində baş verir.
- İnfarkt ocağının ətrafında regenerasiyanın hüceyrədaxili forması. Bu prosesin də formalaşaraq tam başa çatması üçün təxminən 4 həftə vaxt keçir.
- Miokard infarktı zamanı əsas tipik və yayılmış əlamət ağrı simptomunun olmasıdır.
- Ağrı çox güclü olur, əsasən döş sümüyü arxasında (döş qəfəsinin orta hissəsində), bəzən isə epiqastral nahiyədə olur.
- Ağrının xarakteri bəzən xəncər yarası kimi, bəzən didici, bəzən yandırıcı şəkildə hiss edilir.
- Ağrı sol qola, çiyinə, kürəyə, aşağı çənəyə, boyuna, kürəklərarası sahəyə də yayıla bilər. Digər bir halda miokard infarktı zamanı ağrı yox, döş qəfəsində narahatlıq – kəskin sıxılma, təzyiq edilməsi, ağırlıq hissiyyatı baş verə bilər.
- Bəzən tutma ürək astması tutması ilə başlanır. Bu zaman xəstə oturaq və ya yarımoturaq vəziyət almağa məcbur olur. Bu formada ölüm faizi çox olur.
- Temperatur tutmadan 2 gün sonra yüksəlib 38–38.5 dərəcəyə çatır.
- Leykositoz olur, EÇS artır.
- Bədən yapışqan tərlə örtülür, boz rəng alır
- Nəbz kiçik, tezləşmiş olur.
- Arterial təzyiq azalır.
- Ağciyərlərdə yaş xırıltılar eşidilir, boğulma baş verir.
- Ağrı bəzi hallarda ürəkbulanma, qusma, soyuq tər, həyəcanlanma, ölüm qorxusu, ürək ritminin pozulması, nəfəs almanın çətinləşməsi, huşun itirilməsi ilə də müşayiət edilə bilər.
- Ancaq bəzi hallarda insan heç bir əlamət hiss etmədən də miokard infarktı keçirə bilər.
- Bu, miokard infarktınının ağrısız forması kimi adlandırılır və əksər hallarda uzun müddət ərzində şəkərli diabetlə xəstə olan adamlarda müşahidə edilir
Diaqnozu
- EKG və eforlu EKG
- Ürək Exokardiografiyası (ultrasonografiya)
- xəstənin şikayətləri – bu əsas etibarilə döş qəfəsində ağrı şikayətidir
- Koronar angioqrafiya
- Qan analizinin nəticələri nəzərə alınır
- Ürək MRTsi
Xəstənin EKQ-də miokard infarktına xas dəyişikliklər müşahidə olunur:
- Nekroza uyğun gələn EKQ aparmasında ST seqmentinin izoeletrik xəttindən qalxması(elevasiyası)
- patoloji Q dişciyi
- Patoloji QS kompleksi
- T dişciyinin ikifazalı və ya mənfi olması
- R dişciyinin amplitudasının kiçilməsi
- Hiss dəstəsinin sol ayaqcığının blokadası
- Laborator analizlərdəki dəyişikliklər:
- Leykositoz
- EÇS yüksəlməsi
- Kreatininfosfokinazanın yüksəlməsi
- Kardiospesifik marker- troponinlərin yüksəlməsi
Təsnifat prinsipləri
Miokard infarktının təsnifat prinsipləri
- Baş vermə müddətinə görə:
- Miokardın ilkin infarktı
- Miokardın residiv infarktı
- Miokardın təkrari infarktı
- Ürəyin ayrı-ayrı nahiyələrində lokalizasiyasından asılı olmasına görə:
- Sol mədəciyin yan divarının infarktı
- Sol mədəciyin arxa divarının infarktı
- Sol mədəciyin ön divarının və mədəciklərarası arakəsmənin ön hissələrinin infarktı
- Mədəciklərarası arakəsmənin infarktı
- Miokardın subtotal infarktı
- Sol mədəcik divarının ayrı-ayrı qatlarına olan münasibətinə görə:
- Subendokardial infarkt (endokardaltı)
- Subepikardial infarkt (epikardaltı)
- İntramural infarkt (divardaxili)
- Transmural infarkt (divarlararası)
- Nekroz ocağının ölçüsünə görə:
- Xırda ocaqlı infarkt
- İri ocaqlı infarkt
- Geniş sahəli infarkt
Müalicəsi
Müalicədə əvvəlcə tutulmuş damara əvvəlcə balon anjiyoplasti edilərək damar genişləndirilməsi və stent taxılması lazımdır. Amma bəzən bu tıxaclar çox möhkəm ola bilər. Bu zaman by pass əməliyyatı edilərək damarda qan axışı normala düşürdülür. Daha sonra, tutulmuşdamardakı ərpin qırılması nəticəsi yaranan pıhtı koroner damardakı tutulma sadəcə pıhtı əridici və qan sulandırıcı dərmanlarla müalicə edilə bilər. Amma hər zaman bu müalicə nəticə vermiyə bilər. Bu zaman xəstə ölür. Daha iləri zamanda bir daha tıxalı damarda görə pıhtı yaranmaması üçün xəstə həyat boyu qan sulandırıcı istifadə etmək məcburiyyətindədir. Çünkü damarda yaranan ərpləri aparmaq mümkün deyil. Sadəcə tıxanıqlıq stent və anjiyoplasti yoluyla genişləndirilə bilər və dərmanlarla tutulmanın artması saxlanıla bilər Ürək tutması keçirən hər bir xəstəyə mütləq epinefrin adrenalin və digər sempatomimetiklər verilməməlidir. Əks təqdirdə ürəyə yüklənən iş daha da artacağı üçün vəziyəti daha da pisə yönəldir.
Qorunma yolları
Əvvəlcə damar tutulmasının qarşısını almaq üçün doğru şəkildə qidalanmalı, təzyiqi nəzarət altında saxlamalı, duz və yağ rasionunu azaltmalı və şəkərdən normasında istifadə olunmalıdır. Əgər damarda tutulma yaranıbsa, tutulmanın böyüməsinin qarşısını almaq üçün müxtəlif dərmanlar verilməli və qansulandırıcılar istifadə edilməlidir.
Ailə üzvlərində ürək damar xəstəlikləri keçmişi olan şəxslər, xüsusilə kişilər vaxtaşırı müayinə edilməlidir.
Ölüm səbəbləri
Miokard infarktının erkən dövrlərində ölümün bilavasitə səbəbi adətən aşağıdakı ağırlaşmalardan biri olur.
- kardiogen şok
- kəskin ürək çatışmazlığı
- mədəciklərin fibrilyasiyası
- asistoliya
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Patoloji atlası
- Miokard infarktı: klinikası, mərhələləri [ölü keçid]
- Risk hesaplaması 2006-10-05 at the Wayback Machine
- Kalp krizi patolojileri 2018-02-28 at the Wayback Machine
- American Heart Association's Heart Attack web site
- Heart Attack
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Urek Tutmasi Urek infarkti ya da keskin myokard infarkti Sixliqla MI Myocardial infarction veya AMI acute myocardial infarction seklinde deyilir ureyin tac arterlerinde meydana gelen problem sonrasi tez tez koroner arterlerdeki tutulma neticesinde urek ezele sinin bagli oldugu hissesinin qidalanmasi ve oksigen siz qalmasi ile meydana gelen catismazliq neticesi siddetli sine agrisiyla ortaya cixan ve olumle neticelenmesi riski Dunyada en basda gelen olum sebeblerinden Bir urek tutmasinda koroner arterlerin qidalanmasi veziyyeti SebebleriUrek insan larda dincelme aninda deqiqede 60 80 defe butun bedende qan oturen guclu bir nasosdur Butun bedenin qan ehtiyacini qarsilayan zaman ozunun de qidalanmasi ucun qan istifadesi lazimdir Ureyin ozunu qidalandiran damar larin tac arterler dolasim problemlerinde tac catismazliq meydana gelir Tac catismazliq veziyyetleri tac damarlardaki darliqlarin tipine derecesine ve yerine gore deyisir Bezileri angina seviyyesinde qalan zaman digerleri urek tutmasina cevrile biler Umumilikde fiziki fealiyyetler sirasinda meydana gelen ve dincelmekle kecen sine agrilari anjina ilk xeberdarliqlardir Eforlu EKG e urek damarlarinin funksionalligi deyerlendirile biler Anjinasiz da urek tutmalari six meydana cixir Koroner damarlar Urek damarlari ani olaraq tutlularsa urek tutmasi meydana cixar Ureyin tac arteriyalarinin trombozu Ureyin tac arteriyalarinin tromboemboliyasi Ureyi ve ya beyni qidalandiran damarlar kolesterol qan yaglari diger yaglar kalsium ve qandaki bezi maddelerin birleserek yaratdiqlari tebeqelere gore darala biler Urek tutlmasi bu daralmalarin zamanla tam bir tutulmaya cevrilmesi ile meydana cixa biler Ureyin deyisilmis patologiyali tac damarlarinin uzun muddetli spazmi Deyisilmis tac damarlara malik ureyin fiziki gerginlik seraitinde islemesi Ureyin tac arteriyalarinin trombozu aterosklerozun urek formasi zamani tac arteriyalarda meydana cixmis aterosklerotik duyunlerin yaralanmasi ve damarlarin intimasinin tamliginin pozulmasi neticesinde inkisaf edir Ureyin tac arteriyasinin tromboemboliyasina cox az hallarda rast gelinir Tromb tac areteriyaya ya endokarditler zamani sol medecikden gelir ya da tac arteriyanin ozunun baslangic hisselerinde formalasmis trombun qoparaq bir qeder sonraki saxelerden birinin menfezini tutmasindan ibaret olur Ureyin tac damarlarinin uzunmuddetli spazmi daha cox rast gelinen sebeblerden biridir Bu zaman ateroskleroza meruz qalmis tac arteriyalarin yaxud da hialinozlu arteriollarin uzun muddetli 20 30 deqiqeden cox spazmi onlarin vaskulyarizasiya etdikleri sahenin qan techizatinin tamamile kesilmesine sebeb olur Deyisilmis tac damarlara malik ureyin fiziki gerginlik seraitinde islemesi miokardin qan techizatinin nisbi olaraq keskin pislesmesine sebeb olur Bele ki tac arteriyalarda hialinozla elaqedar miokardin qan techizati onsuz da pislesmis olur ve bele seraitde cetinlikle de olsa isleyir Fiziki gerginlik taxikardiya hallarinda miokardin qana olan telebati ehemiyyetli derecede coxalir lakin ona gelen qanin miqdari ise evvelki kimi zeif olur Eyni zamanda koroner damarlarin xaricinde basqa damarlarda yarana bilecek plaklardaki qirilmalar neticesi qana qarisan parcalarda pixti yaradaraq urek damarlarini tuta biler Risk faktorlariSekerli diabet Dislipidemiya Cetin nezaret olunan hipertoniya Mutemadi siqaret istifadesi Spirtli icki Ailevi anamnezinde tac damarlarin xestelikleri olan insanlar Daha cox oturaq heyat terzi keciren insanlar Kisi cinsi Yas son iller 35 yas ve ustu ElametleriBezi elametleri askara cixarmaq ve diqqet etdikde heyat xilas edici proses ola biler Bunlardan esaslar Dos qefesinde noqte seklinde yeri mueyyen edile bilmeyen yaygin agri sixisma agirlik narahatliq adrenalin desarji ve olum hissi buna on sine agrisi Angina pectoris deyilir Ceneye boyuna sol ciyine qola yayilan tek ya da bir nece bolgede sine agrisi Doyuntu Bas giccelenmesi urek getme hallari urek bulanmasi soyuq terlemekle beraber dos qefesi sikayetleri Tengenefeslik Kurek ve qarin agrisi Xususile qadinlarda miokard infarktina tipik olmayan ama infarkt subhesine gore muayine gerektiren sikayet Miokard infarktin fazalariKeskin 1 2 sutka davam edir Patoloji Q disciyi ve ya QS kompleksi ST seqmentinin izoxetden yuxari qalxmasi evvel musbet sonra ise menfi T disciyi Yarim keskin Patoloji Q disciyi ve ya QS kompleksi menfi T disciyi ST seqmenti izoxetde olur Capiqlasma Uzun iller qala bilen patoloji Q disciyi ve QS kompleksi Duzlenmis ve ya musbet T disciyi Miokard infarktinin merheleleriMiokard infarkti oz inkisafinda yeni baslandigi andan basa catana qeder 2 merhele kecirir nekrotik merhele ve sklerotik merhele Miokard infarkti zamani nekroz ocaginda hem makroskopik gozle hem de mikroskopik seviyyelerde deyisiklikler askar olunur Belelikle infarkt bas verdiyi andan etibaren miokardda bir birinden asili olmayaraq paralel sekilde ayri ayri yerlerde infarkt ocaginin ozunde ve onun etrafinda 2 ayri ayri proses gedir Infarkt ocaginin ozunde nekroz kutlelerinin makrofaqlarla faqositozu ve legv edilmesi onlarin yerinde qranulyasiya toxumasinin meydana cixmasi qranulyasiya toxumasinin kobud lifli birlesdirici toxumaya cevrilmesi ve capiq toxumasinin formalasmasi Butun bunlar texminen 4 hefte muddetinde bas verir Infarkt ocaginin etrafinda regenerasiyanin huceyredaxili formasi Bu prosesin de formalasaraq tam basa catmasi ucun texminen 4 hefte vaxt kecir Miokard infarkti zamani esas tipik ve yayilmis elamet agri simptomunun olmasidir Agri cox guclu olur esasen dos sumuyu arxasinda dos qefesinin orta hissesinde bezen ise epiqastral nahiyede olur Agrinin xarakteri bezen xencer yarasi kimi bezen didici bezen yandirici sekilde hiss edilir Agri sol qola ciyine kureye asagi ceneye boyuna kureklerarasi saheye de yayila biler Diger bir halda miokard infarkti zamani agri yox dos qefesinde narahatliq keskin sixilma tezyiq edilmesi agirliq hissiyyati bas vere biler Bezen tutma urek astmasi tutmasi ile baslanir Bu zaman xeste oturaq ve ya yarimoturaq veziyet almaga mecbur olur Bu formada olum faizi cox olur Temperatur tutmadan 2 gun sonra yukselib 38 38 5 dereceye catir Leykositoz olur ECS artir Beden yapisqan terle ortulur boz reng alir Nebz kicik tezlesmis olur Arterial tezyiq azalir Agciyerlerde yas xiriltilar esidilir bogulma bas verir Agri bezi hallarda urekbulanma qusma soyuq ter heyecanlanma olum qorxusu urek ritminin pozulmasi nefes almanin cetinlesmesi husun itirilmesi ile de musayiet edile biler Ancaq bezi hallarda insan hec bir elamet hiss etmeden de miokard infarkti kecire biler Bu miokard infarktininin agrisiz formasi kimi adlandirilir ve ekser hallarda uzun muddet erzinde sekerli diabetle xeste olan adamlarda musahide edilirDiaqnozuEKG ve eforlu EKG Urek Exokardiografiyasi ultrasonografiya xestenin sikayetleri bu esas etibarile dos qefesinde agri sikayetidir Koronar angioqrafiya Qan analizinin neticeleri nezere alinir Urek MRTsi Xestenin EKQ de miokard infarktina xas deyisiklikler musahide olunur Nekroza uygun gelen EKQ aparmasinda ST seqmentinin izoeletrik xettinden qalxmasi elevasiyasi patoloji Q disciyi Patoloji QS kompleksi T disciyinin ikifazali ve ya menfi olmasi R disciyinin amplitudasinin kicilmesi Hiss destesinin sol ayaqciginin blokadasi Laborator analizlerdeki deyisiklikler Leykositoz ECS yukselmesi Kreatininfosfokinazanin yukselmesi Kardiospesifik marker troponinlerin yukselmesiTesnifat prinsipleriMiokard infarktinin tesnifat prinsipleri Bas verme muddetine gore Miokardin ilkin infarkti Miokardin residiv infarkti Miokardin tekrari infarkti Ureyin ayri ayri nahiyelerinde lokalizasiyasindan asili olmasina gore Sol medeciyin yan divarinin infarkti Sol medeciyin arxa divarinin infarkti Sol medeciyin on divarinin ve medeciklerarasi arakesmenin on hisselerinin infarkti Medeciklerarasi arakesmenin infarkti Miokardin subtotal infarkti Sol medecik divarinin ayri ayri qatlarina olan munasibetine gore Subendokardial infarkt endokardalti Subepikardial infarkt epikardalti Intramural infarkt divardaxili Transmural infarkt divarlararasi Nekroz ocaginin olcusune gore Xirda ocaqli infarkt Iri ocaqli infarkt Genis saheli infarktMualicesiMualicede evvelce tutulmus damara evvelce balon anjiyoplasti edilerek damar genislendirilmesi ve stent taxilmasi lazimdir Amma bezen bu tixaclar cox mohkem ola biler Bu zaman by pass emeliyyati edilerek damarda qan axisi normala dusurdulur Daha sonra tutulmusdamardaki erpin qirilmasi neticesi yaranan pihti koroner damardaki tutulma sadece pihti eridici ve qan sulandirici dermanlarla mualice edile biler Amma her zaman bu mualice netice vermiye biler Bu zaman xeste olur Daha ileri zamanda bir daha tixali damarda gore pihti yaranmamasi ucun xeste heyat boyu qan sulandirici istifade etmek mecburiyyetindedir Cunku damarda yaranan erpleri aparmaq mumkun deyil Sadece tixaniqliq stent ve anjiyoplasti yoluyla genislendirile biler ve dermanlarla tutulmanin artmasi saxlanila biler Urek tutmasi keciren her bir xesteye mutleq epinefrin adrenalin ve diger sempatomimetikler verilmemelidir Eks teqdirde ureye yuklenen is daha da artacagi ucun veziyeti daha da pise yoneldir Qorunma yollariEvvelce damar tutulmasinin qarsisini almaq ucun dogru sekilde qidalanmali tezyiqi nezaret altinda saxlamali duz ve yag rasionunu azaltmali ve sekerden normasinda istifade olunmalidir Eger damarda tutulma yaranibsa tutulmanin boyumesinin qarsisini almaq ucun muxtelif dermanlar verilmeli ve qansulandiricilar istifade edilmelidir Aile uzvlerinde urek damar xestelikleri kecmisi olan sexsler xususile kisiler vaxtasiri muayine edilmelidir Olum sebebleriMiokard infarktinin erken dovrlerinde olumun bilavasite sebebi adeten asagidaki agirlasmalardan biri olur kardiogen sok keskin urek catismazligi medeciklerin fibrilyasiyasi asistoliyaHemcinin baxSiniq qelb sindromuIstinadlarXarici kecidlerPatoloji atlasi Miokard infarkti klinikasi merheleleri olu kecid Risk hesaplamasi 2006 10 05 at the Wayback Machine Kalp krizi patolojileri 2018 02 28 at the Wayback Machine American Heart Association s Heart Attack web site Heart Attack