Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yason (Yazo`n, İaso`n yun. Ἰάσων) — yunan mifologiyasında əfsanəvi qəhrəmandır. İliada və Odissey dastan poemasına görə Yason İolk çarı Eson və Polimedin oğlu, Kolidon ovunun iştirakçısı və "Arqo" gəmisində Kolxidə "qızıl qoyun dərisi" dalınca yola düşən arqonavtların başçısı olmuşdur. Bu tapşırığı ona atasının ögəy qardaşı Peliy onu məhv etmək üçün vermişdir.
| Yason | |
|---|---|
| q.yun. Ἰάσων | |
 Yason | |
| Mifologiya | Yunan |
| Yunanca adı | Ἰάσων |
| Cinsi | kişi[d] |
| Fəaliyyəti | Qəhrəmanlıq |
| Atası | Eson |
| Anası | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Doğulması
Salmoneya çarının qızı Tiro atasının ölümündən sonra əmisə çar Krefeyin İolkdakı sarayına köçür. Qızcığaz böyüdükdən sonra cay tanrısı vurulmuş olur. Bu məhəbbətinin qrşılığını görməyən hər gün çay sahilinə gələrək göz yaşları tökərmiş. Bir dəfə bu baş verərkən tanrı Poseydon qıza vurularaq, cildinə girərək onun könlünü almış olur. Sonra Poseydon öz cildinə qayıdaraq qıza bu əlaqəni sirr olaraq saxlamağı tapşırır. Poseydondan ekiz uşağa qalan Tiro sarayı tərk edərək çay qırağında ekizləri dünyaya gətirərək, onları bir zənbilə qoyub çayla axıdır. Bir mehtər ekizləri tapır, onlara Peliy və Neliy adları verərək böyüdür. Sonralar təsadüfən mehtərdən xəbər tutan Tiro uşaqları qəbul edir. Bu zaman Trio artıq çar Krefeyə ərə getmiş və ondan üç oğlu: Eson, Amifaon və Feret dünyaya gəlmişdir. Krefey öldükdən sonra onun yerinə keçən Eson sonralar Peliy tərəfindən hakimiyyətdən zor gücünə devirmiş olur. Bunu gürən Eson oğlu Yasona görə narahat olaraq, uşağın guya ölmüş olduğunu bildirərək, onu gecə ilə Peliona, kentavr Xironun mağarasına yola salır. Burada Xironun təsiri ilə bədənini və ruhunu möhkəmləndirən Yason iyirmi yaşına çatdıqdan sonra İolka ata mülkünə sahib olmaq üçün yola düşür.
Yason və Peliy
Yolda gənc Yason qoca qarı cildində Hera ilə rastlaşır. Qarını belinə alaraq Anavr çayını keçməkdə ona yardım edir. Bu zaman o, ayaqqabısının bir tayını çayda itirmiş olur. İloka bir ayaqqabı ilə gəlib çatır. Poseydona qurban verməyə hazırlaşan İlok əhalisi Apollona bənzəyən sarışın burma saçlı yaraşıqlı gənci görcək valeh olurlar. Öz arabasında hadisə yerinə gələn Peliy bundan bərk narahat olur. Yason ondan hakimiyyəti təhvil verməyi tələb edir. Peliy guya buna etiraz etmədiyini bildirir. Lakin bunun müqabilində uzaq Kolxidadan "qızıl qoyun dərisini " ona gətirməsini tapşırır. Peliyin Yasonu bu qorxulu səyahətə yola salmaqda ondan azad olmaq məqsədi güdür. Peliyin təklifini qəbul edən Yason səyahətə hazırlaşır.
Arqonavtlar
İlk növbədə əlli avarlı gəminin düzəldilməsi üçün Yason usta Arqa müraciət edir. İlahə Afinanın yardımı ilə gəmi möhkəmlik və eyni zamanda ekipajın daşıya biləcəyi qədər yüngülüyə malik olmuş olur. Gəmi yüksək sürətə malik olduğundan "Arqo" (argos - sürətli) adını almış olur. Gəmi hazır olduqdan sonra Yason Yunanıstanın hər yerindən cəsur qəhrəmanları bu səyahətdə ona yoldaşlıq etməyə dəvət edir. beləliklə dənizçi Arqonavtlar yaranmış olur.
Kolxidaya çatan Yason Eetin yanına gələrək gəlişinin məqsədini ona açıqlayır. Eetə məlum idi ki nə qədər ki, "qızıl qoyun dərisi" palıd ağacında asıldıqca onun çarlığı da bir oqədər ömürlü olacaqdır. Buna görə də Yasona mane olmaq üçün onunla şərt kəsir ki, mis ayaqlı xam öküzü ram edərək kotana qoşub yeri şumlayarsa və əjdaha dişlərini toxum yerinə səpərsə onda dəri ona çatar. Bu işdə Yasona Heranın təsiri altında ona vurulmuş Eetin qızı Medey köməklik göstərərək, öküzün burnundan püskürən alovdan qorunmaq üçün Yasona sehrli məlhəm verir. Məlhəmin köməyilə Yason öküzü asandlıqla ram edib, qoşquya qoşaraq yeri şumlayıb, əjdaha dişlərini toxum yerinə səpir. Toxumlardan peyda olan nəhənglər onu əhatə edərkən , əvvəlcədən ona deyildiyi kimi onların arasına daş ataraq nifaq salır və nəhənglər bir birini məhv etməyə başlayırlar. Beləliklə şərti uduzduğuna baxmayaraq Eet dərini verməkdən imtina edir. Bu zaman Medey Yasonun köməyinə gələrək "qızıl qoyun dərisini" qoruyan əjdahanı yuxuya verərək, dərini əldə etməkdə onlara yardım etmiş olur və arqonavtlarla birlikdə Kolxidanı tərk edir. Alkinoy çarlığına - Feaklar adasına yetişən Yason və Medey Alkinoyun arvadı Aretin məsləhətilə evlənirlər.
Yasonun İolka dönüşü
Geri döndükdə Yason Peliyin onun atasını və qohumlarını öldüyünü görür və Medeyin köməyilə qisas almaq qərarına gəlir. Medey Peliyin qızlarını inandırır ki atalarının cavanlaşmasını istəyirlərsə gərək onu gecə yatarkən doğrasınlar. Medeyin bu hiyləsinə aldanan qızlar ataları Peleyi öz əllərilə öldürmüş olur və Yason qisasını almış olur.
Mənbə
- Греческая Мифология, Катерина Серви, EKDOTİKE ATHENON, Афины 2007 ,
- Софиа Сули, Греческая Мифология, Издателство Михалис Тубис А.О., 1995
- Panaghiotis Christou, Katharini Papastamatis, Griechische Mythologie, 2008
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yason Yazo n Iaso n yun Ἰaswn yunan mifologiyasinda efsanevi qehremandir Iliada ve Odissey dastan poemasina gore Yason Iolk cari Eson ve Polimedin oglu Kolidon ovunun istirakcisi ve Arqo gemisinde Kolxide qizil qoyun derisi dalinca yola dusen arqonavtlarin bascisi olmusdur Bu tapsirigi ona atasinin ogey qardasi Peliy onu mehv etmek ucun vermisdir Yasonq yun ἸaswnYasonMifologiya YunanYunanca adi ἸaswnCinsi kisi d Fealiyyeti QehremanliqAtasi EsonAnasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarDogulmasiSalmoneya carinin qizi Tiro atasinin olumunden sonra emise car Krefeyin Iolkdaki sarayina kocur Qizcigaz boyudukden sonra cay tanrisi vurulmus olur Bu mehebbetinin qrsiligini gormeyen her gun cay sahiline gelerek goz yaslari tokermis Bir defe bu bas vererken tanri Poseydon qiza vurularaq cildine girerek onun konlunu almis olur Sonra Poseydon oz cildine qayidaraq qiza bu elaqeni sirr olaraq saxlamagi tapsirir Poseydondan ekiz usaga qalan Tiro sarayi terk ederek cay qiraginda ekizleri dunyaya getirerek onlari bir zenbile qoyub cayla axidir Bir mehter ekizleri tapir onlara Peliy ve Neliy adlari vererek boyudur Sonralar tesadufen mehterden xeber tutan Tiro usaqlari qebul edir Bu zaman Trio artiq car Krefeye ere getmis ve ondan uc oglu Eson Amifaon ve Feret dunyaya gelmisdir Krefey oldukden sonra onun yerine kecen Eson sonralar Peliy terefinden hakimiyyetden zor gucune devirmis olur Bunu guren Eson oglu Yasona gore narahat olaraq usagin guya olmus oldugunu bildirerek onu gece ile Peliona kentavr Xironun magarasina yola salir Burada Xironun tesiri ile bedenini ve ruhunu mohkemlendiren Yason iyirmi yasina catdiqdan sonra Iolka ata mulkune sahib olmaq ucun yola dusur Yason ve PeliyYason ve Peliy Yolda genc Yason qoca qari cildinde Hera ile rastlasir Qarini beline alaraq Anavr cayini kecmekde ona yardim edir Bu zaman o ayaqqabisinin bir tayini cayda itirmis olur Iloka bir ayaqqabi ile gelib catir Poseydona qurban vermeye hazirlasan Ilok ehalisi Apollona benzeyen sarisin burma sacli yarasiqli genci gorcek valeh olurlar Oz arabasinda hadise yerine gelen Peliy bundan berk narahat olur Yason ondan hakimiyyeti tehvil vermeyi teleb edir Peliy guya buna etiraz etmediyini bildirir Lakin bunun muqabilinde uzaq Kolxidadan qizil qoyun derisini ona getirmesini tapsirir Peliyin Yasonu bu qorxulu seyahete yola salmaqda ondan azad olmaq meqsedi gudur Peliyin teklifini qebul eden Yason seyahete hazirlasir ArqonavtlarIlk novbede elli avarli geminin duzeldilmesi ucun Yason usta Arqa muraciet edir Ilahe Afinanin yardimi ile gemi mohkemlik ve eyni zamanda ekipajin dasiya bileceyi qeder yunguluye malik olmus olur Gemi yuksek surete malik oldugundan Arqo argos suretli adini almis olur Gemi hazir olduqdan sonra Yason Yunanistanin her yerinden cesur qehremanlari bu seyahetde ona yoldasliq etmeye devet edir belelikle denizci Arqonavtlar yaranmis olur Kolxidaya catan Yason Eetin yanina gelerek gelisinin meqsedini ona aciqlayir Eete melum idi ki ne qeder ki qizil qoyun derisi palid agacinda asildiqca onun carligi da bir oqeder omurlu olacaqdir Buna gore de Yasona mane olmaq ucun onunla sert kesir ki mis ayaqli xam okuzu ram ederek kotana qosub yeri sumlayarsa ve ejdaha dislerini toxum yerine seperse onda deri ona catar Bu isde Yasona Heranin tesiri altinda ona vurulmus Eetin qizi Medey komeklik gostererek okuzun burnundan puskuren alovdan qorunmaq ucun Yasona sehrli melhem verir Melhemin komeyile Yason okuzu asandliqla ram edib qosquya qosaraq yeri sumlayib ejdaha dislerini toxum yerine sepir Toxumlardan peyda olan nehengler onu ehate ederken evvelceden ona deyildiyi kimi onlarin arasina das ataraq nifaq salir ve nehengler bir birini mehv etmeye baslayirlar Belelikle serti uduzduguna baxmayaraq Eet derini vermekden imtina edir Bu zaman Medey Yasonun komeyine gelerek qizil qoyun derisini qoruyan ejdahani yuxuya vererek derini elde etmekde onlara yardim etmis olur ve arqonavtlarla birlikde Kolxidani terk edir Alkinoy carligina Feaklar adasina yetisen Yason ve Medey Alkinoyun arvadi Aretin meslehetile evlenirler Yasonun Iolka donusuGeri dondukde Yason Peliyin onun atasini ve qohumlarini olduyunu gorur ve Medeyin komeyile qisas almaq qerarina gelir Medey Peliyin qizlarini inandirir ki atalarinin cavanlasmasini isteyirlerse gerek onu gece yatarken dograsinlar Medeyin bu hiylesine aldanan qizlar atalari Peleyi oz ellerile oldurmus olur ve Yason qisasini almis olur MenbeGrecheskaya Mifologiya Katerina Servi EKDOTIKE ATHENON Afiny 2007 ISBN 960 213 378 3 ISBN 978 960 213 378 1 Sofia Suli Grecheskaya Mifologiya Izdatelstvo Mihalis Tubis A O 1995 ISBN 960 540 118 5 Panaghiotis Christou Katharini Papastamatis Griechische Mythologie 2008 ISBN 978 88 476 2283 8Xarici kecidlerVikianbarda Yason ile elaqeli mediafayllar var Hemcinin bax