Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Quercus suber (lat. Quercus suber) — fıstıqkimilər fəsiləsinin palıd cinsinə aid bitki növü.
| Mantar palıdı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: ???: Mantar palıdı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Yabanı halda Aralıq dənizi sahillərinin ətrafında geniş yayılmışdır, ilk dəfə Cənubi Avropada təsvir edilmişdir.
Botaniki təsviri
Yavaş böyüyən, hündürlüyü 15–20 m, gövdəsinin diametri 30 sm olan, şaxələnmiş çətirli, həmişəyaşıl ağacdır. Gövdə və budaqlarının qabığı mantar qatına malikdir. Birillik zoğları və tumurcuqları sıx, keçəvari, sarımtıl-boz tükcüklərlə örtülmüşdür. Yarpaqları dərili, qalın, oval, yumurtavari-uzunsov, kiçik, biz dişli və ya kənarları bütöv formalı olub, uzunluğu 3–7 sm, eni 1,5–3,5 sm, kənarları çıxıntılıdır. Yarpaq saplağı 1–1,5 sm uzunluqdadır. Üstdən parlaq, tünd yaşıl, altdan sıx, xırda, boz tükcüklüdür. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Qozaları birinci il yetişir. Qozaları uzunsov-oval formalı və 3 sm uzunluqdadır. Çanaxcığın pulcuqları neştər formalı, aşağı tərəfdən bir qədər qısa, yuxarı tərəfdən isə 0,5 −0,7 sm uzunluqda, qalın, boz tükcüklərlə əhatə olunmuşdur. Meyvəsi sentyabr ayından yetişməyə başlayır və növbəti ilin fevral ayına qədər tökülüb qurtarır. Uzunömürlüdür, 300 ilə qədər yaşayır. Toxumla çoxalır. Qələmlə çoxaldılma zamanı kökbağlama faizi çox aşağı olur. Kəsildikdə güclü pöhrə verərək bərpa olunur. Bu növün əsas xüsusiyyəti gövdə və budaqlarda qalın mantar qatının olmasıdır.
Ekologiyası
İsti və işıqsevən, qurağlığa davamlıdır. Torpağa tələbkar deyildir.
Azərbaycanda yayılması
Abşeron, Lənkəran, Masallı, Oğuz və Zaqatala rayonlarının dağətəyi ərazilərində becərilir. Mədəni şəraitdə istifadə edilir.
İstifadəsi
Həmişəyaşıl palıdlara aiddir və bağ-park yaşıllaşdırılmasında kiçik qrup və tək əkinlər kimi istifadə edilir. Gövdəsinin qabığından tıxac hazırlanır.
Məlumat mənbələri
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. 2019-11-17 at the Wayback Machine T. S. Məmmədov
İstinad
- Флора Азербайджана. т.5. 1954; Флора Kaвkaзa. т.5. 1954;
- Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan flora-sının konspekti. I–III cildlər. 2005; 2006; 2008;
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 995.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Quercus suber lat Quercus suber fistiqkimiler fesilesinin palid cinsine aid bitki novu Mantar palidiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad PolysporangiophytesKlad TracheophytesKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EudicotsKlad Core eudicotsKlad SuperrosidsKlad RosidsKlad FabidsDeste FistiqciceklilerFesile FistiqkimilerYarimfesile Cins Palid Mantar palidiBeynelxalq elmi adiQuercus suber L 1753Sekil axtarisiITIS 19430NCBI 58331EOL 1151259Quercus suber PortugalQuercus suberTebii yayilmasiYabani halda Araliq denizi sahillerinin etrafinda genis yayilmisdir ilk defe Cenubi Avropada tesvir edilmisdir Botaniki tesviriYavas boyuyen hundurluyu 15 20 m govdesinin diametri 30 sm olan saxelenmis cetirli hemiseyasil agacdir Govde ve budaqlarinin qabigi mantar qatina malikdir Birillik zoglari ve tumurcuqlari six kecevari sarimtil boz tukcuklerle ortulmusdur Yarpaqlari derili qalin oval yumurtavari uzunsov kicik biz disli ve ya kenarlari butov formali olub uzunlugu 3 7 sm eni 1 5 3 5 sm kenarlari cixintilidir Yarpaq saplagi 1 1 5 sm uzunluqdadir Ustden parlaq tund yasil altdan six xirda boz tukcukludur May iyun aylarinda cicekleyir Qozalari birinci il yetisir Qozalari uzunsov oval formali ve 3 sm uzunluqdadir Canaxcigin pulcuqlari nester formali asagi terefden bir qeder qisa yuxari terefden ise 0 5 0 7 sm uzunluqda qalin boz tukcuklerle ehate olunmusdur Meyvesi sentyabr ayindan yetismeye baslayir ve novbeti ilin fevral ayina qeder tokulub qurtarir Uzunomurludur 300 ile qeder yasayir Toxumla coxalir Qelemle coxaldilma zamani kokbaglama faizi cox asagi olur Kesildikde guclu pohre vererek berpa olunur Bu novun esas xususiyyeti govde ve budaqlarda qalin mantar qatinin olmasidir EkologiyasiIsti ve isiqseven quragliga davamlidir Torpaga telebkar deyildir Azerbaycanda yayilmasiAbseron Lenkeran Masalli Oguz ve Zaqatala rayonlarinin dageteyi erazilerinde becerilir Medeni seraitde istifade edilir IstifadesiHemiseyasil palidlara aiddir ve bag park yasillasdirilmasinda kicik qrup ve tek ekinler kimi istifade edilir Govdesinin qabigindan tixac hazirlanir Melumat menbeleriAzerbaycan Dendroflorasi III cild Baki Elm 2016 400 seh 2019 11 17 at the Wayback Machine T S MemmedovIstinadFlora Azerbajdzhana t 5 1954 Flora Kavkaza t 5 1954 Azerbaycanin agac ve kollari I cild 1961 Azerbaycan flora sinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Tofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 sehLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 995