Malik Qabdullin (qaz. Мәлік Ғабдуллин; 2 (15) noyabr 1915, Qoysalğan[d] – 2 yanvar 1973, Almatı) — Qazaxıstanlı sovet alim-müəllimi, yazıçı, SSRİ Pedaqoji Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (1959), Qazaxıstan SSR-nin əməkdar elm xadimi (1961), filologiya elmləri doktoru, professor (1959), Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (1943). 1940-cı ildən bəri Sov.İKP üzvü.
Malik Qabdullin | |
---|---|
qaz. Мәлік Ғабдуллин | |
Doğum tarixi | 2 (15) noyabr 1915 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 2 yanvar 1973 (57 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | alim, siyasətçi |
Elmi dərəcəsi | |
Partiyası | |
Üzvlüyü | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bioqrafiyası
Malik Qabdullin 2 (15) noyabr 1915-ci ildə Puxalskoye kəndində (indi Qazaxıstanın Akmola vilayətinin Zerendinsky rayonunda) anadan olub. Birbaşa Kanay Kuttımbetulyin nəslindəndir Orta juzun Qazaxlarının liderlərindən biri, Abılay Xanın baş müşaviri və XVIII əsrin ictimai xadimi. 14 yaşından etibarən Malik məşhur qazax yazıçısı Sabit Mukanovun ailəsində böyümüşdür.
1935-ci ildə Abay adına Qazaxıstan Pedaqoji İnstitutunu bitirib. Məzun olduqdan sonra Malik Qabdullin hərbi xidmətdə idi (1935-1937). Sonra "Sosialist Qazaxıstan" qəzetində ədəbi işçi (1937), "Qazaxıstan pioneri" qəzetinin redaktor müavini (1938), SSRİ Qazaxıstan Elmlər Akademiyası Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda tədqiqatçı (1938), 1938 - 1946 — Abay adına KazPİ-də aspirant.
Qabdullin, faşistlərin üstünlük təşkil edən qüvvələri ilə döyüşdə 2 tankı qumbara ilə yıxan, çox sayda faşisti məhv edən və 12 əsiri götürən bir qrup əsgərə rəhbərlik etdi. Qabdullin döyüşdə yaralandı, lakin döyüş meydanını tərk etmədi. Bu bacarığına görə, böyük siyasi təlimatçı Malik Qabdullin, SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 30 yanvar 1943-cü il tarixli Fərmanı ilə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüş və Lenin ordeni və Qızıl Ulduz medalı ilə təltif edilmişdir.
Müharibədən sonra elmi və pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuş, Qazaxıstan SSR Elmlər Akademiyası Ədəbiyyat və Dilçilik İnstitutunun direktoru (1946-1951), Abay KazPİ-nin rektoru (1953-1963), rəhbər vəzifələrində çalışmışdır. Qazaxıstan SSR Elmlər Akademiyası MO Auezov adına Ədəbiyyat və İncəsənət İnstitutunun folklor şöbəsinin (1963-1973). Malik Qabdullinin tədqiqatının əsas mövzusu qazax xalqının qəhrəmanlıq dastanı, xalq mahnıları, ağılı, nağılları, atalar sözləri və kəlamlarıdır.
Qazax ədəbiyyatının çoxcildli tarixinin hazırlanmasında və nəşrində iştirak etmişdir. Elmi işi "Qazaxıstanın qəhrəmanlıq dastanı" 1972-ci ildə Ç.Vəlixanov adına mükafata layiq görülmüşdür. Malik Qabdullin bir sıra bədii əsərlərin müəllifidir: "Mənim cəbhə dostlarım" (1947), "Qızıl Ulduz" (1948), "Cəbhə eskizləri" (1949), "Müharibənin gündəlik həyatı" (1968) , "Dostlar haqqında, yoldaşlar" (1969), "Dəhşətli illər" (1971). Əsərlərin bir hissəsi Rus dilində, İ.P.Şeqolixin tərəfindən tərcümə olunmuşdur.
II-IV çağırışlar SSRİ Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir.
Maydan Malikovna adlı bir qızı, Əminə və Mədinənin nəvələri, Malik, Cəmilya, İlyas və Mayanın nəvələri qaldı.
İstinadlar
- Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза начальствующему и рядовому составу Красной Армии» от 30 января 1942 года Arxivləşdirilib 2021-11-18 at the Wayback Machine // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1943. — 7 февраля (№ 6 (212)). — С. 1
- "Библиотека — Люди и книги". 2021-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-21.
- "Қарауыл Қанай би туралы деректер". e-history.kz (rus). 2021-07-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-27.
- "Құдайберлі Мырзабек: Мәлік Ғабдуллинді күшпен сөйлеткен жағдайлар болған | Әдебиет порталы". adebiportal.kz. 2021-07-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-27.
- Герои страны. "Малик Габдуллин" (rus). 2012-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11-05-2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Malik Qabdullin qaz Mәlik Ғabdullin 2 15 noyabr 1915 Qoysalgan d 2 yanvar 1973 Almati Qazaxistanli sovet alim muellimi yazici SSRI Pedaqoji Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu 1959 Qazaxistan SSR nin emekdar elm xadimi 1961 filologiya elmleri doktoru professor 1959 Sovet Ittifaqi Qehremani 1943 1940 ci ilden beri Sov IKP uzvu Malik Qabdullinqaz Mәlik ҒabdullinDogum tarixi 2 15 noyabr 1915Dogum yeri Qoysalgan d Vefat tarixi 2 yanvar 1973 1973 01 02 57 yasinda Vefat yeri Almati Almati vilayeti Qazaxistan SSR SSRIFealiyyeti alim siyasetciElmi derecesi filologiya elmleri doktoruPartiyasi Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiUzvluyu Qazaxistan Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiMalik Qabdullin 2 15 noyabr 1915 ci ilde Puxalskoye kendinde indi Qazaxistanin Akmola vilayetinin Zerendinsky rayonunda anadan olub Birbasa Kanay Kuttimbetulyin neslindendir Orta juzun Qazaxlarinin liderlerinden biri Abilay Xanin bas musaviri ve XVIII esrin ictimai xadimi 14 yasindan etibaren Malik meshur qazax yazicisi Sabit Mukanovun ailesinde boyumusdur 1935 ci ilde Abay adina Qazaxistan Pedaqoji Institutunu bitirib Mezun olduqdan sonra Malik Qabdullin herbi xidmetde idi 1935 1937 Sonra Sosialist Qazaxistan qezetinde edebi isci 1937 Qazaxistan pioneri qezetinin redaktor muavini 1938 SSRI Qazaxistan Elmler Akademiyasi Dil ve Edebiyyat Institutunda tedqiqatci 1938 1938 1946 Abay adina KazPI de aspirant Qabdullin fasistlerin ustunluk teskil eden quvveleri ile doyusde 2 tanki qumbara ile yixan cox sayda fasisti mehv eden ve 12 esiri goturen bir qrup esgere rehberlik etdi Qabdullin doyusde yaralandi lakin doyus meydanini terk etmedi Bu bacarigina gore boyuk siyasi telimatci Malik Qabdullin SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 30 yanvar 1943 cu il tarixli Fermani ile Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq gorulmus ve Lenin ordeni ve Qizil Ulduz medali ile teltif edilmisdir Muharibeden sonra elmi ve pedaqoji fealiyyetle mesgul olmus Qazaxistan SSR Elmler Akademiyasi Edebiyyat ve Dilcilik Institutunun direktoru 1946 1951 Abay KazPI nin rektoru 1953 1963 rehber vezifelerinde calismisdir Qazaxistan SSR Elmler Akademiyasi MO Auezov adina Edebiyyat ve Incesenet Institutunun folklor sobesinin 1963 1973 Malik Qabdullinin tedqiqatinin esas movzusu qazax xalqinin qehremanliq dastani xalq mahnilari agili nagillari atalar sozleri ve kelamlaridir Qazax edebiyyatinin coxcildli tarixinin hazirlanmasinda ve nesrinde istirak etmisdir Elmi isi Qazaxistanin qehremanliq dastani 1972 ci ilde C Velixanov adina mukafata layiq gorulmusdur Malik Qabdullin bir sira bedii eserlerin muellifidir Menim cebhe dostlarim 1947 Qizil Ulduz 1948 Cebhe eskizleri 1949 Muharibenin gundelik heyati 1968 Dostlar haqqinda yoldaslar 1969 Dehsetli iller 1971 Eserlerin bir hissesi Rus dilinde I P Seqolixin terefinden tercume olunmusdur II IV cagirislar SSRI Ali Sovetinin deputati secilmisdir Maydan Malikovna adli bir qizi Emine ve Medinenin neveleri Malik Cemilya Ilyas ve Mayanin neveleri qaldi IstinadlarUkaz Prezidiuma Verhovnogo Soveta SSSR O prisvoenii zvaniya Geroya Sovetskogo Soyuza nachalstvuyushemu i ryadovomu sostavu Krasnoj Armii ot 30 yanvarya 1942 goda Arxivlesdirilib 2021 11 18 at the Wayback Machine Vedomosti Verhovnogo Soveta Soyuza Sovetskih Socialisticheskih Respublik gazeta 1943 7 fevralya 6 212 S 1 Biblioteka Lyudi i knigi 2021 07 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 21 Қarauyl Қanaj bi turaly derekter e history kz rus 2021 07 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 27 Қudajberli Myrzabek Mәlik Ғabdullindi kүshpen sojletken zhagdajlar bolgan Әdebiet portaly adebiportal kz 2021 07 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 05 27 Geroi strany Malik Gabdullin rus 2012 05 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 05 2008