Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Mehdi Sadıq oğlu Əliyev (1907, Yelizavetpol – 1970, Bakı) — Elm xadimi, Azərbaycan Pedaqoji İnstitutnun və S. M. Kirov adına ADU-nun rektoru.
| Mehdi Əliyev | |
|---|---|
| azərb. Mehdi Sadıq oğlu Əliyev | |
| 1965 – 1970 | |
| Əvvəlki | Şəfaət Mehdiyev |
| Sonrakı | Faiq Bağırzadə |
Azərbaycan Pedaqoji İnstitutnun rektoru  | |
| 1962 – 1965 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Gəncə  Rusiya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR |
| Milliyyəti |  SSRİ→ Azərbaycan azərbaycanlı |
| Partiya |  Kommunist partiyası |
| Fəaliyyəti | Elm xadimi, Müəllim |
Həyatı
Mehdi Əliyev 1907-ci ildə qədim Gəncə şəhərində zıyalı ailəsində anadan olmuşur. O, 1924-cü ildə Gəncə gimnaziyasını bitirərək orada müəllim fəaliyyətinə başlamışdır. 17 yaşlı müəllim öz savadını artırmağa ehtiyac duymuş və 1925-ci ildə azərbaycan dilində yenicə tədrisə başlamış Azərbaycan Dövlət Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuşdur. O, 1930-cu ildə həmin ixtisası bitirmiş və istedadlı kadr kimi Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda dekan vəzifəsinə cəlb edilmişdir.
M.Əliyev yeni yaradılmış Azərbaycan Pedaqoji İnstitutda 1931-1935 illərdə dekan vəzifəsində çalışmış və sonra isə elmi-pedaqoji fəaliyyətini ADU-da davam etdirmişdir.M.Əliyev yüksək vəzifə tutmasına baxmayaraq könüllü olaraq 2-ci dünya müharibəsinə getmiş, ön cəbhədə vuruşmuş və düşmən gülləsinə tuş gələrək ağır yaralanmışdır. O özündə güc taparaq yenidən ali təhsilimizin inkişafı üçün səylə çalişmışdır. 1944-cü ildə ADU-nin fizika riyaziyyat fakültəsinə dekan vəzifəsinə seçilmiş və müharibənin ağır zərbələrinə məruz qalmıs Azərbaycanda ali təhsil sistemimizin formalaşması və inkişafı üçün mühüm işlər görmüsdür. Dərin biliyi, peşəkar müəllimlik metodikası, səmərəli təşkilatçılıq qabiliyyəti, yuksək mənəvi əxlaqi keyfiyyətləri, vətənpərvərliyi və insansevərliyi ilə parlaq şəxsiyyət kimi formalaşan M.Əliyev 1952-ci ildə ADU-nun prorektoru kimi daha məsul və daha şərəfli vəzifəyə təyin edilmişdir. O, bu vəzifənin öhdəsindən də layiqincə gələrək ölkəmizin elmi-pedaqoji ictimaiyyəti arasında sayılıb-seçilən şəxsiyyətə çevrilmişdir. Vəzifələrinin məsuliyyəti artdıqca, Mehdi müəllimin elm, təhsil və idarəçilik sahələrində praktiki istifadəsinə ciddi ehtiyac duyulan daha geniş spektrli imkanları üzə çıxmış və ADU-da ali təhsilin inkişafında çox yararlı olmuşdur. 1962-ci ildə tanınmış alim-pedaqoq Mehdi müəllim Azərbaycan Pedaqoji İnstituta rektor təyin edilmişdir. 1965-ci ilə qədər o, bu institutda ali pedaqoji kadrların hazırlanmasında, elmi-tədqiqat işlərinin aparılmasında, kollektiv arasında əfval-ruhiyyənin sağlamlaşmasında ciddi dönüş yaratmış və öz nüfuzunu daha da artırmışdır.Fədakar əməyi, bilik-bacarığı, yüksək intellekt səviyyəsi və xoşrəftar insani keyfiyyətləri Mehdi Əliyevi ali dövlət orqanlarında daimi diqqət mərkəzində saxlamış və ali təhsilimizin inkişafında ehtiyac duyulan anda ona müraciətin əsaını təşkil etmişdir. Bu səbəbdən 1965-ci ildə M.Əliyev ADU-nun rektoru təyin edilmiş və bu vəzifəni 1970-ci ilə kimi böyük uğurla icra etmişdir.
Mehdi müəllim Universitetin məzunları arasında xüsusi istedadı və bacarığı ilə seçilənlərin keçmiş SSRİ-nin müxtəlif şəhərlərinə, dünya miqyaslı elm mərkəzlərinə aspiranturaya göndərilməsinin təşəbbüskarı olmuş və onların Bakı şəhərində işə qəbul olunmasına, mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına xüsusi qayğı göstərmişdir. Hazırda Universitetin elmi-pedaqoji kadrları arasında M.Əliyevin qayğılarından bəhrələnən alimlərimiz onu minnətdarlıq hissi ilə xatırlayırlar. Mehdi müəllim respublikada təhsil, elm sahəsində təşkilatı işlərlə yanaşı, pedaqoji fəaliyyətlə də ciddi məşğul olmuşdur. O Azərbaycan Dövlət Universiteti və Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu ilə yanaşı, Azərbaycan Sənaye İnstitutunda (indiki Neft Akademiyasında), Tbilisidəki Zaqafqaziya Dəmir Yolları İnstitutunda da mühazirələr oxumuşdur. Mehdi müəllim özünəməxsus qeyri-adi pedaqoji istedada malik idi. O, mexanika, molekulyar fizika və optika üzrə mühazirələrini oxuyarkən, əvvəlcə tələbələrdə dərsin mövzusuna aid təəccüb və maraq oyadar və sonra isə mövzunu elmi qaydada yüksək peşəkarlıqla şərh edərmiş. Mehdi müəllim məntiqli, aydın ardıcıl, dərin məzmunlu mühazirələrini oxumaqdan xüsusi zövq alırdı.
Mehdi müəllim bacarıqlı elm-təhsil təşkilatçısı olmaqla yanaşı, həm də nüfuzlu alim idi. O, 1933-cü ildə dövrünün yüksək elmi adına-dosent adına layiq görülmüşdür. Bəzi torpaq elementlərinin fiziki xassələrinin tədqiqinə aid böyük praktik əhəmiyyətə malik elmi-tədqiqat işləri ilə məşğul olmuşdur. O, 1949-cu ildə “Bərk cisimlərin bərkliyinin rəqs üsulu ilə təyini” mövzusunda dissertasiya müdafiə etmişdir. Onun elmi məqalələri müntəzəm olaraq nüfuzlu Respublika və xarici jurnallarda dərc olunmuş və məruzələri elmi konfranslarda dinlənilmişdir.M.Əliyev Azərbaycan dilində dərslik, dərs vəsaitlərinin hazırlanması, fizika üzrə terminologiyanin tərtibi kimi işlərə xüsusi əhəmiyyət vermişdir. O, tələbələr üçün bir çox vacib dərslikləri (A.F.İoffe Molekulyar fizika kurs və s.) rus dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə etmiş və ali məktəblər üçün Optika kursundan Azərbaycan dilində yazılmış ilk dərsliyin həmmüəllifi olmuşdur.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Mehdi Sadiq oglu Eliyev 1907 Yelizavetpol 1970 Baki Elm xadimi Azerbaycan Pedaqoji Institutnun ve S M Kirov adina ADU nun rektoru Mehdi Eliyevazerb Mehdi Sadiq oglu Eliyev S M Kirov adina ADU nun rektoru1965 1970EvvelkiSefaet MehdiyevSonrakiFaiq BagirzadeAzerbaycan Pedaqoji Institutnun rektoru1962 1965Sexsi melumatlarDogum tarixi 1907Dogum yeri Gence Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 1970Vefat yeri Baki Azerbaycan SSRMilliyyeti SSRI Azerbaycan azerbaycanliPartiya Kommunist partiyasiFealiyyeti Elm xadimi MuellimHeyatiMehdi Eliyev 1907 ci ilde qedim Gence seherinde ziyali ailesinde anadan olmusur O 1924 cu ilde Gence gimnaziyasini bitirerek orada muellim fealiyyetine baslamisdir 17 yasli muellim oz savadini artirmaga ehtiyac duymus ve 1925 ci ilde azerbaycan dilinde yenice tedrise baslamis Azerbaycan Dovlet Universitetinin fizika riyaziyyat fakultesine daxil olmusdur O 1930 cu ilde hemin ixtisasi bitirmis ve istedadli kadr kimi Azerbaycan Pedaqoji Institutunda dekan vezifesine celb edilmisdir M Eliyev yeni yaradilmis Azerbaycan Pedaqoji Institutda 1931 1935 illerde dekan vezifesinde calismis ve sonra ise elmi pedaqoji fealiyyetini ADU da davam etdirmisdir M Eliyev yuksek vezife tutmasina baxmayaraq konullu olaraq 2 ci dunya muharibesine getmis on cebhede vurusmus ve dusmen gullesine tus gelerek agir yaralanmisdir O ozunde guc taparaq yeniden ali tehsilimizin inkisafi ucun seyle calismisdir 1944 cu ilde ADU nin fizika riyaziyyat fakultesine dekan vezifesine secilmis ve muharibenin agir zerbelerine meruz qalmis Azerbaycanda ali tehsil sistemimizin formalasmasi ve inkisafi ucun muhum isler gormusdur Derin biliyi pesekar muellimlik metodikasi semereli teskilatciliq qabiliyyeti yuksek menevi exlaqi keyfiyyetleri vetenperverliyi ve insanseverliyi ile parlaq sexsiyyet kimi formalasan M Eliyev 1952 ci ilde ADU nun prorektoru kimi daha mesul ve daha serefli vezifeye teyin edilmisdir O bu vezifenin ohdesinden de layiqince gelerek olkemizin elmi pedaqoji ictimaiyyeti arasinda sayilib secilen sexsiyyete cevrilmisdir Vezifelerinin mesuliyyeti artdiqca Mehdi muellimin elm tehsil ve idarecilik sahelerinde praktiki istifadesine ciddi ehtiyac duyulan daha genis spektrli imkanlari uze cixmis ve ADU da ali tehsilin inkisafinda cox yararli olmusdur 1962 ci ilde taninmis alim pedaqoq Mehdi muellim Azerbaycan Pedaqoji Instituta rektor teyin edilmisdir 1965 ci ile qeder o bu institutda ali pedaqoji kadrlarin hazirlanmasinda elmi tedqiqat islerinin aparilmasinda kollektiv arasinda efval ruhiyyenin saglamlasmasinda ciddi donus yaratmis ve oz nufuzunu daha da artirmisdir Fedakar emeyi bilik bacarigi yuksek intellekt seviyyesi ve xosreftar insani keyfiyyetleri Mehdi Eliyevi ali dovlet orqanlarinda daimi diqqet merkezinde saxlamis ve ali tehsilimizin inkisafinda ehtiyac duyulan anda ona muracietin esaini teskil etmisdir Bu sebebden 1965 ci ilde M Eliyev ADU nun rektoru teyin edilmis ve bu vezifeni 1970 ci ile kimi boyuk ugurla icra etmisdir Mehdi muellim Universitetin mezunlari arasinda xususi istedadi ve bacarigi ile secilenlerin kecmis SSRI nin muxtelif seherlerine dunya miqyasli elm merkezlerine aspiranturaya gonderilmesinin tesebbuskari olmus ve onlarin Baki seherinde ise qebul olunmasina menzil meiset seraitinin yaxsilasdirilmasina xususi qaygi gostermisdir Hazirda Universitetin elmi pedaqoji kadrlari arasinda M Eliyevin qaygilarindan behrelenen alimlerimiz onu minnetdarliq hissi ile xatirlayirlar Mehdi muellim respublikada tehsil elm sahesinde teskilati islerle yanasi pedaqoji fealiyyetle de ciddi mesgul olmusdur O Azerbaycan Dovlet Universiteti ve Azerbaycan Pedaqoji Institutu ile yanasi Azerbaycan Senaye Institutunda indiki Neft Akademiyasinda Tbilisideki Zaqafqaziya Demir Yollari Institutunda da muhazireler oxumusdur Mehdi muellim ozunemexsus qeyri adi pedaqoji istedada malik idi O mexanika molekulyar fizika ve optika uzre muhazirelerini oxuyarken evvelce telebelerde dersin movzusuna aid teeccub ve maraq oyadar ve sonra ise movzunu elmi qaydada yuksek pesekarliqla serh edermis Mehdi muellim mentiqli aydin ardicil derin mezmunlu muhazirelerini oxumaqdan xususi zovq alirdi Mehdi muellim bacariqli elm tehsil teskilatcisi olmaqla yanasi hem de nufuzlu alim idi O 1933 cu ilde dovrunun yuksek elmi adina dosent adina layiq gorulmusdur Bezi torpaq elementlerinin fiziki xasselerinin tedqiqine aid boyuk praktik ehemiyyete malik elmi tedqiqat isleri ile mesgul olmusdur O 1949 cu ilde Berk cisimlerin berkliyinin reqs usulu ile teyini movzusunda dissertasiya mudafie etmisdir Onun elmi meqaleleri muntezem olaraq nufuzlu Respublika ve xarici jurnallarda derc olunmus ve meruzeleri elmi konfranslarda dinlenilmisdir M Eliyev Azerbaycan dilinde derslik ders vesaitlerinin hazirlanmasi fizika uzre terminologiyanin tertibi kimi islere xususi ehemiyyet vermisdir O telebeler ucun bir cox vacib derslikleri A F Ioffe Molekulyar fizika kurs ve s rus dilinden Azerbaycan diline tercume etmis ve ali mektebler ucun Optika kursundan Azerbaycan dilinde yazilmis ilk dersliyin hemmuellifi olmusdur