Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
MiQ-31 1975-ci ildə Mikoyan Qureviç tərəfindən inkişaf etdirilən iki yerli, iki motorlu yüksək hündürlükdə uçan təyyarəsi olan MiQ-25-in inkişaf etdirilmiş törəməsidir. Vəzifəsi düşmənin nüvə başlıqlı mərmilərini, cəsus təyyarələrini və borbardman təyyarələrini havadaca qabaqlamaq ya da məhv etməkdir. Dünyanın mexaniki olaraq ən yüksək performanslı havada üstünlük qazanmaq üçün nəzərdə tutulmuş təyyarəsidir. Çox yüksək sürətə və çox yaxşı manevr qabiliyyətinə malikdir, ancaq istehsalından qaynaqlanan səhvlər səbəbi ilə vəzifəsini Suxoy Su-27-ə vermişdir. Qərbdə onun bənzəri yoxdur. Təyyarədə 200 km mənzilə sahib Zaslon radarı istifadə edilməkdədir. Son illərdə modernizasiya edilərək yer hücum xüsusiyyətidə qazanan MiQ-31, müasir aviyoniklər və rəngli ekranlı kokpitə malikdir. MiQ-31 MiQ-25in konstruksiyasının əsasında inkişaf etdirilmişdir. Əsas vəzifəsi düşmənin ərazisində yuxarıdan kəşfiyyat aparmaq və düşmənin hücumlarının qarşısını almaqdır. İlk prototipləri 1975-ci ildə uçmuş, kütləvi surətdə istehsalında isə 1978-ci ildən etibarən başlanılmışdır. 1983-cü ildən etibarən SSRİ Silahlı Qüvvələrinin arsenalına qəbul edilmişdir və MiQ-25lərin yerini tutmağa başlamışdır. 200 km radiusa malik olan Zaslon radarı ilə 4 ədəd MiQ-31 qrupunun 800 ilə 900 km arasında olan hava sahəsini qorumaq imkanlarına malik olması bu təyyarələrin əsas xüsusiyyətlərindəndir. Hava idarəetmə mərkəzi kimi qırıcı təyyarələri də idarə edə bilmək qabiliyyətinə malikdir. NATO kod adı kimi Foxhound adı verilmişdir.
| MİQ-31 | |
|---|---|
 Rusiya Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus MiQ-31B | |
| Tipi | Çoxməqsədli qırıcı |
| Hazırlayan | MiG |
| İstehsalçı | SSRİ/Rusiya |
| Dizayner | Mikoyan-Quryeviç Konstruktor Bürosu |
| İlk uçuş | 16 sentyabr 1975 |
| İstismara verilmə tarixi | 6 may 1981 |
| İstimarının bitmə tarixi | davam edir |
| İstismarçılar | Qazaxıstan Hərbi Hava Qüvvələri |
| İstehsal ili | 1975-1994 |
| Buraxılış sayı | 519 |
| Vahidinin qiyməti | 57-60 mln dollar |
| Baza modeli | MiQ-25 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İnkişafı
Kökləri
Mühüm dizayn sirlərinə sahib olan MiQ-25 döyüş təyyarəsi yüksək sürəti, uçuş tavanı və yüksəkliyə qalxma sürəti ilə fərqlənən qırıcı olmuşdur. Bu döyüş təyyarəsinin maksimal sürət həddi olaraq 2.83 max götürülsə də, mühərrikə zərər vurma riski ilə bu qırıcıların maksimal sürəti 3.2 maxa qədər çatırdı.
Ye-155MP prototipinin hazırlanmasında əsas məqsəd Sovet Ordusunun silahlanmasında olan MiQ-25-lərin əvəz edilməsi idi. Artıq 16 sentyabr 1975-ci ildə bu prototip ilk uçuşunu həyata keçirdi. Ye-155MP MiQ-25 qırıcısı ilə zahiri görünüş cəhətdən çox oxşar olsa da, bunlar arasında müəyyən fərqliliklər də mövcud idi. Məsələn, yeni prototip MiQ-25-ə nisbətən daha uzun füzelyaja sahib olduğuna görə radar pilot kabinəsində yerləşdirilmişdi və başqa bir çox yeniliklər də var idi. Ən vacib dəyişikliklərdən biri radar idi. Yeni radar əvvəlkinə nisbətən bir neçə hədəfi eyni anda izləmə potensialına sahibdi. Bu cür yeniliklər Sovet İttifaqına öz düşmənlərinə qarşı mübarizədə uzun məsafələrdə daha effektiv olma imkanı qazandırırdı. MiQ-31 qırıcıları silahlanmaya daxil edildikdən sonra onlar daha köhnə Tu-128 döyüş təyyarələrini əvəz etdilər.
Öz sələfi MiQ-25-də olduğu kimi MiQ-31-in silahlanmaya daxil edilməsi də onun konstruksiyası ilə bağlı bir sıra fərziyyələrin yayılması ilə müşayiət olundu. Qərb dövlətləri bu qırıcı haqqında ilk dəfə 1976-cı ildə öz idarə etdiyi MiQ-25P ilə Yaponiyaya qaçan Sovet pilotu leytenant Viktor Belenkodan məlumat əldə etdi. Belenko yeni yaradılacaq "Super Foxbat" adlı təyyarənin iki oturacaqlı olacağını və qanadlı raketləri məhv edə biləcəyini açıqlamışdı.
İstehsalı
MiQ-31-in seriyalı istehsalı 1979-cu ildə başlanmışdır. MiQ-31 qırıcısı düşmənin aktiv və passiv radar pozucularından potensial istifadəsi zamanı belə öz döyüş effektivliyini saxlamağa qadir döyüş təyyarəsidir. Dörd ədəd MiQ-31 qırıcısından ibarət bir qrup 800–900 km uzunluğunda olan ərazinin hava məkanını qorumağa malikdir. Bu döyüş təyyarəsinin radarı 200 kilometr məsafədə istənilən hədəfi aşkarlama potensialına sahibdir.
MiQ-31 əsas etibarilə aşağıda sadalanan tapşırıqları yerinə yetirmək məqsədilə hazırlanmışdır:
- Qanadlı raketlərin və onların atıldığı təyyarələrin mümkün qədər aşağı hündürlükdə aşkar edilməsi və məhv edilməsi;
- Yer səthinə yaxın məsafədən uçan qanadlı raketlərin, pilotsuz uçuş aparatlarının (PUA) və helikopterlərin aşkar edilməsi və məhv edilməsi;
- Strateji bombardmançı təyyarələrin uzun məsafədə müşayiət edilməsi;
- Yerdə yerləşən hava hücumundan müdafiə sistemlərinə sahib olmayan ərazinin hava məkanının strateji hava hücumundan müdafiəsinin təmin olunması.
MiQ-31 döyüş təyyarələrinin istehsalı 1994-cü ildə dayandırılmışdır. İlk seriyalı istehsal partiyası hesab olunan 519 ədəd MiQ-31 1976-cı ildən 1988-ci ilə qədər Sokol zavodunda istehsal olunmuşdur. İkinci partiya olan 101 ədəd MiQ-31DZ 1989-cu ildən 1991-ci ilə qədər və 69 ədəd MiQ-31B-dən ibarət olan sonuncu istehsal partiyası isə 1990-cı ildən 1994-cü ilə qədər istehsal olunmuşdur. Son istehsal partiyasından olan 50 ədəd MiQ-31 Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Qazaxıstan Hərbi Hava Qüvvələrinin əlinə keçmişdir. İlk istehsal partiyasına aid olan 40 ədəd qırıcı isə sonradan MiQ-31BS səviyyəsində modernizasiya olunmuşdur.
Hadisələr
2 dekabr 2022-ci il tarixində Rusiyanın Primorsk diyarında “MiQ-31” havaya qalxandan dərhal sonra qəzaya uğrayıb. Pilotlar katapult edərək xilas olublar.
Texniki xüsusiyyətləri
- Uzunluq: 21,5 metr
- Hündürlüyü: 6,60 metr
- Qanad açıqlığı: 14,02 metr
- Ağırlığı: 41,000 kg
- Xidmət döşəməs(n)i: 20,700 metr
- Sürəti: 3,03 Mach
- Motor: 2× Soloviev D-30F6 afterburning turbofans
- Mühərrikin İtələmə Gücü : 152 kN
İstifadəçilər
![image]()
Rusiya![image]()
Qazaxıstan: Qazaxıstan Hərbi Hava Qüvvələri SSRİ Silahlı Qüvvələrinə məxsus olan hərbi hava qüvvələrindən Qazaxıstana verilən 25 ədəd MiQ-31/MiQ-31B təyyarələri istifadə edir.![image]()
Suriya: 2007-ci ildə Suriya ilə Rusiya arasında baş vermiş olan danışıqlar nəticəsində Suriya 8 ədəd MiQ-31 sifarişini Rusiyaya versə də, İsrailin təzyiqi və Suriyanın maliyyə mənbələrinin çatmamazlığı səbəbi ilə 2009-cü ildə bu sifariş təxirə salınmışdır. Rusiyanın rəsmi xəbər agentliyi olan Sputnikin 16.08.2015 tarixli olan xəbərinə görə Rusiya Bəşər Əsəd ordusuna 6 ədəd MiQ-31 təyyarəsi vermişdir. Təyyarələr Dəməşq də Mezze hərbi hava limanında yerləşdirilmişdir.![image]()
İran: Təsdiqlənməmiş məlumatlara görə İran İslam Respublikası 45-55 ədəd arasında MiQ-31 təyyarəsini Rusiyadan satın almış və onu çox gizli bir şəkildə naməlum bir yerdə saxlayır. Məlumata görə İnqilab Keşikçiləri korpusuna verilən təyyarələr bu qurumun Hərbi Hava Qüvvələrində texniki təzhizatın zəifliyi və peşəkar mütəxəssislərin olmaması səbəbi ilə İran İslam Respublikasının Hərbi Hava Qüvvələrinə verilmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Gunston and Spick 1983, pp. 132–133.
- Eden 2004, p. 323.
- "МиГ-31 – лучший истребитель-перехватчик мира". topwar.ru. 2015-07-22 tarixində . İstifadə tarixi: 18 noyabr 2018.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-07-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-18.
- Eyster, II, James P. "The Defection of Viktor Belenko: The Use of International Law to Justify Political Decisions". Fordham International Law Journal. The Berkeley Electronic Press (bepress). 1 (1). 1977. 2015-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 18 noyabr 2018.
- "МиГ-31 модернизируется и прослужит в ВВС России еще около 15 лет". arms-expo.ru. 2014-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 18 noyabr 2018.
- "Рогозин: истребитель МиГ-31 модернизируется и прослужит еще 15 лет в ВВС России". 2015-10-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-18.
- "МиГ-31". encyclopaedia-russia.ru. 2014-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 18 noyabr 2018.
- "Rusiyada hərbi təyyarə qəzaya uğrayıb". 2022-12-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-12-02.
Xarici keçidlər
- Miq-31[ölü keçid] (ing.)
 | Silahlarla əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
MiQ 31 1975 ci ilde Mikoyan Qurevic terefinden inkisaf etdirilen iki yerli iki motorlu yuksek hundurlukde ucan teyyaresi olan MiQ 25 in inkisaf etdirilmis toremesidir Vezifesi dusmenin nuve basliqli mermilerini cesus teyyarelerini ve borbardman teyyarelerini havadaca qabaqlamaq ya da mehv etmekdir Dunyanin mexaniki olaraq en yuksek performansli havada ustunluk qazanmaq ucun nezerde tutulmus teyyaresidir Cox yuksek surete ve cox yaxsi manevr qabiliyyetine malikdir ancaq istehsalindan qaynaqlanan sehvler sebebi ile vezifesini Suxoy Su 27 e vermisdir Qerbde onun benzeri yoxdur Teyyarede 200 km menzile sahib Zaslon radari istifade edilmekdedir Son illerde modernizasiya edilerek yer hucum xususiyyetide qazanan MiQ 31 muasir aviyonikler ve rengli ekranli kokpite malikdir MiQ 31 MiQ 25in konstruksiyasinin esasinda inkisaf etdirilmisdir Esas vezifesi dusmenin erazisinde yuxaridan kesfiyyat aparmaq ve dusmenin hucumlarinin qarsisini almaqdir Ilk prototipleri 1975 ci ilde ucmus kutlevi suretde istehsalinda ise 1978 ci ilden etibaren baslanilmisdir 1983 cu ilden etibaren SSRI Silahli Quvvelerinin arsenalina qebul edilmisdir ve MiQ 25lerin yerini tutmaga baslamisdir 200 km radiusa malik olan Zaslon radari ile 4 eded MiQ 31 qrupunun 800 ile 900 km arasinda olan hava sahesini qorumaq imkanlarina malik olmasi bu teyyarelerin esas xususiyyetlerindendir Hava idareetme merkezi kimi qirici teyyareleri de idare ede bilmek qabiliyyetine malikdir NATO kod adi kimi Foxhound adi verilmisdir MIQ 31Rusiya Herbi Hava Quvvelerine mexsus MiQ 31BTipi Coxmeqsedli qiriciHazirlayan MiGIstehsalci SSRI RusiyaDizayner Mikoyan Quryevic Konstruktor BurosuIlk ucus 16 sentyabr 1975Istismara verilme tarixi 6 may 1981Istimarinin bitme tarixi davam edirIstismarcilar Rusiya Herbi Hava Quvveleri Qazaxistan Herbi Hava QuvveleriIstehsal ili 1975 1994Buraxilis sayi 519Vahidinin qiymeti 57 60 mln dollarBaza modeli MiQ 25 Vikianbarda elaqeli mediafayllarInkisafiKokleri Muhum dizayn sirlerine sahib olan MiQ 25 doyus teyyaresi yuksek sureti ucus tavani ve yuksekliye qalxma sureti ile ferqlenen qirici olmusdur Bu doyus teyyaresinin maksimal suret heddi olaraq 2 83 max goturulse de muherrike zerer vurma riski ile bu qiricilarin maksimal sureti 3 2 maxa qeder catirdi Ye 155MP prototipinin hazirlanmasinda esas meqsed Sovet Ordusunun silahlanmasinda olan MiQ 25 lerin evez edilmesi idi Artiq 16 sentyabr 1975 ci ilde bu prototip ilk ucusunu heyata kecirdi Ye 155MP MiQ 25 qiricisi ile zahiri gorunus cehetden cox oxsar olsa da bunlar arasinda mueyyen ferqlilikler de movcud idi Meselen yeni prototip MiQ 25 e nisbeten daha uzun fuzelyaja sahib olduguna gore radar pilot kabinesinde yerlesdirilmisdi ve basqa bir cox yenilikler de var idi En vacib deyisikliklerden biri radar idi Yeni radar evvelkine nisbeten bir nece hedefi eyni anda izleme potensialina sahibdi Bu cur yenilikler Sovet Ittifaqina oz dusmenlerine qarsi mubarizede uzun mesafelerde daha effektiv olma imkani qazandirirdi MiQ 31 qiricilari silahlanmaya daxil edildikden sonra onlar daha kohne Tu 128 doyus teyyarelerini evez etdiler Oz selefi MiQ 25 de oldugu kimi MiQ 31 in silahlanmaya daxil edilmesi de onun konstruksiyasi ile bagli bir sira ferziyyelerin yayilmasi ile musayiet olundu Qerb dovletleri bu qirici haqqinda ilk defe 1976 ci ilde oz idare etdiyi MiQ 25P ile Yaponiyaya qacan Sovet pilotu leytenant Viktor Belenkodan melumat elde etdi Belenko yeni yaradilacaq Super Foxbat adli teyyarenin iki oturacaqli olacagini ve qanadli raketleri mehv ede bileceyini aciqlamisdi Istehsali MiQ 31 in seriyali istehsali 1979 cu ilde baslanmisdir MiQ 31 qiricisi dusmenin aktiv ve passiv radar pozucularindan potensial istifadesi zamani bele oz doyus effektivliyini saxlamaga qadir doyus teyyaresidir Dord eded MiQ 31 qiricisindan ibaret bir qrup 800 900 km uzunlugunda olan erazinin hava mekanini qorumaga malikdir Bu doyus teyyaresinin radari 200 kilometr mesafede istenilen hedefi askarlama potensialina sahibdir MiQ 31 esas etibarile asagida sadalanan tapsiriqlari yerine yetirmek meqsedile hazirlanmisdir Qanadli raketlerin ve onlarin atildigi teyyarelerin mumkun qeder asagi hundurlukde askar edilmesi ve mehv edilmesi Yer sethine yaxin mesafeden ucan qanadli raketlerin pilotsuz ucus aparatlarinin PUA ve helikopterlerin askar edilmesi ve mehv edilmesi Strateji bombardmanci teyyarelerin uzun mesafede musayiet edilmesi Yerde yerlesen hava hucumundan mudafie sistemlerine sahib olmayan erazinin hava mekaninin strateji hava hucumundan mudafiesinin temin olunmasi MiQ 31 doyus teyyarelerinin istehsali 1994 cu ilde dayandirilmisdir Ilk seriyali istehsal partiyasi hesab olunan 519 eded MiQ 31 1976 ci ilden 1988 ci ile qeder Sokol zavodunda istehsal olunmusdur Ikinci partiya olan 101 eded MiQ 31DZ 1989 cu ilden 1991 ci ile qeder ve 69 eded MiQ 31B den ibaret olan sonuncu istehsal partiyasi ise 1990 ci ilden 1994 cu ile qeder istehsal olunmusdur Son istehsal partiyasindan olan 50 eded MiQ 31 Sovet Ittifaqinin dagilmasindan sonra Qazaxistan Herbi Hava Quvvelerinin eline kecmisdir Ilk istehsal partiyasina aid olan 40 eded qirici ise sonradan MiQ 31BS seviyyesinde modernizasiya olunmusdur Hadiseler2 dekabr 2022 ci il tarixinde Rusiyanin Primorsk diyarinda MiQ 31 havaya qalxandan derhal sonra qezaya ugrayib Pilotlar katapult ederek xilas olublar Texniki xususiyyetleriUzunluq 21 5 metr Hundurluyu 6 60 metr Qanad aciqligi 14 02 metr Agirligi 41 000 kg Xidmet dosemes n i 20 700 metr Sureti 3 03 Mach Motor 2 Soloviev D 30F6 afterburning turbofans Muherrikin Iteleme Gucu 152 kNIstifadecilerRusiya Qazaxistan Qazaxistan Herbi Hava Quvveleri SSRI Silahli Quvvelerine mexsus olan herbi hava quvvelerinden Qazaxistana verilen 25 eded MiQ 31 MiQ 31B teyyareleri istifade edir Suriya 2007 ci ilde Suriya ile Rusiya arasinda bas vermis olan danisiqlar neticesinde Suriya 8 eded MiQ 31 sifarisini Rusiyaya verse de Israilin tezyiqi ve Suriyanin maliyye menbelerinin catmamazligi sebebi ile 2009 cu ilde bu sifaris texire salinmisdir Rusiyanin resmi xeber agentliyi olan Sputnikin 16 08 2015 tarixli olan xeberine gore Rusiya Beser Esed ordusuna 6 eded MiQ 31 teyyaresi vermisdir Teyyareler Demesq de Mezze herbi hava limaninda yerlesdirilmisdir Iran Tesdiqlenmemis melumatlara gore Iran Islam Respublikasi 45 55 eded arasinda MiQ 31 teyyaresini Rusiyadan satin almis ve onu cox gizli bir sekilde namelum bir yerde saxlayir Melumata gore Inqilab Kesikcileri korpusuna verilen teyyareler bu qurumun Herbi Hava Quvvelerinde texniki tezhizatin zeifliyi ve pesekar mutexessislerin olmamasi sebebi ile Iran Islam Respublikasinin Herbi Hava Quvvelerine verilmisdir Hemcinin baxRusiya Aerokosmik Quvveleri Rusiya Herbi Hava Quvveleri MiQ 25IstinadlarGunston and Spick 1983 pp 132 133 Eden 2004 p 323 MiG 31 luchshij istrebitel perehvatchik mira topwar ru 2015 07 22 tarixinde Istifade tarixi 18 noyabr 2018 Arxivlenmis suret 2018 07 23 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 18 Eyster II James P The Defection of Viktor Belenko The Use of International Law to Justify Political Decisions Fordham International Law Journal The Berkeley Electronic Press bepress 1 1 1977 2015 07 09 tarixinde Istifade tarixi 18 noyabr 2018 MiG 31 moderniziruetsya i prosluzhit v VVS Rossii eshe okolo 15 let arms expo ru 2014 10 18 tarixinde Istifade tarixi 18 noyabr 2018 Rogozin istrebitel MiG 31 moderniziruetsya i prosluzhit eshe 15 let v VVS Rossii 2015 10 06 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 18 MiG 31 encyclopaedia russia ru 2014 11 29 tarixinde Istifade tarixi 18 noyabr 2018 Rusiyada herbi teyyare qezaya ugrayib 2022 12 02 tarixinde Istifade tarixi 2022 12 02 Xarici kecidlerVikianbarda MiQ 31 ile elaqeli mediafayllar var Miq 31 olu kecid ing teyyareleri Doyus MiQ 1 MiQ 3 MiQ 5 MiQ 9 MiQ 15 MiQ 17 MiQ 19 MiQ 21 MiQ 23 MiQ 25 MiQ 27 MiQ 29 MiQ 31 MiQ 33 Hucum MiQ 27 Kesfiyyat MiQ 25 Eksperimental MiQ Proyekt 1 44 Silahlarla elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin