Milli azlıq və ya etnik azlıq — hansısa bir dövlətin ərazisində yaşayaraq onun vətəndaşı olan, ancaq köklü xalqa mənsub olmayan və özünü milli icma hesab edən etnik qrup.
Hüquqi tərifi
Hələ 1935-ci ildə, Beynəlxalq Ədalət Daimi Məhkəməsi, Albaniyada azlıq məktəbləri məsələsində “azlıqların mövcudluğu qanun deyil, həqiqət məsələsidir”.
Milli azlığın mahiyyətinin qeyri-müəyyən göstəricisi 1990-cı il ATƏM Kopenhagen Sənədinin 32-ci bəndində yer alır — "Bir insanın milli azlığa mənsub olması onun şəxsi seçiminin mövzusudur." İlk ATƏM / ATƏT-in Milli Azlıqlar üzrə Komissarı konsepsiyanı belə izah etdi: “Mən sizə özümün [tərifimi] təklif etməyəcəyəm. Bununla birlikdə qeyd etmək istərdim ki, azlığın varlığı təriflə deyil, həqiqət məsələsidir. (...) Görəndə azlığı tanıdığımı söyləməyə cəsarət edirəm. Birincisi, azlıq əksəriyyətdən dil, etnik və ya mədəni xüsusiyyətləri ilə seçilən bir qrupdur. İkincisi, azlıq bir qayda olaraq yalnız öz kimliyini qorumağa çalışan, həm də bu kimliyə daha güclü bir ifadə verməyə çalışan bir qrupdur."
- Rusiya Federasiyası
Rusiya Federasiyasının beynəlxalq sənədləri və qanunvericiliyi, milli azlığın tərifini ehtiva etmir , baxmayaraq ki, həm insan hüquqlarının qorunması ilə bağlı beynəlxalq sənədlərdə, həm də Sənəddə qeyd olunur. Beynəlxalq Mülki və Siyasi Hüquqlar Qanununun 27-ci maddəsi və Rusiya Konstitusiyasında (Maddələr 71, 72 — maraqlıdır ki, onlarda milli azlıqların hüquqlarının qorunması həm federasiya yurisdiksiyasına, həm də ortaq yurisdiksiyaya aiddir) federasiya və onun subyektlərinin).
- Ukrayna
Ukrayna qanunvericiliyi milli azlıqlar olaraq “milliyyətcə Ukraynalı olmayan, öz aralarında milli kimlik və toplum hisslərini nümayiş etdirən Ukrayna vətəndaşları qrupları.”
- Estoniya
Estoniya Mədəniyyət Muxtariyyəti Qanunu, milli azlığı “Estoniyada yaşayan, Estoniya ilə uzunmüddətli, möhkəm və daimi əlaqələri olan, etnik mənsubiyyəti, mədəni kimliyi, dini və ya dili ilə Estonlardan fərqli olan Estoniya vətəndaşları ortaq kimlik üçün əsas rolunu oynayan mədəni ənənələrini, dinlərini və ya dillərini birlikdə qorumaq.”
- Latviya
Latviya, Milli Azlıqların Qoruma Çərçivə Konvensiyasının təsdiqlənməsindən sonra, milli azlıqlar kimi tanınan “Latviyadan mədəniyyətinə, dininə və dilinə görə fərqli olan Latviya vətəndaşları, ənənəvi olaraq Latviyada nəsillər boyu yaşamışlar və özlərini Latviya dövlətinə və cəmiyyətinə aiddirlər, mədəniyyətinizi, dininizi və ya dilinizi qorumaq və inkişaf etdirmək istəyirlər.”
- Moldova
Moldova qanunlarında deyilir ki, “milli azlıqlara mənsub olan insanlar Moldova Respublikasının ərazisində daimi yaşayan, onun vətəndaşı olan, onları etnik, mədəni, dil və dini xüsusiyyətlərə malik olan, onları xalqın əksəriyyətindən fərqləndirən insanlar kimi başa düşülür. Moldova əhalisi və özlərini fərqli bir təbiətə sahib insanlar etnik mənşəli kimi tanıyan."
İstinadlar
- . 2002-12-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2002-12-01.
- Troebst S. THE COUNCIL OF EUROPE’S FRAMEWORK CONVENTION FOR THE PROTECTION OF NATIONAL MINORITIES REVISITED 2008-06-09 at the Wayback Machine Speaking about rights, 1999 Vol. XIV. См. также: данное решение 2008-02-29 at the Wayback Machine
- "High Commissioner on National Minorities — About — Mandate — Definition of a national minority". 2008-05-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-15.
- Дубровин Ю. В. Проблема правового регулирования и защиты прав национальных меньшинств в Российской Федерации 2008-02-16 at the Wayback Machine
- "Закон України Про національні меншини в Україні". 2021-07-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-15.
- Полищук В. Очень рамочная конвенция: пример Эстонии 2008-09-24 at the Wayback Machine
- "Рамочная конвенция о защите национальных меньшинств и закон ЛР о ней". 2008-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-01-28.
- "Государственная политика по защите прав национальных меньшинств". 2008-08-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-01-25.
Ədəbiyyat
- Юрьев С. С. Аннотация, предисловие, оглавление // Правовой статус национальных меньшинств (теоретико-правовые аспекты). УРСС, 2000.
- Boden M. Nationalitäten, Minderheiten und ethnische Konflikte in Europa. München: , 1993. .
- Maninger S. Ethnische Konflikte entlang der Entwicklungsperipherie. // Ordo Inter Nationes 6, Juni 1998, Institut für internationale Politik und Völkerrecht, München
- The Rights of Minorities in Europe / Ed. M. Weller. — Oxford: 2005
- Thornberry P. International Law and the Rights of Minorities. — Oxford: Clarendon Press, 1994
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Milli azliq ve ya etnik azliq hansisa bir dovletin erazisinde yasayaraq onun vetendasi olan ancaq koklu xalqa mensub olmayan ve ozunu milli icma hesab eden etnik qrup Huquqi terifiHele 1935 ci ilde Beynelxalq Edalet Daimi Mehkemesi Albaniyada azliq mektebleri meselesinde azliqlarin movcudlugu qanun deyil heqiqet meselesidir Milli azligin mahiyyetinin qeyri mueyyen gostericisi 1990 ci il ATEM Kopenhagen Senedinin 32 ci bendinde yer alir Bir insanin milli azliga mensub olmasi onun sexsi seciminin movzusudur Ilk ATEM ATET in Milli Azliqlar uzre Komissari konsepsiyani bele izah etdi Men size ozumun terifimi teklif etmeyeceyem Bununla birlikde qeyd etmek isterdim ki azligin varligi terifle deyil heqiqet meselesidir Gorende azligi tanidigimi soylemeye cesaret edirem Birincisi azliq ekseriyyetden dil etnik ve ya medeni xususiyyetleri ile secilen bir qrupdur Ikincisi azliq bir qayda olaraq yalniz oz kimliyini qorumaga calisan hem de bu kimliye daha guclu bir ifade vermeye calisan bir qrupdur Rusiya Federasiyasi Rusiya Federasiyasinin beynelxalq senedleri ve qanunvericiliyi milli azligin terifini ehtiva etmir baxmayaraq ki hem insan huquqlarinin qorunmasi ile bagli beynelxalq senedlerde hem de Senedde qeyd olunur Beynelxalq Mulki ve Siyasi Huquqlar Qanununun 27 ci maddesi ve Rusiya Konstitusiyasinda Maddeler 71 72 maraqlidir ki onlarda milli azliqlarin huquqlarinin qorunmasi hem federasiya yurisdiksiyasina hem de ortaq yurisdiksiyaya aiddir federasiya ve onun subyektlerinin Ukrayna Ukrayna qanunvericiliyi milli azliqlar olaraq milliyyetce Ukraynali olmayan oz aralarinda milli kimlik ve toplum hisslerini numayis etdiren Ukrayna vetendaslari qruplari Estoniya Estoniya Medeniyyet Muxtariyyeti Qanunu milli azligi Estoniyada yasayan Estoniya ile uzunmuddetli mohkem ve daimi elaqeleri olan etnik mensubiyyeti medeni kimliyi dini ve ya dili ile Estonlardan ferqli olan Estoniya vetendaslari ortaq kimlik ucun esas rolunu oynayan medeni enenelerini dinlerini ve ya dillerini birlikde qorumaq Latviya Latviya Milli Azliqlarin Qoruma Cercive Konvensiyasinin tesdiqlenmesinden sonra milli azliqlar kimi taninan Latviyadan medeniyyetine dinine ve diline gore ferqli olan Latviya vetendaslari enenevi olaraq Latviyada nesiller boyu yasamislar ve ozlerini Latviya dovletine ve cemiyyetine aiddirler medeniyyetinizi dininizi ve ya dilinizi qorumaq ve inkisaf etdirmek isteyirler Moldova Moldova qanunlarinda deyilir ki milli azliqlara mensub olan insanlar Moldova Respublikasinin erazisinde daimi yasayan onun vetendasi olan onlari etnik medeni dil ve dini xususiyyetlere malik olan onlari xalqin ekseriyyetinden ferqlendiren insanlar kimi basa dusulur Moldova ehalisi ve ozlerini ferqli bir tebiete sahib insanlar etnik menseli kimi taniyan Istinadlar 2002 12 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2002 12 01 Troebst S THE COUNCIL OF EUROPE S FRAMEWORK CONVENTION FOR THE PROTECTION OF NATIONAL MINORITIES REVISITED 2008 06 09 at the Wayback Machine Speaking about rights 1999 Vol XIV Sm takzhe dannoe reshenie 2008 02 29 at the Wayback Machine High Commissioner on National Minorities About Mandate Definition of a national minority 2008 05 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 15 Dubrovin Yu V Problema pravovogo regulirovaniya i zashity prav nacionalnyh menshinstv v Rossijskoj Federacii 2008 02 16 at the Wayback Machine Zakon Ukrayini Pro nacionalni menshini v Ukrayini 2021 07 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 15 Polishuk V Ochen ramochnaya konvenciya primer Estonii 2008 09 24 at the Wayback Machine Ramochnaya konvenciya o zashite nacionalnyh menshinstv i zakon LR o nej 2008 09 24 tarixinde Istifade tarixi 2008 01 28 Gosudarstvennaya politika po zashite prav nacionalnyh menshinstv 2008 08 22 tarixinde Istifade tarixi 2008 01 25 EdebiyyatYurev S S Annotaciya predislovie oglavlenie Pravovoj status nacionalnyh menshinstv teoretiko pravovye aspekty URSS 2000 Boden M Nationalitaten Minderheiten und ethnische Konflikte in Europa Munchen 1993 ISBN 3 7892 8640 0 Maninger S Ethnische Konflikte entlang der Entwicklungsperipherie Ordo Inter Nationes 6 Juni 1998 Institut fur internationale Politik und Volkerrecht Munchen The Rights of Minorities in Europe Ed M Weller Oxford 2005 Thornberry P International Law and the Rights of Minorities Oxford Clarendon Press 1994