Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maral düşərgəsi — Qobustan ərazisində arxeoloji abidə.
| Qobustan dövlət tarixi-bədii qoruğu | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Yerləşir | Qaradağ və Abşeron rayonları |
| Əsas tarixlər | 1966 - Qoruq idarəsi yaradılıb |
| Üslubu | ibtidai incəsənət |
| Sahəsi | 3096 ha |
| Vəziyyəti | stabil, muzey kimi fəaliyyət göstərir |
| Rəsmi adı: Gobustan Rock Art Cultural Landscape | |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | iii |
| Təyin edilib | 2007 |
| İstinad nöm. | 1076 |
| Dövlət | Azərbaycan |
| Region | Avropa |
| İstinad nöm. | 26 |
| Əhəmiyyəti | Dünya əhəmiyyətli |
| | |
Etimologiyası
Böyükdaş dağı yuxarı səki sahəsinin şimal hissəsində, dağın üstünə qalxan yolda 40–50 m qərbdə, 137 və 138 №-li qayadakı çox real çəkilmiş maral təsvirinin şərəfinə “Maral" düşərgəsi adlandırılmışdır.
Arxeoloji tədqiqatlar
Düşərgədən ilk dəfə qısa müddətdə daş, sonralar isə orta əsrlər dövründə maldarlar tərəfindən istifadə olunmuşdur. Burada 1990 və 1993-cü illərdə 60 kv.m sahədə arxeoloji qazıntı aparılmışdır. Burada Daş dövrünə aid material əsas 137 №-li şəkilli daşın şimal-qərb tərəfində və 138 №-li (maral şəkli) daşın cənub tərəfində yerləşir. Səviyyəsindən 80-100 sm dərinlik arasında, cəmi 11-12 kv.m-lik sahədə, 5-15 sm qalınlıq arasında aşkar edilmişdir.
Maddi-mədəniyyət tapıntıları
Buradan çaxmaqdaşı və çaydaşından 1200-ə yaxın qəlpə, lövhə və qırıq, 120-dən çox üzərində müxtəlif məqsədli xüsusi dişəkləmə aparılmış alət nümunəsi aşkar edilmişdir. Çaxmaqdaşından hazırlanmış alətlər kiçik ölçülüdür. Onlar bıçaqvari lövhədən olan qaşov (30), seqment (9), itiuclu (8), şatelperron tipli bıçaq (3), iskənə (14), ox ucluğu (3), biz (1), kəsər (1) və s. ibarətdir. Xüsusi kolleksiya təşkil edən (32) çox kiçik ölçülü çaxmaqdaşı qəlpəsi forma və qopardılma texnikasına görə levallua qəlpəsinin tam oxşarıdır. “Maral” düşərgəsindən (10) nüvə də tapılmışdır. Onlar (3-4) konus və prizma (4) şəkillidir. Çaydaşından rəsm döymə aləti (4), zərb aləti (3), çopper (5), çapacaq (5), kərki tipli alət (2), ilk qəlpədən kobud qaşov (2) tapılmışdır.
Düşərgənin maraqlı materiallarından biri yerli əhəngdaşından düzəldilmiş və qırmızı rəngdə () boyanmış qadın fiqurunun beldən aşağı hissəsidir. O, düşərgəsindən tapılmış son Paleolitdən Mezolitə keçid dövrünə aid fiqurun oxşarıdır. Bu fiqurun oxşarı qadın təsvirinə Qobustanda Böyükdaş dağı yuxarı səki üzrə 29 №-li daşın şimal üzündəki qadın təsvirləri arasında, aşağı səki sahəsində 2 №-li daşda, Kiçikdaş dağında "Ceyranlar" düşərgəsinin divarlarını təşkil etmiş 49, 49a və 48 №-li qayalarda təsadüf olunur.
Qazıntılar zamanı torpaq altından 6 ədəd də şəkil (4 öküz, 1 keçi və dairədən ibarət) aşkar edilmişdir. “Maral” düşərgəsinin əldə edilmiş daş məmulatının ümumi səciyyəsi, mədəni təbəqənin tutduğu sahə və qalınlığı burada Neolit dövründə qısa müddətdə istifadə olunduğunu göstərir.
İstinadlar
Mənbə
- Azərbaycan arxeologiyası. İ cild. Bakı,2008.
- Rüstəmov C.N. Qobustan dünyası. Bakı,1994.
- Rüstəmov C.N. Oobustan petroqlifləri. Bakı,2003.
- Rüstəmov C.N., Muradova F.M. Oobustan petroqlifləri. Bakı,2003.
Xarici keçidlər
- Qobustan qaya rəsmləri
- Səda - Qobustan Dövlət Tarixi Bədii Qoruğuna səyahət
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maral dusergesi Qobustan erazisinde arxeoloji abide Qobustan dovlet tarixi bedii qoruguOlke AzerbaycanYerlesir Qaradag ve Abseron rayonlariEsas tarixler 1966 Qoruq idaresi yaradilibUslubu ibtidai incesenetSahesi 3096 haVeziyyeti stabil muzey kimi fealiyyet gosterirUNESCO Umumdunya IrsiResmi adi Gobustan Rock Art Cultural LandscapeTipiMedeniKriteriyaiiiTeyin edilib2007Istinad nom 1076DovletAzerbaycanRegionAvropaAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 26EhemiyyetiDunya ehemiyyetliQobustanEtimologiyasiBoyukdas dagi yuxari seki sahesinin simal hissesinde dagin ustune qalxan yolda 40 50 m qerbde 137 ve 138 li qayadaki cox real cekilmis maral tesvirinin serefine Maral dusergesi adlandirilmisdir Arxeoloji tedqiqatlarDusergeden ilk defe qisa muddetde das sonralar ise orta esrler dovrunde maldarlar terefinden istifade olunmusdur Burada 1990 ve 1993 cu illerde 60 kv m sahede arxeoloji qazinti aparilmisdir Burada Das dovrune aid material esas 137 li sekilli dasin simal qerb terefinde ve 138 li maral sekli dasin cenub terefinde yerlesir Seviyyesinden 80 100 sm derinlik arasinda cemi 11 12 kv m lik sahede 5 15 sm qalinliq arasinda askar edilmisdir Maddi medeniyyet tapintilariBuradan caxmaqdasi ve caydasindan 1200 e yaxin qelpe lovhe ve qiriq 120 den cox uzerinde muxtelif meqsedli xususi disekleme aparilmis alet numunesi askar edilmisdir Caxmaqdasindan hazirlanmis aletler kicik olculudur Onlar bicaqvari lovheden olan qasov 30 seqment 9 itiuclu 8 satelperron tipli bicaq 3 iskene 14 ox uclugu 3 biz 1 keser 1 ve s ibaretdir Xususi kolleksiya teskil eden 32 cox kicik olculu caxmaqdasi qelpesi forma ve qopardilma texnikasina gore levallua qelpesinin tam oxsaridir Maral dusergesinden 10 nuve de tapilmisdir Onlar 3 4 konus ve prizma 4 sekillidir Caydasindan resm doyme aleti 4 zerb aleti 3 copper 5 capacaq 5 kerki tipli alet 2 ilk qelpeden kobud qasov 2 tapilmisdir Dusergenin maraqli materiallarindan biri yerli ehengdasindan duzeldilmis ve qirmizi rengde boyanmis qadin fiqurunun belden asagi hissesidir O dusergesinden tapilmis son Paleolitden Mezolite kecid dovrune aid fiqurun oxsaridir Bu fiqurun oxsari qadin tesvirine Qobustanda Boyukdas dagi yuxari seki uzre 29 li dasin simal uzundeki qadin tesvirleri arasinda asagi seki sahesinde 2 li dasda Kicikdas daginda Ceyranlar dusergesinin divarlarini teskil etmis 49 49a ve 48 li qayalarda tesaduf olunur Qazintilar zamani torpaq altindan 6 eded de sekil 4 okuz 1 keci ve daireden ibaret askar edilmisdir Maral dusergesinin elde edilmis das memulatinin umumi seciyyesi medeni tebeqenin tutdugu sahe ve qalinligi burada Neolit dovrunde qisa muddetde istifade olundugunu gosterir IstinadlarMenbeAzerbaycan arxeologiyasi I cild Baki 2008 Rustemov C N Qobustan dunyasi Baki 1994 Rustemov C N Oobustan petroqlifleri Baki 2003 Rustemov C N Muradova F M Oobustan petroqlifleri Baki 2003 Xarici kecidlerQobustan qaya resmleri Seda Qobustan Dovlet Tarixi Bedii Qoruguna seyahet