"Medeya" — Senekanın b.e. 62-ci ildə yazdığı faciəsi. Evripidin , eləcə də Ovidin salamat qalmamış "Medeya" əsəri əsasında yazılmışdır və "" hesab edilir.
Medeya | |
---|---|
lat. Medea | |
Müəllif | Seneka Lutsi |
Orijinal dili | latın dili |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Əsər Medeyanın xəyanətkar həyat yoldaşı Yason və padşah qarşı intiqam almasından bəhs edir. Baş rol Medeya tamaşanın sətirlərinin yarısından çoxunu çatdırır. "Medeya" bir çox mövzuya müraciət edir, bunlardan biri Medayanın insanların təbii qanunları pozmasının "ödənişini" təmsil etməsidir. O, Yasonu günahlarına görə cəzalandırmaq üçün tanrılar tərəfindən göndərilmişdi. Başqa bir mövzu onun güclü səsidir ki, onu padşah Kreon belə susdura bilmirdi.
Personajlar
- Medeya: Yasonun həyat yoldaşı, Kolxida padşahı Eetin qızı.
- Xor: Yasona yox, Medeyaya düşmən korinflilər.
- Tibb bacısı: Medeyanın tibb bacısı.
- : Korinf padşahı, şahzadə atası.
- Yason: oğlu və onu şahzadə üçün tərk edən Medeyanın həyat yoldaşı.
- Elçi
- Medeya və Yasonun iki oğlu: lal personajlar
Məzmunu
Medeya Yasona aşiq olmuş və o, Qızıl yunu axtarmaq üçün öz vətəni Kolxidaya səfər etmiş, fövqəltəbii güclərindən istifadə edərək atası padşah Eetin qoyduğu vəzifələri yerinə yetirmişdir. Üç vəzifə bu idi: alovlu öküzləri boyunduruq etmək, nəhənglərlə yarışmaq və yununu qoruyan əjdahanı öldürmək. Yason uğur qazandıqdan sonra Medeya atasının fikrini yayındırmaq və onların qaçmasını təmin etmək üçün öz qardaşını öldürmüşdü.
Pelinin öldürülməsindən sonra Yason, onun həyat yoldaşı və uşaqları Korinfdə sürgündə qalmışdılar. Padşah Yasonu özünə kürəkən seçəndə Medeya həyat yoldaşından boşanır və padşah tərəfindən yenidən sürgünə getməyi əmr edir. Bir günlük möhlət üçün yalvararaq, Yasonun nişanlısı Kreusaya baş geyimi və cadugərlik iksirləri ilə doymuş boyunbağı göndərir. Gəlin onları taxan kimi hədiyyələr alovlandı və köməyə gələn bədbəxt qadın da, valideynləri ilə birlikdə yandı. Sonra Medeya Yasonun doğulan oğullarını atalarının gözü önündə öldürür və səmaya uçur.
Müqayisələr
Evripidin Senekanın versiyası ilə oxşarlıqları paylaşsa da, onlar da əhəmiyyətli mənada fərqlidirlər. Senekanın "Medeya" əsəri Evripidindən sonra yazılmışdır və onun protaqonisti ənənəvi roldan çıxmışdır. Senekanın versiyasında əsər Medeyanın Yason və Kreona nifrətini ifadə etməsi ilə başlayır, Evripid isə Medeyanı daha sonra Medeyanı təqdim edir. Evripidin "Medeya" sındakı xor ona rəğbət bəslədiyi halda, Senekanın "Medeya"sındakı xor stoik əxlaqını əks etdirərək tamaşa boyu obyektiv mövqe tutur.
Yason Seneka tərəfindən daha cəlbedici bir fiqur kimi təqdim edilmişdir və beləliklə, Medeyanın ehtirasının əsaslandırılmasını gücləndirmişdi. Buna baxmayaraq, Seneka versiyasında artan səhnə zorakılığı və onun əlavə dəhşətliliyi Evripidin əsərindən daha kobud və daha sensasiyalı versiyası kimi qəbul edilməsinə səbəb olmuşdur.
Təsiri
Əsərdə coğrafi kəşflər dövründə Senekanın Yeni dünyanın kəşfini proqnozlaşdırdığına inanılan bir hissə var. Bu misralar Kristofer Kolumbun "" daxil edilmişdir. Onlar:
Əsrlər uçacaq, vaxt gələcək,
Dünyanın hüdudu açılanda Okean,
Yerin genişliyi geniş açılacaq
Və bizə yeni bir işıq göstərəcək,
Və sonra deyil, o zaman yerin sonu olmayacaq
Mədəniyyətdə
1967-ci ildə bəstəkar "Medeya"nın teatrlaşdırılmış tamaşası üçün musiqi yazmışdır və sonradan dəfələrlə konsert proqramlarında səsləndirilmişdir.
İstinadlar
- PHI Latin Texts.
- Musisque Deoque. Un archivio digitale di poesia latina, dalle origini al Rinascimento italiano. 2005.
- A.D., Seneca, Lucius Annaeus, approximately 4 B.C.-65. Medea (First). Oxford. 2014. ISBN . OCLC 862091470.
- Boyle, A.J. Tragic Seneca: An essay in the theatrical tradition. London and New York: Routledge. 1997. 127. ISBN .
- Hine, H.M. Introduction. Seneca. Medea, 6-49. With an introduction, text, translation and commentary. Warminster: Aris & Phillips. 2000. 22.
- Lavilla de Lera, Jonathan. "A metatheatrical perspective on the Medea of Seneca". Análisis. 47. 2016: 154.
- Перевод // Сенека. Трагедии. — М., 1983. — С. 5. — ().
- L McClure, A Companion to Euripides (2017) p. 558.
- "SENECA THE YOUNGER, MEDEA - Theoi Classical Texts Library". www.theoi.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2017-07-27.
- M Nussbaum, The Therapy of Desire (Princeton 1994) p. 464
- M Nussbaum, The Therapy of Desire (Princeton 1994) p. 464 and 445-6
- L McClure, A Companion to Euripides (2017) p. 559
- J Boardman ed. The Oxford History of the Classical World (Oxford 1986) p. 683-4
- Перевод // Сенека. Трагедии. — М., 1983. — С. 15-16. — ().
- Clay, Diskin. "Columbus' Senecan Prophecy". The American Journal of Philology. 113 (4). 1992: 617–620. doi:10.2307/295543. ISSN 0002-9475.
- "Laudator Temporis Acti: The Discovery of the New World". İstifadə tarixi: 2024-12-04.
- Seneca's Tragedies Volume 1, Loeb Classical Library, tr. Frank Justus Miller, 1917 [1]
- "Medea — Catalogue of works — Iannis Xenakis". 2018-05-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-07-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Medeya Senekanin b e 62 ci ilde yazdigi faciesi Evripidin elece de Ovidin salamat qalmamis Medeya eseri esasinda yazilmisdir ve hesab edilir Medeyalat MedeaMuellif Seneka LutsiOrijinal dili latin dili Vikianbarda elaqeli mediafayllar Eser Medeyanin xeyanetkar heyat yoldasi Yason ve padsah qarsi intiqam almasindan behs edir Bas rol Medeya tamasanin setirlerinin yarisindan coxunu catdirir Medeya bir cox movzuya muraciet edir bunlardan biri Medayanin insanlarin tebii qanunlari pozmasinin odenisini temsil etmesidir O Yasonu gunahlarina gore cezalandirmaq ucun tanrilar terefinden gonderilmisdi Basqa bir movzu onun guclu sesidir ki onu padsah Kreon bele susdura bilmirdi PersonajlarMedeya Yasonun heyat yoldasi Kolxida padsahi Eetin qizi Xor Yasona yox Medeyaya dusmen korinfliler Tibb bacisi Medeyanin tibb bacisi Korinf padsahi sahzade atasi Yason oglu ve onu sahzade ucun terk eden Medeyanin heyat yoldasi Elci Medeya ve Yasonun iki oglu lal personajlarMezmunuMedeya Yasona asiq olmus ve o Qizil yunu axtarmaq ucun oz veteni Kolxidaya sefer etmis fovqeltebii guclerinden istifade ederek atasi padsah Eetin qoydugu vezifeleri yerine yetirmisdir Uc vezife bu idi alovlu okuzleri boyunduruq etmek nehenglerle yarismaq ve yununu qoruyan ejdahani oldurmek Yason ugur qazandiqdan sonra Medeya atasinin fikrini yayindirmaq ve onlarin qacmasini temin etmek ucun oz qardasini oldurmusdu Pelinin oldurulmesinden sonra Yason onun heyat yoldasi ve usaqlari Korinfde surgunde qalmisdilar Padsah Yasonu ozune kureken secende Medeya heyat yoldasindan bosanir ve padsah terefinden yeniden surgune getmeyi emr edir Bir gunluk mohlet ucun yalvararaq Yasonun nisanlisi Kreusaya bas geyimi ve cadugerlik iksirleri ile doymus boyunbagi gonderir Gelin onlari taxan kimi hediyyeler alovlandi ve komeye gelen bedbext qadin da valideynleri ile birlikde yandi Sonra Medeya Yasonun dogulan ogullarini atalarinin gozu onunde oldurur ve semaya ucur MuqayiselerEvripidin Senekanin versiyasi ile oxsarliqlari paylassa da onlar da ehemiyyetli menada ferqlidirler Senekanin Medeya eseri Evripidinden sonra yazilmisdir ve onun protaqonisti enenevi roldan cixmisdir Senekanin versiyasinda eser Medeyanin Yason ve Kreona nifretini ifade etmesi ile baslayir Evripid ise Medeyani daha sonra Medeyani teqdim edir Evripidin Medeya sindaki xor ona regbet beslediyi halda Senekanin Medeya sindaki xor stoik exlaqini eks etdirerek tamasa boyu obyektiv movqe tutur Yason Seneka terefinden daha celbedici bir fiqur kimi teqdim edilmisdir ve belelikle Medeyanin ehtirasinin esaslandirilmasini guclendirmisdi Buna baxmayaraq Seneka versiyasinda artan sehne zorakiligi ve onun elave dehsetliliyi Evripidin eserinden daha kobud ve daha sensasiyali versiyasi kimi qebul edilmesine sebeb olmusdur TesiriEserde cografi kesfler dovrunde Senekanin Yeni dunyanin kesfini proqnozlasdirdigina inanilan bir hisse var Bu misralar Kristofer Kolumbun daxil edilmisdir Onlar Esrler ucacaq vaxt gelecek Dunyanin hududu acilanda Okean Yerin genisliyi genis acilacaq Ve bize yeni bir isiq gosterecek Ve sonra deyil o zaman yerin sonu olmayacaqMedeniyyetde1967 ci ilde bestekar Medeya nin teatrlasdirilmis tamasasi ucun musiqi yazmisdir ve sonradan defelerle konsert proqramlarinda seslendirilmisdir IstinadlarPHI Latin Texts Musisque Deoque Un archivio digitale di poesia latina dalle origini al Rinascimento italiano 2005 A D Seneca Lucius Annaeus approximately 4 B C 65 Medea First Oxford 2014 ISBN 9780199602087 OCLC 862091470 Boyle A J Tragic Seneca An essay in the theatrical tradition London and New York Routledge 1997 127 ISBN 9780415124959 Hine H M Introduction Seneca Medea 6 49 With an introduction text translation and commentary Warminster Aris amp Phillips 2000 22 Lavilla de Lera Jonathan A metatheatrical perspective on the Medea of Seneca Analisis 47 2016 154 Perevod Seneka Tragedii M 1983 S 5 L McClure A Companion to Euripides 2017 p 558 SENECA THE YOUNGER MEDEA Theoi Classical Texts Library www theoi com ingilis Istifade tarixi 2017 07 27 M Nussbaum The Therapy of Desire Princeton 1994 p 464 M Nussbaum The Therapy of Desire Princeton 1994 p 464 and 445 6 L McClure A Companion to Euripides 2017 p 559 J Boardman ed The Oxford History of the Classical World Oxford 1986 p 683 4 Perevod Seneka Tragedii M 1983 S 15 16 Clay Diskin Columbus Senecan Prophecy The American Journal of Philology 113 4 1992 617 620 doi 10 2307 295543 ISSN 0002 9475 Laudator Temporis Acti The Discovery of the New World Istifade tarixi 2024 12 04 Seneca s Tragedies Volume 1 Loeb Classical Library tr Frank Justus Miller 1917 1 Medea Catalogue of works Iannis Xenakis 2018 05 07 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 07 18