Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Marsian Hoff Ted Hoff kimi də tanınır. (28 oktyabr 1937, Roçester[d], Nyu-York ştatı) — "Mikroprosessor"un yaradıcısı.
| Marsian Hoff | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 28 oktyabr 1937 (87 yaş) |
| Doğum yeri |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | mühəndis, ixtiraçı, informatik |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Kompüter tarixinin inqilabi hadisələri sırasında "mikroprosessor" adı altında proqramlı məntiqi blokun yaradılması əhəmiyyətli (vacib) yer tutur. Silisiumdan (kimyəvi element) hazırlanan idarə olunan proqramlaşdırılan hesablayıcı blok ideyası 1971-ci il 15 noyabrda ictimaiyyətə təqdim olundu.
"İnteqral elektronikasında yeni era" başlığı altında 1971-ci ildə "Electronic News"-da reklam məqaləsi çap olunmuşdu. Həmin məqalədə Intel firması 4004 nömrəli mikroprosessoru və onun yaradıcısı Ted Hoffu təqdim etdi. Intel firmasının yaradıcılarından biri olan Qordon Mur, ümumiyyətlə bu mikroprosessoru "bəşəriyyət tarixində ən inqilabi məhsullardan biri" adlandırmışdı. İxtira o qədər əhəmiyyətli (vaci) idi ki, Hoff xx əsrin ən böyük alimlərindən biri kimi qəbul edildi.
Demək olar ki, bütün "fikirləşən" qurğulara uyğun olmaq üçün mikrosxem kifayət qədər sadə, qiyməti isə ucuz idi. Onu liftlərdə, kalkulyatorlarda və yaddaşı olan elektrik yazı maşınlarında tətbiq etmək olardı, o, saat mexanizmlərini və ya təyyarənin sükan çarxını idarə edə bilərdi. Hoffa insanların ilk əvvəl mikroprosessoru necə istifadə etdiyini bilmək maraqlı idi: ilk tətbiq edilmələrdən biri təcrübi fermalarda inəklərin içdiyi suyun miqdarına nəzarət etmək oldu. Hoffun hazırladığı mikroprosessorun əsas üstünlüyü onun çoxfunksiyalı olması idi.
Ted Hoff 1937-ci il oktyabrın 28-də Nyu-York ştatının Roçestr şəhərində anadan olmuşdur. O. Roçestrin sərhədində, Nort-Çili kəndinin yaxınlığında böyümüş və həmin kənddə yerləşən Çervil-Çili orta məktəbində oxumuşdur. O, təhsilini birotaqlı məktəb binasında almışdır. Bir müəllim 7 sinfə dərs deyirdi. Cəmi 13 şagird var idi. Elektrik sahəsinə maraq Tedə General Railway Signal kompaniyasında işləyən atasından keçmişdi. Kimyaya maraq isə ona dayısından keçmişdi.
Hoff uşaq vaxtı dayısının 2 rəngsiz mayeni qatışdıraraq qırmızı rəngi alması prosesini gördüyünü xatırlayır. O, orta məktəbdə kimya kurslarına getmədən belə Nyu-York ştatında kimyadan imtahanı verdi və 95 bal topladı. Lakin dayısı ona məsləhət verdi: kimya sahəsində işçi yerlər məhduddur və onun (Ted Hoffun) kimya istehsalını öyrənməyi daha yaxşı olar. Hoff bu ideyanı rədd etdi. Bundan başqa dayısı onu Popular Science jurnalına yazdırdı. O, radiokataloq bölməsinə abunə oldu və bu, elektronika ilə məşğul olmağa təkan oldu.
1954-cü ildə Hoff Nyu-York ştatının Troya şəhərindəki Renseller politexnik kollecinə daxil oldu. Atasının sayəsində o, hər il yay tətillərində Roçestrdə yerləşən General Railway Signal kompaniyasının elektron laboratoriyasında texnik işləyirdi. Burada o, elektron sxem üzərində məşğul olmağa başladı, layihə ilə bağlı bir neçə təklif irəli sürdü. Nəticədə həmin təkliflər istifadə edildi və beləcə onun adı patent üçün ərizədə qeyd olundu. Digər layihə dəmiryollarının işıqlandırılmasının müdafiə sxemlərinə aid idi; ona görə də Hoff patent üçün ərizəçi olmaq şərəfinə layiq görüldü (hər iki patentin alınması 1959-cu ildə baş verdi).
1958-ci ildə Hoff Renseller kollecində elektrotexnika üzrə bakalavr dərəcəsini aldı. Onun elmi işi tranzistorlara aid idi. Stenford üniversitetinə daxil olandan sonra Hoff elektrotexnika üzrə magistr və doktor dərəcəsini aldı.
Hoffun Rensellerdəki kollecdən kurs yoldaşları onu bacarıqlı, lakin sadə, təvazökar tələbə kimi xatırlayırlar. "O, elektrotexnika üzrə çətin məsələləri qısa vaxt ərzində həll etməkdə qeyri-adi bacarığa malik idi" — kurs yoldaşı Harold Hoyt xatırlayır. Bir dəfə Hoyt bütün həftəsonunu çox çətin texniki məsələninin üzərində işləyərək keçirdi, hansını ki bazar ertəsi günün yarısı vermək lazım idi. "Mən saat 11 radələrində Tedin yanına getdim və məsələni həll etdiyini soruşdum. Yox, — deyə o cavab verdi. Hələ yox." Bununla belə sinifdə 2 saatdan sonra o, həmin məsələni həll etdi. Hoff fitri bacarığa malik idi. Lakin o, təşkilatçı deyildi.
Hoff kolleci bitirdikdən sonra kompüter haqqında bir qədər məlumatı var idi. O, kompüter haqqında mühazirə kurslarına qulaq asmış və IBM 650 maşını haqqında təsəvvürə malik idi. Lakin onun kompüterlərə olan marağı Stenfordda yarandı. O, şəkil emalı və surətlərin tanınması problemi ilə məşğul idi. Diplom işini yazarkən Stenford universitetinin yenicə əldə etdiyi IBM 1620 kompüterindən istifadə etmişdi. Bu, ona ilk dəfə proqramlaşdırma ilə məşğul olmağa imkan verdi.
Hoff daha 6 ilini Stenford universitetində tədqiqatçı kimi keçirir. O, elmi rəhbəri Bernard Vidrou ilə birlikdə elektrokimyəvi yaddaş elementləri üzərində işləyirdi, hansı ki bir neçə patentin alınmasına gətirib çıxartdı. 1968-ci il 1 sentyabrdan isə o, inteqral sxemlərlə məşğul olan yeni yaranmış Intel firmasında tətbiqi tədqiqatlar üzrə mühəndis kimi çalışmağa başlayır. Hoff Robert Noys tərəfindən Intel firmasının hazırladığı yarımkeçirici yaddaşın kommersiya istifadəsinin sürətləndirilməsi üçün işə qəbul olunan sayca 20-ci əməkdaş idi.
Ted Hoffun hazırladığı mikroprosessorun tarixi əslində XX əsrin 50-ci illərində başlayır. Həmin illərdə Cek Kilbi və Robert Noys bir-birilə əlaqəsi olmadan ilk inteqral sxemi ixtiar etmişdilər. 60-cı illərin ortalarında inteqral sxemlərin seriyalı istehsalı miniatürləşmə (kiçilmə) prosesinin başlanğıcını qoydu. Lakin tranzistorların silisiumun 1 kristalına irimiqyaslı inteqrasiya prosesi o zamanlar hələ yeni yaranırdı.
Intel Busicom yapon firmasından proqramlaşdırılan kalkulyatorlar nəslinə mikrosxem dəsti hazırlamaq sifarişi aldıqda Ted Hoff mikroprosessorun yaradılması üçün işə başladı. Busicom kalkulyatorlarının ilkin konstruksiyası ən azı 12 mikrosxemin istifadəsini nəzərdə tuturdu.
Intel firmasının daha bir ixtirası Hoffun 4004 mikroprosessorunun inkişafını sürətləndirdi və onun bazarda irəliləməsini yaxşılaşdırdı. Bu, Intel firmasının mütəxəssisi Fromen tərəfindən ixtira edilmiş pozula bilən proqramlaşdırılan EPROM daimi yaddaşı idi. Buna qədər isə kompüterin yaddaşı daimi idi, onu çox böyük çətinliklə dəyişmək olardı. İndi isə EPROM sayəsində yaddaşdan bir funksiyanı silmək və təkrar proqramlaşdırmaq mümkün idi. EPROM-ın ixtirasına qədər yeganə yaddaş növləri enerjidən asılı daimi yaddaş, istehsal zamanı təyin edilən daimi yaddaş və bir dəfə proqramlaşdıırılan daimi yaddaş idi.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Marsian Hoff Ted Hoff kimi de taninir 28 oktyabr 1937 Rocester d Nyu York stati Mikroprosessor un yaradicisi Marsian Hoff Dogum tarixi 28 oktyabr 1937 1937 10 28 87 yas Dogum yeri Rocester d Nyu York stati ABS Tehsili Stenford Universiteti Renselir Politexnik Institutu d Fealiyyeti muhendis ixtiraci informatik Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiredakteKomputer tarixinin inqilabi hadiseleri sirasinda mikroprosessor adi altinda proqramli mentiqi blokun yaradilmasi ehemiyyetli vacib yer tutur Silisiumdan kimyevi element hazirlanan idare olunan proqramlasdirilan hesablayici blok ideyasi 1971 ci il 15 noyabrda ictimaiyyete teqdim olundu Inteqral elektronikasinda yeni era basligi altinda 1971 ci ilde Electronic News da reklam meqalesi cap olunmusdu Hemin meqalede Intel firmasi 4004 nomreli mikroprosessoru ve onun yaradicisi Ted Hoffu teqdim etdi Intel firmasinin yaradicilarindan biri olan Qordon Mur umumiyyetle bu mikroprosessoru beseriyyet tarixinde en inqilabi mehsullardan biri adlandirmisdi Ixtira o qeder ehemiyyetli vaci idi ki Hoff xx esrin en boyuk alimlerinden biri kimi qebul edildi Demek olar ki butun fikirlesen qurgulara uygun olmaq ucun mikrosxem kifayet qeder sade qiymeti ise ucuz idi Onu liftlerde kalkulyatorlarda ve yaddasi olan elektrik yazi masinlarinda tetbiq etmek olardi o saat mexanizmlerini ve ya teyyarenin sukan carxini idare ede bilerdi Hoffa insanlarin ilk evvel mikroprosessoru nece istifade etdiyini bilmek maraqli idi ilk tetbiq edilmelerden biri tecrubi fermalarda ineklerin icdiyi suyun miqdarina nezaret etmek oldu Hoffun hazirladigi mikroprosessorun esas ustunluyu onun coxfunksiyali olmasi idi Ted Hoff 1937 ci il oktyabrin 28 de Nyu York statinin Rocestr seherinde anadan olmusdur O Rocestrin serhedinde Nort Cili kendinin yaxinliginda boyumus ve hemin kendde yerlesen Cervil Cili orta mektebinde oxumusdur O tehsilini birotaqli mekteb binasinda almisdir Bir muellim 7 sinfe ders deyirdi Cemi 13 sagird var idi Elektrik sahesine maraq Tede General Railway Signal kompaniyasinda isleyen atasindan kecmisdi Kimyaya maraq ise ona dayisindan kecmisdi Hoff usaq vaxti dayisinin 2 rengsiz mayeni qatisdiraraq qirmizi rengi almasi prosesini gorduyunu xatirlayir O orta mektebde kimya kurslarina getmeden bele Nyu York statinda kimyadan imtahani verdi ve 95 bal topladi Lakin dayisi ona meslehet verdi kimya sahesinde isci yerler mehduddur ve onun Ted Hoffun kimya istehsalini oyrenmeyi daha yaxsi olar Hoff bu ideyani redd etdi Bundan basqa dayisi onu Popular Science jurnalina yazdirdi O radiokataloq bolmesine abune oldu ve bu elektronika ile mesgul olmaga tekan oldu 1954 cu ilde Hoff Nyu York statinin Troya seherindeki Renseller politexnik kollecine daxil oldu Atasinin sayesinde o her il yay tetillerinde Rocestrde yerlesen General Railway Signal kompaniyasinin elektron laboratoriyasinda texnik isleyirdi Burada o elektron sxem uzerinde mesgul olmaga basladi layihe ile bagli bir nece teklif ireli surdu Neticede hemin teklifler istifade edildi ve belece onun adi patent ucun erizede qeyd olundu Diger layihe demiryollarinin isiqlandirilmasinin mudafie sxemlerine aid idi ona gore de Hoff patent ucun erizeci olmaq serefine layiq goruldu her iki patentin alinmasi 1959 cu ilde bas verdi 1958 ci ilde Hoff Renseller kollecinde elektrotexnika uzre bakalavr derecesini aldi Onun elmi isi tranzistorlara aid idi Stenford universitetine daxil olandan sonra Hoff elektrotexnika uzre magistr ve doktor derecesini aldi Hoffun Rensellerdeki kollecden kurs yoldaslari onu bacariqli lakin sade tevazokar telebe kimi xatirlayirlar O elektrotexnika uzre cetin meseleleri qisa vaxt erzinde hell etmekde qeyri adi bacariga malik idi kurs yoldasi Harold Hoyt xatirlayir Bir defe Hoyt butun heftesonunu cox cetin texniki meseleninin uzerinde isleyerek kecirdi hansini ki bazar ertesi gunun yarisi vermek lazim idi Men saat 11 radelerinde Tedin yanina getdim ve meseleni hell etdiyini sorusdum Yox deye o cavab verdi Hele yox Bununla bele sinifde 2 saatdan sonra o hemin meseleni hell etdi Hoff fitri bacariga malik idi Lakin o teskilatci deyildi Hoff kolleci bitirdikden sonra komputer haqqinda bir qeder melumati var idi O komputer haqqinda muhazire kurslarina qulaq asmis ve IBM 650 masini haqqinda tesevvure malik idi Lakin onun komputerlere olan maragi Stenfordda yarandi O sekil emali ve suretlerin taninmasi problemi ile mesgul idi Diplom isini yazarken Stenford universitetinin yenice elde etdiyi IBM 1620 komputerinden istifade etmisdi Bu ona ilk defe proqramlasdirma ile mesgul olmaga imkan verdi Hoff daha 6 ilini Stenford universitetinde tedqiqatci kimi kecirir O elmi rehberi Bernard Vidrou ile birlikde elektrokimyevi yaddas elementleri uzerinde isleyirdi hansi ki bir nece patentin alinmasina getirib cixartdi 1968 ci il 1 sentyabrdan ise o inteqral sxemlerle mesgul olan yeni yaranmis Intel firmasinda tetbiqi tedqiqatlar uzre muhendis kimi calismaga baslayir Hoff Robert Noys terefinden Intel firmasinin hazirladigi yarimkecirici yaddasin kommersiya istifadesinin suretlendirilmesi ucun ise qebul olunan sayca 20 ci emekdas idi Ted Hoffun hazirladigi mikroprosessorun tarixi eslinde XX esrin 50 ci illerinde baslayir Hemin illerde Cek Kilbi ve Robert Noys bir birile elaqesi olmadan ilk inteqral sxemi ixtiar etmisdiler 60 ci illerin ortalarinda inteqral sxemlerin seriyali istehsali miniaturlesme kicilme prosesinin baslangicini qoydu Lakin tranzistorlarin silisiumun 1 kristalina irimiqyasli inteqrasiya prosesi o zamanlar hele yeni yaranirdi Intel Busicom yapon firmasindan proqramlasdirilan kalkulyatorlar nesline mikrosxem desti hazirlamaq sifarisi aldiqda Ted Hoff mikroprosessorun yaradilmasi ucun ise basladi Busicom kalkulyatorlarinin ilkin konstruksiyasi en azi 12 mikrosxemin istifadesini nezerde tuturdu Intel firmasinin daha bir ixtirasi Hoffun 4004 mikroprosessorunun inkisafini suretlendirdi ve onun bazarda irelilemesini yaxsilasdirdi Bu Intel firmasinin mutexessisi Fromen terefinden ixtira edilmis pozula bilen proqramlasdirilan EPROM daimi yaddasi idi Buna qeder ise komputerin yaddasi daimi idi onu cox boyuk cetinlikle deyismek olardi Indi ise EPROM sayesinde yaddasdan bir funksiyani silmek ve tekrar proqramlasdirmaq mumkun idi EPROM in ixtirasina qeder yegane yaddas novleri enerjiden asili daimi yaddas istehsal zamani teyin edilen daimi yaddas ve bir defe proqramlasdiirilan daimi yaddas idi IstinadlarredakteHemcinin baxredakteIntel 4004 Menbe https az wikipedia org w index php title Marsian Hoff amp oldid 7494394