Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Mili Alekseyeviç Balakirev (21 dekabr 1836 (2 yanvar 1837), Nijni Novqorod, Rusiya imperiyası[…] – 16 (29) may 1910, Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası) — rus bəstəkarı.
Mili Balakirev | |
---|---|
rus. Милий Алексеевич Балакирев | |
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 21 dekabr 1836 (2 yanvar 1837) |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 16 (29) may 1910(73 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Vətəndaşlığı | |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | bəstəkar, dirijor, pedaqoq, musiqişünas, pianoçu, musiqi pedaqoqu[d] |
Janr | simfoniya |
Musiqi aləti | piano |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Balakirev "Qüdrətli dəstə"nin başçısı və rus Pulsuz məktəbinin banisidir. Bəstəkarın parlaq və özünəməxsus istedadı musiqidə yeni janrlar açmağa imkan vermişdir. Öz dövrünün ən gözəl pianoçularından biri və istedadlı dirijor olaraq o, öz həyatını musiqi incəsənətinin təbliğatına həsr etmişdir.
Balakirev öz fəaliyyətində Qlinka və Darqomıjskinin yaradıcılığı ilə ilhamlanmışdır. Belinski, Gertsen və Çernişevski kimi ədəbiyyatçıların incəsənətə baxışları da bəstəkara böyük təsir göstərmişdir. Bəstəkarın dostu tənqidçi Stasov isə onun üçün mənəvi dayaq olmuşdur.
Balakirev "Qüdrətli dəstə" bəstəkarları ilə yaşıd olmağına baxmayaraq , onların tərbiyəçisi və rəhbəri olmuşdur (Boradin və Kui hətta ondan yaşlı idilər). Sonradan dəstənin üzvləri Boradin, Musorqski və Rimski-Korsakov incəsənətdə öz xüsusi, təkrarolunmaz yolu tapıb keçmiş müəllimini yaradıcılıq cəhətdən ötdülər. Lakin Balakirevin nüfuzu onların arasında həmişə yüksək idi. Məhz Balakirevin bədii dünyagörüşünün, musiqi zövqünün və yaradıcılıq prinsipinin böyük təsirləri altında 60-cı illərdə "Qüdrətli dəstə" bəstəkarlarını birləşdirən bədii istiqamətin bünövrəsi qoyulmuşdur. Balakirev digər musiqiçilər üçün xalq mahnılarının tədqiqatı və toplanmasında0020örnək olmuşdur. O, ilk xüsusi folklor ekspedisiyasını təşkil etmişdir. Bununla yanaşı Balakirev xalq mahnı işlənməsinin yeni tipini yaratmışdır. Həmin işlənmələrdə bəstəkar kənd mahnısının diatonikasını müasir romantik harmoniya ilə uyğunlaşdırmışdır. Rus xalq mahnıları ilə yanaşı Balakirev Qafqaz mahnılarının toplanması ilə də məşğul olmuşdur. Bu isə "Qüdrətli dəstə" bəstəkarlarının yaradıcılıq üslubunun formalaşmasına xüsusi təsir göstərmişdir.
Balakirev irsinin çox mühüm hissəsini simfonik əsərlər təşkil edir. Xalq mahnılarını inkişaf etdirərək o, Qlinkadan başlanan xalq-janr simfonizminin xəttini davam etdirmişdir. Bununla yanaşı Balakirev rus simfonik musiqisinin digər qolunun banisi olmuşdur. O, rus bəstəkarları arasında ilk dəfə olaraq proqramlı əsərlər yazmağa başlamışdır.
Balakirevin romanslarında və əksər hallarda fortepiano əsərləri də böyük bədii dəyərlərə malikdir. Bəstəkarın ictimai–musiqi və yaradıcılıq fəaliyyətinin əhəmiyyəti çox böyük idi. Pulsuz musiqi məktəbi çoxlu istedadlı musiqiçilər hazırlamışdır. İki mövsüm (1867–69-cu illərdə) Balakirev Rus Musiqi Cəmiyyətinin simfonik konsertlərinə rəhbərlik etmişdir.
Lakin bu musiqiçinin son taleyi faciəli olmuşdur. Dövlət dairələri bəstəkarın fəaliyyətindən narazı qalaraq, onu daim təqib edirdilər. Apardığı mübarizə və daimi maddi ehtiyac üzündən taqətdən düşmüş Balakirev tezliklə musiqiçilər arasında aparıcı rolunu itirmişdir. Onun çoxtərəfli fəaliyyətinin parlaq dövrü təxminən 10 il davam etmişdir.
Bütün sonrakı ömrü boyu Balakirev can ağrısı və ümidsizlikidən əziyyət əzab çəkir. O, artıq əvvəlki yüksəkliyə qalxmağa qadir deyildi. Lakin Balakirev ömrünün son günlərinə qədər gənc musiqiçilərin tərbiyəçisi və bəstəkar kimi yorulmadan çalışmışdır.
Balakirev yaradıcılığı xalq ruhu ilə zəngindir. O, demək olar ki bütün yaradıcılığı boyu xalq mahnılarına müraciət etmişdir. Onun 1858-ci ildə bəstələdiyi "3 rus mahnısının temasına uvertüra" əsəri buna misal ola bilər. Bu əsər "Kamarinskaya" əsəsinin ənənələri əsasında yazılmışdır. Fərq burasındadır ki "Kamarinskaya " iki, bu əsər isə 3 xalq musiqisinin mövzusunun əsasındadır. Giriş və final mövzuları " Kak ne belaya bereza v pole prileqla" bılin oxumaları kimi lirik , axıcı melodiyaya malikdir. Sonrakı mövzular isə " Vo pole berezonka stoyala" və " Vo piru bıla" mahnılarına olan mövzulardır.
1860-cı ildə bəstəkar Volqa ətrafı bölgələrə səyahət edir. bu da rus musiqisinin inkişafında böyük rol oynayırdı. Şerbina (rus folklorunun tətqiqatçısı) mahnıların sözlərini, Balakirev isə melodiyasını yazırdı. Səyahətdən qayıdarkən o, xalq mahnılarının mövzularına yenidən müraciət edərək "1000 let" və ya "Rus" simfonik poemasını bəstələmişdir.
"Pesnya razboynika" romansı rus xalq mahnısının janrına yaxındır. 3 qısa kuplet unison giriş və finalla çərçivəyə alınmışdır. Melodiya diatonikdir və qusli obrazlı arpeciolarla akkompanement olunur.
1866-cı ildə Balakirevin Volqa ətrafı ərazilərə səyahəti zamanı topladığı xalq mahnıları "40 rus xalq mahnısı" məcmuəsi kimi çapdan çıxır. Bu məcmuədə olan mahnılar xüsusi ilə seçilir, bu melodiyalar xalq mahnılarına olan bədii miniatürlərdir. Burada bəstəkar xüsusilə xalq dastanlarından, xalq obrazlarının xarakterindən, Volqanın təbiətindən ilham almışdır. Bunlardan bir hissəsini kiçik janrlı səhnəciklər adlandırmaq olar.
Bu məcmuədə əsas yerlərdən birini " Ey, uxnem!" mahnısı tutur. Özünəməxsus işlənməsi ilə (basda unison oktavalar, sonra isə bütün səsləri olan akkordlar səslənir) Balakirev bu mahnıya qəhrəmani xarakter verir.
Bu məcmuəyə həmçinin "Ne bılo vetru" ,"Kak pod lesom, pod lesoçkom" kimi toy mahnıları daxildir. Bu qədim mahnının melodiyasının harmonizasiyası natural dorik laddadır. "Zaiqray, moya volınka", "U vorot, vorot", "Kak po luqu, po lujoçku" və s. mahnılarında istifadə edilən kvinta və oktava intervalları , arpeciolar səslənməsinə görə dombr və balalayka alətini xatırladır.
İstinadlar
- Э. Балакирев (rus.). // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель, пер. Б. П. Юргенсон Москва: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. Т. 1. С. 70–71.
- Балакирев, Милий Алексеевич (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1891. Т. IIa. С. 782–783.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Balakirev, Mili Alexeivich (ing.). // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm 11 New York, Cambridge, England: University Press, 1911. Vol. 3. P. 234.
- Балакирев Милий Алексеевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Ədəbiyyat
- Ю.КЕЛДЫШ. ИСТОРИЯ РУССКОЙ МУЗЫКИ. ЧАСТЬ ПЕРВАЯ. ГОСУДАРСТВЕННАЯ МУЗЫКАЛЬНАЯ ИЗДАТЕЛЬСТВО МОССКВА 1948. ЛЕНИНГРАД
- T. M. HÜSEYNOVA. RUS MUSİQİSİ TARİXİ. BAKI UNİVERSİTETİ TƏŞKİLATI. 1991
- РУССКАЯ МУЗЫКАЛЬНАЯ ЛИТЕРАТУРА. ВЫПУСК ВТОРОЙ. ИЗДАТЕЛЬСТВО "МУЗЫКА". МОССКВА 1966. ЛЕНИНГРАД
- Русские народные песни (составитель В.В. Варганова). М., 1988.
- Селиванов В.В. Год русского земледельца. М.,1987.
Xarici keçidlər
- The Lied and Art Songs Texts Page created and mantained from Emily Ezust 2013-05-30 at the Wayback Machine
- Islamey Article 2006-07-04 at the Wayback Machine
- www.kreusch-sheet-music.net — Free Scores by Balakirev
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Mili Alekseyevic Balakirev 21 dekabr 1836 2 yanvar 1837 Nijni Novqorod Rusiya imperiyasi 16 29 may 1910 Sankt Peterburq Rusiya imperiyasi rus bestekari Mili Balakirevrus Milij Alekseevich BalakirevUmumi melumatlarDogum tarixi 21 dekabr 1836 2 yanvar 1837 Dogum yeri Nijni Novqorod Rusiya imperiyasi Vefat tarixi 16 29 may 1910 73 yasinda Vefat yeri Sankt Peterburq Rusiya imperiyasiDefn yeri Tixvin qebiristanligi d Vetendasligi Rusiya imperiyasiMusiqici melumatlariFealiyyeti bestekar dirijor pedaqoq musiqisunas pianocu musiqi pedaqoqu d Janr simfoniyaMusiqi aleti pianoUzvluyu Qudretli desteMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiBalakirev Qudretli deste nin bascisi ve rus Pulsuz mektebinin banisidir Bestekarin parlaq ve ozunemexsus istedadi musiqide yeni janrlar acmaga imkan vermisdir Oz dovrunun en gozel pianocularindan biri ve istedadli dirijor olaraq o oz heyatini musiqi incesenetinin tebligatina hesr etmisdir Balakirev oz fealiyyetinde Qlinka ve Darqomijskinin yaradiciligi ile ilhamlanmisdir Belinski Gertsen ve Cernisevski kimi edebiyyatcilarin incesenete baxislari da bestekara boyuk tesir gostermisdir Bestekarin dostu tenqidci Stasov ise onun ucun menevi dayaq olmusdur Balakirev Qudretli deste bestekarlari ile yasid olmagina baxmayaraq onlarin terbiyecisi ve rehberi olmusdur Boradin ve Kui hetta ondan yasli idiler Sonradan destenin uzvleri Boradin Musorqski ve Rimski Korsakov incesenetde oz xususi tekrarolunmaz yolu tapib kecmis muellimini yaradiciliq cehetden otduler Lakin Balakirevin nufuzu onlarin arasinda hemise yuksek idi Mehz Balakirevin bedii dunyagorusunun musiqi zovqunun ve yaradiciliq prinsipinin boyuk tesirleri altinda 60 ci illerde Qudretli deste bestekarlarini birlesdiren bedii istiqametin bunovresi qoyulmusdur Balakirev diger musiqiciler ucun xalq mahnilarinin tedqiqati ve toplanmasinda0020ornek olmusdur O ilk xususi folklor ekspedisiyasini teskil etmisdir Bununla yanasi Balakirev xalq mahni islenmesinin yeni tipini yaratmisdir Hemin islenmelerde bestekar kend mahnisinin diatonikasini muasir romantik harmoniya ile uygunlasdirmisdir Rus xalq mahnilari ile yanasi Balakirev Qafqaz mahnilarinin toplanmasi ile de mesgul olmusdur Bu ise Qudretli deste bestekarlarinin yaradiciliq uslubunun formalasmasina xususi tesir gostermisdir Balakirev irsinin cox muhum hissesini simfonik eserler teskil edir Xalq mahnilarini inkisaf etdirerek o Qlinkadan baslanan xalq janr simfonizminin xettini davam etdirmisdir Bununla yanasi Balakirev rus simfonik musiqisinin diger qolunun banisi olmusdur O rus bestekarlari arasinda ilk defe olaraq proqramli eserler yazmaga baslamisdir Balakirevin romanslarinda ve ekser hallarda fortepiano eserleri de boyuk bedii deyerlere malikdir Bestekarin ictimai musiqi ve yaradiciliq fealiyyetinin ehemiyyeti cox boyuk idi Pulsuz musiqi mektebi coxlu istedadli musiqiciler hazirlamisdir Iki movsum 1867 69 cu illerde Balakirev Rus Musiqi Cemiyyetinin simfonik konsertlerine rehberlik etmisdir Lakin bu musiqicinin son taleyi facieli olmusdur Dovlet daireleri bestekarin fealiyyetinden narazi qalaraq onu daim teqib edirdiler Apardigi mubarize ve daimi maddi ehtiyac uzunden taqetden dusmus Balakirev tezlikle musiqiciler arasinda aparici rolunu itirmisdir Onun coxterefli fealiyyetinin parlaq dovru texminen 10 il davam etmisdir Butun sonraki omru boyu Balakirev can agrisi ve umidsizlikiden eziyyet ezab cekir O artiq evvelki yuksekliye qalxmaga qadir deyildi Lakin Balakirev omrunun son gunlerine qeder genc musiqicilerin terbiyecisi ve bestekar kimi yorulmadan calismisdir Balakirev yaradiciligi xalq ruhu ile zengindir O demek olar ki butun yaradiciligi boyu xalq mahnilarina muraciet etmisdir Onun 1858 ci ilde bestelediyi 3 rus mahnisinin temasina uvertura eseri buna misal ola biler Bu eser Kamarinskaya esesinin eneneleri esasinda yazilmisdir Ferq burasindadir ki Kamarinskaya iki bu eser ise 3 xalq musiqisinin movzusunun esasindadir Giris ve final movzulari Kak ne belaya bereza v pole prileqla bilin oxumalari kimi lirik axici melodiyaya malikdir Sonraki movzular ise Vo pole berezonka stoyala ve Vo piru bila mahnilarina olan movzulardir 1860 ci ilde bestekar Volqa etrafi bolgelere seyahet edir bu da rus musiqisinin inkisafinda boyuk rol oynayirdi Serbina rus folklorunun tetqiqatcisi mahnilarin sozlerini Balakirev ise melodiyasini yazirdi Seyahetden qayidarken o xalq mahnilarinin movzularina yeniden muraciet ederek 1000 let ve ya Rus simfonik poemasini bestelemisdir Pesnya razboynika romansi rus xalq mahnisinin janrina yaxindir 3 qisa kuplet unison giris ve finalla cerciveye alinmisdir Melodiya diatonikdir ve qusli obrazli arpeciolarla akkompanement olunur 1866 ci ilde Balakirevin Volqa etrafi erazilere seyaheti zamani topladigi xalq mahnilari 40 rus xalq mahnisi mecmuesi kimi capdan cixir Bu mecmuede olan mahnilar xususi ile secilir bu melodiyalar xalq mahnilarina olan bedii miniaturlerdir Burada bestekar xususile xalq dastanlarindan xalq obrazlarinin xarakterinden Volqanin tebietinden ilham almisdir Bunlardan bir hissesini kicik janrli sehnecikler adlandirmaq olar Bu mecmuede esas yerlerden birini Ey uxnem mahnisi tutur Ozunemexsus islenmesi ile basda unison oktavalar sonra ise butun sesleri olan akkordlar seslenir Balakirev bu mahniya qehremani xarakter verir Bu mecmueye hemcinin Ne bilo vetru Kak pod lesom pod lesockom kimi toy mahnilari daxildir Bu qedim mahninin melodiyasinin harmonizasiyasi natural dorik laddadir Zaiqray moya volinka U vorot vorot Kak po luqu po lujocku ve s mahnilarinda istifade edilen kvinta ve oktava intervallari arpeciolar seslenmesine gore dombr ve balalayka aletini xatirladir IstinadlarE Balakirev rus Muzykalnyj slovar Perevod s 5 go nemeckogo izdaniya pod red Yu D Engel per B P Yurgenson Moskva Muzykalnoe izdatelstvo P I Yurgensona 1901 T 1 S 70 71 Balakirev Milij Alekseevich rus Enciklopedicheskij slovar pod red I E Andreevskij SPb Brokgauz Efron 1891 T IIa S 782 783 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Balakirev Mili Alexeivich ing Encyclopaedia Britannica a dictionary of arts sciences literature and general information H Chisholm 11 New York Cambridge England University Press 1911 Vol 3 P 234 Balakirev Milij Alekseevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 EdebiyyatYu KELDYSh ISTORIYa RUSSKOJ MUZYKI ChAST PERVAYa GOSUDARSTVENNAYa MUZYKALNAYa IZDATELSTVO MOSSKVA 1948 LENINGRAD T M HUSEYNOVA RUS MUSIQISI TARIXI BAKI UNIVERSITETI TESKILATI 1991 RUSSKAYa MUZYKALNAYa LITERATURA VYPUSK VTOROJ IZDATELSTVO MUZYKA MOSSKVA 1966 LENINGRAD Russkie narodnye pesni sostavitel V V Varganova M 1988 Selivanov V V God russkogo zemledelca M 1987 Xarici kecidlerVikianbarda Mily Balakirev ile elaqeli mediafayllar var The Lied and Art Songs Texts Page created and mantained from Emily Ezust 2013 05 30 at the Wayback Machine Islamey Article 2006 07 04 at the Wayback Machine www kreusch sheet music net Free Scores by Balakirev Bestekar ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin