Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Miletli Hekatey (q.yun. Ἑκαταῖος, lat. Hecataeus Hecataeus, təxm. e.ə. 550—490) — qədim yunan tarixçisi və coğrafiyaşünası, Herodotun ən yaxın sələflərindən və istinad etdiyi ədəbi qaynaqlardan biri.
| Miletli Hekatey | |
|---|---|
| Doğum tarixi | e. ə. VI əsr |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | e.ə. 475 |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | tarix |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Bizans lüğəti - Hekatey haqda deyilir:
"Hekatey, Miletli Gegesandrın oğlu. Kambisdən sonra hakimiyyətdə olan Daranın dövründə, Miletli Dionisi ilə eyni vaxtda, 65-ci olimpiadada [qeyd: e.ə. 520-516-cı illər] yaşamışdır. Tarixçidir. Ondan sonra yaşamış Halikarnaslı Herodot ona istinad edir. Məhz o, ilk dəfə tarixi nəzmlə yazmışdır."
Hekateyin həyat dövrü onun müəyyən tarixi hadisələrdə iştirakına dair sübutlar əsasında müəyyənləşdirilmişdir: e.ə. 499-cu ildə ioniyalıların İran hakimiyyətinə qarşı üsyanı zamanı onun təxminən 50 yaşı olmalı idi ki, şəhər şurasında nüfuza sahib olmuş olsun. Həmçinin, iddia edilir ki, Hekatey yunan-İran müharibəsini də görüb və bunun əsasında bəzən onun ölüm tarixinin e.ə. 476-cı il olduğunu güman edirlər. Lakin Sudada bu barədə məlumat verilmir. Dəqiq olan odur ki, Hekatey e.ə. 494-cü ildə başa çatan İon üsyanının şahidi olub. Üsyanın yatırılmasından sonra, Hekatey məqbul sülh şərtlərini razılaşdırmaq üçün Əhəmənilərin satrapı Artafernin yanına səfir göndərildi. Diodor iddia edir ki, o öz missiyasını müvəffəqiyyətlə tamamladı.
Lakin Herodot iddia edir ki, üsyanın yatırılmasından sonra farslar şəhəri məhv etdilər və miletliləri qula çevirdilər. Hekateyin sonrakı taleyi barədə dəqiq məlumat olmasa da, e.ə. 490-cı il onun təxmini ölüm tarixi kimi qəbul edilir. Danışıqlardakı uğurdan sonra Hekateyin adı, bizə başqa müəlliflərin əsərlərindəki sitatlar şəklində gəlib çıxan, yalnız iki elmi işin müəllifi kimi xatırlanır: coğrafiya sahəsində yazılmış "Yer üzündə səyahət" (və ya "Yerin təsviri") və tarix sahəsindəki "Genealogiyalar".
Böyük var-dövlət sahibi olması Hekateyin İon üsyanına qədər uzaq səyahətlər etməsinə imkan verib. Misirdə kahinlərlə söhbətində o öz soy kökünün 16-cı nəsildə allahlara gedib-çıxdığını bildirir, kahinlər insanların allahlardan yaranmasına inanmasalar da, bu əfsanə Hekateyin əsil-nəcabətli olduğuna işarə edir.
İşləri
Hekateyin coğrafiyaya dair işlərində coğrafi materialların yazılışı topoqrafikdir, yəni Avropa, Asiya və Afrikadakı ölkə və şəhər adları ardarda sıralanır və hər birinin əhalisi, çayları və digər görməli yerləri barədə məlumatlar qeyd olunur.
Yerlərin təsviri Anaksimandrın tərtib etdiyi dünya xəritəsinin təkmilləşdirilmiş və dəqiqləşdirilmiş şəkli ilə müşayiət olunurdu. Coğrafiyaya dair işin 300-dən artıq fraqmenti bugünədək gəlib çıxmışdır ki, onun da çox hissəsi Bizanslı Stefanın "Etnika" məcmuəsində yer alıb. Herodotun Misiri təsvir edərkən Hekateyin yazılarından istifadə etdiyi də məlumdur.
Hekateyin məşhur nəsillərin genealogiyasına həsr edilmiş tarixi əsərində bu nəsillərə aid olan hadisələrin qısa təsviri verilib. Bu işin çox kiçik fraqmentləri bugünədək gəlib çıxmışdır və onların əsasında "Genealogiyalar"ın mövzusunu anlamaq mümkün olmuşdur. Pelasqların Attikadan qovulması haqda fraqmentlərdən birini Herodot özünün "Tarix" əsərində istifadə edib.
Müasir dövrdə Hekateyə bir tarixçi kimi verilən qiymət ziddiyyətlidir.
Xatirəsi
1935-ci ildə Beynəlxalq Astronomiya İttifaqı Ayın görünən tərəfindəki kraterlərdən birinə Hekateyin adını verdi.
İstinadlar
- https://www.idref.fr/081332203.
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Шефферъ В. А., Очерки греческой историографіи, Вып. I, Киевъ, 1884
- "Геродот, История, 6.137". 2007-02-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-10-31.
- http://rggu-bulletin.rggu.ru/binary/object_55.1281964207.59559.pdf 2015-09-28 at the Wayback Machine с. 97
Xarici keçidlər
- Гекатей Милетский
- Hecataeus livius.org saytında
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Miletli Hekatey q yun Ἑkataῖos lat Hecataeus Hecataeus texm e e 550 490 qedim yunan tarixcisi ve cografiyasunasi Herodotun en yaxin seleflerinden ve istinad etdiyi edebi qaynaqlardan biri Miletli HekateyDogum tarixi e e VI esrDogum yeri MiletVefat tarixi e e 475Vefat yeri MiletElm sahesi tarix Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiBizans lugeti Hekatey haqda deyilir Hekatey Miletli Gegesandrin oglu Kambisden sonra hakimiyyetde olan Daranin dovrunde Miletli Dionisi ile eyni vaxtda 65 ci olimpiadada qeyd e e 520 516 ci iller yasamisdir Tarixcidir Ondan sonra yasamis Halikarnasli Herodot ona istinad edir Mehz o ilk defe tarixi nezmle yazmisdir Hekateyin heyat dovru onun mueyyen tarixi hadiselerde istirakina dair subutlar esasinda mueyyenlesdirilmisdir e e 499 cu ilde ioniyalilarin Iran hakimiyyetine qarsi usyani zamani onun texminen 50 yasi olmali idi ki seher surasinda nufuza sahib olmus olsun Hemcinin iddia edilir ki Hekatey yunan Iran muharibesini de gorub ve bunun esasinda bezen onun olum tarixinin e e 476 ci il oldugunu guman edirler Lakin Sudada bu barede melumat verilmir Deqiq olan odur ki Hekatey e e 494 cu ilde basa catan Ion usyaninin sahidi olub Usyanin yatirilmasindan sonra Hekatey meqbul sulh sertlerini razilasdirmaq ucun Ehemenilerin satrapi Artafernin yanina sefir gonderildi Diodor iddia edir ki o oz missiyasini muveffeqiyyetle tamamladi Lakin Herodot iddia edir ki usyanin yatirilmasindan sonra farslar seheri mehv etdiler ve miletlileri qula cevirdiler Hekateyin sonraki taleyi barede deqiq melumat olmasa da e e 490 ci il onun texmini olum tarixi kimi qebul edilir Danisiqlardaki ugurdan sonra Hekateyin adi bize basqa muelliflerin eserlerindeki sitatlar seklinde gelib cixan yalniz iki elmi isin muellifi kimi xatirlanir cografiya sahesinde yazilmis Yer uzunde seyahet ve ya Yerin tesviri ve tarix sahesindeki Genealogiyalar Hekateye gore dunya cografiyasi e e VI esr Materik her terefden sahilsiz okeanla ehatelenib Boyuk var dovlet sahibi olmasi Hekateyin Ion usyanina qeder uzaq seyahetler etmesine imkan verib Misirde kahinlerle sohbetinde o oz soy kokunun 16 ci nesilde allahlara gedib cixdigini bildirir kahinler insanlarin allahlardan yaranmasina inanmasalar da bu efsane Hekateyin esil necabetli olduguna isare edir IsleriHekateyin cografiyaya dair islerinde cografi materiallarin yazilisi topoqrafikdir yeni Avropa Asiya ve Afrikadaki olke ve seher adlari ardarda siralanir ve her birinin ehalisi caylari ve diger gormeli yerleri barede melumatlar qeyd olunur Yerlerin tesviri Anaksimandrin tertib etdiyi dunya xeritesinin tekmillesdirilmis ve deqiqlesdirilmis sekli ile musayiet olunurdu Cografiyaya dair isin 300 den artiq fraqmenti bugunedek gelib cixmisdir ki onun da cox hissesi Bizansli Stefanin Etnika mecmuesinde yer alib Herodotun Misiri tesvir ederken Hekateyin yazilarindan istifade etdiyi de melumdur Hekateyin meshur nesillerin genealogiyasina hesr edilmis tarixi eserinde bu nesillere aid olan hadiselerin qisa tesviri verilib Bu isin cox kicik fraqmentleri bugunedek gelib cixmisdir ve onlarin esasinda Genealogiyalar in movzusunu anlamaq mumkun olmusdur Pelasqlarin Attikadan qovulmasi haqda fraqmentlerden birini Herodot ozunun Tarix eserinde istifade edib Muasir dovrde Hekateye bir tarixci kimi verilen qiymet ziddiyyetlidir Xatiresi1935 ci ilde Beynelxalq Astronomiya Ittifaqi Ayin gorunen terefindeki kraterlerden birine Hekateyin adini verdi Istinadlarhttps www idref fr 081332203 Gekatej Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Sheffer V A Ocherki grecheskoj istoriografii Vyp I Kiev 1884 Gerodot Istoriya 6 137 2007 02 02 tarixinde Istifade tarixi 2017 10 31 http rggu bulletin rggu ru binary object 55 1281964207 59559 pdf 2015 09 28 at the Wayback Machine s 97Xarici kecidlerGekatej Miletskij Hecataeus livius org saytinda