Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehdi Məmməd oğlu Mehdizadə (5 yanvar 1903, Daşkəsən, Cəbrayıl qəzası – 1 may 1984, Bakı) — pedaqogika elminin görkəmli nümayəndəsi, tanınmış ictimai xadim, SSRİ Pedaqoji Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, akademik, Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi, pedaqoji elmlər doktoru, professor, Azərbaycan SSR xalq maarif naziri (1952–1954; 1960–1980).
| Mehdi Mehdizadə | |
|---|---|
 | |
| 10 mart 1960 – 13 fevral 1980 | |
| Əvvəlki | Rəhim Rəhimov |
| Sonrakı | Elmira Qafarova |
| mart 1952 – 12 iyun 1954 | |
| Əvvəlki | Məmməd Ələkbərov |
| Sonrakı | Mirzə Məmmədov |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 5 yanvar 1903 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1 may 1984 (81 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | alim |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | pedaqogika |
| Elmi dərəcəsi | |
| | |
| Təltifləri | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Mehdi Məmməd oğlu Mehdizadə 1903-cü il yanvar ayının 5-də indiki Cəbrayıl qəzasının Daşkəsən kəndli ailəsində anadan olmuşdur. 1914-cü ildə Daşkəsən kəndində tədrisi rus dilində aparılan 3 sinifli ibtidai rus-tatar məktəbi açılır. Mehdi həmin məktəbə daxil olanda onun 11 yaşı var idi. 1919-cu ildə 16 yaşlı Mehdi Daşkəsən kənd ibtidai məktəbinin ilk məzunlarından biri olur və 1920-ci ildə kəndlərində qiraət komasının müdiri kimi əmək fəaliyyətinə başlayır. Daha sonra gənc Mehdi 1921-ci ildə rayon mərkəzində açılan pedaqoji kursda təhsil alır və kursu bitirdikdən sonra Daşkəsən kənd birdərəcəli məktəbində müəllim və müdir kimi fəaliyyətə başlayır. 1923-cü ilin mayında Mehdi Mehdizadə Cəbrayıl qəzasından Bakıya üç aylıq ali pedaqoji kursa göndərilir. Həmin kursu müvəffəqiyyətlə bitirdikdən sonra o, Qəza Xalq Maarif Şöbəsinin göndərişi ilə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun hazırlıq kursuna qəbul olunur. Hazırlıq kursunun sonunda imtahan verib 1924-cü ildə İnstitutun Fizika-riyaziyyat fakültəsinin birinci kursuna qəbul edilir. Mehdi Mehdizadə 1926-cı ildə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Fizika-riyaziyyat fakültəsini bitirib ali təhsilli fizika və riyaziyyat müəllimi kimi Cəbrayıl qəzasının Qaryagin (indiki Füzuli) şəhərindəki orta təhsil verən məktəbdə pedaqoji fəaliyyətini davam etdirir.
Elmi-pedaqoji fəaliyyəti
Mehdi Mehdizadə pedaqoji fəaliyyəti dövründə yalnız tədris-metodiki işlərlə deyil, eyni zamanda, ümumpedaqoji problemlərlə də maraqlanırdı. 1930-cu ilin martında onu Azərbaycan Xalq Maarif Komissarlığının İctimai Tərbiyə Baş İdarəsinin elmi katibi və Xalq Maarif Komissarının birinci müavini Ayna Sultanovanın köməkçisi vəzifəsinə təyin edirlər. O, bu vəzifədə cəmi bir il çalışdıqdan sonra, 1931-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının Azərbaycan filialı nəzdində pedaqogika ixtisası üzrə yenicə təşkil edilmiş aspiranturaya qəbul olunur. 1931-ci ilin sentyabr ayından onun elmi-pedaqoji fəaliyyəti başlayır. 1932-ci ilin sentyabrından APİ-nin pedaqogika kafedrasında müəllim kimi fəaliyyətə başlayır. Aspiranturanı bitirdikdən bir il sonra Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun rəhbərliyi Mehdi Mehdizadəni 1934-cü ildə pedaqoji fakültənin dekanı vəzifəsinə təyin edir. Az müddət bu vəzifədə çalışdıqdan sonra 1934-cü ilin sonunda onu APİ-nin elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifəsinə irəli çəkirlər. Mehdi Mehdizadə 1941-ci ildə "Azərbaycan məktəblərində savad təlimi tarixi" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək pedaqoji elmlər namizədi − alimlik dərəcəsi alır. 1941–1942-ci illər ərzində Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun tədris işləri üzrə direktor müavini vəzifəsində çalışır. 1942-ci ilin sentyabrından 1946-cı ilin iyununa qədər ordu sıralarında − İkinci Dünya Müharibəsinində iştirak edir. Müharibədən qayıtdıqdan sonra 1946–1950-ci illərdə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda elmi pedaqoji fəaliyyətini davam etdirərək pedaqogika kafedrasının müdiri, fakültə dekanı, elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifələrində çalışır. Mehdi Mehdizadə 1950-ci ildə 315-ci seçki dairəsindən Bakı Şəhər Sovetinə deputat seçilir. 1950–1951-ci illərdə ölkənin ən nüfuzlu ali məktəblərindən biri olan Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun rektoru vəzifəsində çalışır. 1951-ci ildə Dəstəfur seçki dairəsindən Azərbaycan SSR Ali Sovetinə deputat seçilir. 1951-ci ilin noyabrında isə Bakı Şəhər Soveti İcraiyyə Komitəsi sədrinin müavini vəzifəsinə təyin olunur. Mehdi Mehdizadə 1952-ci ilin mart ayında Azərbaycan SSR-nin maarif naziri vəzifəsinə təyin edilir və 25 ilə yaxın müddətdə (1952–1954; 1960–1980) respublikanın xalq maarifinə rəhbərlik edir. 1954-cü ildə yenidən Pedaqoji İnstituta göndərilir. 1956-cı ildə "Azərbaycan sovet məktəbinin tarixi" mövzusunda yazdığı doktorluq dissertasiyasını Moskvada müdafiə edir. Pedaqoji elmlər doktoru Mehdi Mehdizadə 1957-ci ildə APİ-nin professoru vəzifəsinə seçilir. İki ildən sonra 1959-cu ilin sentyabrında o, Azərbaycan SSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Komitəsi sədrinin birinci müavini vəzifəsinə təyin edilir. Görkəmli alim və təhsil təşkilatçısı 1960-cı il Azərbaycan Kommunist Partiyasının XXIV qurultayında Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsinin üzvü seçilmiş, həmin ilin mart ayında yenidən Azərbaycan SSR maarif naziri vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1966-cı ilin avqust ayında yeni yaradılan SSRİ Pedaqoji Elmlər Akademiyasının təsis komissiyasının tərkibinə daxil edilmiş və birbaşa akademiyanın həqiqi üzvü seçilmişdir. Mehdi Mehdizadə öz ərizəsinə əsasən, 13 fevral 1980-ci ildə Azərbaycan SSR maarif naziri vəzifəsindən azad edilmiş, həmin vaxtdan ömrünün sonunadək Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pedaqoji Elmlər İnstitutunun elmi məsləhətçisi olmuşdur.
Akademik Mehdi Mehdizadə 10 cildlik "Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası"nın, Moskvada nəşr olunan 4 cildlik "Pedaqoji Ensiklopediya"nın, 2 cildlik "Pedaqoji lüğət"in müəlliflərindən biri kimi tanınır. Həyatının son illərində tamamladığı "Məktəb və məktəbli şəxsiyyətinin hərtərəfli inkişafı", "Azərbaycanda məktəb təhsilinin və pedaqoji fikrin inkişafı" adlı əsərləri görkəmli alimlər tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir.
Akademik Mehdi Mehdizadənin elmi çıxış və məqalələri "Azərbaycan məktəbi", "Советская педагогика", "Народное образование" və digər jurnal və toplularda dərc edilmişdir. Mehdi Mehdizadənin fəaliyyətində beynəlxalq əlaqələr, beynəlxalq təşkilatların təşkil etdikləri tədbirlərdə fəal iştirak, bu tədbirlərdə dərin məzmunlu elmi pedaqoji məruzə və çıxışlar əsas yer tutur. O, 1961–1965-ci illərdə YUNESKO-nun Yaşlıların Təhsili üzrə Məsləhət Komitəsinin daimi üzvü seçilmiş, Sovet hökumətinin maarif məsələləri üzrə tapşırıqlarını yerinə yetirmək məqsədi ilə Sovet nümayəndə heyətinin tərkibində Polşa, Hollandiya, Fransa, Afrika qitəsində və digər ölkələrdə rəsmi səfərlərdə olmuşdur. 1961-ci ildə "Zaqafqaziyada yaşlı əhali arasında savadsızlığın ləğvi təcrübəsindən" adlı məqaləsi YUNESKO-nun Şərq ölkələri üzrə mətbuat orqanında çap olunmuşdur. Akademik Mehdi Mehdizadənin 1961-ci ilin iyun ayında YUNESKO yanında Yaşlıların Təhsili Üzrə Beynəlxalq Komissiyanın sessiyasında iştirakı, orada "Afrika ölkələrində yaşlı əhalinin təhsilinin əsas məsələləri" mövzusunda məruzəsi YUNESKO-nun sənədlərində ingilis, fransız və ispan dillərində çap olunmuşdur. Mehdi Mehdizadə həmin ilin martında Afrika ölkələri maarif nazirlərinin Parisdə keçirilən beynəlxalq konfransında da çıxış etmişdir.
Akademik Mehdi Məmməd oğlu Mehdizadə 1 may 1984-cü ildə Bakı şəhərində vəfat etmiş, İkinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur
Biblioqrafiya
Azərbaycan dilində kitabları
- Pedaqogika (1941, I hissə)
- Pedaqogika (1941, II hissə)
- Pedaqogika (1958)
- Pedaqogika (1959)
- Müasir ümumtəhsil məktəblərinin əsas problemləri 2020-11-12 at the Wayback Machine
- Məktəb quruculuğu sahəsində nailiyyətlərimiz (1957)
- Orta məktəb şagirdlərinin əmək tərbiyəsi haqqında (Bakı, 1959)
- Azərbaycanda Sovet məktəbinin tarixinə dair xülasələr (Azərbaycan və rus dillərində, Bakı, 1959; Moskva, 1962)
- Azərbaycan məktəbləri yenidən qurulma yollarında (1960)
- Məktəbdə təlim-tərbiyə işinin yenidən qurulmasının bəzi məsələləri (1961)
- Sov İKP. XXII qurultayının qərarları və məktəb təhsili sahəsində vəzifələrimiz (1962)
- Pedaqoji Ensiklopediya (Moskva, 4 cild)
- Pedaqoji lüğət (2 cild)
- "SSRİ xalqlarının məktəb və pedaqoji fikir tarixi oçerkləri"
- Azərbaycan xalq maarifi yeni yüksəlişdə (Bakı, 1967)
- Müasir dərsə verilən tələblər (Bakı, 1970)
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası (10 cild, 1976–1987)
- Dərsin təkmilləşdirilməsi yolları (1979)
- Azərbaycanda xalq maarifinin sürətli inkişafı (Azərbaycan və rus dillərində, Bakı, 1980)
- Ümumtəhsil məktəblərində təlim-tərbiyə prosesinin təkmilləşdirilməsi yolları (Bakı, 1982)
- "Xalq maarifinin inkişafında Sovet Azərbaycanının təcrübəsi" (R.Avakov, Q.Əliyev, A.Atakişiyev və E.İsmayılov ilə birlikdə, vəfatından sonra YUNESKO tərəfindən ingilis və fransız dillərində kütləvi tirajla nəşr edilmişdir, 1984)
Rus dilində kitabları
- Образование взрослых в СССР (Текст книги на трех языках: русском, английском и французском. 1960)
- Очерки по истории советской школы Азербайджанa (Москва, 1961)
- Школы Азербайджана на путях перестройки (Баку, 1965)
- Школьное образование в Азербайджанской ССР на новом подъеме (Баку, 1967)
- О требованиях к современному уроку (Баку, 1970)
- Пути совершенствования урока (Баку, 1979)
- Расцвет народного образования Азербайджана (Баку, 1980)
Haqqında yazılan kitablar
- Akademik Mehdi Mehdizadə. Biblioqrafiya (Tərtib edən: Hidayət Musayev. Bakı, 1992)
- Akademik Mehdi Mehdizadə ömrünün işığı (V.Xəlilov, H.Musayev, Bakı. 1998, 2012)
- Azərbaycanda pedaqoji elm: təşəkkülü, inkişafı və problemləri (1920–1991-ci illər) (F.Rüstəmov. Bakı, 1991)
- Azərbaycanın Təhsil nazirləri (Misir Mərdanov. Bakı, 2010) 2020-06-14 at the Wayback Machine
- "Əsrə bərabər ömür". Fərrux Rüstəmov. Pedaqoji oçerklər: Sələflərim və müasirlərim. Bakı: Elm və təhsil, 2010.
- "Dünya şöhrətli alim, gözəl insan". Vidadi Xəlilov. Ömür yollarında. Bakı: Nərgiz, 2012.
- Yeni təhsil, tərbiyə və elm antologiyası (Etibar Əliyev. Bakı, 2020)
- Ulduzlar sönmür, yaradan ölmür (Düşüncələr,qənaətlər). Hacı Seyid Miriş Bərgüşadlı. Bakı: Çaşıoğlu, 2006
Mükafat və təltiflər
- SSRİ maarif əlaçısı (29.04.1959)
- Lenin ordeni (1960)
- (1966)
- (1971)
- "Krupskaya medalı" (03.01.1973) (Böyüməkdə olan nəslin təlim-tərbiyəsinə görə)
- (1976)
- SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı (12.02.1980)
- (31.08.1981)
- "Azərbaycan SSR-nin Əməkdar elm xadimi" (1982)
Xatirəsi
- Bakı şəhər Xalq Deputatları Soveti Rəyasət heyəti akademik Mehdi Məmməd oğlu Mehdizadənin yaşadığı binaya (Mirzə Şəfi küşəsi, 19) xatirə lövhəsi vurulması haqqında xüsusi qərar (21.09.1993-cü il 17/165 saylı) vermişdir.
- Bakı şəhərinin küçələrindən birinə Mehdi Mehdizadənin adı verilmişdir.
- Azərbaycan Uşaq Fondu M.Mehdizadənin Azərbaycan maarifinin inkişafında böyük xidmətlərini nəzərə alaraq qərar qəbul etmişdir. Qərarda deyilir: "Azərbaycan Uşaq Fondunun respublikanın pedaqoji ali, orta ixtisas, texniki peşə, ümumtəhsil məktəblərində, eləcə də təmayüllü internat məktəblərində təhsil alan istedadlı tələbə və şagirdlərə verdiyi təqaüd "Akademik Mehdi Məmməd oğlu Mehdizadə adına təqaüd" adlandırılsın".
- Azərbaycan Müəllimlərinin Yaradıcı İttifaqı 1995-ci ildə akademik Mehdi Mehdizadə adına mükafat təsis etmişdir.
- Cəbrayıl rayonundakı 1 nömrəli şəhər orta məktəbinə akademik Mehdi Mehdizadənin adı verilmişdir.
- Beyləqan rayonundakı 3 nömrəli şəhər orta məktəbinə akademik Mehdi Mehdizadənin adı verilmiş və məktəbin həyətində onun büstü ucaldılmışdır.
- Böyüməkdə olan nəslin təlim-tərbiyəsi sahəsində zəngin ənənələri ilə tanınan Gəncə şəhərindəki 4 nömrəli tam orta ümumtəhsil məktəbi akademik Mehdi Mehdizadənin adını daşıyır.
- Azərbaycan Dövlət Televiziya Şirkəti professor Vidadi Xəlilovun ssenarisi əsasında 2002-ci ildə "Əsrə bərabər ömür" filmini çəkərək, dahi şəxsiyyətin nəsillərə nümunə olan ömür yoluna həsr etmişdir. Film hazırda Azərbaycan Televiziyasının (AzTV) qızıl fondunda qorunur. Filmin elmi məsləhətçisi professor Zahid Qaralovdur.
- 2007-ci ildə İctimai Televiziya (İTV) tərəfindən çəkilən "Yaşamaq yanmaqdır…" (Portret) sənədli filmi dahi şəxsiyyət, akademik Mehdi Mehdizadənin xatirəsinə həsr edilmişdir. Filmdə Azərbaycanın tanınmış elm nümayəndələri akademik haqqında fikir və xatirələrini bölüşürlər. Filmin ssenari müəllifi – Eldar Sadıqov, rejissor – Ruslan Hüseynov, redaktor – Cəsarət Valehovdur.
- Akademik Mehdi Məmməd oğlu Mehdizadə adına mükafat Azərbaycan Müəllimlərinin Yaradıcı İttifaqı tərəfindən 1995-ci ildə təsis edilmişdir.
Filmoqrafiya
- "Əsrə bərabər ömür" sənədli filmi. 2002-ci li.
- "Portret" ("Yaşamaq yanmaqdır") sənədli filmi. 2007-ci il.
Mənbə
- Mehdizadə və Mərdanov. Nadir İsrafilov. Bakı, 2011.
- "Əsrə bərabər ömür". Fərrux Rüstəmov. Pedaqoji oçerklər: Sələflərim və müasirlərim. Bakı: Elm və təhsil, 2010
- "Dünya şöhrətli alim, gözəl insan". Vidadi Xəlilov. Ömür yollarında. Bakı: Nərgiz, 2012.
- Akademik Mehdi Mehdizadə. Biblioqrafiya (Tərtib edən: Hidayət Musayev. Bakı, 1992)
- Akademik Mehdi Mehdizadə ömrünün işığı (V.Xəlilov, H.Musayev. Bakı, 2012)
- Azərbaycanın Təhsil nazirləri. (Misir Mərdanov. Bakınəşr, 2010) 2020-06-14 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Akademik Mehdi Mehdizadə ömrünün işığı (V.Xəlilov, H.Musayev, Bakı. 1998, 2012)
- Azərbaycanda pedaqoji elm: təşəkkülü, inkişafı və problemləri (1920–1991-ci illər) (F.Rüstəmov. Bakı, 1991)
Xarici keçidlər
- Akademik Mehdi Mehdizadənin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi-praktik konfrans keçirilmişdir
- Akademik Mehdi Mehdizadənin 110 illiyinə həsr olunmuş elmi-praktiki konfrans keçirilmişdir
- SSRİ PEA-nın ilk və son azərbaycanlı akademiki: Mehdi Mehdizadə
- Bu gün akademik Mehdi Mehdizadənin anım günüdür
- Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi. Milli Kitabxana, 2013
- Akademik Mehdi Mehdizadənin doğum günüdür
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehdi Memmed oglu Mehdizade 5 yanvar 1903 Daskesen Cebrayil qezasi 1 may 1984 Baki pedaqogika elminin gorkemli numayendesi taninmis ictimai xadim SSRI Pedaqoji Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu akademik Azerbaycan SSR emekdar elm xadimi pedaqoji elmler doktoru professor Azerbaycan SSR xalq maarif naziri 1952 1954 1960 1980 Mehdi MehdizadeAzerbaycan SSR maarifi naziri10 mart 1960 13 fevral 1980EvvelkiRehim RehimovSonrakiElmira Qafarovamart 1952 12 iyun 1954EvvelkiMemmed ElekberovSonrakiMirze MemmedovSexsi melumatlarDogum tarixi 5 yanvar 1903 1903 01 05 Dogum yeri Daskesen Cebrayil qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1 may 1984 1984 05 01 81 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiTehsili Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutu 1926 Fealiyyeti alimElmi fealiyyetiElm sahesi pedaqogikaElmi derecesi pedaqoji elmler doktoruTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMehdi Memmed oglu Mehdizade 1903 cu il yanvar ayinin 5 de indiki Cebrayil qezasinin Daskesen kendli ailesinde anadan olmusdur 1914 cu ilde Daskesen kendinde tedrisi rus dilinde aparilan 3 sinifli ibtidai rus tatar mektebi acilir Mehdi hemin mektebe daxil olanda onun 11 yasi var idi 1919 cu ilde 16 yasli Mehdi Daskesen kend ibtidai mektebinin ilk mezunlarindan biri olur ve 1920 ci ilde kendlerinde qiraet komasinin mudiri kimi emek fealiyyetine baslayir Daha sonra genc Mehdi 1921 ci ilde rayon merkezinde acilan pedaqoji kursda tehsil alir ve kursu bitirdikden sonra Daskesen kend birdereceli mektebinde muellim ve mudir kimi fealiyyete baslayir 1923 cu ilin mayinda Mehdi Mehdizade Cebrayil qezasindan Bakiya uc ayliq ali pedaqoji kursa gonderilir Hemin kursu muveffeqiyyetle bitirdikden sonra o Qeza Xalq Maarif Sobesinin gonderisi ile Azerbaycan Pedaqoji Institutunun hazirliq kursuna qebul olunur Hazirliq kursunun sonunda imtahan verib 1924 cu ilde Institutun Fizika riyaziyyat fakultesinin birinci kursuna qebul edilir Mehdi Mehdizade 1926 ci ilde Azerbaycan Pedaqoji Institutunun Fizika riyaziyyat fakultesini bitirib ali tehsilli fizika ve riyaziyyat muellimi kimi Cebrayil qezasinin Qaryagin indiki Fuzuli seherindeki orta tehsil veren mektebde pedaqoji fealiyyetini davam etdirir Elmi pedaqoji fealiyyetiMehdi Mehdizade pedaqoji fealiyyeti dovrunde yalniz tedris metodiki islerle deyil eyni zamanda umumpedaqoji problemlerle de maraqlanirdi 1930 cu ilin martinda onu Azerbaycan Xalq Maarif Komissarliginin Ictimai Terbiye Bas Idaresinin elmi katibi ve Xalq Maarif Komissarinin birinci muavini Ayna Sultanovanin komekcisi vezifesine teyin edirler O bu vezifede cemi bir il calisdiqdan sonra 1931 ci ilde SSRI Elmler Akademiyasinin Azerbaycan filiali nezdinde pedaqogika ixtisasi uzre yenice teskil edilmis aspiranturaya qebul olunur 1931 ci ilin sentyabr ayindan onun elmi pedaqoji fealiyyeti baslayir 1932 ci ilin sentyabrindan API nin pedaqogika kafedrasinda muellim kimi fealiyyete baslayir Aspiranturani bitirdikden bir il sonra Azerbaycan Pedaqoji Institutunun rehberliyi Mehdi Mehdizadeni 1934 cu ilde pedaqoji fakultenin dekani vezifesine teyin edir Az muddet bu vezifede calisdiqdan sonra 1934 cu ilin sonunda onu API nin elmi isler uzre direktor muavini vezifesine ireli cekirler Mehdi Mehdizade 1941 ci ilde Azerbaycan mekteblerinde savad telimi tarixi movzusunda namizedlik dissertasiyasi mudafie ederek pedaqoji elmler namizedi alimlik derecesi alir 1941 1942 ci iller erzinde Azerbaycan Pedaqoji Institutunun tedris isleri uzre direktor muavini vezifesinde calisir 1942 ci ilin sentyabrindan 1946 ci ilin iyununa qeder ordu siralarinda Ikinci Dunya Muharibesininde istirak edir Muharibeden qayitdiqdan sonra 1946 1950 ci illerde Azerbaycan Pedaqoji Institutunda elmi pedaqoji fealiyyetini davam etdirerek pedaqogika kafedrasinin mudiri fakulte dekani elmi isler uzre direktor muavini vezifelerinde calisir Mehdi Mehdizade 1950 ci ilde 315 ci secki dairesinden Baki Seher Sovetine deputat secilir 1950 1951 ci illerde olkenin en nufuzlu ali mekteblerinden biri olan Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutunun rektoru vezifesinde calisir 1951 ci ilde Destefur secki dairesinden Azerbaycan SSR Ali Sovetine deputat secilir 1951 ci ilin noyabrinda ise Baki Seher Soveti Icraiyye Komitesi sedrinin muavini vezifesine teyin olunur Mehdi Mehdizade 1952 ci ilin mart ayinda Azerbaycan SSR nin maarif naziri vezifesine teyin edilir ve 25 ile yaxin muddetde 1952 1954 1960 1980 respublikanin xalq maarifine rehberlik edir 1954 cu ilde yeniden Pedaqoji Instituta gonderilir 1956 ci ilde Azerbaycan sovet mektebinin tarixi movzusunda yazdigi doktorluq dissertasiyasini Moskvada mudafie edir Pedaqoji elmler doktoru Mehdi Mehdizade 1957 ci ilde API nin professoru vezifesine secilir Iki ilden sonra 1959 cu ilin sentyabrinda o Azerbaycan SSR Ali ve Orta Ixtisas Tehsili Komitesi sedrinin birinci muavini vezifesine teyin edilir Gorkemli alim ve tehsil teskilatcisi 1960 ci il Azerbaycan Kommunist Partiyasinin XXIV qurultayinda Azerbaycan KP Merkezi Komitesinin uzvu secilmis hemin ilin mart ayinda yeniden Azerbaycan SSR maarif naziri vezifesine teyin edilmisdir 1966 ci ilin avqust ayinda yeni yaradilan SSRI Pedaqoji Elmler Akademiyasinin tesis komissiyasinin terkibine daxil edilmis ve birbasa akademiyanin heqiqi uzvu secilmisdir Mehdi Mehdizade oz erizesine esasen 13 fevral 1980 ci ilde Azerbaycan SSR maarif naziri vezifesinden azad edilmis hemin vaxtdan omrunun sonunadek Azerbaycan Elmi Tedqiqat Pedaqoji Elmler Institutunun elmi meslehetcisi olmusdur Akademik Mehdi Mehdizade 10 cildlik Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi nin Moskvada nesr olunan 4 cildlik Pedaqoji Ensiklopediya nin 2 cildlik Pedaqoji luget in muelliflerinden biri kimi taninir Heyatinin son illerinde tamamladigi Mekteb ve mektebli sexsiyyetinin herterefli inkisafi Azerbaycanda mekteb tehsilinin ve pedaqoji fikrin inkisafi adli eserleri gorkemli alimler terefinden yuksek qiymetlendirilmisdir Akademik Mehdi Mehdizadenin elmi cixis ve meqaleleri Azerbaycan mektebi Sovetskaya pedagogika Narodnoe obrazovanie ve diger jurnal ve toplularda derc edilmisdir Mehdi Mehdizadenin fealiyyetinde beynelxalq elaqeler beynelxalq teskilatlarin teskil etdikleri tedbirlerde feal istirak bu tedbirlerde derin mezmunlu elmi pedaqoji meruze ve cixislar esas yer tutur O 1961 1965 ci illerde YUNESKO nun Yaslilarin Tehsili uzre Meslehet Komitesinin daimi uzvu secilmis Sovet hokumetinin maarif meseleleri uzre tapsiriqlarini yerine yetirmek meqsedi ile Sovet numayende heyetinin terkibinde Polsa Hollandiya Fransa Afrika qitesinde ve diger olkelerde resmi seferlerde olmusdur 1961 ci ilde Zaqafqaziyada yasli ehali arasinda savadsizligin legvi tecrubesinden adli meqalesi YUNESKO nun Serq olkeleri uzre metbuat orqaninda cap olunmusdur Akademik Mehdi Mehdizadenin 1961 ci ilin iyun ayinda YUNESKO yaninda Yaslilarin Tehsili Uzre Beynelxalq Komissiyanin sessiyasinda istiraki orada Afrika olkelerinde yasli ehalinin tehsilinin esas meseleleri movzusunda meruzesi YUNESKO nun senedlerinde ingilis fransiz ve ispan dillerinde cap olunmusdur Mehdi Mehdizade hemin ilin martinda Afrika olkeleri maarif nazirlerinin Parisde kecirilen beynelxalq konfransinda da cixis etmisdir Akademik Mehdi Memmed oglu Mehdizade 1 may 1984 cu ilde Baki seherinde vefat etmis Ikinci Fexri Xiyabanda defn olunmusdurBiblioqrafiyaAzerbaycan dilinde kitablari Pedaqogika 1941 I hisse Pedaqogika 1941 II hisse Pedaqogika 1958 Pedaqogika 1959 Muasir umumtehsil mekteblerinin esas problemleri 2020 11 12 at the Wayback Machine Mekteb quruculugu sahesinde nailiyyetlerimiz 1957 Orta mekteb sagirdlerinin emek terbiyesi haqqinda Baki 1959 Azerbaycanda Sovet mektebinin tarixine dair xulaseler Azerbaycan ve rus dillerinde Baki 1959 Moskva 1962 Azerbaycan mektebleri yeniden qurulma yollarinda 1960 Mektebde telim terbiye isinin yeniden qurulmasinin bezi meseleleri 1961 Sov IKP XXII qurultayinin qerarlari ve mekteb tehsili sahesinde vezifelerimiz 1962 Pedaqoji Ensiklopediya Moskva 4 cild Pedaqoji luget 2 cild SSRI xalqlarinin mekteb ve pedaqoji fikir tarixi ocerkleri Azerbaycan xalq maarifi yeni yukselisde Baki 1967 Muasir derse verilen telebler Baki 1970 Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 cild 1976 1987 Dersin tekmillesdirilmesi yollari 1979 Azerbaycanda xalq maarifinin suretli inkisafi Azerbaycan ve rus dillerinde Baki 1980 Umumtehsil mekteblerinde telim terbiye prosesinin tekmillesdirilmesi yollari Baki 1982 Xalq maarifinin inkisafinda Sovet Azerbaycaninin tecrubesi R Avakov Q Eliyev A Atakisiyev ve E Ismayilov ile birlikde vefatindan sonra YUNESKO terefinden ingilis ve fransiz dillerinde kutlevi tirajla nesr edilmisdir 1984 Rus dilinde kitablari Obrazovanie vzroslyh v SSSR Tekst knigi na treh yazykah russkom anglijskom i francuzskom 1960 Ocherki po istorii sovetskoj shkoly Azerbajdzhana Moskva 1961 Shkoly Azerbajdzhana na putyah perestrojki Baku 1965 Shkolnoe obrazovanie v Azerbajdzhanskoj SSR na novom podeme Baku 1967 O trebovaniyah k sovremennomu uroku Baku 1970 Puti sovershenstvovaniya uroka Baku 1979 Rascvet narodnogo obrazovaniya Azerbajdzhana Baku 1980 Haqqinda yazilan kitablar Akademik Mehdi Mehdizade Biblioqrafiya Tertib eden Hidayet Musayev Baki 1992 Akademik Mehdi Mehdizade omrunun isigi V Xelilov H Musayev Baki 1998 2012 Azerbaycanda pedaqoji elm tesekkulu inkisafi ve problemleri 1920 1991 ci iller F Rustemov Baki 1991 Azerbaycanin Tehsil nazirleri Misir Merdanov Baki 2010 2020 06 14 at the Wayback Machine Esre beraber omur Ferrux Rustemov Pedaqoji ocerkler Seleflerim ve muasirlerim Baki Elm ve tehsil 2010 Dunya sohretli alim gozel insan Vidadi Xelilov Omur yollarinda Baki Nergiz 2012 Yeni tehsil terbiye ve elm antologiyasi Etibar Eliyev Baki 2020 Ulduzlar sonmur yaradan olmur Dusunceler qenaetler Haci Seyid Miris Bergusadli Baki Casioglu 2006Mukafat ve teltiflerSSRI maarif elacisi 29 04 1959 Lenin ordeni 1960 Qirmizi emek bayragi ordeni 1966 Qirmizi emek bayragi ordeni 1971 Krupskaya medali 03 01 1973 Boyumekde olan neslin telim terbiyesine gore Qirmizi emek bayragi ordeni 1976 SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin Fexri Fermani 12 02 1980 Emek veterani medali 31 08 1981 Azerbaycan SSR nin Emekdar elm xadimi 1982 XatiresiBaki seher Xalq Deputatlari Soveti Reyaset heyeti akademik Mehdi Memmed oglu Mehdizadenin yasadigi binaya Mirze Sefi kusesi 19 xatire lovhesi vurulmasi haqqinda xususi qerar 21 09 1993 cu il 17 165 sayli vermisdir Baki seherinin kucelerinden birine Mehdi Mehdizadenin adi verilmisdir Azerbaycan Usaq Fondu M Mehdizadenin Azerbaycan maarifinin inkisafinda boyuk xidmetlerini nezere alaraq qerar qebul etmisdir Qerarda deyilir Azerbaycan Usaq Fondunun respublikanin pedaqoji ali orta ixtisas texniki pese umumtehsil mekteblerinde elece de temayullu internat mekteblerinde tehsil alan istedadli telebe ve sagirdlere verdiyi teqaud Akademik Mehdi Memmed oglu Mehdizade adina teqaud adlandirilsin Azerbaycan Muellimlerinin Yaradici Ittifaqi 1995 ci ilde akademik Mehdi Mehdizade adina mukafat tesis etmisdir Cebrayil rayonundaki 1 nomreli seher orta mektebine akademik Mehdi Mehdizadenin adi verilmisdir Beyleqan rayonundaki 3 nomreli seher orta mektebine akademik Mehdi Mehdizadenin adi verilmis ve mektebin heyetinde onun bustu ucaldilmisdir Boyumekde olan neslin telim terbiyesi sahesinde zengin eneneleri ile taninan Gence seherindeki 4 nomreli tam orta umumtehsil mektebi akademik Mehdi Mehdizadenin adini dasiyir Azerbaycan Dovlet Televiziya Sirketi professor Vidadi Xelilovun ssenarisi esasinda 2002 ci ilde Esre beraber omur filmini cekerek dahi sexsiyyetin nesillere numune olan omur yoluna hesr etmisdir Film hazirda Azerbaycan Televiziyasinin AzTV qizil fondunda qorunur Filmin elmi meslehetcisi professor Zahid Qaralovdur 2007 ci ilde Ictimai Televiziya ITV terefinden cekilen Yasamaq yanmaqdir Portret senedli filmi dahi sexsiyyet akademik Mehdi Mehdizadenin xatiresine hesr edilmisdir Filmde Azerbaycanin taninmis elm numayendeleri akademik haqqinda fikir ve xatirelerini bolusurler Filmin ssenari muellifi Eldar Sadiqov rejissor Ruslan Huseynov redaktor Cesaret Valehovdur Akademik Mehdi Memmed oglu Mehdizade adina mukafat Azerbaycan Muellimlerinin Yaradici Ittifaqi terefinden 1995 ci ilde tesis edilmisdir Filmoqrafiya Esre beraber omur senedli filmi 2002 ci li Portret Yasamaq yanmaqdir senedli filmi 2007 ci il MenbeMehdizade ve Merdanov Nadir Israfilov Baki 2011 Esre beraber omur Ferrux Rustemov Pedaqoji ocerkler Seleflerim ve muasirlerim Baki Elm ve tehsil 2010 Dunya sohretli alim gozel insan Vidadi Xelilov Omur yollarinda Baki Nergiz 2012 Akademik Mehdi Mehdizade Biblioqrafiya Tertib eden Hidayet Musayev Baki 1992 Akademik Mehdi Mehdizade omrunun isigi V Xelilov H Musayev Baki 2012 Azerbaycanin Tehsil nazirleri Misir Merdanov Bakinesr 2010 2020 06 14 at the Wayback MachineIstinadlar Akademik Mehdi Mehdizade omrunun isigi V Xelilov H Musayev Baki 1998 2012 Azerbaycanda pedaqoji elm tesekkulu inkisafi ve problemleri 1920 1991 ci iller F Rustemov Baki 1991 Xarici kecidlerAkademik Mehdi Mehdizadenin 100 illik yubileyine hesr olunmus elmi praktik konfrans kecirilmisdir Akademik Mehdi Mehdizadenin 110 illiyine hesr olunmus elmi praktiki konfrans kecirilmisdir SSRI PEA nin ilk ve son azerbaycanli akademiki Mehdi Mehdizade Bu gun akademik Mehdi Mehdizadenin anim gunudur Elametdar ve tarixi gunler teqvimi Milli Kitabxana 2013 Akademik Mehdi Mehdizadenin dogum gunudur