Milton Obote (ing. Apollo Milton Obote) - Uqandanın müstəqillikdən sonrakı ilk Prezidenti (1962-1966) və Baş Naziri (1966-1971, 1980-1985). Ölkəsinin müstəqillik əldə etməsində önəmli rol oynamış, iki dəfə hərbi çevriliş nəticəsində hakimiyyətdən kənarlaşdırılmışdır.
Milton Obote | |
---|---|
ing. Apollo Milton Obote | |
15 aprel 1966 – 25 yanvar 1971 17 dekabr 1980 – 27 iyul 1985 | |
Uqandanın 2-ci Baş Naziri | |
30 aprel 1962 – 15 aprel 1966 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | Apollo Milton Opeto Obote |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Apaç bölgəsi, Uqanda |
Vəfat tarixi | (79 yaşında) |
Vəfat yeri | Yohannesburq, CAR |
Vəfat səbəbi | böyrək çatışmazlığı[d] |
Partiya | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əsil adı Apollo Milton Obote olan Milton Obote 1925-ci ilin 25 dekabr tarixində Uqandada dünyaya gəlib. 1948-1949-cu illərdə paytaxt Kampala şəhərində yerləşən Makerere Kollecində təhsil aldığı zaman, siyasi fəaliyyətləri səbəbindən təhsil kompleksindən kənarlaşdırılmışdır. Dönəmin hakimiyyəti Obotenin Amerika Birləşmiş Ştatları və Almaniyada ali təhsil almağa imkan verən təqaüd proqramlarındanda istifadə etməyə mane olduqdan sonra Obote, 1950-ci ildə Keniyaya yollanmışdır.
Keniyada müxtəlif işlərdə işlədiyi dövrdə, Uqandanın azadlıq hərəkatına dəstək vermiş və Keniya Afrika İttifaqına üzv olmuşdur. 1957-ci ildə ölkəsinə qayıdaraq Uqanda Xalq Konqresi Partiyasına üzv olmuş; növbəti il parlamentdə təmsil olunmaq hüququ qazanmışdır. Uqanda Xalq Konqresi Partiyasının parçalanmasından sonra Uqanda Xalqının Birliyi təşkilatı ilə birləşərək Uqanda Xalq Partiyasını təsis etmişdir. Partiyanın əsas məqsədi, Kral II Mutesa rəhbərliyindəki Buqanda dövlətinin Uqandadakı varlığına son qoymaqdan ibarət idi.
1961-ci ildə Obote, sülh prosesinin nəticəsi kimi Buqandanın Uqanda tərkibində muxtar krallıq statusunun verilməsinə razılıq verdi. Bu məqsədlə, Uqanda və Buqandanın hakim siyasi partiyaları arasında bir ittifaq yaradılmış oldu. Buqanda ilə arasındakı münasibətlərin gərginləşdiyi il olan 1966-cı ildə Milton Obote kral II Mutesanı devirib, Buqanda hökumətini tamamilə dağıtdı. Mərkəzləşdirilmiş hakimiyyətin gücləndirilməsi və ölkənin ərazi bütövlüyünün qorunması məqsədilə 1967-ci ildə yeni ölkə konstitusiyasını qəbul etmişdir.
1960-cı illərin sonlarına yaxın hakimiyyəti get-gedə zəifləyən Obote, general-mayor İdi Aminnə bağlı hərbiçilər və Buqandalıların təşkil etdiyi hərbi qüvvə tərəfindən 1971-ci ildə devirilmişdir. Obote Sinqapurda keçirilən Millətlər Birliyinin iclasında iştirak edən zaman hakimiyyətdən kənarlaşdırıldığını və ölkədə Hərbi çevrilişin baş verməsindən xəbər tutdu. Sürgündə olduğu müddətdə, hakimiyyətinin bərpa etməsi cəhdləri nəticəsiz qalmışdır. İdi Aminin 1979-cu ildə Tanzaniyanın paytaxt Kampalaya qoşun yeritməsindən sonra sürgündən qayıtmış və II dövr üçün Uqanda Prezidenti seçilmişdir.
İkinci dəfə hakimiyyətə gəlməsindən sonra ölkədə çox partiyalı siyasi sisteminin yaradılması və demokratik islahatların keçirilməsi istiqamətində ciddi işlər görmüş, ölkə iqtisadiyyatını inkişaf etdirmişdir.Obotenin ikinci hakimiyyət dövrü 5 il davam etmişdir. 1985-ci ildə Bazilio Olara-Okello və Tito Okello rəhbərliyindəki hərbi birləşmə tərəfindən ikinci dəfə Hərbi çevriliş yolu ilə hakimiyyətdən kənarlaşdırılmışdır. Hakimiyyətini itirdikdən sonra əvvəlcə Tanzaniya, sonradan isə Zambiyaya getmişdir. Ölümündən aylar əvvəl Uqandaya geri dönməsinə icazə verilmiş Obote böyrək çatışmamazlığından 2005-ci ildə vəfat etmişdir. Uqandada təşkil edilən rəsmi mərasimlə dəfn edilmişdir.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Milton Obote ing Apollo Milton Obote Uqandanin musteqillikden sonraki ilk Prezidenti 1962 1966 ve Bas Naziri 1966 1971 1980 1985 Olkesinin musteqillik elde etmesinde onemli rol oynamis iki defe herbi cevrilis neticesinde hakimiyyetden kenarlasdirilmisdir Milton Oboteing Apollo Milton OboteUqandanin 2 ci prezidenti15 aprel 1966 25 yanvar 1971 17 dekabr 1980 27 iyul 1985Uqandanin 2 ci Bas Naziri30 aprel 1962 15 aprel 1966Sexsi melumatlarDogum adi Apollo Milton Opeto OboteDogum tarixi 25 dekabr 1925Dogum yeri Apac bolgesi UqandaVefat tarixi 10 oktyabr 2005 79 yasinda Vefat yeri Yohannesburq CARVefat sebebi boyrek catismazligi d Partiya 1976Fealiyyeti siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEsil adi Apollo Milton Obote olan Milton Obote 1925 ci ilin 25 dekabr tarixinde Uqandada dunyaya gelib 1948 1949 cu illerde paytaxt Kampala seherinde yerlesen Makerere Kollecinde tehsil aldigi zaman siyasi fealiyyetleri sebebinden tehsil kompleksinden kenarlasdirilmisdir Donemin hakimiyyeti Obotenin Amerika Birlesmis Statlari ve Almaniyada ali tehsil almaga imkan veren teqaud proqramlarindanda istifade etmeye mane olduqdan sonra Obote 1950 ci ilde Keniyaya yollanmisdir Milton Obote Roma Papasi VI Pavel ile birlikde 1971 Keniyada muxtelif islerde islediyi dovrde Uqandanin azadliq herekatina destek vermis ve Keniya Afrika Ittifaqina uzv olmusdur 1957 ci ilde olkesine qayidaraq Uqanda Xalq Konqresi Partiyasina uzv olmus novbeti il parlamentde temsil olunmaq huququ qazanmisdir Uqanda Xalq Konqresi Partiyasinin parcalanmasindan sonra Uqanda Xalqinin Birliyi teskilati ile birleserek Uqanda Xalq Partiyasini tesis etmisdir Partiyanin esas meqsedi Kral II Mutesa rehberliyindeki Buqanda dovletinin Uqandadaki varligina son qoymaqdan ibaret idi 1961 ci ilde Obote sulh prosesinin neticesi kimi Buqandanin Uqanda terkibinde muxtar kralliq statusunun verilmesine raziliq verdi Bu meqsedle Uqanda ve Buqandanin hakim siyasi partiyalari arasinda bir ittifaq yaradilmis oldu Buqanda ile arasindaki munasibetlerin gerginlesdiyi il olan 1966 ci ilde Milton Obote kral II Mutesani devirib Buqanda hokumetini tamamile dagitdi Merkezlesdirilmis hakimiyyetin guclendirilmesi ve olkenin erazi butovluyunun qorunmasi meqsedile 1967 ci ilde yeni olke konstitusiyasini qebul etmisdir 1960 ci illerin sonlarina yaxin hakimiyyeti get gede zeifleyen Obote general mayor Idi Aminne bagli herbiciler ve Buqandalilarin teskil etdiyi herbi quvve terefinden 1971 ci ilde devirilmisdir Obote Sinqapurda kecirilen Milletler Birliyinin iclasinda istirak eden zaman hakimiyyetden kenarlasdirildigini ve olkede Herbi cevrilisin bas vermesinden xeber tutdu Surgunde oldugu muddetde hakimiyyetinin berpa etmesi cehdleri neticesiz qalmisdir Idi Aminin 1979 cu ilde Tanzaniyanin paytaxt Kampalaya qosun yeritmesinden sonra surgunden qayitmis ve II dovr ucun Uqanda Prezidenti secilmisdir Ikinci defe hakimiyyete gelmesinden sonra olkede cox partiyali siyasi sisteminin yaradilmasi ve demokratik islahatlarin kecirilmesi istiqametinde ciddi isler gormus olke iqtisadiyyatini inkisaf etdirmisdir Obotenin ikinci hakimiyyet dovru 5 il davam etmisdir 1985 ci ilde Bazilio Olara Okello ve Tito Okello rehberliyindeki herbi birlesme terefinden ikinci defe Herbi cevrilis yolu ile hakimiyyetden kenarlasdirilmisdir Hakimiyyetini itirdikden sonra evvelce Tanzaniya sonradan ise Zambiyaya getmisdir Olumunden aylar evvel Uqandaya geri donmesine icaze verilmis Obote boyrek catismamazligindan 2005 ci ilde vefat etmisdir Uqandada teskil edilen resmi merasimle defn edilmisdir Vikianbarda Milton Obote ile elaqeli mediafayllar var Hemcinin bax