Merkitlər (monqolca "mergid" - “məqsədli, bacarıqlı”) 13-cü əsrin əvvəllərində Çingiz xan imperiyasına daxil olmuş monqol tayfasıdır . Onlar Baykalın cənub-qərbində (Rusiyanın müasir Buryatiya Respublikasının cənubu) və müasir mərkəzi Monqolustanın şimalında məskunlaşmışdılar.
Bu məqalədə çoxsaylı problemlər mövcuddur. Zəhmət olmasa, səhifəni redaktə edərək və ya mövcud problemləri diskussiya edərək həll edin.
|
Tarixi
Monqollar qəbilələrə, tayfalara və uluslara ayrılırdılar. Monqol cəmiyyəti siniflərə – step aristokratiyasına, rəiyyətə və qullara bölünmüşdü. Bu qulların dünyanın digər məmləkətlərindəki qullardan bir fərqi vardı: onları satmırdılar. XII əsrin ikinci yarısında Dalay-nur və Buar -nur monqol qəbiləsindən olan tatarlar da köçərilik edirdilər. Tatarlardan qərbdə adlı xalq yaşayırdı. Nayman qəbiləsi isə keraitlərdən qərbdə məskən salmışdı. Tatarlardan, keraitlərdən və naymanlardan şimalda monqol adlı qəbilə yaşayırdı. Monqollardan qərbdə Xanqay dağlarının ətəklərində və Baykal gölünün ətraflarında merkitlər, Sayan dağları ilə Baykal gölü arasında oyratlar, Cunqariyada uyğurlar məskunlaşmışdılar.
Bütün bu çöl xalqları at belində igidliklər göstərən , düşmənlə vuruşa girməkdən çəkinməyən , yaxşı otlaqlara həmişə sahib olmaq arzusu ilə yaşayan cəngavərlər idilər. Vəhşi heyvan ovu onların həm də bir döyüşçü kimi formalaşmasında əsas amillərdən biri idi. 1125-ci ildə uzaq Şərqdə güclü Szin – "Qızıl padşahlıq" (monqolca Altan)dövləti yaranmışdı. Müasir Mancuriya və istila edilmiş Şimali Çin bu dövlətin tərkibində idi. Bu dövlət yarandığı gündən həmişə qonşu köçəri qəbilələrin hücumlarına məruz qalırdı. Köçərilərə qarşı sınanılmış mübarizə üsulu qəbilələr arasında nifaq salmaq bacarığı idi. Ayrı-ayrı qəbilələrin birləşərək möhtəşəmlik qazanmasının qarşısı bu yolla alınırdı. Bu siyasət Qobi səhrasından cənuba doğru və dağlar boyu köçərilərə qarşı çəkilmiş Çin səddindən də etibarlı idi. Bu siyasətə üstünlük verən çinlilər XII əsrdə tatarları monqollara qarşı qaldırmışdılar. Nəticədə , Xaqan Xabulun yaratdığı qara tatarlar adlanan qurum öz möhtəşəmliyini itirmişdi. İş o yerə çatmışdı ki, ağ tatarlar güclənərək çinlilərin özləri üçün qatı düşmənlərə çevrilmişdilər. Qorxuya düşmüş çinlilər tatarların daha da azğınlaşmasının qarşısını almaq üçün monqollara kömək etməyə başlamışdılar.
İstinadlar
- "Uşnitsky V.V. İtmiş Merkitlər tayfası: mənşə və tarix məsələsində (Rus)". 2019-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Merkitler monqolca mergid meqsedli bacariqli 13 cu esrin evvellerinde Cingiz xan imperiyasina daxil olmus monqol tayfasidir Onlar Baykalin cenub qerbinde Rusiyanin muasir Buryatiya Respublikasinin cenubu ve muasir merkezi Monqolustanin simalinda meskunlasmisdilar Bu meqalede coxsayli problemler movcuddur Zehmet olmasa sehifeni redakte ederek ve ya movcud problemleri diskussiya ederek hell edin Bu meqale yarimciqdir Onu genislendirmeye komek ede bilersiniz yanvar 2024 Bu meqalenin giris hissesi yoxdur Zehmet deyilse meqaleye teqdimat xarakterli giris elave edin Meqalenin preambulasinda esas ve ehemiyyetli detallara yer vermeye calisin Girisle bagli mubahise yaranibsa sehifesine bas cekin Bu meqalede hec bir melumatin menbesi gosterilmemisdir Lutfen etibarli menbeler elave etmekle meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Qerez yaradan menbesiz hisseler muzakiresiz siline biler yanvar 2024 TarixiMonqollar qebilelere tayfalara ve uluslara ayrilirdilar Monqol cemiyyeti siniflere step aristokratiyasina reiyyete ve qullara bolunmusdu Bu qullarin dunyanin diger memleketlerindeki qullardan bir ferqi vardi onlari satmirdilar XII esrin ikinci yarisinda Dalay nur ve Buar nur monqol qebilesinden olan tatarlar da kocerilik edirdiler Tatarlardan qerbde adli xalq yasayirdi Nayman qebilesi ise keraitlerden qerbde mesken salmisdi Tatarlardan keraitlerden ve naymanlardan simalda monqol adli qebile yasayirdi Monqollardan qerbde Xanqay daglarinin eteklerinde ve Baykal golunun etraflarinda merkitler Sayan daglari ile Baykal golu arasinda oyratlar Cunqariyada uygurlar meskunlasmisdilar Butun bu col xalqlari at belinde igidlikler gosteren dusmenle vurusa girmekden cekinmeyen yaxsi otlaqlara hemise sahib olmaq arzusu ile yasayan cengaverler idiler Vehsi heyvan ovu onlarin hem de bir doyuscu kimi formalasmasinda esas amillerden biri idi 1125 ci ilde uzaq Serqde guclu Szin Qizil padsahliq monqolca Altan dovleti yaranmisdi Muasir Mancuriya ve istila edilmis Simali Cin bu dovletin terkibinde idi Bu dovlet yarandigi gunden hemise qonsu koceri qebilelerin hucumlarina meruz qalirdi Kocerilere qarsi sinanilmis mubarize usulu qebileler arasinda nifaq salmaq bacarigi idi Ayri ayri qebilelerin birleserek mohtesemlik qazanmasinin qarsisi bu yolla alinirdi Bu siyaset Qobi sehrasindan cenuba dogru ve daglar boyu kocerilere qarsi cekilmis Cin seddinden de etibarli idi Bu siyasete ustunluk veren cinliler XII esrde tatarlari monqollara qarsi qaldirmisdilar Neticede Xaqan Xabulun yaratdigi qara tatarlar adlanan qurum oz mohtesemliyini itirmisdi Is o yere catmisdi ki ag tatarlar guclenerek cinlilerin ozleri ucun qati dusmenlere cevrilmisdiler Qorxuya dusmus cinliler tatarlarin daha da azginlasmasinin qarsisini almaq ucun monqollara komek etmeye baslamisdilar Istinadlar Etnik qrup ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Usnitsky V V Itmis Merkitler tayfasi mense ve tarix meselesinde Rus 2019 05 14 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 07