Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mariya Mediçi (it. Maria de Medici, fr. Marie de Médicis; 26 aprel 1575, Florensiya — 3 iyul 1642, Köln) — , IV Henrixin ikinci arvadı, XIII Lüdovikin anası
| Mariya Mediçi | |
|---|---|
| it. Maria de Medici fr. Marie de Médicis | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 26 aprel 1575 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 3 iyul 1642(67 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Sülalə | Mediçilər |
| Anası | Avstriyalı Yuanna (hersoqina) |
| Həyat yoldaşı |
|
| Uşaqları | |
| | |
| Monoqram |  |
| İmzası |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Mariya Mediçi 26 aprel 1575-ci ildə Florensiyada anadan olmuşdur. Böyük Toskana hersoqu və onun ilk arvadı altıncı uşaq və altıncı qızı idi. Ana tərəfdən Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru V Karlın bacısı nəvəsi və I İzabellanın kötücəsi idi. Mariya 2 yaşında olarkən onun anası bədbəxt hadisə nəticəsində vəfat etdi, atası isə çoxillik məşuqəsi ilə evləndi. Onun yeganə rəfiqəsi sosial vəziyyət və mənşədə olan əhəmiyyətli fərqə baxmayaraq xidmətçi və süd bacısı Leonora Doru Qaliqay (təxminən 1571–1617) idi.
1599-cu ildə Fransa kralı IV Henrix uşaqsız olan Marqarita de Valua ilə nikahını pozduğdan və evlənmək istədiyi rəsmi favoritkasi vəfatından sonra, Mariyanın əmisi və 1587-ci ildə vəfat edən I Françeskonun xələfi I Ferdinand Mediçinin nümayəndəsi ilə onun qardaşı qızı Mariya ilə evlənməsi barədə danışıqlara başladı, hadisələr baş verəndə gələcək kraliçanın artıq 24 yaşı tamam olmuşdur. 1600-cü ilin mart ayına qədər davam edən uzun sürən danışıqlardan sonra, hər iki tərəf razılığa gəldi. I Ferdinand altı yüz min kron cehiz verdi və beləliklə Mariya Mediçi öz nişanlısına Fransa tarixində ən böyük cehiz gətirdi. Oktyabr ayında Florensiyada nikah bəyin yoxluğunda (etibarnamə ilə) baş tutmuşdur, dekabrın 17-də isə Lion şəhərində toyları olmuşdur. Doqquz ay sonra, 1601-ci il sentyabrın 27-də Mariya Mediçi ilk uşağı və gələcək Fransa kralı XIII Lüdoviki dünyaya gətirdi. Onun ardınca ikisi oğlan və üçü qız olmaqla daha beş uşağı oldu, onlardan uşaqlıqda ikinci oğlu Orleanlı Nikola vəfat etmişdir.
Mariya gözəl olsa da, amma onun amiranə və qısqanc xarakteri ərinin xoşuna gəlmirdi. IV Henrixin xüsusilə Mariya ilə birlikdə Fransaya gələn Leonora Dori və onun əri zəhləsi gedirdi. Leonoranın Mariya üzərində çox böyük təsiri var idi, bəziləri onu cadugər belə adlandırırdılar, buna baxmayaraq o, öz mövqeyisindən istifadə edərək, həyat yoldaşı ilə birlikdə heç də pis olmayan var-dövlətə sahib oldular.
1610-cu ildə IV Henrix protestantlara dəstək vermək üçün qoşunu ilə birlikdə Almaniyaya getmək istəyəndə, hakimiyyətə can atan və ölkəni özü idarə etmək arzusunda olan Mariya Mediçi özünün tac qoyma mərasimini Sen-Denidə etmək üçün, ərini razı saldı. Ertəsi gün, mayın 14-də, kral tərəfindən qətlə yetirildi. Mariyanın sui-qəsdin ortağı olmasına dair şübhələr bitmirdi.
O, ağır dövürdə yetkinlik yaşına çatmayan oğlu XIII Lüdovikin regenti oldu. Ali aristokratiya ondan narazı idi, buna görə də Mariya klerikal və ispan partiyasına meyilləndi. Onun əsas məsləhətçiləri ispan və Roma elçiləri oldular və həmçinin Konçini, hansına ki Mariya 1614-cü ildə markiz titulunu verdi. Şahzadələr və aristokratiya dəfələrlə üsyan qaldırırdılar, Mariya üçün onları dəf etmək böyük səylər və qurbanlar bahasına gəlirdi.
Gənc kral 1614-cü ildə həddi-büluğa çatanda, Mariya hakimiyyəti hakimiyyəti öz əlində saxlaya bildi. Lakin 1617-ci ildə Lüdovik Konçinini öldürülməsi üçün əmr etdi və anasını Bluaya göndərdi. Anasının ardınca kardinal Rişelye də sürgün edildi.
1619-cu ilin fevralında Mariya Anqulemə qaçdı, oğlu ilə barışdı və Parisə geri döndü və burada dövlət şurasına yenidən başçılıq etməyə başladı. Öz nüfuznu möhkəmlətmək üçün o, məsləhətçisi Rişelyeyə kardinal və birinci nazir olmağa şərait yaratdı, amma sonra onun əmri ilə Rişelyeni vəzifələrindən azad etdi. 11 noyabr 1630-cu ildə (o gün tarixə "" kimi keçdi) məğlubiyyəti qəbul etdi və 1631-ci ilin iyul ayında Brüsselə qaçdı. Rişelyenin 1638-ci ilki tələbi ilə oradan da uzaqlaşdırılan Mariya öncə İngiltərəyə, sonra da Amsterdama köçdü ki, burada onu təntənəli şəkildə qarşıladılar, daha sonra isə Köln şəhərinə gəldi və helə burada da 3 iyul 1642-ci ildə Rubensin evində tək və yoxsul şəkildə vəfat etdi.
Mariya Mediçini təsvir edən sənətlərdə onun popuqayına bəslədiyi sevgi haqda kifayət qədər tez-tez rast gəlmək olar. Ölümündən qabaq kraliça öz sevimlisini kardinal Rişelyeyə vəsiyyət etmişdi.
Ədəbiyyat
- d’Estrées, "Mémoires d’Etat sous la régence de Marie de Médicis" (П., 1666);
- Ponchartrain, "Mémoires concernant les affaires de France sous la régence de Marie de Médicis" (Гаага, 1720);
- miss Pardoe, "The life of Mary de Medicis" (Л., 1852);
- Perrens, "Les mariages espagnols sous Henri IV et la régence de Marie de Médicis" (П., 1869);
- Perrens, "L’Eglise et l'état en France sous le règne d’Henri IV etc." (П., 1872).
İstinadlar
- Maria de' Medici // RKDartists (nid.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118577778 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Kindred Britain.
- Генрих IV (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1892. Т. VIII. С. 356–357.
- Мария Медичи (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1896. Т. XVIIIа. С. 644.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mariya Medici it Maria de Medici fr Marie de Medicis 26 aprel 1575 Florensiya 3 iyul 1642 Koln IV Henrixin ikinci arvadi XIII Ludovikin anasiMariya Mediciit Maria de Medici fr Marie de MedicisSexsi melumatlarDogum tarixi 26 aprel 1575 1575 04 26 Dogum yeri Florensiya Boyuk Toskana hersoqlugu ItaliyaVefat tarixi 3 iyul 1642 1642 07 03 67 yasinda Vefat yeri Koln Koln kurfurstluyu Kurreyn dairesi Muqeddes Roma imperiyasiDefn yeri Sen Deni bazilikasiSulale MedicilerAnasi Avstriyali Yuanna hersoqina Heyat yoldasi IV Henrix 27 dekabr 1600 14 may 1610 Usaqlari XIII Ludovik Fransali Elizabet Qaston de Orleans Henrietta MariyaMonoqramImzasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMariya Medici 26 aprel 1575 ci ilde Florensiyada anadan olmusdur Boyuk Toskana hersoqu ve onun ilk arvadi altinci usaq ve altinci qizi idi Ana terefden Muqeddes Roma imperiyasinin imperatoru V Karlin bacisi nevesi ve I Izabellanin kotucesi idi Mariya 2 yasinda olarken onun anasi bedbext hadise neticesinde vefat etdi atasi ise coxillik mesuqesi ile evlendi Onun yegane refiqesi sosial veziyyet ve mensede olan ehemiyyetli ferqe baxmayaraq xidmetci ve sud bacisi Leonora Doru Qaliqay texminen 1571 1617 idi 1599 cu ilde Fransa krali IV Henrix usaqsiz olan Marqarita de Valua ile nikahini pozdugdan ve evlenmek istediyi resmi favoritkasi vefatindan sonra Mariyanin emisi ve 1587 ci ilde vefat eden I Franceskonun xelefi I Ferdinand Medicinin numayendesi ile onun qardasi qizi Mariya ile evlenmesi barede danisiqlara basladi hadiseler bas verende gelecek kralicanin artiq 24 yasi tamam olmusdur 1600 cu ilin mart ayina qeder davam eden uzun suren danisiqlardan sonra her iki teref raziliga geldi I Ferdinand alti yuz min kron cehiz verdi ve belelikle Mariya Medici oz nisanlisina Fransa tarixinde en boyuk cehiz getirdi Oktyabr ayinda Florensiyada nikah beyin yoxlugunda etibarname ile bas tutmusdur dekabrin 17 de ise Lion seherinde toylari olmusdur Doqquz ay sonra 1601 ci il sentyabrin 27 de Mariya Medici ilk usagi ve gelecek Fransa krali XIII Ludoviki dunyaya getirdi Onun ardinca ikisi oglan ve ucu qiz olmaqla daha bes usagi oldu onlardan usaqliqda ikinci oglu Orleanli Nikola vefat etmisdir Mariya gozel olsa da amma onun amirane ve qisqanc xarakteri erinin xosuna gelmirdi IV Henrixin xususile Mariya ile birlikde Fransaya gelen Leonora Dori ve onun eri zehlesi gedirdi Leonoranin Mariya uzerinde cox boyuk tesiri var idi bezileri onu caduger bele adlandirirdilar buna baxmayaraq o oz movqeyisinden istifade ederek heyat yoldasi ile birlikde hec de pis olmayan var dovlete sahib oldular 1610 cu ilde IV Henrix protestantlara destek vermek ucun qosunu ile birlikde Almaniyaya getmek isteyende hakimiyyete can atan ve olkeni ozu idare etmek arzusunda olan Mariya Medici ozunun tac qoyma merasimini Sen Denide etmek ucun erini razi saldi Ertesi gun mayin 14 de kral terefinden qetle yetirildi Mariyanin sui qesdin ortagi olmasina dair subheler bitmirdi O agir dovurde yetkinlik yasina catmayan oglu XIII Ludovikin regenti oldu Ali aristokratiya ondan narazi idi buna gore de Mariya klerikal ve ispan partiyasina meyillendi Onun esas meslehetcileri ispan ve Roma elcileri oldular ve hemcinin Koncini hansina ki Mariya 1614 cu ilde markiz titulunu verdi Sahzadeler ve aristokratiya defelerle usyan qaldirirdilar Mariya ucun onlari def etmek boyuk seyler ve qurbanlar bahasina gelirdi Genc kral 1614 cu ilde heddi buluga catanda Mariya hakimiyyeti hakimiyyeti oz elinde saxlaya bildi Lakin 1617 ci ilde Ludovik Koncinini oldurulmesi ucun emr etdi ve anasini Bluaya gonderdi Anasinin ardinca kardinal Riselye de surgun edildi 1619 cu ilin fevralinda Mariya Anquleme qacdi oglu ile barisdi ve Parise geri dondu ve burada dovlet surasina yeniden basciliq etmeye basladi Oz nufuznu mohkemletmek ucun o meslehetcisi Riselyeye kardinal ve birinci nazir olmaga serait yaratdi amma sonra onun emri ile Riselyeni vezifelerinden azad etdi 11 noyabr 1630 cu ilde o gun tarixe kimi kecdi meglubiyyeti qebul etdi ve 1631 ci ilin iyul ayinda Brussele qacdi Riselyenin 1638 ci ilki telebi ile oradan da uzaqlasdirilan Mariya once Ingiltereye sonra da Amsterdama kocdu ki burada onu tenteneli sekilde qarsiladilar daha sonra ise Koln seherine geldi ve hele burada da 3 iyul 1642 ci ilde Rubensin evinde tek ve yoxsul sekilde vefat etdi Mariya Medicini tesvir eden senetlerde onun popuqayina beslediyi sevgi haqda kifayet qeder tez tez rast gelmek olar Olumunden qabaq kralica oz sevimlisini kardinal Riselyeye vesiyyet etmisdi Edebiyyatd Estrees Memoires d Etat sous la regence de Marie de Medicis P 1666 Ponchartrain Memoires concernant les affaires de France sous la regence de Marie de Medicis Gaaga 1720 miss Pardoe The life of Mary de Medicis L 1852 Perrens Les mariages espagnols sous Henri IV et la regence de Marie de Medicis P 1869 Perrens L Eglise et l etat en France sous le regne d Henri IV etc P 1872 IstinadlarMaria de Medici RKDartists nid Deutsche Nationalbibliothek Record 118577778 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Kindred Britain Genrih IV rus Enciklopedicheskij slovarSPb Brokgauz Efron 1892 T VIII S 356 357 Mariya Medichi rus Enciklopedicheskij slovarSPb Brokgauz Efron 1896 T XVIIIa S 644 Xarici kecidler