Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehri mahalı — Qarabağda tarixi-coğrafi bölgə. Kəhram Əyrinci nahiyəsi 1747 ci ildə Mehri mahalı adlanmışdır
Ümumi məlumat
Mahal qərbdə , şimalda Güney mahalı, şərqdə isə Çulundur mahalı ilə həmsərhəd idi. Mahalın paytaxtı Mehri kəndi idi. Mahalın naibi idi. Mahalın şenliklərindən , Maralzəmi, , , , kəndləri xəzinə mülkü, qalanları (Əldərə, Nüvədi) sahibkar mülkləri statusundaydı. Əldərə kəndi Sərməstbəyovların, Nüvədi Məlikabbasovların idi.
Mahalın tarixindən
Mahal qədim Kəhrаm Əyrinci, Kəhrаm Sаhibi, Kəkəbеrd nahiyələrinin birləşməsi nəticəsində yaranmışdı. Mahalın mərkəzi Mehri kəndi idi.
Qarabağ xanlığında Əbülfət xanın təsiri çox güclü idi. Ona görə də Nebolsinə öz dəstəsini gücləndirmək və hücum edəcəyi təqdirdə Əbülfət xanı darmadağın etmək tapşırılmışdı. Bütün görülən tədbirlərə baxmayaraq Əbülfət xanın yaxınlaşması haqqında hər xəbər əhali arasında çaxnaşmaya səbəb olurdu. Bərgüşad, Mehri, Güney əhalisi ona tabe olmaqda davam edirdi.
1810-cu ilin iyununda İran qoşunları Qarabağa, Gəncəyə və Pəmbəkə doğru irəlilədi. İran qoşunlarının öz dəstələri Tuğ kəndinin yaxınlığında, Qarğabazar adlanan yerdə dayandı. İranlılar Mehridə də möhkəmləndilər [17]. Təbriz istiqamətində Cənubi Azərbaycana irəliləməyin açarı rolunu oynayan Mehrinin mühüm strateji əhəmiyyətini nəzərə alan, sayca 400 nəfərdən bir qədər artıq dəstəsi olan Kotlyarevski Mehriyə doğru hərəkət etdi. İyunun 15-də kəndi hücumla ələ keçirmək ona müyəssər oldu [18]. Arazın o tayına geri çəkilmiş iranlılar iyulun 2-də yenidən Mehriyə yaxınlaşdılar. Mühasirə 5 gün davam etdi. Lakin şah komandanlığı onun alınmazlığına əmin olaraq, geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. İyulun 8-nə keçən gecə Kotlyarevski İran qoşunlarının Mehri yaxınlığında yerləşən düşərgəsinə qəflətən hücum etdi. Süngü döyüşündə İran dəstəsi darmadağın edildi və Qarabağın hüdudlarından kənara atıldı.
İran ilk növbədə Rusiyanı Qarabağdan sıxışdırıb çıxarmaq istəyirdi. Bunun üçün də, hər şeydən əvvəl, general Kotlyarevskinin dəstəsinin yerləşdiyi möhkəmləndirilmiş Mehrini tutmaq lazım idi. İyulun 12-də İran qoşunları Qarabağa soxuldular, lakin darmadağın edilib Arazın o tayına atıldılar.
Mehri mahalı 1840-cı ildə ləğv olunub, sahə kimi Şuşa qəzasına bağlandı. 1867-ci ildə Ordubad qəzasına verildi.
Meğri, yaxud Meğri-güney sahəsi - bu sahə indiki Meğri və Zəngilan rayonlarının ərazisini əhatə etmiĢdir. Meğri inzibati sahəsinin ərazisində 1930-cu ildə Ermənistan SSR-nin tərkibində ərazisi 664 km olan Meğri rayonu və Azərbaycan SSR-nin tərkibində sahəsi 707 km olan Zəngilan rayonu yaradılmışdır. Zəngəzurun Meğri inzibati sahəsi dağlıq (Alagöz, Xustup, Bərguşad, Meğri - güney silsiləsi), dağətəyi, yamac (Araz və Həkəri çayları arasında) və düzən (Bazar çayla Oxçu çay arasında - Ağoyuq maili düzəni) landşafta malikdir. Ərazinin şimal hissəsində dağlarda meşə örtüyü diqqəti cəlb edir. Meşələr əsasən enliyarpaqlı (palıd, vələs) ağaclardan ibarətdir. Bəsit çayın dərəsində isə çinar meşəsi vardır. Araz çayının yatağı boyunca cənuba doğru getdikcə ağac örtüyü seyrək kollara, çöl bitkilərinə, nəhayət, çılpaq qayalıqlara keçir (209, 473).
Mehri mahalının naibləri
| Titul | Adı | Başlanığıcı | Sonu |
|---|---|---|---|
| Naib | 1747 | 1787 | |
| Naib | 1787 | 1822 |
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Mehri mahalı, Bakı: "Soy" dərgisi №5 (49), 2011, səh. 107-125.
İstinadlar
- QAKA III cild, sənəd 633.
- QAKA III cild, sənəd 634.
- Musa Urud Zəngəzur (elmi-publisistik nəşr). Bakı: Nurlar, 2005, 503 səh.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-02-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-27.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehri mahali Qarabagda tarixi cografi bolge Kehram Eyrinci nahiyesi 1747 ci ilde Mehri mahali adlanmisdirUmumi melumatMahal qerbde simalda Guney mahali serqde ise Culundur mahali ile hemserhed idi Mahalin paytaxti Mehri kendi idi Mahalin naibi idi Mahalin senliklerinden Maralzemi kendleri xezine mulku qalanlari Eldere Nuvedi sahibkar mulkleri statusundaydi Eldere kendi Sermestbeyovlarin Nuvedi Melikabbasovlarin idi Mahalin tarixindenMahal qedim Kehram Eyrinci Kehram Sahibi Kekeberd nahiyelerinin birlesmesi neticesinde yaranmisdi Mahalin merkezi Mehri kendi idi Qarabag xanliginda Ebulfet xanin tesiri cox guclu idi Ona gore de Nebolsine oz destesini guclendirmek ve hucum edeceyi teqdirde Ebulfet xani darmadagin etmek tapsirilmisdi Butun gorulen tedbirlere baxmayaraq Ebulfet xanin yaxinlasmasi haqqinda her xeber ehali arasinda caxnasmaya sebeb olurdu Bergusad Mehri Guney ehalisi ona tabe olmaqda davam edirdi 1810 cu ilin iyununda Iran qosunlari Qarabaga Genceye ve Pembeke dogru ireliledi Iran qosunlarinin oz desteleri Tug kendinin yaxinliginda Qargabazar adlanan yerde dayandi Iranlilar Mehride de mohkemlendiler 17 Tebriz istiqametinde Cenubi Azerbaycana irelilemeyin acari rolunu oynayan Mehrinin muhum strateji ehemiyyetini nezere alan sayca 400 neferden bir qeder artiq destesi olan Kotlyarevski Mehriye dogru hereket etdi Iyunun 15 de kendi hucumla ele kecirmek ona muyesser oldu 18 Arazin o tayina geri cekilmis iranlilar iyulun 2 de yeniden Mehriye yaxinlasdilar Muhasire 5 gun davam etdi Lakin sah komandanligi onun alinmazligina emin olaraq geri cekilmek mecburiyyetinde qaldi Iyulun 8 ne kecen gece Kotlyarevski Iran qosunlarinin Mehri yaxinliginda yerlesen dusergesine qefleten hucum etdi Sungu doyusunde Iran destesi darmadagin edildi ve Qarabagin hududlarindan kenara atildi Iran ilk novbede Rusiyani Qarabagdan sixisdirib cixarmaq isteyirdi Bunun ucun de her seyden evvel general Kotlyarevskinin destesinin yerlesdiyi mohkemlendirilmis Mehrini tutmaq lazim idi Iyulun 12 de Iran qosunlari Qarabaga soxuldular lakin darmadagin edilib Arazin o tayina atildilar Mehri mahali 1840 ci ilde legv olunub sahe kimi Susa qezasina baglandi 1867 ci ilde Ordubad qezasina verildi Megri yaxud Megri guney sahesi bu sahe indiki Megri ve Zengilan rayonlarinin erazisini ehate etmiGdir Megri inzibati sahesinin erazisinde 1930 cu ilde Ermenistan SSR nin terkibinde erazisi 664 km olan Megri rayonu ve Azerbaycan SSR nin terkibinde sahesi 707 km olan Zengilan rayonu yaradilmisdir Zengezurun Megri inzibati sahesi dagliq Alagoz Xustup Bergusad Megri guney silsilesi dageteyi yamac Araz ve Hekeri caylari arasinda ve duzen Bazar cayla Oxcu cay arasinda Agoyuq maili duzeni landsafta malikdir Erazinin simal hissesinde daglarda mese ortuyu diqqeti celb edir Meseler esasen enliyarpaqli palid veles agaclardan ibaretdir Besit cayin deresinde ise cinar mesesi vardir Araz cayinin yatagi boyunca cenuba dogru getdikce agac ortuyu seyrek kollara col bitkilerine nehayet cilpaq qayaliqlara kecir 209 473 Mehri mahalinin naibleriTitul Adi Baslanigici SonuNaib 1747 1787Naib 1787 1822MenbeEnver Cingizoglu Mehri mahali Baki Soy dergisi 5 49 2011 seh 107 125 IstinadlarQAKA III cild sened 633 QAKA III cild sened 634 Musa Urud Zengezur elmi publisistik nesr Baki Nurlar 2005 503 seh Arxivlenmis suret 2020 02 25 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 27 Hemcinin baxQarabag xanligi Megri rayonu