Mişkireyn — Azərbaycan Respublikasıınn Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Mişkireyn | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Yardımlı rayonu |
Tarixi
Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, Mişkireyn ərəb dilindəki "mişk" -ətir mənasında və "yeri" sözlərindən ibarət olub "Ətirli yer" mənasındadır. Xalq etimologiyasına görə isə kəndin adı guya mülki-Reyin (yəni, "Rey mülkü") sözlərindən ibarətdir. M.Həsənov oykonimin Ərdəbil yaxınlığındakı Mişkin qəsəbəsinin adı ilə yaxından səsləşdiyini və bu toponimlərin eyni kökdən olduğunu ehtimal edir.(səh.52) Fikrimizcə, "yeri" komponentinin –eyn şəklinə düşməsi inandırıcı görünmür.
Onu da qeyd edək ki, Masallıda bu adla yaxın səsləşən Mişkəmi adında kənd vardır.
Xaçmaz rayonu ərazisində Müşkür yaşayış məntəqəsi vardır. Kənd öz adını Müşkür mahalının adından almışdır.Göyçay rayonundakı Müskürlü kəndi də Göyçay qəzasında yaşamış müskürlü tayfasının adıyla bağlıdır. Kənd Molla Qədim adıyla da tanınır. Mənbələrə görə, Müskürlü etnonimi Vəlvələçayla Samur çayı arasındakı Müşkür düzünün adından yaranmışdır. Müskürlü Müşkür düzündə qədimdə yaşamış ellərin ümumi adı olmuşdur. Müşkür haqqında ASE-də maraqlı faktlar yer almışdır: "Müşkür-Azərbaycanda tarixi mahal. Mənbələrdə Maskat, Məsqət, Maskut kimi adı çəkilən Müşkür Samur çayı, Xəzər dənizi və Şabran arasındakı ərazini əhatə edirdi. VIII əsrin əvvəllərində Mərvan ibn Məhəmməd İslam dinini qəbul etmiş xəzərləri Müşkürə köçürdü. Əvvəllər müstəqil hakimlik olan Müşkür 833- cü ildən Dərbənd əmirliyinin tərkibinə daxil idi. Müşkürə yiyələnmək uğrunda Şirvan və Dərbənd arasında uzun müddət mübarizə getmişdir. X əsrdən Müşkür Şirvanşahlar dövlətinə tabe idi. XVIII əsrin II yarısında Quba xanlığının mahallarından biri olan Müşkürdə 31 kənd vardı.(1796-cı il məlumatına görə). Hazırda Yalama və Vəlvələ çayları arasındakı əraziyə Müşkür deyilir. (ASE, VII cild, s.140). Dilimizin Quba dialektində "qışlaq" mənasında "müşgür" sözü qeydə alınmışdır.
Faktlar göstərir ki, Mişkireyn oykoniminin talış dili ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Toponim müşgür-"qışlaq" və ərəb mənşəli eyn sözlərindən ibarət olub "qışlağın gözü", yaxud "iki qışlaq yeri" mənasındadır. "Eyn sözünun kəndin gəlmə və yerli tayfaya məxsus qışlaq sahələri ilə bağlı olması daha inandırıcıdır. M.Nəzərli "Tariximizin daş yaddaşı" əsərində kəndin əvvəlki adını Muxuş şəklində qeyd edir. Bu sözə Muxax (Zaqatalada kənd və çay) və Muxas (Oğuz rayonunda kənd) şəklində rast gəlirik. Toponimin tərkibindəki mux sözü türkdilli xalqların toponimiyasında çay və dağ adlarında rast gəlinir. Mux çay adlarında çayın "az sulu", "quru" olmasını bildirir, dağ adlarında isə "keçilməz, dar, yarğanlı" mənalarını ifadə edir. Fikrimizcə, toponimin sonundakı uş leksemi qədim as/az topoformantının təhrif forması olub çay adlarının sonluğunda işlənir. Qənaətimizə görə, Muxuş sözü "suyu az olan çay", yaxud "quruyan çay" mənasındadır.
İstinadlar
- ATEL, II h.s.114
- Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti A-Z, Bakı,2007, s.366
Yardımlı rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Miskireyn Azerbaycan Respublikasiinn Yardimli rayonunun inzibati erazi vahidinde kend MiskireynOlke AzerbaycanRayon Yardimli rayonuTarixiBezi tedqiqatcilarin fikrince Miskireyn ereb dilindeki misk etir menasinda ve yeri sozlerinden ibaret olub Etirli yer menasindadir Xalq etimologiyasina gore ise kendin adi guya mulki Reyin yeni Rey mulku sozlerinden ibaretdir M Hesenov oykonimin Erdebil yaxinligindaki Miskin qesebesinin adi ile yaxindan seslesdiyini ve bu toponimlerin eyni kokden oldugunu ehtimal edir seh 52 Fikrimizce yeri komponentinin eyn sekline dusmesi inandirici gorunmur Onu da qeyd edek ki Masallida bu adla yaxin seslesen Miskemi adinda kend vardir Xacmaz rayonu erazisinde Muskur yasayis menteqesi vardir Kend oz adini Muskur mahalinin adindan almisdir Goycay rayonundaki Muskurlu kendi de Goycay qezasinda yasamis muskurlu tayfasinin adiyla baglidir Kend Molla Qedim adiyla da taninir Menbelere gore Muskurlu etnonimi Velvelecayla Samur cayi arasindaki Muskur duzunun adindan yaranmisdir Muskurlu Muskur duzunde qedimde yasamis ellerin umumi adi olmusdur Muskur haqqinda ASE de maraqli faktlar yer almisdir Muskur Azerbaycanda tarixi mahal Menbelerde Maskat Mesqet Maskut kimi adi cekilen Muskur Samur cayi Xezer denizi ve Sabran arasindaki erazini ehate edirdi VIII esrin evvellerinde Mervan ibn Mehemmed Islam dinini qebul etmis xezerleri Muskure kocurdu Evveller musteqil hakimlik olan Muskur 833 cu ilden Derbend emirliyinin terkibine daxil idi Muskure yiyelenmek ugrunda Sirvan ve Derbend arasinda uzun muddet mubarize getmisdir X esrden Muskur Sirvansahlar dovletine tabe idi XVIII esrin II yarisinda Quba xanliginin mahallarindan biri olan Muskurde 31 kend vardi 1796 ci il melumatina gore Hazirda Yalama ve Velvele caylari arasindaki eraziye Muskur deyilir ASE VII cild s 140 Dilimizin Quba dialektinde qislaq menasinda musgur sozu qeyde alinmisdir Faktlar gosterir ki Miskireyn oykoniminin talis dili ile hec bir elaqesi yoxdur Toponim musgur qislaq ve ereb menseli eyn sozlerinden ibaret olub qislagin gozu yaxud iki qislaq yeri menasindadir Eyn sozunun kendin gelme ve yerli tayfaya mexsus qislaq saheleri ile bagli olmasi daha inandiricidir M Nezerli Tariximizin das yaddasi eserinde kendin evvelki adini Muxus seklinde qeyd edir Bu soze Muxax Zaqatalada kend ve cay ve Muxas Oguz rayonunda kend seklinde rast gelirik Toponimin terkibindeki mux sozu turkdilli xalqlarin toponimiyasinda cay ve dag adlarinda rast gelinir Mux cay adlarinda cayin az sulu quru olmasini bildirir dag adlarinda ise kecilmez dar yarganli menalarini ifade edir Fikrimizce toponimin sonundaki us leksemi qedim as az topoformantinin tehrif formasi olub cay adlarinin sonlugunda islenir Qenaetimize gore Muxus sozu suyu az olan cay yaxud quruyan cay menasindadir IstinadlarATEL II h s 114 Azerbaycan dilinin dialektoloji lugeti A Z Baki 2007 s 366 Yardimli rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin